Ως εδώ, όλα καλά. Το πρόβλημα του Γιάννη ξεκινάει όταν δέχεται ένα email, γραμμένο σε μέτρια αγγλικά (με πολλά συντακτικά λάθη), από τον – ας τον πούμε – «Christopher», ο οποίος ισχυρίζεται ότι κατοικεί στο Λονδίνο και ενδιαφέρεται να αγοράσει την τηλεόραση, με τον όρο αυτή να αποσταλεί στον συγγενή του «Joe», μόνιμο κάτοικο Νιγηρίας.
«Δε σε συμφέρει να αγοράσεις»
Παρ’ ότι ο Γιάννης εξηγεί στον Christopher ότι τα έξοδα μεταφοράς θα είναι πάρα πολλά και η συναλλαγή είναι ασύμφορη, ο τελευταίος επιμένει και δέχεται να πληρώσει στο Γιάννη το επιπλέον κόστος. Έτσι, η συμφωνία που γίνεται είναι ο Γιάννης να στείλει με courier την τηλεόραση στον Joe, να φωτογραφίσει την απόδειξη αποστολής, να τη στείλει στον Christopher και έπειτα ο Christopher να καταθέσει τα χρήματα (180 ευρώ + 220 ευρώ έξοδα αποστολής) στον τραπεζικό λογαριασμό του Γιάννη.
Παράδοση & έξτρα χρήματα
«Ταχυδρομεί», λοιπόν, ο Γιάννης την τηλεόραση στον Joe, κάτοικο Νιγηρίας, και αμέσως στέλνει το αποδεικτικό αποστολής στον Christopher. Μετά από λίγη ώρα ο Γιάννης ελέγχει μέσω web banking το υπόλοιπο του τραπεζικού του λογαριασμού και διαπιστώνει ότι αντί για το ποσό των 400 ευρώ, στο λογαριασμό του μεταφέρθηκε το ποσό των 3000 ευρώ. Ταυτόχρονα, λαμβάνει νέο email από τον Christopher, ο οποίος τον ενημερώνει ότι έχει γίνει λάθος από την τράπεζα και ότι μπορούν να το λύσουν μεταξύ τους «πολύ εύκολα».
Η λύση της μεταφοράς χρημάτων
«Θα κρατήσεις τα 400 ευρώ και τα υπόλοιπα 2600 ευρώ θα τα τραβήξεις από το λογαριασμό και θα μου τα στείλεις μέσω της εταιρείας ταχυμεταφοράς χρημάτων “Na Fan Ki Oi Kotes”». Πείθεται, για μια ακόμη φορά ο Γιάννης, πηγαίνει στην τράπεζά του, κάνει ανάληψη των 3000 ευρώ και στέλνει τα 2600 στον Christopher μέσω της “Na Fan Ki Oi Kotes” που τυχαίνει να έχει «υποκατάστημα» κοντά στο σπίτι του Γιάννη. Η αποστολή των χρημάτων στον Christopher γίνεται «μόνο με ένα κωδικό μεταφοράς χρημάτων». Κι έτσι ο Γιάννης είναι ήσυχος ότι έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η συναλλαγή του.
Η τράπεζα έχει άλλη άποψη
Δυο μέρες αργότερα ο Γιάννης δέχεται τηλεφώνημα από την τράπεζά του, που τον ενημερώνει ότι οφείλει να επιστρέψει τα 3000 ευρώ στην τράπεζα, καθώς η συναλλαγή έχει αμφισβητηθεί από την άλλη πλευρά. Συγκεκριμένα, ο κάτοχος της πιστωτικής κάρτας από την οποία έγινε η μεταφορά των χρημάτων κατέθεσε αίτηση αμφισβήτησης της συναλλαγής. «Ουδέποτε έδωσε εντολή για τη μεταφορά των χρημάτων» του λένε από την τράπεζα. «Τα στοιχεία της κάρτας του είχαν υποκλαπεί και κάποιος έκανε συναλλαγές μέσω Διαδικτύου χωρίς να το γνωρίζει ο πραγματικός της κάτοχος».
Ο Γιάννης, όμως, πούλησε την τηλεόραση γιατί είχε ανάγκη και έτσι δεν έχει το σύνολο των χρημάτων που του ζητάει η τράπεζα. Μόνο τα 400 ευρώ, τα οποία και επιστρέφει στην τράπεζα. Παρά τα επανειλημμένα email του προς τον Christopher, αυτός δεν απαντάει. Δε δίνει κανένα σημείο ζωής. Και από την εταιρεία courier τον ενημερώνουν ότι το πακέτο του με την τηλεόραση παρελήφθη κανονικά από το τοπικό κατάστημα της συνεργαζόμενης εταιρείας στη Νιγηρία.
Έτσι, τελικά ο Γιάννης έχει χάσει την τηλεόρασή του και βρίσκεται χρεωμένος με 2600 ευρώ! Από εκεί και πέρα, το λόγο έχει η δικαιοσύνη…
Ηθικό δίδαγμα: προσοχή στις συναλλαγές μέσω Διαδικτύου
Η φανταστική αυτή ιστορία που μόλις διαβάσατε (όλα τα στοιχεία της οποίας είναι φανταστικά και ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα) έχει σκοπό να αφυπνίσει εσάς, τους αναγνώστες του cybersecurity.gr , ώστε να αποφύγετε τέτοιου είδους παγίδες στο Διαδίκτυο.
Στο παράδειγμά μας ήταν η τηλεόραση, όμως το ίδιο μπορεί να συνέβαινε και με διάφορα άλλα αντικείμενα (π.χ. ποδήλατο, φωτογραφική μηχανή, παιχνιδομηχανή κ.λπ.).
Προφανώς ο αγοραστής ήταν απατεώνας, προφανώς δε χρησιμοποίησε τα πραγματικά του στοιχεία, προφανώς ο “αγοραστής” είχε υποκλέψει τα στοιχεία της πιστωτικής κάρτας ενός αγνώστου (μπορεί και μέσω Διαδικτύου) και προφανώς για να πετύχει το σκοπό του βασίστηκε στην εμπιστοσύνη που του έδειξε ο πωλητής. Όταν πρόκειται για χρήματα, οφείλετε να είστε προσεκτικοί.
Ακολουθούν ορισμένες βασικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν την επόμενη φορά που θα αποφασίσετε να πουλήσετε κάποιο αντικείμενό σας:
- Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με άτομα που σας συστήνονται ως κάτοικοι εξωτερικού, ειδικά όταν τα emails που λαμβάνετε είναι ασύντακτα (πιθανόν λόγω χρήσης αυτοματοποιημένης μετάφρασης κειμένου). Καλό είναι να διακόπτετε την επικοινωνία μαζί τους.
- Επιδιώξτε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον αγοραστή. Είναι τουλάχιστον «ύποπτο» το γεγονός ότι ο αγοραστής δεν ενδιαφέρεται να δει από κοντά το αντικείμενο που θέλει να αγοράσει.
- Τα στοιχεία που δηλώνει κάποιος στο Διαδίκτυο δεν είναι απαραίτητα αληθή. Δε μπορείτε να είστε σίγουροι για την πραγματική ταυτότητα του αγοραστή.
- Κατά την αποστολή χρημάτων μέσω εταιρειών ταχυμεταφοράς χρημάτων διαβάστε προσεκτικά τους όρους της συναλλαγής, που συνήθως αναγράφονται στο πίσω μέρος του εγγράφου που υπογράφετε.
- Πριν προχωρήσετε σε μια αγοραπωλησία, και υποψιάζεστε ότι ο αγοραστής ψεύδεται για κάτι, ψάξτε σε μηχανές αναζήτησης για τυχόν αναφορές σε παρόμοια περιστατικά. Για ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια, επικοινωνήστε με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και ζητήστε τη συμβουλή των ειδικών. Κάτι που εσείς θεωρείτε ότι είναι «ευκαιρία», μπορεί να είναι μια καλοστημένη απάτη.
Τι να κάνετε σε περίπτωση που εξαπατηθείτε;
Στην Ελλάδα η απάτη τιμωρείται σύμφωνα με το άρθρο 386 του Ποινικού Κώδικα. Συνεπώς, αν διαπιστώσετε ότι έχετε εξαπατηθεί με τον τρόπο που περιγράφει η ιστορία, το cybersecurity.gr σας προτείνει να επικοινωνήσετε άμεσα με την τράπεζά σας ή την εταιρεία μέσω της οποίας έγινε η μεταφορά χρημάτων, ώστε να ζητήσετε την ακύρωση της συναλλαγής ή να την αμφισβητήσετε.
Σε κάθε περίπτωση, συγκεντρώστε όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι έχετε εξαπατηθεί (αποδείξεις συναλλαγών, διάλογοι επικοινωνίας κ.λπ.) και απευθυνθείτε είτε στην αστυνομία είτε στις εισαγγελικές Αρχές, προκειμένου να καταγγείλετε το περιστατικό (υποβολή μήνυσης κ.λπ.).
Προσοχή: η καταγγελία δε διασφαλίζει ότι θα πάρετε πίσω τα χρήματά σας. Η αποζημίωση είναι θέμα των αστικών δικαστηρίων.
Μείνετε συντονισμένοι στο cybersecurity.gr για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με θέματα ασφάλειας συναλλαγών μέσω Διαδικτύου.
Περισσότερα άρθρα για την ασφάλεια υπολογιστικών συστημάτων στο cybersecurity.gr