Σε τελική ευθεία βρίσκεται το σχέδιο λειτουργίας της Μονάδας Στοιχείων Επιβατών, του ηλεκτρονικού «φακελώματος» από την ΕΛ.ΑΣ., όσων ταξιδεύουν αεροπορικώς από και προς την Ελλάδα. Πρόκειται για οδηγία της Ε.Ε., που αποσκοπεί –κυρίως– στον εντοπισμό υπόπτων για τρομοκρατία.
Η Ελλάδα είναι μία από τις τελευταίες χώρες της Ε.Ε. που δεν έχει ενσωματώσει την οδηγία στην εθνική της νομοθεσία και πλέον οφείλει να το κάνει το αργότερο μέχρι τον Μάιο του 2018. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τα αμέσως επόμενα εικοσιτετράωρα ολοκληρώνει το έργο της η επιτροπή που είχε –τον περασμένο Μάρτιο– αναλάβει να επεξεργαστεί και να συντάξει το σχετικό σχέδιο νόμου.
[custom:google-ads]
Αυτόνομη διεύθυνση
Είχε συγκροτηθεί με απόφαση του κ. Τόσκα και συμμετείχαν σ’ αυτή εκπρόσωποι της αστυνομίας, του Λιμενικού, του ΣΔΟΕ, των τελωνείων καθώς και της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ). Ταυτόχρονα, στα τέλη Αυγούστου ο κ. Τόσκας αποφάσισε τη σύσταση και υπαγωγή της Μονάδας Στοιχείων Επιβατών στην υπηρεσία Πληροφοριών της Ελληνικής Αστυνομίας.
Ο λόγος για τη Διεύθυνση Διαχείρισης Ανάλυσης Πληροφοριών που, όπως είχε αποκαλύψει η «Κ» σε πρόσφατο δημοσίευμά της, αυτονομείται και μετακομίζει σύντομα από τον 8ο όροφο της ΓΑΔΑ, όπου βρίσκεται σήμερα, σε νεόδμητο κτίριο στον Δήμο Περιστερίου.
Η οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς και του Συμβουλίου της Ε.Ε. εκδόθηκε την 27η Απριλίου 2016 και προβλέπει τη συλλογή από τους αερομεταφορείς όλων των δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (Passenger Νame Ρecord) που ταξιδεύουν σε πτήσεις εντός και εκτός Ε.Ε.
«Τα δεδομένα που συλλέγονται βάσει της παρούσας οδηγίας υφίστανται επεξεργασία μόνο για τον σκοπό της πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών ενεργειών και σοβαρών εγκλημάτων», επισημαίνεται στο πρώτο άρθρο της σχετικής οδηγίας.
Ποια είναι, όμως, τα «στοιχεία επιβατών» που θα καταχωρίζονται στο αρχείο της ΕΛ.ΑΣ.; Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, ο ταξιδιωτικός «φάκελος» περιλαμβάνει πληροφορίες όπως τα στοιχεία ταυτότητας του κάθε επιβάτη, τον αριθμό του διαβατηρίου του, την αεροπορική εταιρεία που ταξίδεψε, το πρακτορείο μέσω του οποίου έκανε την κράτηση του εισιτηρίου, τον τρόπο πληρωμής, καθώς και τα στοιχεία –τυχόν– συνταξιδιωτών του.
Οι πληροφορίες θα παραμένουν στο αρχείο της αστυνομίας για διάστημα πέντε ετών. Το πρώτο εξάμηνο θα είναι «ανοικτό», δηλαδή άμεσα προσβάσιμα στους αστυνομικούς. Στη συνέχεια, η έρευνα στη «δεξαμενή» των πληροφοριών θα γίνεται με τη διαμεσολάβηση εισαγγελέα.
Αδιάλειπτη λειτουργία
Η Μονάδα Στοιχείων Επιβατών θα λειτουργεί ως αυτόνομο τμήμα στο εσωτερικό της Διεύθυνσης Διαχείρισης Ανάλυσης Πληροφοριών (ΔΙΔΑΠ). Θα έχει διακλαδικό χαρακτήρα καθώς θα στελεχωθεί από αξιωματούχους του Λιμενικού, του ΣΔΟΕ, των τελωνείων αλλά και της ΕΥΠ. Θα λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα προκειμένου να ανταποκρίνεται ανά πάσα στιγμή σε αιτήματα εθνικών αρχών της Ε.Ε., των ΗΠΑ, του Καναδά, καθώς και οργανισμών όπως η Europol.
«Θα μπορεί ανά πάσα στιγμή η αστυνομία οποιασδήποτε χώρας, στο πλαίσιο μιας έρευνας για υπόθεσή της, να μας ζητήσει πληροφορίες για τα αεροπορικά ταξίδια ενός ατόμου, σε διάστημα μέχρι πέντε ετών», σχολίασε στην «Κ» αξιωματούχος ασφαλείας. Η λειτουργία της Μονάδας προϋποθέτει την προμήθεια ειδικού λογισμικού καθώς και τη διασύνδεση της ΕΛ.ΑΣ. είτε απευθείας με καθέναν από τους αερομεταφορείς είτε με τις εταιρείες handling, που λειτουργούν στο αεροδρόμιο.
Οι σχετικές διαδικασίες «τρέχουν» με τη συνδρομή των υπηρεσιών ασφαλείας της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ η Κομισιόν έχει δεσμεύσει κονδύλι ύψους 70 εκατ. ευρώ προκειμένου να βοηθήσει τα κράτη-μέλη που δεν εφαρμόζουν ακόμα την οδηγία, να συμμορφωθούν με τις επιταγές της Ε.Ε. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι οι αερομεταφορείς χωρών της Ενωσης ήδη διαβιβάζουν στοιχεία PNR στις υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ στο πλαίσιο σχετικών συμφωνιών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ