Η 25 Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών. Μολονότι το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι διαχρονικό, δεν φαίνεται να υπάρχει πλήρης και συστηματική αντιμετώπιση από το κράτος μας. Στο πεδίο που μας αφορά δε, την Ελληνική Αστυνομία, η απουσία ουσιώδους και συστηματικής ενασχόλησης με το συγκεκριμένο εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο απουσίας κρατικής μέριμνας για σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τους αστυνομικούς, αλλά θέτει και ερωτήματα για το ρόλο που επιτελεί η ΕΛ.ΑΣ. ως σώμα σε σχέση με την κοινωνία.
Η χορήγηση υλικοτεχνικού εξοπλισμού σε συγκεκριμένες μόνο υπηρεσίες που έχουν συγκεκριμένο έργο (κυρίως κατασταλτικής φύσης), η επιλεκτική εκπαίδευση σε αμιγώς επιχειρησιακά πρακτικά ζητήματα ομοίως συγκεκριμένων υπηρεσιών, η άρνηση αναβάθμισης των αστυνομικών σχολών με έμφαση στον ανθρωπιστικό χαρακτήρα λειτουργίας μιας σύγχρονης αστυνομίας, η επιλογή της πολιτικής ηγεσίας να υποβαθμίσει το ρόλο των πανελληνίων εξετάσεων μειώνοντας οργανικές θέσεις αστυφυλάκων και αντικαθιστώντας τες με οργανικές θέσεις ειδικών φρουρών, η απουσία της δια βίου επιμόρφωσης των αστυνομικών σε εκπαιδευτικά ζητήματα όπως ο δέων τρόπος χειρισμού ανθρώπων και δη παθόντων που ανήκουν σε κάποια ευαίσθητη κοινωνική κατηγορία, όλα τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν μία κατεύθυνση αποξένωσης της αστυνομίας από την κοινωνία, και μετατροπής της σε τυφλό πολιορκητικό κριό καταστολής. Η κατεύθυνση αυτή είναι διαχρονική και έχει πολιτική αφετηρία, αφού το Σώμα της ΕΛ.ΑΣ. λειτουργεί κι ελέγχεται από το αρμόδιο όργανο της εκάστοτε κυβέρνησης.
Οφείλουμε να αφουγκραζόμαστε την επιθυμία των συναδέλφων να ασκούν ένα επάγγελμα το οποίο δεν θα θέτει τους πολίτες απέναντί τους, που λειτουργεί για την προάσπιση των συμφερόντων του λαού, που δεν είναι άλλος από τον περίγυρο του καθενός συναδέλφου και τον χώρο προέλευσής του. Πυξίδα για την αποστολή της Αστυνομίας δεν πρέπει να είναι άλλη, από την αξία στον άνθρωπο, όχι στα χαρτιά, αλλά στην ουσία, καθώς και η τόνωση του ανθρωπιστικού χαρακτήρα σε κάθε έκφανση του αστυνομικού λειτουργήματος. Πέρα από τις «αντικειμενικές» δυσκολίες που υπάρχουν εξαιτίας της κυβερνητικής αδράνειας, όπως η υπερεργασία (που δεν επιτρέπουν στον αστυνομικό να ασχοληθεί με τη δέουσα προσοχή κι ευαισθησία στις ατομικές υποθέσεις των πολιτών), πρέπει να θεραπευθούν και ζητήματα που σχετίζονται με το κενό εκπαίδευσης των αστυνομικών σε ανθρωπιστικά ζητήματα. Όλη γκάμα της εκπαίδευσης, από τη Σχολή και καθ’ όλη τη διάρκεια της ενεργού υπηρεσίας, πρέπει να αναβαθμιστεί και να προσανατολιστεί στο σεβασμό του ανθρώπου σε όποια κοινωνική κατηγορία κι αν ανήκει.
Πρέπει βέβαια να γίνει γνωστό ότι ένας στους δέκα αστυνομικούς της Ελληνικής Αστυνομίας είναι γυναίκα. Σε αντίθεση με παλαιότερες εποχές που οι γυναίκες ήταν ελάχιστες, πλέον αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του Σώματος σε μεγαλύτερο ποσοστό και προσφέρουν με το δικό τους ανεκτίμητο τρόπο τις υπηρεσίες τους. Μία ικανότητα των γυναικών αστυνομικών που προσφέρει πάρα πολλά στο αστυνομικό έργο είναι ότι -χάρη στην ευαισθησία που κατά τεκμήριο τις διακατέχει- μπορούν να έρχονται αποτελεσματικότερα σε επαφή με ιδιαίτερες κοινωνικές κατηγορίες ανθρώπων. Πιο εύκολα θα εμπιστευτεί ένα θύμα για παράδειγμα ενδοοικογενειακής βίας (γυναίκα ή παιδί) μία γυναίκα αστυνομικό, παρά έναν άνδρα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ενεργοποίηση της προανακριτικής διαδικασίας, την στιγμή που οι σχετικές έρευνες φανερώνουν ότι τα θύματα κακοποίησης πολύ δύσκολα καταγγέλλουν τα περιστατικά βίας επειδή ντρέπονται ή φοβούνται ότι δεν θα βρεθούν σε «οικείο» περιβάλλον.
Ακριβώς επειδή πολλά από τα στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας είναι γυναίκες με τις δικές τους ιδιαίτερες ανάγκες, είναι αντιφατικό ο Οργανισμός να μην μπορεί να δεχθεί με την αρμόζουσα ευαισθησία το γυναικείο πληθυσμό. Σε αυτήν την κατεύθυνση κρίνουμε σκόπιμο ότι πρέπει να υλοποιηθεί μια σειρά μέτρων από την Ηγεσία με σεβασμό προς τις γυναίκες:
-
εκπαίδευση όλου του προσωπικού, αλλά κυρίως των γυναικών, ώστε να μπορούν να προσεγγίζουν γυναίκες θύματα κακοποίησης
-
δημιουργία ειδικών κρατητηρίων σε κάθε τμήμα για τις κρατούμενες, διότι μέχρι να υλοποιηθεί η μεταγωγή προς τα ειδικά ορισμένα για γυναίκες κρατητήρια μπορεί να χρειαστούν αρκετές ώρες
-
δημιουργία αυστηρού κανονιστικού πλαισίου για σεξιστική αντιμετώπιση των γυναικών στις υπηρεσίες, συναδέλφων αλλά και κρατουμένων
-
εντολές κι οδηγίες για τον τρόπο που πρέπει να συνομιλούν και διαχειρίζονται οι αστυνομικοί τις προσαχθείσες και συλληφθείσες γυναίκες
-
κρατική μέριμνα για τη μεταφορά των κακοποιημένων γυναικών σε δομές φιλοξενίας, εάν το επιθυμούν και χωρίς την καθυστέρηση που υπάρχει σήμερα
-
εντολές για αξιοπρεπή μεταχείριση των γυναικών σε συναθροίσεις κι ελέγχους, διότι έχουν καταγγελθεί πολλάκις ανάρμοστες συμπεριφορές και σχόλια από αστυνομικούς
Στόχος όλων πρέπει να είναι μια αστυνομία φιλική προς τον πολίτη, με σεβασμό στον άνθρωπο. Η Αστυνομία, όμως, πολλές φορές χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται από την εκάστοτε κυβέρνηση για σκοπούς που την αποξενώνουν από την ελληνική κοινωνία με αποτέλεσμα να καταστρέφονται όποιες γέφυρες είχαν δημιουργηθεί πιο πριν. Ειδικά τα τελευταία χρόνια και με την παρούσα κυβέρνηση κληθήκαμε πολλές φορές να αντιμετωπίσουμε σαν εχθρούς τους πολίτες που διεκδικούσαν για τα αυτονόητα όπως υγεία, εισόδημα, σύνταξη. Η σημερινή ημέρα υπενθυμίζει τα κενά που υπάρχουν στον κρατικό μηχανισμό για την αντιμετώπιση φαινομένων βίας σε βάρος γυναικών, αλλά ευρύτερα και σε άλλες κοινωνικές ομάδες. Εμείς οι αστυνομικοί λόγω της φύσης του επαγγέλματός μας, ερχόμαστε συνέχεια σε επαφή με πρόσωπα που συνήθως έχουν ανάγκη, αλλά και ανήκουν σε κοινωνικές κατηγορίες που χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης, γι’ αυτό πρέπει να είμαστε εφοδιασμένοι με τα κατάλληλα πνευματικά εργαλεία. Η σημερινή ημέρα ας μας κάνει να σκεφτούμε πώς πρέπει να πορευόμαστε μέσα στην ελληνική κοινωνία, δηλαδή ως οργανικό κομμάτι της και λειτουργοί που μάχονται ενάντια στο έγκλημα με σεβασμό στην αξία του Ανθρώπου, και όχι ως όργανο καταπίεσης και καταστολής.
ΖΕΪΝΟΣ Σόλων
Αντιπρόσωπος ΠΟΑΣΥ από Δυτική Αττική
Μέλος της Πρωτοβουλίας Αστυνομικών