Η "ΜτΚ" λαμβάνει αφορμή από τα έκτροπα στο ντέρμπι Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός και αναζητεί τις αιτίες μίας νοσηρής κατάστασης, που δεν θεραπεύεται με παυσίπονες αποφάσεις αναστολής των αγώνων. Περιγράφει το χρονικό της αντίδρασης του νέου υφυπουργού Αθλητισμού, παρουσιάζει τις σκέψεις της νέας κυβέρνησης για τη θέσπιση νέου νομοθετικού πλαισίου για την καταπολέμηση των χούλιγκαν, εξιστορεί νόμους και προθέσεις μέτρων χωρίς... σταθμά, ενδοσκοπεί στον ομφάλιο λώρο ΠΑΕ και οργανωμένων οπαδών και δίνει το λόγο σε δύο πολιτικούς, που από θέση υφυπουργού Αθλητισμού είχαν τη δική τους εμπειρία, αλλά και ευκαιρία, να δώσουν τέλος στον κατήφορο.
POINT SYSTEM Χούλιγκαν με σκούπα και φαράσι
Τα σοβαρά επεισόδια της προηγούμενης Κυριακής στο "Απόστολος Νικολαΐδης" συνέλαβαν εξ απήνης τον νέο υφυπουργό Αθλητισμού Σταύρο Κοντονή, μόλις ένα μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Όμως, τα όσα ακολούθησαν στην εβδομάδα -με κορύφωση την επιλογή της εύκολης και δοκιμασμένης απόφασης της αναστολής του πρωταθλήματος, όπως άλλωστε έκαναν και οι προκάτοχοί του- εξέθεσαν τον Ζακυνθινό πολιτικό, φανερώνοντας όχι μόνο την απειρία παρέμβασης σε σωστό χρόνο, αλλά και γνωστική αδυναμία του αντικειμένου της καταπολέμησης της βίας στα γήπεδα. Τώρα ο ίδιος καλείται να προωθήσει ένα ακόμη σχέδιο νόμου, που θα στοχεύει να φέρει τους χούλιγκαν των ελληνικών γηπέδων σε δύσκολη θέση.
Στο πεδίο του ελληνικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου, όπου οι κόντρες των επιχειρηματιών - παραγόντων θρέφουν παρασκήνιο και η Πολιτεία παρακολουθεί ανήμπορη να εφαρμόσει (τους υπάρχοντες) νόμους και κανόνες, ο Σταύρος Κοντονής βρέθηκε σε δύσκολη θέση ταχύτερα κι από όσο θα ευχόταν και ο πλέον χαιρέκακος αντίζηλος της θέσης του. Σειρά κινήσεών του την έκανε περισσότερο δυσχερή. Αρχικά, με την απαίτηση εφαρμογής νόμων της κείμενης νομοθεσίας και με την εκπεφρασμένη από τον ίδιο πρόθεση για την επ' αορίστου διακοπή των πρωταθλημάτων τη Δευτέρα, να καταλήγει ατάκτως την Τετάρτη στην αναστολή μέχρι νεωτέρας και να προδίδει άγνοια της νομοθεσίας, που εξ οφίκιου θα έπρεπε να είχε κι επ' ουδενί άλλοθι -όπως επιχειρήθηκε τις επόμενες κιόλας ώρες της αντίληψης της γκάφας να αποδοθεί στο "σαθρό νομοθετικό πλαίσιο".
Τα πράγματα έγιναν χειρότερα την Πέμπτη, όταν από την πλευρά της ΠΑΕ Παναθηναϊκός γνωστοποιήθηκε η επιστολή, που κοινοποιήθηκε και στον ίδιο, ώρες πριν από την έναρξη του ντέρμπι, με την οποία εζητείτο από κάθε αρμόδιο να απαγορευτεί η παρουσία του Βαγγέλη Μαρινάκη στον πάγκο του Ολυμπιακού, δηλώνοντας εμμέσως πλην σαφώς το τι θα επακολουθούσε σε αντίθεση περίπτωση. Το περιεχόμενο της επιστολής αποτέλεσε αφορμή για χτυπήματα κάτω από τη μέση περί ατολμίας, διανθισμένης από τους φτηνούς συνειρμικούς συνδυασμούς που προκαλεί το γεγονός ότι ο υφυπουργός (όπως και ο πρωθυπουργός) λογίζεται ως φίλος του Παναθηναϊκού.
Ο ΙΔΑΝΙΚΟΣ ΣΥΜΠΑΙΚΤΗΣ
Ολα τα αρνητικά των τελευταίων ημερών όμως, ουδόλως φαίνεται να επηρέασαν το νέο υφυπουργό Αθλητισμού. Απεναντίας, θεωρούνται η ιδανική αφορμή για τη χάραξη μιας πολιτικής για την καταπολέμηση της γηπεδικής βίας μέσω ενός νέου αθλητικού νόμου χωρίς εξωραϊσμούς και χωρίς γυρισμό για κανέναν -πολιτεία και φορείς του ποδοσφαίρου. Αποφασιστικότητα που απορρέει και από τον ιδανικό "συμπαίκτη": τον Γιάννη Πανούση, ο οποίος είναι βασικός, αν όχι ο κύριος συνομιλητής του Κοντονή από το βράδυ της Κυριακής.
Ο αναπληρωτής υπουργός Δημόσιας Τάξης και καθηγητής εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχοντας κατά καιρούς στηλιτεύσει για υποκρισία προγενέστερους υφυπουργούς Αθλητισμού στο θέμα της καταπολέμησης της βίας των γηπέδων, είναι χρόνια ξεκάθαρος στις απόψεις του περί του ζητήματος: "Αυτό που χρειάζεται για την απο-χουλιγκανοποίηση των γηπέδων είναι αποδέσμευση από πολιτικές φοβίες, σχέδιο και λίγη μαγκιά" είναι μία από τις σταθερές τοποθετήσεις.
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
Βάσει πληροφοριών, πάνω σ' αυτήν σκοπεύει να κινηθεί και η νέα κυβέρνηση, σε άμεση συνάρτηση με την -πάντοτε κατά Πανούση- σταθερά του διαχωρισμού της γηπεδικής βίας με την εγκληματική, που εκτυλίσσεται υπό τον μανδύα της "ιδέας" μιας ομάδας. Και γεγονότα σαν τα τελευταία της Λεωφόρου, για την κυβέρνηση εμπίπτουν αποκλειστικά στο δεύτερο επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι ο Σταύρος Κοντονής από ένα σημείο κι έπειτα στη διάρκεια της εβδομάδας δεν περιόρισε τη ρητορική του στην καταπολέμηση της βίας, αλλά την επέκτεινε κάνοντας λόγο και για διαφθορά στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο.
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Κοντονής και Πανούσης θεωρείται βέβαιο ότι θα συνεργαστούν στο σχέδιο νόμου που θα φέρει προς διαβούλευση η κυβέρνηση, με τον δεύτερο να αναλαμβάνει την κατάρτιση του πλάνου για την καταπολέμηση της αθλητικής βίας. Σ' αυτό αναμένεται να υπάρξει για πρώτη φορά πρόβλεψη φαινομένων με δράστες όχι μόνο φανατικούς οπαδούς, αλλά από κουκουλοφόρους και μπαχαλάκηδες μέχρι ακραία πολιτικά στοιχεία και κοινούς εγκληματίες. Στις σκέψεις των κυβερνητικών στελεχών είναι στο νέο αθλητικό νόμο να υπάρχει κατηγοριοποίηση των κρουσμάτων βίας (βία από οργανωμένους οπαδούς, εγκληματική βία, τρομοκρατική βία). Επιπλέον, να τεθούν όρια: άλλο πάθος των οπαδών και άλλο η βία, άλλο η ατομική και άλλο η οργανωμένη κ.ά..
ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΑΘΜΩΝ ΠΟΙΝΗΣ
Βάσει αυτών των διαχωρισμών προς μελέτη θα τεθεί ο καταρτισμός ενός "point system", μέσω του οποίου και ανά κατηγορία κρούσματος θα απονέμονται ανάλογες μονάδες ποινής. Ως κρούσματα όμως, δεν θα λογίζονται μόνο τα έκτροπα. Θέλοντας να διευρυνθεί το πεδίο της απόδοσης ευθυνών, στις μελέτες της Πολιτείας είναι ο νέος αθλητικός νόμος να προβλέπει συνέπειες ακόμη και για τα πλέον "αθώα" φαινόμενα: από τις δηλώσεις και τις φήμες, τις ρατσιστικές και εθνικιστικές εκφράσεις, ακόμη και για τον τρόπο εισόδου και εξόδου των φιλάθλων από τα γήπεδα. Έτσι, αναλόγως των μονάδων ποινής που θα συμπληρώνει κάθε ομάδα ή φυσικό πρόσωπο (παράγοντας, αθλητής, οπαδός) θα επιβάλλονται οι ανάλογες κυρώσεις.
Στο θέμα των κυρώσεων δε, η ποινή της φυλάκισης σε ό,τι αφορά τους οπαδούς, θα αποτελεί το έσχατο μέτρο, καθώς στα πρότυπα ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων, για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα επιβάλλονται "ποινές" κοινωφελούς εργασίας.
ΟΥΔΕΙΣ «ΑΘΩΟΣ ΠΑΙΚΤΗΣ»
Επί της ουσίας, στην κυβέρνηση θεωρούν ότι ο νέος αθλητικός νόμος θα φέρει άπαντες ενώπιον των ευθυνών τους και θα οδηγήσει το "αυτοδιοικούμενο" ποδόσφαιρο να αποδεχθεί ότι είναι πλέον καιρός να αφήσει χώρο παρέμβασης στην Πολιτεία. Απώτερος σκοπός άλλωστε, θα είναι σταδιακά να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη που εκλείπει τις τελευταίες δεκαετίες στη σχέση Πολιτείας, ομοσπονδίας, λιγκών, ομάδων και οπαδών. Το τέλος της αθωότητας για όλους είναι πια εδώ...
ΕΠΟ Αποποίηση ευθυνών και αναμάσημα προτάσεων
Οι εμπλοκές μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΕΠΟ με τη Δικαιοσύνη, αλλά και η επιρροή στη σύνθεσή του, του μέχρι πρότινος προέδρου και πολιτικά τοποθετημένου στο κυβερνών κόμμα, Γιώργου Σαρρή, προκαλεί ενδιαφέρον για τη στάση που θα κρατήσει η Ομοσπονδία στην παρεμβατική πρόθεση της Πολιτείας, πέραν της διαχρονικής επίκλησης του περιβόητου "αυτοδιοίκητου" και της απειλής αποκλεισμού των ελληνικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Μία πρώτη εικόνα του πώς αντιλαμβάνονται στο πάρκο Γουδή την έκρυθμη κατάσταση, με τα συνεχή κρούσματα βίας στο ελληνικό ποδόσφαιρο, αποτυπώθηκε στις προτάσεις που κατέθεσαν για την αντιμετώπισή της, ενόψει της προκαθορισμένης -για την Τετάρτη- νέα συνάντηση των ποδοσφαιρικών αρχών με τον υφυπουργό Αθλητισμού. Πέρα από το αναμάσημα παλαιότερων και πρόσφατων προτάσεων, το εντυπωσιακό είναι ότι η ΕΠΟ στην αρχική της τοποθέτηση δηλώνει ότι η γηπεδική βία είναι κυρίως εξωγενής, με ελάχιστη σχέση με το ποδόσφαιρο. Κι όλα αυτά λίγες μόλις μέρες μετά την επεισοδιακή συνεδρίαση της Σούπερ λίγκας.
ΠΟΝΕΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Ηλεκτρονικό εισιτήριο και κάμερες στα... χαρτιά
Η εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, ήταν η απαίτηση του υφυπουργού Αθλητισμού στη συνάντησή του με εκπροσώπους των ποδοσφαιρικών αρχών. Μόνο, που οι αναφορές στο ηλεκτρονικό ονομαστικό εισιτήριο, στο κλειστό κύκλωμα καμερών στα γήπεδα, η μετατροπή των συνδέσμων οργανωμένων οπαδών σε λέσχες και η αυστηροποίηση των ποινών, πέρα από περιγραφή νόμων, που ουδέποτε εφαρμόστηκαν σε πλήρη διάσταση, συνθέτουν "πονεμένες ιστορίες" ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος.
Τον Μάιο του 2007, ένα χρόνο μετά την θέσπιση του λεγόμενου "νόμου Ορφανού", με το περίφημο ιδιώνυμο, αποφασίστηκε η εγκατάσταση καμερών στα γήπεδα, αλλά και η θεσμοθέτηση κάρτας φιλάθλου και ηλεκτρονικού προσωπικού εισιτηρίου, με το συνολικό κόστος τοποθέτησης σε 22 γήπεδα να έχει υπολογιστεί στα 21 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 14 εκατομμύρια για το ηλεκτρονικό εισιτήριο.
Οκτώ χρόνια μετά, τα μισά γήπεδα της Σούπερ λίγκας δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που εμπεριέχονται στο νόμο. Τα μοναδικά γήπεδα που έχουν τις απαιτούμενες υποδομές είναι αυτά της Τούμπας, του "Απ. Νικολαΐδης", του "Γ. Καραϊσκάκης", του Περιστερίου και της Κέρκυρας χωρίς πάντως το σύστημα του ηλεκτρονικού εισιτήριου να είναι συμβεβλημένο με την -υποδεικνυόμενη από την πολιτεία- εταιρεία. Από τα υπόλοιπα γήπεδα, που φιλοξενούν φέτος αγώνες της Σούπερ λίγκας, χωρίς ηλεκτρονικό εισιτήριο και κάμερες είναι οι έδρες του ΟΦΗ, του Πανθρακικού και της Καλλονής. Χωρίς ηλεκτρονικό εισιτήριο είναι τα γήπεδα της Ξάνθης, της Βέροιας, του Πλατανιά και του Παναιτωλικού, ενώ χωρίς κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης είναι το γήπεδο του Αστέρα Τρίπολης. Στα γήπεδα στα οποία αγωνίζονται ο Πανιώνιος, ο Λεβαδειακός και ο Εργοτέλης λειτουργεί το ηλεκτρονικό εισιτήριο αλλά οι κάμερες, ενώ υπάρχουν, παρουσιάζουν προβλήματα, λόγω μη συντήρησης.
Ακόμη και στο μεγαλύτερο στάδιο της χώρας, στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας δεν έχει τοποθετηθεί ηλεκτρονικό ονομαστικό εισιτήριο, ενώ και οι 80 κάμερες που έχουν τοποθετηθεί παραμένουν ανενεργές, καθώς δεν υπάρχει έγγραφο παραλαβής!
ΔΙΑΛΥΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ Δέκα χρόνια φαγούρα
Ακόμη πιο πονεμένη είναι η ιστορία -της ουσιαστικά κατάργησης- των συνδέσμων με τη μετατροπή τους σε λέσχες φιλάθλων που τελούν υπό την ευθύνη των διοικήσεων των ΠΑΕ, με ονομαστικές λίστες μελών, ετήσια κατάθεση ποινικών μητρώων, τήρηση βιβλίων εσόδων-εξόδων και άλλων μέτρων που υπάγονται στον αστικό κώδικα περί σωματείων. Η πρώτη απόπειρα για τη διάλυση των συνδέσμων έγινε πριν από δέκα χρόνια από την Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού, αλλά με παρέμβαση του τότε γ.γ. Αθλητισμού, Νίκου Εξαρχου, ουδέποτε εφαρμόστηκε.
Το θέμα, καθώς και το ιδιώνυμο, επιχείρησε να επαναφέρει τον Ιούλιο του 2011 ο τότε υφυπουργός Αθλητισμού Παύλος Γερουλάνος, προτείνοντας την αναστολή λειτουργίας των συνδέσμων και την -σε ορίζοντα ενός χρόνου- μετατροπή τους σε λέσχες, υπό την ευθύνη των ομάδων και τον έλεγχο της ΓΓΑ. Ανάλογη κίνηση επιχειρήθηκε και από τον μέχρι πρότινος υφυπουργό Αθλητισμού Γιάννη Ανδριανό, με αμφότερες τις προσπάθειες να σταματούν σε δημόσια διαβούλευση νομοσχεδίων, που δεν προχώρησαν λόγω αλλαγής κυβέρνησης. Πλέον, μετά τις εξαγγελίες Κοντονή, η πρόταση για μετατροπή των συνδέσμων σε λέσχες είναι και πάλι στο τραπέζι.
ΤΑΣΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΜΠΑΣ
[email protected]
ΧΟΥΛΙΓΚΑΝ Το… μακρύ χέρι των ΠΑΕ
«Εάν ήθελαν οι ΠΑΕ, μπορούσαν να σταματήσουν τα επεισόδια με τους χούλιγκαν. Το ερώτημα στην Ελλάδα είναι εάν οι ομάδες θέλουν να δουν το ποδόσφαιρο ως προϊόν και να το πουλήσουν ή να προωθήσουν μέσω του ποδοσφαίρου ένα άλλο προϊόν». Πρόσωπο το οποίο γνωρίζει καλά την εσωτερική πραγματικότητα των ομάδων και την ανάπτυξη του χουλιγκανισμού στη χώρα μας βεβαιώνει στη «ΜτΚ» πως η βία στα γήπεδα μπορεί να καταπολεμηθεί και να εκλείψει -όχι βέβαια εύκολα, αλλά είναι δυνατόν. Αρκεί να υπάρχει θέληση των ίδιων των διοικούντων των ομάδων.
«Οι χούλιγκαν είναι ιδιωτικοί στρατοί των ΠΑΕ», παρατηρεί βέβαιος ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει θέληση για εξάλειψη του φαινομένου, που αμαυρώνει συχνά πυκνά τα ελληνικά γήπεδα. «Ακόμη και οι αδικίες που πυροδοτούν ακραίες αντιδράσεις πάλι από τις ομάδες ξεκινούν, οι οπαδοί δεν είναι αυτοί οι οποίοι στήνουν αγώνες», συμπληρώνει. «Εάν θέλουν οι ΠΑΕ, μπορούν να εξαλείψουν τη βία, θα έχουν αντιδράσεις, αλλά θα τελειώσουν γρήγορα».
Το μεγάλο ζήτημα της βίας στα γήπεδα όλοι τονίζουν πως δεν είναι αστυνομικό ούτε πλέον κοινωνικό αλλά πολιτικό. Άλλωστε, όπως φαίνεται, και η αστυνομία διστάζει να θέσει τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων, αποφεύγοντας να συγκρουστεί. Αξιωματικοί εξακολουθούν και σήμερα να αντιμετωπίζουν με δέος τους μεγαλόσχημους παράγοντες με τη μεγάλη οικονομική επιφάνεια, ενώ ορισμένοι προσδοκούν μία θέση κοντά τους μετά τη συνταξιοδότηση, όπως έγινε σε αρκετές ΠΑΕ της Ελλάδας είτε κρυφά είτε φανερά. Παράλληλα αισθάνονται φόβο ότι η πολιτική επιρροή των παραγόντων θα επηρεάσει τη δική τους πορεία στο σώμα. Και δεν τολμούν. Ορισμένα βήματα που έγιναν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για την πάταξη του φαινομένου και την αποκάλυψη του παρασκηνίου του χουλιγκανισμού έμειναν απλώς στην ιστορία, οδηγώντας ορισμένους οπαδούς στις φυλακές. Οι μεμονωμένες προσπάθειες όμως, όταν δεν υπάρχει συνέχεια, γρήγορα ξεχνιούνται.
Η λειτουργία ορισμένων συνδέσμων οπαδών, μέσα από τους οποίους αναδεικνύονται οι στρατιές των χούλιγκαν, η μισθοδοτούμενη σχέση τους με τις ΠΑΕ, η σύνδεση των ομάδων με πολιτικούς οι οποίοι προσδοκούν ψηφοθηρικά οφέλη από τη στενή επαφή τους με τις ομάδες αλλά και η εσκεμμένη μη εφαρμογή των νόμων ασφαλείας στα γήπεδα αποτελούν το σύνθετο τοπίο που κουκουλώνει τη βία και συνεχώς βάζει το μεγάλο πρόβλημα κάτω από το χαλί των ευθυνών.
Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Όπως βεβαιώνουν άνθρωποι οι οποίοι γνωρίζουν καλά τα εσωτερικά του ποδοσφαίρου και έχουν αντιμετωπίσει περιστατικά βίας στα γήπεδα, το ζήτημα αφορά πρώτα τις ΠΑΕ και ειδικά της Αθήνας, όπου οι «στρατοί» έχουν αναπτυχθεί έντονα. Στη Θεσσαλονίκη η κατάσταση δεν είναι ακόμη τόσο ελεγχόμενη όσον αφορά την εξάρτηση χούλιγκαν από ΠΑΕ, αν και στο παρελθόν υπήρχαν τέτοια σημάδια και στην πόλη. Εξηγούν πως ορισμένες ομάδες θέλουν να έχουν στις τάξεις τους «ιδιωτικούς στρατούς» και πιστεύουν πως παρά τα μεγάλα λόγια δεν επιθυμούν πραγματικά να σταματήσει η λειτουργία τους. «Εάν ληφθούν αποφάσεις για την πάταξη της βίας, αυτό μπορεί να γίνει γρήγορα», λένε φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα από το εξωτερικό. Στην Ιταλία για παράδειγμα οι οπαδοί άρχισαν να ελέγχονται με την κατασκευή διπλής ζώνης ελέγχου με ξεχωριστό τοίχο. Από εκεί μπορούσε να περάσει μόνον ένας φίλαθλος. Σημειώθηκαν αντιδράσεις, επεισόδια, μέχρι που εφαρμόστηκε. Και πλέον όλοι εισέρχονται με εισιτήρια, που είναι ηλεκτρονικά και επώνυμα.
Στην Ελλάδα αυτό δεν έχει γίνει, παρότι έχει νομοθετηθεί. Δεν είναι τυχαίο πως μεγάλη μάζα των οπαδών στις «επικίνδυνες» κερκίδες εισέρχεται στο γήπεδο μαζικά, για να μην μπορεί να γίνει έλεγχος, λίγο πριν από τη σέντρα του αγώνα. Έτσι μπαίνουν χωρίς εισιτήρια, κρατώντας «πολεμοφόδια» και ναρκωτικά.
Η «πληγή» της δράσης των χούλιγκαν σύμφωνα με τους γνωρίζοντες είναι οι σχέσεις εξάρτησης των ΠΑΕ με τις συγκεκριμένες ομάδες. Όπως σημειώνουν, έχουν ειδικά προνόμια. Χρηματοδοτούνται οι εκδρομές τους, χρηματοδοτούνται τα εισιτήριά τους και βρίσκονται υπό τον απόλυτο έλεγχό τους. Με τη σειρά τους οι «ηγέτες» των ταραξιών, που δεν είναι πολλοί, έχουν τα δικά τους κέρδη. Εκτός των «μισθών» που λαμβάνουν προσωπικά από τις ομάδες και των κερδών από τα εισιτήρια δρουν άνετα μέσα στην κερκίδα πουλώντας μέχρι και ναρκωτικά. Υπάρχουν παραδείγματα σύμφωνα με τα οποία «ηγέτες» οπαδών έκαναν μπίζνες, πλούτισαν και… εξαφανίστηκαν.
«Δεν θέλουν το υγιές ποδόσφαιρο. Εάν επιθυμούσαν να δουν το φίλαθλο ή τον οπαδό ως καταναλωτή, δεν θα άφηναν να συμβούν όσα γίνονται μέσα στα γήπεδα, όπου πλέον δεν πλησιάζει η οικογένεια, όπως παλιά», τονίζουν όσοι γνωρίζουν. Θεωρούν ότι δεν είναι τυχαίο πως σε αρκετές ελληνικές ομάδες, κυρίως του λεκανοπεδίου, οι υπεύθυνοι ασφαλείας τους, αυτοί που ορίζουν τα μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας σε συνεργασία με την αστυνομία, είναι… πρώην μπράβοι! Ορισμένοι μάλιστα έχουν πρωταγωνιστήσει και πρόσφατα σε επεισόδια μεταξύ παραγόντων. «Εδώ πιστεύουν πως με αυτόν τον τρόπο θα τιθασεύσουν τους χούλιγκαν, όμως μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα…», αναφέρει με νόημα άνθρωπος που γνωρίζει εκ των έσω τι συμβαίνει σε ορισμένες ΠΑΕ.
Επικριτικά είναι τα σχόλια και για το γεγονός ότι δεν εφαρμόζεται το ηλεκτρονικό εισιτήριο, που αποτελεί ταυτότητα για τον κάθε φίλαθλο, ενώ το σύστημα παρακολούθησης με κάμερες στα περισσότερα γήπεδα είναι ελλιπές. Ενδεικτικό είναι πως δεν καλύπτονται όλα τα σημεία των κερκίδων, ενώ η εικόνα που μεταδίδεται δεν είναι ευκρινής.
ΟΠΑΔΟΙ Οι φυλές των συνδέσμων
Γνωστός οπαδός, ο οποίος είχε συλληφθεί πριν από αρκετά χρόνια, καθόταν έξω από το γραφείο του εισαγγελέα περιμένοντας να του ασκηθεί ποινική δίωξη για επεισόδια. «Πού είναι η ΠΑΕ;», διερωτήθηκε απευθυνόμενος στους αστυνομικούς που τον συνόδευαν.
«Θεωρούν δεδομένο ότι οι ομάδες θα αναλάβουν τα έξοδα και την υποστήριξή τους, στην περίπτωση που συλληφθούν», επιβεβαιώνουν στη «ΜτΚ» πρώην στελέχη ΠΑΕ, τα οποία απομακρύνθηκαν από το ποδόσφαιρο, επειδή δεν άντεξαν την εικόνα που έβλεπαν. Δεν είναι ψέμα πως σε πολλές περιπτώσεις οι ομάδες, οι ανώνυμες εταιρείες, καλύπτουν στο παρασκήνιο τα έκτροπα, φτάνοντας σε σημείο να πληρώνουν δικαστικά έξοδα, μέχρι και να στέλνουν τους δικηγόρους τους σε δίκες. Και αυτά όχι για όλους τους οπαδούς, καθώς έχει παρατηρηθεί πως σε περίπτωση μαζικών συλλήψεων οπαδοί έκαναν έρανο και αρκετοί εμφανίστηκαν στα δικαστήρια χωρίς συνηγόρους. Δεν είναι όμως μόνον αυτά τα χρήματα που διακινούνται καλύπτοντας ουσιαστικά πράξεις βίας. Αποζημιώσεις για ζημιές, τραυματισμούς και επεισόδια έφυγαν από τα ταμεία των ομάδων και κατευθύνθηκαν σε θύματα. Ατύπως.
Οι σύνδεσμοι φιλάθλων στην Ελλάδα στην πλειονότητά τους μπορούν να χαρακτηριστούν υγιείς. Ωστόσο ορισμένοι «είναι εστίες μόλυνσης του ποδοσφαίρου», όπως λένε οι γνωρίζοντες. Δεν είναι τυχαίο πως έχει ψηφιστεί νόμος ο οποίος ορίζει ότι πρέπει να δημιουργηθούν «λέσχες φιλάθλων», οι οποίες όμως σύμφωνα με το νομικό καθεστώς θα λειτουργούν με την ευθύνη των ΠΑΕ. Αντίθετα οι σύνδεσμοι είναι αστικά σωματεία που δεν συνδέονται τυπικά με τις ομάδες. «Η κατάσταση με το νομικό καθεστώς είναι ερμαφρόδιτη, καμία όμως ΠΑΕ δεν λειτούργησε λέσχες φιλάθλων, για να μην έχει ευθύνη, επειδή θα είναι υπόλογη», τονίζουν νομικοί.
Το φαινόμενο των συνδέσμων είναι κοινωνικό, όπως εξηγούν οι ειδικοί. Σε αυτούς μπορούν να βρουν καταφύγιο νέοι άνθρωποι, οι οποίοι στην υπόλοιπη κοινωνία αισθάνονται ότι δεν έχουν αναγνωρισιμότητα, ενώ στην κερκίδα είναι αλλιώς. Αυτοί πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από τους «ηγέτες» των συνδέσμων και απαρτίζουν στη συνέχεια τις ομάδες των χούλιγκαν. «Μπορούν εύκολα να παρασυρθούν και να υπακούσουν στις εντολές για επεισόδια».
Από την άλλη στις τάξεις των οπαδών και των συνδέσμων ασφαλώς η πλειονότητα δεν εμπλέκεται σε επεισόδια. Δεν είναι τυχαίο πως ορισμένοι οπαδοί διακρίνονται για το λόγο και τις απόψεις που εκφράζουν δημοσίως, δείχνοντας ότι απέχουν από τους χαρακτηριζόμενους «κάφρους». «Αυτοί δεν καθοδηγούνται», σημειώνουν όσοι έχουν ασχοληθεί με τα εσωτερικά του ποδοσφαίρου. «Όπως δεν καθοδηγούνται και οι αναρχικοί οι οποίοι βρίσκονται στα γήπεδα ως οπαδοί κάποιας ομάδας. Μπορεί να εκφράζουν τις αντιεξουσιαστικές ιδέες τους στην κερκίδα, αλλά δεν μπορούν να καθοδηγηθούν και να γίνουν μέλη των ιδιωτικών στρατών».
Ωστόσο ανησυχητικό χαρακτηρίζεται το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια στις τάξεις των οπαδών ορισμένων ομάδων έχουν παρεισφρήσει και λάτρεις ναζιστικών πρακτικών και απόψεων, οι οποίοι φαίνονται πρόθυμοι να προκαλέσουν επεισόδια και να ακούσουν τα… κελεύσματα των χούλιγκαν.
Ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο είναι η διάκριση από την πλευρά της πολιτείας των οπαδών του βορρά και του νότου. Δεν είναι τυχαίο πως στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Βόρεια Ελλάδα έχει εφαρμοστεί ο αθλητικός νόμος με όλη την αυστηρότητά του, όταν στην Αθήνα κανείς από τους οπαδούς που συνελήφθησαν δεν είχε τις αντίστοιχες επιπτώσεις.
ΤΑ ΣΤΗΜΕΝΑ Μία αφορμή για βία
Τα τελευταία χρόνια αφορμές επεισοδίων στα γήπεδα έγιναν οι συμπεριφορές των διαιτητών και οι στημένοι αγώνες. «Πρόκειται για μία κατάσταση που γνωρίζουν όλοι, όμως λίγοι θέλουν να δουν και να την ανατρέψουν», επισημαίνει πρώην στέλεχος ΠΑΕ. «Επιμένει όμως πως αυτή είναι μία αφορμή για τη βία, αλλά τα αίτια είναι βαθύτερα και πιο παρασκηνιακά».
Η δικαιοσύνη για πρώτη φορά φαίνεται πως βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο διερευνώντας υπόθεση στημένων αγώνων στην Ελλάδα. Στον ανακριτή Αθήνας βρίσκεται -και πληροφορίες αναφέρουν ότι επισπεύδεται- η μεγαλύτερη υπόθεση για την οποία έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις σε παράγοντες και διαιτητές. Σύντομα θα κληθούν οι πρώτοι κατηγορούμενοι σε απολογίες.
Αυτό θεωρείται το πρώτο και το μοναδικό βήμα. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις, τις οποίες εταιρείες ειδικευόμενες στη διερεύνηση των στημένων έχουν χαρακτηρίσει «ύποπτους» αγώνες, δίνοντας συγκεκριμένα στοιχεία που συνδέονται με το στοιχηματισμό, έμειναν στα συρτάρια των θεσμικών παραγόντων του ποδοσφαίρου, οι εκπρόσωποι του οποίου δεν φαίνεται ότι λειτουργούν πάντα για το συμφέρον του αθλήματος. Με τις υποθέσεις αυτές ελάχιστα ασχολήθηκε η πολιτική δικαιοσύνη και μόνον αποσπασματικά, κυρίως στην περιφέρεια και στη Θεσσαλονίκη, σχηματίστηκαν δικογραφίες.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΝΤΟΥΡΗΣ
[email protected]
ΟΡΦΑΝΟΣ - ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ «Η αναβολή δεν λύνει το πρόβλημα»
Τρόποι επιτυχώς δοκιμασμένοι για την αντιμετώπιση της βίας στους αθλητικούς χώρους υπάρχουν, αλλά η εφαρμογή τους έχει πολιτικό κόστος. Ο γνωστός και ως νόμος Ορφανού με δρακόντειες ποινές και ένα πλέγμα προληπτικών αλλά και κατασταλτικών μέτρων αποτελεί ικανό παράδειγμα.
Με την ανάληψη των καθηκόντων του ως υφυπουργού Αθλητισμού το 2004 στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή ο Γιώργος Ορφανός προώθησε το νέο νομοσχέδιο, το οποίο μεταξύ άλλων προέβλεπε και την τοποθέτηση καμερών στα γήπεδα αλλά και το ηλεκτρονικό εισιτήριο, θέματα δηλαδή που δέκα χρόνια μετά ακόμη συζητάμε, καθώς ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκαν. Επιπλέον ο νόμος προέβλεπε τη θεσμοθέτηση «αθλητικού εισαγγελέα», την κατάργηση των συνδέσμων και την αντικατάστασή τους από λέσχες φιλάθλων εγκεκριμένες από τις ΠΑΕ και κυρίως το περιβόητο «ιδιώνυμο», καθώς όσοι προκαλούσαν επεισόδια σε αθλητικούς χώρους οδηγούνταν κατευθείαν στη φυλακή. Και ήταν ένα από τα σημεία που είχαν συγκεντρώσει τις μεγαλύτερες αντιδράσεις από οργανωμένους οπαδούς, για τους οποίους ο κ. Ορφανός έγινε το κόκκινο πανί. Μάλιστα στις επόμενες εκλογές το πλήρωσε πολιτικά, καθώς καίτοι πρώην υφυπουργός δεν μπόρεσε να επανεκλεγεί, ενώ είδε τον επίμαχο νόμο του να αποδομείται. «Είναι δεδομένο ότι πλήρωσα πολιτικά την αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου. Εγώ αντιμετώπισα το πρόβλημα για το οποίο όλοι έλεγαν ότι έχει πολιτικό κόστος. Αλλά με ‘τιμώρησαν’ όσοι ευεργετήθηκαν από αυτό, οι φίλαθλοι», σημειώνει ο κ. Ορφανός. Παρά όσα ακολούθησαν και την απουσία πολιτικής βούλησης για πλήρη εφαρμογή εκείνου του νόμου, ο ίδιος δεν εμφανίζεται να μετανιώνει. «Φαίνεται ότι και τώρα η νέα πολιτική ηγεσία θέλει να εφαρμόσει τη δική μου πολιτική. Μία πολιτική που, όσο εφαρμόστηκε, είχε αποτελέσματα», επισημαίνει και συμπληρώνει πως εκείνη την περίοδο υπήρξε μείωση στο μισό των περιστατικών βίας και αύξηση των εισιτηρίων. «Η ατιμωρησία είτε αφορά φυσικά πρόσωπα είτε τα σωματεία είναι ο βασικός παράγοντας που ενισχύει τα φαινόμενα βίας. Σε ό,τι αφορά το πρώτο, αντιμετωπίζεται με παρακολούθηση με κάμερες, το ηλεκτρονικό εισιτήριο, τις αλλαγές στους συνδέσμους. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, εκεί μετρά η αθλητική δικαιοσύνη αλλά και η ανεξαρτησία της διαιτησίας», δηλώνει ο κ. Ορφανός.
Η ΚΟΝΤΡΑ
Διάδοχος του κ. Ορφανού ήταν ο επίσης βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης και με ιδιαίτερη σχέση με το χώρο του αθλητισμού Γιάννης Ιωαννίδης. Μία από τις πρώτες κινήσεις του, με τις αντιδράσεις να κλιμακώνονται, ήταν η τροποποίηση του νόμου με την κατάργηση του ιδιώνυμου. «Ο κ. Ορφανός προώθησε το ιδιώνυμο, το οποίο ως άνθρωπο του αθλητισμού με βρίσκει αντίθετο. Προωθήσαμε τότε το αγγλικό σύστημα, ώστε, αν κάποιος υποπέσει σε μία παράνομη πράξη στους αθλητικούς χώρους και είναι η πρώτη του φορά, να μην οδηγείται σίγουρα στη φυλακή, αλλά να το κρίνει η δικαιοσύνη σύμφωνα με τη βαρύτητα του αδικήματος. Η παρεπόμενη ποινή, αν είναι με αναστολή, θα είναι η απαγόρευση εισόδου στα γήπεδα», είχε σημειώσει ο κ. Ιωαννίδης, εξηγώντας το «γιατί» των αλλαγών.
«Τα όπλα εναντίον της βίας στα γήπεδα και ως υπουργείο τα έχουμε κάνει είναι οι κάμερες και το ηλεκτρονικό εισιτήριο. Το δεύτερο είναι οι ποινές που θα επιβάλλονται σε όσους δεν τηρούν το νόμο. Επί της θητείας μου ολοκληρώσαμε τις διαδικασίες από την πλευρά μας για το ηλεκτρονικό εισιτήριο. Σε ό,τι αφορά όμως τις κάμερες, τις χειρίζεται η αστυνομία. Επίσης στο θέμα του εισιτηρίου πρέπει να έχει ρόλο και το υπουργείο Οικονομικών, ώστε μέσω ενός ενιαίου συστήματος να γνωρίζει πόσα εισιτήρια κόβονται και τι φόρος αποδίδεται», είχε σχολιάσει ο κ. Ιωαννίδης, ο οποίος σημειωτέον διετέλεσε υφυπουργός Αθλητισμού και στην κυβέρνηση Καραμανλή (2007-2009) και στην κυβέρνηση Σαμαρά (2012-2014).
Οι αλλαγές που εξ αρχής προώθησε ο κ. Ιωαννίδης στο νόμο που είχε περάσει ο προκάτοχός του αποτέλεσαν και την αιτία για την πολιτική κόντρα του με τον κ. Ορφανό, που κρατά χρόνια και συζητείται στον πολιτικό χώρο της Θεσσαλονίκης. «Δυστυχώς μεταγενέστερες λανθασμένες αποφάσεις ακύρωσαν το στόχο», είπε ο κ. Ορφανός. Μάλιστα αυτή η πολιτική κόντρα κατά πολλούς εκδηλώθηκε και στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές με το «όχι» που είπε τελικά ο αδερφός του πρώην υπουργού Κώστας Ορφανός στον Γιάννη Ιωαννίδη, υποψήφιο περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας με τη ΝΔ, να είναι υποψήφιος αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης.
ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΟΝΤΟΝΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΒΟΛΗ
Πώς σχολιάζουν όμως οι δύο πρώην υφυπουργοί Αθλητισμού τις κινήσεις Κοντονή και την αναβολή του πρωταθλήματος; «Δεν μπορώ να καταλογίσω ευθύνες στον κ. Κοντονή. Η κυβέρνηση βρίσκεται μόλις έναν μήνα στην εξουσία. Αλλά η διακοπή του πρωταθλήματος δεν αποτελεί απάντηση στο πρόβλημα. Χρειάζονται αποφασιστικές κινήσεις», σημειώνει ο κ. Ορφανός. Σύμφωνη γνώμη εκφράζει και ο κ. Ιωαννίδης: «Ο κ. Κοντονής επιχειρεί να κάνει όσα και εμείς. Σε ό,τι αφορά την αναβολή, δεν νομίζω να αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Τι μπορεί δηλαδή να αλλάξει τις επόμενες ημέρες;».
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΛΑΚΑΣ
[email protected]
Πηγή:makthes.gr