Ελικόπτερα Σωμάτων Ασφαλείας και Ενόπλων Δυνάμεων - Σκέψεις και προτάσεις

Με την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση είναι προφανές πως οι Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και όλες οι κρατικές δομές, θα πρέπει να βρουν τρόπους λειτουργίας προσαρμοσμένες στα ολοένα και στενότερα οικονομικά δεδομένα. Έτσι, επιβάλλεται να:

• Εξορθολογιστεί η δομή τους και ο καταμερισμός των μέσων τους
• Να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του υπάρχοντος υλικού, για το οποίο σημαντικό ρόλο θα παίξει η μείωση της πολυτυπίας και η απόσυρση παλαιού και κοστοβόρου υλικού που δεν προσφέρει πια τα απαιτούμενα
• Να αναζητηθούν ευκαιρίες ενίσχυσης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων, κυρίως μέσω της πρόσκτησης δωρεάν ή χαμηλού κόστους μεταχειρισμένου υλικού το οποίο να μπορεί να αξιοποιηθεί άμεσα και να προσφέρει πραγματικά επιχειρησιακά οφέλη.

Ένας τομέας όπου όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να βρουν εφαρμογή είναι ο στόλος των ελικοπτέρων που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας. Γι’ αυτό και με την παρούσα ανάρτηση επιχειρούμε να προτείνουμε ορισμένες κινήσεις βάσει των παραπάνω δεδομένων που δεν έχουν σκοπό να διεκδικήσουν δάφνες ούτε του πρωτότυπου, ούτε και του αλάθητου, αλλά να αποτελέσουν απλώς αφορμή για σκέψη προς ορθολογικότερη χρήση των εν λόγω μέσων.

Βασική προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι κάτι που έχουμε επισημάνει πολλάκις: οι Ένοπλες Δυνάμεις να απεμπλακούν επιτέλους από καθήκοντα ξένα προς τη κύρια αποστολή τους, όπως αεροπυρόσβεση, αεροδιακομιδές κλπ. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, αφού άλλωστε αποτελεί κοινό μυστικό ότι οι διάφοροι Φορείς του Δημοσίου, για λογαριασμό των οποίων εκτελούνται οι εν λόγω αποστολές, πολλές φορές δεν καταβάλουν ούτε καν το αντίτιμο των καυσίμων των εναέριων μέσων που χρησιμοποιούν οι Ένοπλες Δυνάμεις για την εκτέλεσή τους.

 

Σώματα Ασφαλείας

Θεωρούμε αναγκαία λοιπόν την ίδρυση πολιτικής Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων Κοινής Ωφελείας, η οποία θα μπορούσε να υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης/Προστασίας του Πολίτη. Στα οφέλη και στις λοιπές λεπτομέρειες από μια τέτοια κίνηση, είχαμε αναφερθεί εκτενώς εδώ, συνεπώς δεν κρίνεται σκόπιμο να επεκταθούμε περαιτέρω επ’ αυτού.

Για τα ελικόπτερα όμως που είναι και το αντικείμενο της παρούσας ανάρτησης προτείνουμε στην εν λόγω Υπηρεσία να ενταχθούν τα 3 BK-117 του Πυροσβεστικού Σώματος, τα 3 Bo-105 και τα 2 EC-135T2 της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και τα 3 A-109M που ανήκουν στο ΕΚΑΒ αλλά σήμερα πετούν με την Π.Α. Τα συνολικά 11 αυτά ελικόπτερα αρχικά θα ενταχθούν σε μία ενιαία δεξαμενή από την οποία όλοι οι ενδιαφερόμενοι Δημόσιοι Φορείς θα μπορούν να αντλήσουν όποιο είναι διαθέσιμο και κατάλληλο για την εκάστοτε επιχειρησιακή ανάγκη που προκύπτει, ανεξαρτήτως αρχικού ιδιοκτήτη. Π.χ. εάν τα 5 προερχόμενα από την ΕΛ.ΑΣ. ελικόπτερα δεν επαρκούν αριθμητικά ή δεν είναι διαθέσιμα, θα μπορεί να αξιοποιηθεί και κάποιο από τα 3 BK-117 για αποστολές αστυνόμευσης. Αντίστοιχα, κατά τη θερινή περίοδο, τα Bo-105 και τα EC-135T2, όποτε κρίνεται απαραίτητο, θα ενισχύουν τα BK-117 σε αποστολές δασοπροστασίας και συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων. Τα αντίστοιχα θα ισχύουν και για τις αεροδιακομιδές.

Εναλλακτικά θα μπορούσε να επιχειρηθεί ένα ακόμα πιο προωθημένο βήμα εξορθολογισμού. Τα 11 αυτά, που ανήκουν σε 4 διαφορετικούς τύπους, να πωληθούν και στη θέση τους να αγοραστούν 10-12 ελικόπτερα ενός ενιαίου τύπου, της κατηγορίας π.χ. του AW-139 που χρησιμοποιείται και στη Κύπρο. Η αγορά θα γίνει μέσω συγχρηματοδότησης από κοινοτικά κονδύλια [1], τα οποία –όπως έχει αποδειχθεί- μπορεί άνετα να καλύψουν μέχρι και το 80-85% του συνολικού κόστους. Το υπόλοιπο ποσό θα καλυφθεί από τους πόρους που θα προκύψουν από την πώληση των 11 υπαρχόντων ελικοπτέρων. Οι υπόλοιποι πόροι που θα απομείνουν θα κατευθυνθούν σε πρόγραμμα απόκτησης 6-8 εξειδικευμένων πυροσβεστικών ελικοπτέρων βαρύτερου τύπου, η οποία θα χρηματοδοτηθεί με την ίδια μέθοδο (80-85% κοινοτικοί 15-20% εθνικοί πόροι). Με τον τρόπο αυτό θα απαλλαχθούμε από το μακροπρόθεσμα πολυδάπανο και επιχειρησιακά αμφιλεγόμενο μέτρο της ενοικίασης ξένων πυροσβεστικών ελικοπτέρων κάθε καλοκαίρι, ενώ θα αποδεσμεύονταν και τα Chinook από τον ρόλο αυτό. Με την επιλογή ενός κατάλληλου τύπου, τα ελικόπτερα αυτά κατά τη χειμερινή περίοδο θα μπορούν να συνεισφέρουν και σε άλλες αποστολές (π.χ. SAR). Έτσι, η Υπηρεσία Εναέριων Μέσων Κοινής Ωφελείας θα διαθέτει δύο Σμήνη Ελικοπτέρων: το πρώτο με 10-12 μικρότερα, που θα εκτελούν αποστολές αεροδιακομιδών, εναέριας αστυνόμευσης/προστασίας συνόρων, υποστήριξης ειδικών αστυνομικών Μονάδων, διοίκησης & ελέγχου, έρευνας-διάσωσης κλπ., και το δεύτερο με τα 6-8 μεγαλύτερα ελικόπτερα με κύριο ρόλο την αεροπυρόσβεση.

Στο σημείο αυτό θα ανοίξουμε μια παρένθεση για να πούμε πως σε μια τέτοια Υπηρεσία, πέραν τον πυροσβεστικών αεροσκαφών, θα μπορούσαν να ενταχθούν τόσο τα υπάρχοντα αεροσκάφη του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. όσο και 4-6 νέα αεροσκάφη που θα μπορούσαν να αποκτηθούν επίσης με κοινοτική (συγ)χρηματοδότηση. Τα 3-4 εξ αυτών θα ήταν αφιερωμένα στις αποστολές αεροδιακομιδών καλύπτοντας  αφενός το κενό που άφησε η περιβόητη υπόθεση των Piaggio P.180 Avanti που είχαν αποκτηθεί (…) για το ΕΚΑΒ αλλά δεν επιχείρησαν ποτέ, ανακουφίζοντας αφετέρου τα μεταγωγικά αεροσκάφη της Π.Α. από αυτό το πάρεργο [2]. Τα άλλα 2-3 αεροσκάφη θα ήταν του ίδιου τύπου αλλά σε έκδοση γενικών καθηκόντων, με διαμορφούμενη καμπίνα. Έτσι θα μπορούσαν να εκτελούν μια πλειάδα αποστολών προς όφελος του Δημοσίου, όπως αεροφωτογραφήσεις, υποστήριξη έρευνας-διάσωσης (π.χ. με ρίψη φωτιστικών βομβών, αντί να απασχολούνται τα C-130 και με αυτά τα καθήκοντα), ελαφρές μεταφορές προσωπικού και υλικού, από αέρος έλεγχο ραδιοβοηθημάτων αεροδρομίων για την ΥΠΑ κλπ. Προς επίτευξη ομοιοτυπίας, τα 4-6 αυτά αεροσκάφη θα μπορούσαν να ανήκουν σε κάποια έκδοση του F-406 Vigilante που ήδη διαθέτει το Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. και θα τα «κληρονομούσε» και αυτά η νέα Υπηρεσία.

 

Πολεμική Αεροπορία

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρένθεση για τα αεροσκάφη σταθερών πτερύγων, επιστρέφουμε στα ελικόπτερα και, πιο συγκεκριμένα, σε εκείνα των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως θα διαπιστώσατε, από τα προαναφερθέντα ελικόπτερα των Σωμάτων Ασφαλείας απουσιάζουν τα 6 AS-365N3 Dauphin του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. και τα 2 AS-332L1 Super Puma του Π.Σ., τις επιχειρησιακές δυνατότητες των οποίων δυστυχώς δεν εκμεταλλεύονται πλήρως οι σημερινοί τους χρήστες (μόλις πρόσφατα αυτό άρχισε να αλλάζει, αλλά μόνο για τα ελικόπτερα του Π.Σ.). Και τα 8 αυτά δεν θα εντάσσονταν στην Υπηρεσία Εναέριων Μέσων Κοινής Ωφελείας, αλλά στην Πολεμική Αεροπορία επιτρέποντας την αντικατάσταση όλων των άλλων παλαιότερων τύπων που αυτή χρησιμοποιεί, πλην των 12 AS-332C1 Super Puma. Είναι δεδομένο ότι θα προέκυπταν κάποιες αντιδράσεις στη μεταβίβασή τους σε στρατιωτικό χρήστη, καθώς τα 8 ελικόπτερα αυτά αποκτήθηκαν είτε με κοινοτική συγχρηματοδότηση, είτε αποτελούν δωρεά ιδιώτη (το ένα εκ των δύο Super Puma του Π.Σ.). Θα πρέπει λοιπόν να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι αντιδράσεις αυτές να καμφθούν, μέσω εγγύησης ότι τα εν λόγω μέσα δεν θα εξοπλιστούν και θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο σε αποστολές SAR μη στρατιωτικού χαρακτήρα. Εξάλλου, με το ίδιο καθεστώς επιχειρούν σήμερα και τα 4 αρχικά Super Puma που τυπικά εξακολουθούν να ανήκουν στο Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. Μόλις αυτό επιτευχθεί θα πρέπει να συγχωνευτούν οι δύο υπάρχουσες Μοίρες Ελικοπτέρων (358ΜΕΔ και 384ΜΕΔ) σε μία ενιαία, η οποία θα συγκροτείται από τρία σμήνη ως εξής:

• 1^ο Σμήνος με τα 4 αρχικά AS-332C1 του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. και τα 2 AS-332L1 και βασική αποστολή την έρευνα-διάσωση.
• 2^ο Σμήνος με τα υπόλοιπα 8 AS-332C1, με βασική αποστολή την έρευνα-διάσωση μάχης (CSAR) [3] και τη γενικότερη συνεργασία με την 31^η ΜΕΕΔ, καθώς είναι τα μόνα που μπορούν να δεχθούν -ελαφρύ έστω- οπλισμό [4].
• 3^ο Σμήνος με τα 6 AS-365N3 Dauphin, με βασική αποστολή την έρευνα-διάσωση.

Από την κατάργηση της μιας εκ των δύο σημερινών ΜΕΔ της Π.Α. θα προέκυπταν προφανή οφέλη, τόσο ως προς το ανθρώπινο δυναμικό, όσο και ως προς τις κτιριακές υποδομές και λοιπές εγκαταστάσεις. Η συγκέντρωση δε υπό ενιαία Μοίρα των συγκεκριμένων τύπων ελικοπτέρων θα προσέφερε πρόσθετη οικονομία κλίμακας, καθώς:

• Πρόκειται για μόνο δύο κύριους τύπους (έναντι τεσσάρων -Super Puma, AB-205, B-212, A-109M- που χρησιμοποιεί σήμερα η Π.Α.) που μάλιστα έχουν τον ίδιο κατασκευαστή, με ότι θετικό συνεπάγεται αυτό στον τομέα της υποστήριξης. Το ίδιο ισχύει και για τους κινητήρες τους.
• Και οι δύο τύποι είναι δικινητήριοι, καθοριστικό χαρακτηριστικό ασφαλείας για αποστολές SAR ειδικά πάνω από θάλασσα (κάτι που σήμερα δεν προσφέρουν τα πεπαλαιωμένα AB-205 SAR) και διαθέτουν ήδη όλα τα απαραίτητα βοηθήματα και απάρτια για την εκτέλεση της συγκεκριμένης αποστολής (επίσης σε αντίθεση με ότι ισχύει με τα AB-205 SAR).
• Μέσω των AS-365N3 διατηρείται η δυνατότητα επιλογής χρήσης ενός ελαφρύτερου και οικονομικότερου τύπου σε σχέση με τα Super Puma, για περιπτώσεις όπου οι δυνατότητες των τελευταίων υπερκαλύπτουν τις επιχειρησιακές ανάγκες.

Αεροπορία Στρατού

Σήμερα η Αεροπορία Στρατού αντιμετωπίζει δύο προβλήματα η επίλυση των οποίων σε κάθε περίπτωση θα απαιτήσει σημαντικά ποσά (αναφερόμαστε στον εκσυγχρονισμό των AH-64A Apache και την αντικατάσταση των AB-205/UH-1). Γι’ αυτό τον λόγο η ανάλυσή τους ξεφεύγει από το αντικείμενο της παρούσας ανάρτησης που είναι η αξιοποίηση των υπαρχόντων μέσων και ο γενικότερος εξορθολογισμός σε συνδυασμό με κάποιες άλλες φθηνές προσθήκες.

Μία από αυτές θα μπορούσε να είναι ενδεικτικά η αντικατάσταση των παλαιών εκτοξευτών αναλωσίμων των AH-64A από νεότερους τύπου ALE-47. Έτσι θα υπήρχε ομοιοτυπία και με τα AH-64DHA τα οποία, για να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που τους προσφέρει το ραντάρ Longbow και το σύστημα IDM, θα πρέπει επιτέλους να εξοπλιστούν με την έκδοση “Fire & Forget” του βλήματος Hellfire, AGM-114L. Μια άλλη φθηνή αλλά πολύτιμη προσθήκη θα ήταν και η απόκτηση κατευθυνόμενων με λέιζερ ρουκετών που είναι συμβατές και με τις δύο εκδόσεις των Apache. Πολλά είναι πλέον τα μοντέλα που προσφέρονται στην διεθνή αγορά επιτρέποντας και την διαφύλαξη των αποθεμάτων των σαφώς ακριβότερων Hellfire, αφού πλέον θα μπορούν να πλήττονται με την ίδια ακρίβεια στόχοι, οι οποίοι δεν απαιτούν την ισχύ αυτών για την καταστροφή τους.

Όσον αφορά τα NH-90 οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις είναι η φημολογούμενη επανέναρξη των παραδόσεων και η συμφωνία με τον κατασκευαστή για παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης και ενός εξομοιωτή, καθώς και πακέτου τεχνικής υποστήριξης τετραετούς διάρκειας. Εάν αυτά αληθεύουν είναι ευνόητο πως, έστω και με μεγάλες καθυστερήσεις, θα αναβαθμιστεί κατακόρυφα η διαθεσιμότητα των NH-90 και το επίπεδο του προσωπικού που τα στελεχώνει. Επίσης πσρέχεται ένα «μαξιλαράκι ασφαλείας», ώστε να υπάρξει χρόνος για να εξευρεθούν τα κονδύλια για την άκρως απαραίτητη ολοκληρωμένη σύμβαση FOS, αλλά και για την περαιτέρω νομική διερεύνηση για τυχόν υπερκοστολογήσεις στην αρχική και στις τροποποιημένες συμβάσεις. Αν κάτι τέτοιο προκύψει, τα ποσά που θα διεκδικηθούν στο πλαίσιο επαναδιαπραγμάτευσης θα πρέπει να συμψηφιστούν με την FOS ή, ακόμη καλύτερα, να ζητηθούν μερικά επιπλέον ελικόπτερα του τύπου, άνευ κόστους, ως αποζημίωση.

Στα υπόλοιπα υπάρχοντα μεταφορικά ελικόπτερα, η αποδέσμευση –βάσει του προαναφερθέντος σεναρίου- των 12-13 AB-205 SAR που χρησιμοποιεί σήμερα η 358ΜΕΔ της Π.Α., θα επέτρεπε τη διάθεσή τους στην Α.Σ. ώστε να ανακουφιστεί ο στόλος των πεπαλαιωμένων AB-205/UH-1 μέχρι να εξευρεθεί λύση για την αντικατάστασή τους. Τα ελικόπτερα που θα έρχονταν από την Π.Α. (κάποια εκ των οποίων ούτως ή άλλως είναι δανεικά από την Α.Σ.) θα μπορούσαν, είτε να αξιοποιηθούν επιχειρησιακά ενισχύοντας τον υπόλοιπο στόλο, είτε να χρησιμοποιηθούν για προσπορισμό ανταλλακτικών υποστηρίζοντας την απρόσκοπτη συντήρησή του. Στα δε Chinook πρέπει οπωσδήποτε να «ξεκολλήσουν» οι διαδικασίες για την απόκτηση 10 επιπλέον CH-47D από τα αμερικανικά αποθέματα. Το ιδανικό μάλιστα θα ήταν ο αριθμός τους να αυξηθεί κατά 5-6 μονάδες. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε τη διάθεση των 6 ήδη διαθέσιμων CH-47SD για την ίδρυση ενός Λόχου (μαζί με τα 4 NH-90 SOH) που θα έχει ως αποκλειστική αποστολή την υποστήριξη Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων. Οι αυξημένες δυνατότητες των 6 Chinook της συγκεκριμένης έκδοσης (λόγω ισχυρότερων κινητήρων, ύπαρξης ραντάρ καιρού στο ρύγχος, βαρούλκου διάσωσης, συστήματος αυτοπροστασίας κλπ.) ταιριάζουν απόλυτα στη συγκεκριμένη αποστολή και θα μπορούσαν να ενισχυθούν περαιτέρω με ορισμένες ακόμη προσθήκες χαμηλού κόστους, όπως η προσθήκη FLIR και προβολέα (όπως στα ιταλικά ICH-47F), συστημάτων καταστολής ίχνους στις εξαγωγές των κινητήρων και περιστροφικών πολυβόλων gatling. Όλα αυτά θα μπορούσαν να αναζητηθούν στα αμερικανικά πλεονάσματα καθώς οι απαιτούμενοι αριθμοί είναι πολύ μικροί.

Όσον αφορά την περίπτωση των OH-58D Kiowa Warriors, το ελληνικό ενδιαφέρον για αυτά έχει πλέον ατονήσει όπως επανειλημμένως έχουμε διευκρινίσει το τελευταίο διάστημα. Αυτό, κατά την ταπεινή μας άποψη, είναι κάτι απόλυτα λανθασμένο και θα πρέπει να αλλάξει άμεσα αν δεν θέλουμε να χαθεί οριστικά η ευκαιρία δωρεάν απόκτησης μεγάλου αριθμού από τα πολύτιμα αυτά μέσα [5]. Ασφαλείς πληροφορίες μας, αναφέρουν πως η απορριπτική αυτή στάση της ελληνικής πλευράς επήλθε κατόπιν αρνητικής εισήγησης του Σώματος του ΤΧ. Εύλογα λοιπόν αναρωτιόμαστε για τα εξής:

• Αρκεί η εισήγηση ενός Σώματος (ΤΧ – όσο αδιαμφισβήτητα καίριος και αν είναι ο ρόλος του από πλευράς ΔΜ) για να ανατρέψει την -επί καθαρά επιχειρησιακών κριτηρίων βασισμένη- εισήγηση ενός Όπλου (ΑΣ) αλλά και την θέληση των διοικούντων όλων των Μειζόνων Σχηματισμών που έβλεπαν στα ελικόπτερα αυτά μια ανέλπιστη ευκαιρία κάθετης ενίσχυσης των δυνατοτήτων τους;
• Όποια και αν ήταν τα επιχειρήματα του ΤΧ, αρκούν για να απορριφθεί η απόκτηση 60 πλήρως επιχειρησιακών ελικοπτέρων που θα έρχονταν δωρεάν μαζί με πακέτο ανταλλακτικών και άλλες 10+ μονάδες προς κανιβαλισμό;
• Αν το ΤΧ επικαλείται προβλήματα ομοιοτυπίας για να εισηγηθεί αρνητικά ως προς την απόκτηση και υποστηριξιμότητα των OH-58D, υπήρξαν άραγε ανάλογες εισηγήσεις του σε άλλες πολύ δαπανηρότερες ανορθολογικές επιλογές όπως η αγορά των AH-64D χωρίς την διασφάλιση της αναβάθμισης των AH-64A στο ίδιο επίπεδο, η απόκτηση δεύτερης και η αίτηση και για τρίτη διαφορετική έκδοση των Chinook, η επιλογή συγκεκριμένου τύπου κινητήρα για τα NH-90 κ.ά.; Αν υπήρξαν, γιατί δεν ελήφθησαν και τότε υπ’ όψιν; Αν δεν υπήρξαν γιατί αυτή η πρεμούρα ειδικά για τα OH-58D;
• Μήπως τελικά όλα αυτά περί εισηγήσεων του ΤΧ αποτέλεσαν απλά την αφορμή/δικαιολογία για τη στάση που έχουν οι σημερινές Ηγεσίες του ΓΕΣ και του ΥΠΕΘΑ, σε πλήρη αντίθεση με τις προθέσεις των προκατόχων τους, που μάλιστα είχαν καταφέρει να εξασφαλίσουν και την κατ’ αρχάς θετική στάση των ΗΠΑ για το ελληνικό αίτημα;

Κλείνοντας το θέμα των OH-58D και επανερχόμενοι στο αρχικό ύφος της ανάρτησης, θα ανοίξουμε άλλη μία μικρή παρένθεση για να αναφερθούμε σε αεροσκάφη σταθερών πτερύγων, καθώς θεωρούμε πως χρήσιμη θα ήταν και η απόκτηση 4-5 μικρών μεταγωγικών αεροσκαφών για την ενίσχυση των οργανικών δυνατοτήτων της Α.Σ. σε επιχειρήσεις μεταφοράς και ρίψης αλεξιπτωτιστών. Έτσι δεν θα απαιτείται για παράδειγμα η επιστράτευση ενός C-130 της Π.Α. ή ενός Chinook για μια εκπαιδευτική ρίψη ενός ολιγομελούς «στικ» αλεξιπτωτιστών ή για την καθημερινή εκπαίδευση του 865^ου ΤΕΝΕΦ στις ρίψεις φορτίων. Τα C-23 Sherpa που απέσυραν ο Αμερικανικός Στρατός και η Αμερικανική Αεροπορία, θεωρούνται ιδανικά καθώς θα μπορούσαν να αποκτηθούν δωρεάν, έχουν μικρό κόστος χρήσης, διαθέτουν οπίσθια ράμπα, φέρουν κινητήρες της γνώριμης «οικογένειας» PT6 και ένα μέρος του στόλου είχε εκσυγχρονιστεί πρόσφατα λαμβάνοντας νέα συστήματα ναυτιλίας και επικοινωνιών, καθώς και σύστημα αυτοπροστασίας για τις επιχειρήσεις στο Ιράκ.

Αφήσαμε για το τέλος της ενότητας αυτής το οργανωτικό σκέλος. Είναι απόλυτη ανάγκη να ολοκληρωθεί η αναδιοργάνωση της 1^ης ΤΑΞΑΣ βάσει του παλαιότερου σχεδιασμού ο οποίος προέβλεπε την δημιουργία Συγκροτημάτων Αεροπορίας Στρατού που, πέραν των Ταγμάτων Ελικοπτέρων/Αεροσκαφών, θα διέθεταν και μια σειρά ανεξάρτητων Υπομονάδων που θα τους προσέφεραν οργανικές δυνατότητες υποστήριξης και ΔΜ. Στο πλαίσιο μάλιστα της γενικότερης ανάγκης για περιστολή των δαπανών θα προτείναμε τη συγκέντρωση ολόκληρης της δύναμης της Α.Σ. σε δύο κύριες βάσεις (άρα και σε ισάριθμα Συγκροτήματα Αεροπορίας Στρατού, ενδεικτικά στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας -με μετακίνηση και της 71^ης Α/Μ ΤΑΞ στην ευρύτερη περιοχή- και στη Πάχη Μεγάρων) με παράλληλη ύπαρξη και 2-3 προκεχωρημένων βάσεων (σε Αλεξάνδρεια Ημαθίας, Κρήτη και, ίσως, άλλη μία στη περιοχή της Θράκης), χωρίς μόνιμη δύναμη εναέριων μέσων αλλά με δυνατότητα μεταστάθμευσής τους εκεί για κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών κατά περίπτωση. Πρότυπο για αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει η αναλογία Πτερύγων Μάχης/Σμηναρχιών Μάχης της Π.Α.

 

Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού

Στη περίπτωση των ελικοπτέρων του Ναυτικού μια πρόταση που θα επέφερε πολύ μεγαλύτερα επιχειρησιακά οφέλη σε σχέση με το κόστος της θα ήταν η αγορά  8 συσκευών FLIR/LRD τύπου AN/AAS-44 (όπως αυτές που φέρουν τα 3 S-70B Lot-I/Group-II) για αντικατάσταση των AN/AAQ-22 Star Safire (οι οποίες δεν διαθέτουν καταδείκτη λέιζερ) στα 8 αρχικά S-70B-6 Aegean Hawk. Επιβάλλεται επίσης η διασύνδεσή τους με το ραντάρ των ελικοπτέρων. Έτσι αυτά θα αποκτούσαν δυνατότητα αυτόματης ιχνηλάτησης στόχου και θα μπορούν πλέον να εφοδιαστούν και με βλήματα AGM-114M. Θα μπορούσαν επίσης να αποκτήσουν και αυτά διανομείς αναλωσίμων όπως τα 3 μεταγενέστερα ελικόπτερα του τύπου [6]. Αυτές οι δύο προσθήκες θα αύξαναν σημαντικά τις δυνατότητες των 8 αυτών ικανότατων ελικοπτέρων, με πολύ μικρό κόστος. Οι δε εργασίες θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν στην Β.Ε.Ν. Κάτι τέτοιο δεν θα ίσχυε για την περαιτέρω αναβάθμισή τους στο επίπεδο S-70B Lot-I/Group-II καθώς αυτή θα απαιτούσε μεταξύ άλλων εγκατάσταση “glass cockpit” και την αντικατάσταση του υπάρχοντος sonar από το HELRAS. Αυτές οι δύο αλλαγές θα εκτόξευαν το κόστος  σε απρόσιτο για την εποχή επίπεδο, ενώ ειδικά η δεύτερη ίσως να μην είναι και επιθυμητή επιχειρησιακά καθώς οι δύο διαφορετικοί τύποι sonar προσφέρουν και διαφορετικά πλεονεκτήματα ο καθένας.

Οι 8 συσκευές FLIR τύπου AN/AAQ-22 Star Safire που θα προέκυπταν θα μπορούσαν κάλλιστα να μεταβιβαστούν στα ισάριθμα AB-212ASW ώστε να ενισχύσουν τις επιχειρησιακές ικανότητες και αυτών, όπως άλλωστε προβλέπει και το «πακέτο» εκσυγχρονισμού που έχει αναπτύξει εκ των έσω η Δ.Ε.Ν. για αυτά. Ελλείψει προοπτικής σύντομης αντικατάστασής τους, η υλοποίηση του εγχώριου αυτού προγράμματος πρέπει όχι μόνο να επιταχυνθεί αλλά και να εμπλουτιστεί με φθηνές προσθήκες όπως η εγκατάσταση GPS και η επέκταση του εκ των έσω αναπτυχθέντος συστήματος ζεύξης δεδομένων που ήδη υφίσταται. Και εδώ η αντικατάσταση του υπάρχοντος sonar πάντως δεν προτείνεται, για τους λόγους που αναφέρθηκαν και πιο πάνω [7]. Εξάλλου έχουν ήδη βρεθεί λύσεις όσον αφορά την υποστηριξιμότητα και αναβάθμιση ορισμένων απαρτιών που μέχρι πρόσφατα ήταν προβληματικά, αποδεικνύοντας ότι δυνατότητες και για περαιτέρω ανάλογες εφαρμογές υπάρχουν. Βεβαίως, η εξασφάλιση ανταλλακτικών (ιδίως για τις ηλεκτρονικές συσκευές των AB-212ASW) από τα ιταλικά ή/και τα ισπανικά αποθέματα, θα ήταν ευκταία. Περαιτέρω φθηνές λύσεις ενίσχυσης των δυνατοτήτων των ελικοπτέρων της Δ.Ε.Ν. θα ήταν η αναζήτηση νεώτερων τύπων ανθυποβρυχιακών τορπιλών από τα αποθέματα του Αμερικανικού Ναυτικού, είτε δωρεάν, είτε με συμβολικό κόστος και (ειδικά για τα S-70) η απόκτηση κατευθυνόμενων με λέιζερ ρουκετών για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω και για τα Apache. Στη κίνηση αυτή έχει προχωρήσει ήδη η Σαουδική Αραβία για τα MH-60R που παρήγγειλε πρόσφατα, ενώ θα υιοθετηθεί και από το Αμερικανικό Ναυτικό για τα δικά του MH-60S. Συνεπώς δεν τίθεται και θέμα συμβατότητας.

Ακόμη, με δεδομένο ότι το Π.Ν. θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί για χρόνια ακόμη τα AB-212ASW, το ορθολογικότερο θα ήταν να μεταβιβαστούν σε αυτό και τα 4 Bell-212 της Π.Α. (βλ. παραπάνω) καθώς και το μοναδικό AB-212 της Α.Σ. [8]. Αυτά τα 5 ελικόπτερα, όντας δικινητήρια και με λίγες ώρες πτήσης, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε αποστολές έρευνας-διάσωσης (ειδικά μετά και από την αύξηση της ενασχόλησης του Π.Ν. με τα καθήκοντα αυτά, που παρατηρείται τελευταία), υποστήριξης της Δ.Υ.Κ., εκτέλεσης νηοψιών και VERTREP. Τυχόν πρόσθετα απάρτια που θα απαιτούνταν (βαρούλκα διάσωσης, πλωτήρες ανάγκης, συλλογές SAR) θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν χωρίς κόστος από τα AB-205 SAR που θα απέσυρε η Π.Α. από τα σχετικά καθήκοντα. Έτσι θα εξοικονομούνταν και πολύτιμες ώρες για τα S-70 και τα AB-212ASW, τα οποία εξάλλου έχουν σαφώς μικρότερη μεταφορική ικανότητα  λόγω της κατάληψης του μεγαλύτερου μέρους της καμπίνας τους από ηλεκτρονικής συσκευές για την πρωταρχική τους αποστολή.

 

Εκπαίδευση και συντήρηση

Η Π.Α. με την απόσυρση των Bell-47/OH-13 προ ετών και το Π.Ν. με την απόσυρση των Alouette-III πιο πρόσφατα, έχασαν την οργανική δυνατότητα εκπαίδευσης χειριστών ελικοπτέρων που διέθεταν. Από την πλευρά της η Α.Σ. συνεχίζει να την διατηρεί με τα εκπαιδευτικά NH-300C. Με την είσοδο όμως σε υπηρεσία νέων τύπων με προηγμένα χαρακτηριστικά και “glass cockpits” (π.χ. AH-64DHA, ΝΗ-90, S-70B Lot-I/Group-II) ίσως ήρθε η ώρα για κάτι καλύτερο. Σε συνδυασμό με αυτό και πάντοτε στο πνεύμα της εποχής που διανύουμε, θεωρούμε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή ώστε να ιδρυθεί ένα Διακλαδικό Σχολείο Χειριστών Ελικοπτέρων όπου θα εκπαιδεύονται στο αρχικό και στο βασικό στάδιο οι Ιπτάμενοι και των τριών Κλάδων, αλλά και της προτεινόμενης πολιτικής Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων Κοινής Ωφέλειας. Πρόκειται για έναν μοντέλο εκπαίδευσης που ήδη υλοποιείται σε αρκετές δυτικές χώρες, με επιχειρησιακά οφέλη να είναι προφανή καθώς ένα τέτοιο Διακλαδικό Σχολείο θα ήταν λειτουργούσε καθοριστικά ώστε όλοι οι Ιπτάμενοι που θα εκπαιδεύονται εκεί να λαμβάνουν κοινές αρχές, νοοτροπία διακλαδικής συνεργασίας και πνεύμα άμιλλας και συνεννόησης. Το ίδιο επωφελής θα είναι και η δυνατότητα που θα έχουν οι εκπαιδευόμενοι να μαθαίνουν διαφορετικές εμπειρίες από εκπαιδευτές που προέρχονται από διαφορετικούς Κλάδους και συνεπώς έχουν ποικίλες επιχειρησιακές παραστάσεις. Τα δε οικονομικά οφέλη θα είναι επίσης σημαντικά καθώς θα αγοραστεί ένας ενιαίος τύπος εκπαιδευτικού ελικοπτέρου που θα καλύπτει τις ανάγκες όλων των Κλάδων και που το κόστος και χρήσης του (όπως και των υπόλοιπων υποδομών) θα μοιράζεται ανάμεσα σε 2 Υπουργεία και 3 Κλάδους, αναλογικά με τον αριθμό των εκπαιδευομένων έκαστου ανά εκπαιδευτική σειρά. Όσον αφορά το κόστος πρόσκτησης των ελικοπτέρων, δεδομένου και του ότι πρόκειται για ελικόπτερα ελαφράς κατηγορίας, αυτό θα μπορούσε να καλυφθεί ακόμη και μέσω Α.Ω. από άλλα προγράμματα που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη (π.χ. το πρόγραμμα των ΝΗ-90, στο πλαίσιο της ευρύτερης επαναδιαπραγμάτευσης που προαναφέραμε).

Σε δεύτερη φάση κάτι ανάλογο θα μπορούσε να οργανωθεί επί διακλαδικής βάσης και για την εργοστασιακής κλίμακας συντήρηση όλων των τύπων των ελικοπτέρων που χρησιμοποιούν οι Ένοπλες Δυνάμεις. Μόνο επωφελής φαντάζει η συγκέντρωση της σχετικής εμπειρίας, υποδομής, πόρων και προσωπικού του Κ.Ε.Α., του 307^ου ΤΣΥΑΥ και της Β.Ε.Ν. σε έναν ενιαίο, διακλαδικού χαρακτήρα, Φορέα επιπέδου Εργοστασίου Βάσης.

Αναγνωρίζουμε πως πολλές από τις λύσεις που προτείνουμε στη παρούσα ανάρτηση απαιτούν αποφάσεις που φαντάζουν ιδιαίτερα «γενναίες» για τα ελληνικά δεδομένα. Υπό τις σημερινές συνθήκες όμως νομίζουμε ότι τέτοιες επιλογές αποτελούν  μονόδρομο εάν θέλουμε να διατηρήσουμε ισχυρό και βιώσιμο το οικοδόμημα που ονομάζεται Ένοπλες Δυνάμεις.

———————————-

Σημειώσεις:

[1] Όπως επανειλημμένως έχουμε τονίσει η χρήση των μέσων αυτών από στρατιωτικό Φορέα (Π.Α.) εμποδίζει την διεκδίκηση σήμερα κοινοτικών κονδυλίων για αγορά νέων. Αυτό θα λυνόταν άμεσα με τη δημιουργία μιας πολιτικής Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων Κοινής Ωφέλειας.

[2] Είναι ευνόητο το αντιοικονομικό της πρακτικής να απογειώνονται τετρακινητήρια μεταγωγικά όπως τα C-130 για να μεταφέρουν έναν ή δύο ασθενής. Υπάρχουν σύγχρονα αεροσκάφη που θα μπορούσαν να εκτελέσουν άνετα την ίδια αποστολή ταχύτερα και σαφώς οικονομικότερα. Έτσι θα εξοικονομούνταν πολύτιμες ώρες για τον στόλο των C-27 & C-130, ενώ η Π.Α. θα μπορούσε να εξακολουθεί να συνεισφέρει μόνο όταν απαιτούνται αεροδιακομιδές στο εξωτερικό, εκμεταλλευόμενη περαιτέρω τύπους όπως τα EMB-135 που είναι επίσης οικονομικότερα από τα προαναφερθέντα μεταγωγικά.

[3] Δευτερεύουσα αποστολή θα παραμείνει η «απλή» έρευνα-διάσωση. Προτείνεται μάλιστα 1-2 ελικόπτερα του Σμήνους να τηρούνται σε ετοιμότητα στη κύρια βάση της Μοίρας (όχι όμως και να αναπτύσσονται τακτικά σε προωθημένες βάσεις, ώστε να μην δυσκολεύεται η συνεκπαίδευση με την 31^η ΜΕΕΔ και άλλες Ε.Δ.), αφενός για να «ανακουφίζονται τα μέσα των άλλων δύο Σμηνών, αφετέρου για να παραμένουν διαθέσιμοι στα καθήκοντα αυτά οι χειριστές και να αποκτούν εμπειρίες σε πραγματικές αποστολές.

[4] Εξυπακούεται πως για να εκτελέσουν τέτοιες αποστολές με σημαντικές πιθανότητες επιβίωσης, πρέπει να εφοδιαστούν άμεσα με σύστημα αυτοπροστασίας. Κάποια απάρτια για αυτό μπορούν να προέλθουν άνευ κόστους από τα υπάρχοντα αποθέματα (π.χ. εκτοξευτές αναλωσίμων ALE-47 από τα αποσυρθέντα A-7 Corsair). Ο περιορισμός δε της εγκατάστασης των συστημάτων αυτών μόνο στα 8 ελικόπτερα του συγκεκριμένου Σμήνους θα καθιστούσε το τελικό κόστος ακόμη πιο προσιτό.

[5] Ήδη πολλές Ομοσπονδιακές Υπηρεσίες των ΗΠΑ αλλά και αρκετά ξένα κράτη έχουν εκφράσει ζωηρότατο ενδιαφέρον για την απόκτηση των εν λόγω ελικοπτέρων και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και ο Αμερικανικός Στρατός, που πρόσφατα τα απέσυρε και από τις τελευταίες Μονάδες α’ γραμμής που επιχειρούσαν με αυτά, δεν φαίνεται να έχει αντίρρηση για την παραχώρησή τους.

[6] Και εδώ προτείνεται η ανέξοδη λύση των ALE-47 από τα αποσυρθέντα A-7 Corsair, οι οποίοι εξάλλου χρησιμοποιούνται και στα 3 S-70B Lot-I/Group-II.

[7] Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι, σε αντίθεση με τα τουρκικά, τα ελληνικά AB-212ASW εξακολουθούν να φέρουν το αρχικό sonar AN/AQS-13B και όχι το νεότερο AN-AQS-18(V)3 των S-70B-6, όπως λανθασμένα αναφέρεται από κάποιες πηγές.

[8] «Απλά» ΑΒ-212 χρησιμοποιούνται σε ανάλογα καθήκοντα και από το Ιταλικό και το Ισπανικό Ναυτικό. Το ίδιο πράττει και το Τουρκικό Ναυτικό το οποίο εδώ και μερικά χρόνια έχει παραλάβει και αξιοποιεί τα δύο AB-212 που χρησιμοποιούσε μέχρι πρότινος ο Τουρκικός Στρατός σε καθήκοντα VIP. Αυτή είναι η προέλευση των δύο πρόσθετων AB-212 του TDK και όχι η μετασκευή των αποσυρθέντων AB-212EW όπως λανθασμένα επιμένουν να αναφέρουν ορισμένες πηγές. Το είχαμε διευκρινίσει ήδη από εδώ.

 

http://e-amyna.com/?p=17151