Οι κάλπες του δημοψηφίσματος που ανοίγουν το πρωί της Κυριακής στην Τουρκία είναι ένα σημείο καμπής για τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Ερντογάν παίζει το μεγαλύτερο και πιο επικίνδυνο στοίχημα στην πολυτάραχη πολιτική ζωή του.
Ενα στοίχημα που ίσως αποβεί μοιραίο για τον ίδιο και την χώρα του καθώς οι τούρκοι καλούνται είτε να εγκρίνουν είτε να απορρίψουν το σχέδιο του προέδρου τους να μετατρέψει την χώρα σε προεδρική δημοκρατία και τον εαυτό του σε απόλυτο κυρίαρχο της χώρας.
'Ενα ισχυρό ναι θα είναι το μάθημα που θα δώσουμε στη Δύση
«Αύριο, η Τουρκία θα λάβει μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις στην ιστορία της» είπε ο Ερντογάν, το απόγευμα του Σαββάτου προτρέποντας τους Τούρκους να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες.
«Τα αποτελέσματα προμηνύονται καλά...Όμως αυτό δεν πρέπει να μας κάνει νωθρούς. Ένα ισχυρό «ναι» θα είναι το μάθημα που θα δώσουμε στη Δύση» ανέφερε.
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου από το στρατόπεδο του ΟΧΙ έθεσε και εκείνος καθαρά το δίλημμα: «Θέλουμε να συνεχίσουμε με μια κοινοβουλευτική δημοκρατία ή ένα σύστημα διακυβέρνησης του ενός ανδρός;» ήταν το ερώτημα που έθεσε προς το πλήθος στη συγκέντρωση κοντά στην τουρκική πρωτεύουσα, όπου συνέκρινε το προεδρικό σύστημα το οποίο επιδιώκει να εγκαθιδρύσει η τουρκική κυβέρνηση με ένα «λεωφορείο χωρίς φρένα του οποίου τον προορισμό δεν γνωρίζουμε».
H τρελή πορεία της ζωής του Ερντογάν : Από το ποδόσφαιρο στην πολιτική
Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, γιος ενός αξιωματικού του Λιμενικού Σώματος με τις ρίζες της οικογένειάς του να κρατούν από την Γεωργία, ο Ερντογάν, πουλούσε λεμονάδες και κουλούρια για να βγάλει το χαρτζιλίκι του. Μετά το γυμνάσιο σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στην Κωνσταντινούπολη, αν και πολλοί αμφισβητούν το ότι κατάφερε τελικά να πάρει πτυχίο. Παρά το γεγονός ότι - όπως και η οικογένειά του - ο νεαρός Ρετζέπ ήταν πιστός μουσουλμάνος, δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για το ποδόσφαιρο και μάλιστα έφτασε να παίξει με ημιεπαγγελματικό συμβόλαιο στην Φενέρμπαχτσε. Η καριέρα του όμως στα γήπεδα τελείωσε άδοξα όταν ο πατέρας του τού απαγόρευσε να συνεχίσει την καριέρα του ως επαγγελματίας.
Από τα πρώτα φοιτητικά χρόνια του ο Ερντογάν είχε ενταχθεί πολιτικά σε μια εθνικιστική οργάνωση νέων και λίγο αργότερα το 1976 έγινε μέλος στο ισλαμικό Κόμμα της Εθνικής Σωτηρίας. Μετά το πραξικόπημα του Κενάν Εβρέν το 1980 ο Ερντογάν εντάχθηκε στο Ισλαμικό Κόμμα της Ευημερίας του Νετσμεντίν Ερμπακάν, του ανθρώπου που αρκετά χρόνια μετά έγινε ο πρώτος ισλαμιστής πρωθυπουργός της Τουρκίας.
Από δήμαρχος... στη φυλακή
Το 1994 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκλέγεται δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης με 25,19% των ψήφων προκαλώντας τρόμο στους κοσμικούς, που πίστευαν ότι θα θέσει σε εφαρμογή τον ισλαμικό νόμο στην Πόλη. Το 1997 σε μια πολιτική συγκέντρωση διάβασε παραλλαγμένο ένα ποίημα ενός τούρκου ποιητή, αναφέροντας: “Τα τζαμιά θα γίνουν οι στρατώνες μας, οι τρούλοι θα γίνουν τα κράνη μας, οι μιναρέδες θα γίνουν οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί θα γίνουν οι στρατιώτες μας”. Η αναφορά θεωρήθηκε κάλεσμα σε εξέγερση. Ο Ερντογάν δικάστηκε και φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες και του αφαιρέθηκαν τα πολιτικά δικαιώματα.
Ο ανήφορος προς την πρωθυπουργία
Τρία χρόνια μετά, το 2001, ο Ερντογάν ίδρυσε το δεξιό - ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Ενα χρόνο μετά κερδίζει τις εκλογές με 34.28% αλλά επειδή ίσχυε ακόμη η απαγόρευση εις βάρος του, πρωθυπουργός της Τουρκίας έγινε ο Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο οποίος φρόντισε ώστε να αλλάξει ο νόμος για την αφαίρεση των πολιτικών δικαιωμάτων, και σε επαναληπτικές εκλογές που έγιναν ένα χρόνο μετά ο Ερντογάν μπόρεσε να εκλεγεί βουλευτής και να αναδειχθεί πρωθυπουργός. Πλέον όλοι οι δρόμοι ήταν ανοικτό γι’ αυτόν.
Κατάφερε με άνεση να κερδίσει τις εκλογές του 2007 και του 2011. Ολα αυτά τα χρόνια της πρωθυπουργίας του πέτυχε να εκμηδενίσει τις επιπτώσεις από το πρόγραμμα λιτότητας που είχε επιβάλει το 2001 το ΔΝΤ και να μετατρέψει την Τουρκία σε υπολογίσιμη περιφερειακή οικονομική, στρατιωτική και πολιτική δύναμη. Παράλληλα, στο εσωτερικό, κατάφερε να ελέγξει απόλυτα τον στρατό και να αποτρέψει κάθε απόπειρα ανατροπής του, να συμφιλιώσει στην συνείδηση των πολιτών την κληρονομιά του Κεμάλ Ατατούρκ με την Ισλαμική παράδοση, σε ένα δόγμα που ονομάστηκε "Ερντογανισμός" και με τα έργα ανάπτυξης πέτυχε την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και συσπείρωση των ψηφοφόρων από τα λαϊκά στρώματα γύρω από το πρόσωπό του.
Το νέο σύνορο: Δέκα χρόνια απόλυτης εξουσίας
Το 2014 ο Ερντογάν παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και εξελέγη πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τα στοιχήματα όμως δεν τέλειωσαν εδώ. Μετά το αμφιλεγόμενο πραξικόπημα του 2016, έχει αποφασίσει να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού. Ενας πρόεδρος με όλες τις εξουσίες στα χέρια του και την δυνατότητα να κερδίσει δύο νέες πενταετείς θητείες.
Ο Ερντογάν έχει ήδη δείξει στοιχεία απολυταρχικού ηγέτη. Από την αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης το 2013, ως την ανέγερση ενός τεράστιου και πολυτελέστατου νέου προεδρικού μεγάρου στην Αγκυρα, ο τούρκος πρόεδρος θα αφήσει την σφραγίδα του ως ο πολιτικός που είναι αποφασισμένος να κάνει τα πάντα για να οδεύει όλο και ψηλότερα.
Διεθνής σκακιέρα χωρίς κανόνες
Παράλληλα, στην διεθνή πολιτική ο Ερντογάν παρουσιάζει τη εικόνα ενός ηγέτη που αλλάζει πολύ εύκολα στρατόπεδα, στην προσπάθειά του να επιβάλει την Τουρκία ως μια περιφερειακή δύναμη. Οδήγησε τις σχέσεις του με το Ισραήλ σε ψυχροπολεμικά επίπεδα με αφορμή την σκληρή πολιτική του στη Γάζα, για να επιδιώξει αρκετά χρόνια μετά να επαναπροσεγγίσει το εβραϊκό κράτος.
Εγινε πολέμιος της Ρωσίας και των συμφερόντων της στη Μέση Ανατολή, για να γίνει λίγο αργότερα σύμμαχος και πολύ στενός συνομιλητής του Πούτιν. Επανειλημμένα επιτέθηκε στον Μπαράκ Ομπάμα και έγινε “καλός συνομιλητής” του αντιπροέδρου Μπάιντεν. Απαίτησε από την Ευρωπαϊκή Ενωση να ανοίξουν νέα κεφάλαια για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, αλλά κυβερνά την χώρα του απολυταρχικά, φυλακίζοντας δημοσιογράφους και δικαστές.
Το δημοψήφισμα θα δείξει αν ο δρόμος του θα συνεχιστεί. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το αποτέλεσμα δεν μπορεί να προεξοφληθεί. Και πάνω απ΄όλα κανείς δεν μπορεί (και δεν τολμά) να προβλέψει ποιά θα είναι η αντίδραση του Ερντογάν στην περίπτωση του “όχι”.
Διαβάστε περισσσότερα στο thetoc.gr