Ως γνωστόν από πολλούς απόστρατους-συνταξιούχους κατατέθηκε ένσταση εναντίον της σιωπηρής (παρέλευση τριμήνου από την υποβολή της σχετικής αίτησης) άρνησης του Υπουργείου Οικονομικών για την επιστροφή των αχρεωστήτως παρακρατηθέντων από τη σύνταξη ποσών της ειδικής μηνιαίας εισφοράς (άρθρο 20 παρ.3 ν.2084/1992, άρθρο 26 ν.2592/1998). Το Α΄Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου με Πράξη του (1899/2013) είχε κάνει δεκτή την (από 31-10-2006) ένσταση, πλην όμως το Ελληνικό Δημόσιο άσκησε έφεση ενώπιον του Ι΄ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο με απόφασή του (0352/7-3-2017) την έκανε δεκτή, ακύρωσε την ως άνω Πράξη του Α΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και απέρριψε την ένσταση για την επιστροφή των παρακρατηθέντων από 1-1-2000 έως 31-12-2000, γιατί η αξίωση είχε υποπέσει στην προβλεπόμενη από το άρθρου 90, παρ.5 του ν.2362/1995 διετή παραγραφή.
Ειδικότερα ο ν. 2362/1995 «περί Δημοσίου Λογιστικού κ.λ.π.» θεσπίζει στην παράγραφο 5 του άρθρου 90, η οποία διέπει τις αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου έναντι αυτού από καθυστερούμενες συντάξεις, επιδόματα ή βοηθήματα, ειδική βραχυπρόθεσμη διετή παραγραφή, η οποία αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο γεννήθηκε και κατέστη δικαστικώς επιδιώξιμη η σχετική αξίωσή τους και διακόπτεται με την υποβολή αίτησης προς πληρωμή στην αρμόδια υπηρεσία (βλ. άρθρο 91 και 93 αντίστοιχα του ιδίου νόμου). Στην έννοια δε των αξιώσεων από καθυστερούμενες συντάξεις εμπίπτουν και οι αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου έναντι αυτού προς επιστροφή ποσών συντάξεων που παρακρατήθηκαν κατά την καταβολή της σύνταξής τους, κατ΄ εφαρμογή ανίσχυρων (αντισυνταγματικών) διατάξεων, όπως εν προκειμένω των διατάξεων που θέσπισαν την επίδικη μηνιαία ειδική εισφορά (βλ. αποφ. ΕΣ 3097/2010 Ολ.,2448/2011,1776-1777/2012).
Η βραχυπρόθεσμη αυτή διετής παραγραφή, ο χρόνος της οποίας είναι μικρότερος από το χρόνο παραγραφής που προβλέπεται τόσο από την παρ.1 του ιδίου άρθρου 90 για άλλες χρηματικές αξιώσεις κατά του Δημοσίου (πενταετία), όσο και από τις παραγράφους 2 (πενταετία) και 3 (εικοσαετία) του άρθρου 86 του ιδίου νόμου για τις χρηματικές αξιώσεις του Δημοσίου κατά τρίτων (χρέη προς το Δημόσιο), έχει θεσπισθεί για λόγους γενικότερου δημοσίου συμφέροντος και συγκεκριμένα από την ανάγκη ταχείας εκκαθάρισης των αξιώσεων που απορρέουν από περιοδικές (ανά μήνα) παροχές και των αντίστοιχων υποχρεώσεων του Δημοσίου, η οποία είναι απαραίτητη για την προστασία της περιουσίας και της οικονομικής κατάστασης αυτού, στην οποία συμβάλλουν οι πολίτες με την καταβολή φόρων κ.λ.π.
Κατά συνέπεια κρίθηκε ότι, η διάταξη του άρθρου 90 παρ.5 του ν. 2362/1995, με την οποία θεσπίζεται η διετής παραγραφή για τις αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου, δεν αντίκειται στην από το άρθρο 4 παρ.1 του Συντάγματος κατοχυρούμενη αρχή της ισότητας (πρβλ. ΑΕΔ 9/2009,1-2/2012). Περαιτέρω δεν αντίκειται στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., ούτε στο άρθρο 14 της Σύμβασης αυτής. Και τούτο γιατί η διαφύλαξη της δημοσιονομικής ισορροπίας και η προστασία της δημόσιας περιουσίας συνιστούν, ενόψει των δημοσιονομικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα, λόγους δημόσιας ωφέλειας που δικαιολογούν τον περιορισμό που εισάγεται με την προαναφερόμενη διάταξη στις περιουσιακές αξιώσεις των συνταξιούχων, καθόσον με αυτή δεν εξυπηρετείται το στενώς εννοούμενο ταμειακό συμφέρον του κράτους (βλ. ΕΔΔΑ Μεϊδάνης κατά Ελλάδος απόφ. Της 22-5-2008, ΕΣ Ολομ.3023,441/2012), αλλά το ευρύτερο δημοσιονομικό συμφέρον σε συνδυασμό με την αποτελεσματική διαχείριση των δημοσίων εσόδων και τη συνέχεια της δημόσιας υπηρεσίας (βλ. ΕΔΔΑ Γιαβή κατά Ελλάδος, αποφ. 3-10-2013, Ολ.ΕΣ 2705/2014).
Συμπερασματικά και εν όψει των ανωτέρω, είναι προφανές, ότι κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει εγκαίρως (εμπρόθεσμα) να καταθέτει τις προβλεπόμενες αιτήσεις, ενστάσεις κ.λ.π. ένδικα βοηθήματα-μέσα, ώστε οι όποιες αξιώσεις του να μην παραγράφονται. Περαιτέρω φαίνεται να προκύπτει μια τάση να δικαιολογείται η αντισυνταγματικότητα κάποιων διατάξεων με την επίκληση των λόγων δημόσιας ωφέλειας και των δημοσιονομικών συνθηκών στη χώρα (είδαμε στη Βουλή και την αρμόδια Υπουργό να επικαλείται λόγους δημοσίου συμφέροντος κατά τη συζήτηση του 4ου Μνημονίου). Ας μην ξεχνάμε και την πρόβλεψη του Μνημονίου, ότι πρέπει να ληφθεί μέριμνα (να μην κριθούν αντισυνταγματικές οι προβλέψεις αυτού. Εξάλλου η διαδικασία της δικαστικής διεκδίκησης των αξιώσεων των πολιτών καθυστερεί υπέρμετρα (πλέον της δεκαετίας), στερώντας στην ουσία το δικαίωμα δικαστικής προστασίας και προκαλώντας οιονεί αρνησιδικία. Κατά συνέπεια, ας μην προσδοκούμε και πολλά για τις νέες περικοπές των συντάξεων. Είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε με συντάξεις-επιδόματα.
