Την έντονη ανησυχία του ΝΑΤΟ και του «σκληρού πυρήνα» της Βορειοτλαντικής Συμμαχίας προκάλεσε η πρόταση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, για δημιουργία ανεξάρτητης ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης, σε συνέντευξη που παραχώρησε την περασμένη εβδομάδα σε γερμανική εφημερίδα.
Παρότι η ιδέα του ευρωστρατού δεν είναι νέα, επανερχόμενη στο προσκήνιο περίπου κάθε δέκα χρόνια, και παρά τις δηλώσεις του κ. Γιουνκέρ, που χαρακτήρισε την πρότασή του «προσπάθεια αντιμετώπισης της ρωσικής περιφερειακής επιθετικότητας», άμεση υπήρξε η αντίδραση του ΝΑΤΟ, με τον γενικό του γραμματέα Γενς Στόλτενμπεργκ να υπογραμμίζει ότι ο ευρωστρατός θα έπληττε την επιχειρησιακή ικανότητα του ΝΑΤΟ.
Επικάλυψη αρμοδιοτήτων
«Θα καλωσόριζα την ενίσχυση του αμυντικού προϋπολογισμού στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά οφείλω να τονίσω ότι η Ευρώπη πρέπει να αποφύγει πρωτοβουλίες οι οποίες θα μπορούσαν να πλήξουν τις επιχειρησιακές ικανότητες της Συμμαχίας», είπε στα μέσα της εβδομάδας ο κ. Στόλτενμπεργκ.
Τις θέσεις αυτές επανέλαβε ο στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ, Αμερικανός στρατηγός Μπρίντλαβ, που αν και υπογράμμισε ότι η πρόταση του κ. Γιουνκέρ δεν τον απασχολεί, είπε ότι κάτι τέτοιο δεν πρέπει επ’ ουδενί να οδηγήσει σε «επικάλυψη» αρμοδιοτήτων ή εξοπλισμού.
Παρά τις διαβεβαιώσεις του κ. Γιουνκέρ ότι η ανάπτυξη ανεξάρτητης ευρωπαϊκής αμυντικής δύναμης θα στρεφόταν κατά προτεραιότητα κατά της ρωσικής επεκτατικότητας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Γεωπολιτικής Ανάλυσης, Ματέους Πισκόρσκι, εκφράζει διαφορετική άποψη σε συνέντευξή του στη ρωσική ειδησεογραφική ιστοσελίδα Sputnik.
«Η ιδέα της δημιουργίας κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής δομής δεν είναι καινούργια. Εμφανίζεται, όμως, στο προσκήνιο κάθε φορά που Ευρωπαϊκή Ενωση και ΗΠΑ διαφωνούν. Την τελευταία φορά που προτάθηκε κάτι τέτοιο ήταν το 2003-04, κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ», εκτιμά ο Πολωνός αναλυτής.
«Ανεξάρτητα από την αντιρωσική ρητορική του Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, που προσπαθεί να πείσει το ακροατήριό του ότι ένα τέτοιο σχέδιο στρέφεται κατά της Ρωσίας ή εναντίον πιθανής ρωσικής απειλής, η πρότασή του δημιουργεί την προοπτική απελευθέρωσης της Ευρώπης από τις ΝΑΤΟϊκές της υποχρεώσεις και αποτελεί ουσιαστικά αντιαμερικανικό κάλεσμα», λέει ο κ. Πισκόρσκι.
Αμερικανική κυριαρχία
Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο βουλευτής του γερμανικού κόμματος της Αριστεράς (Die Linke), Αλεξάντερ Νόι: «Το ΝΑΤΟ είναι όργανο της αμερικανικής επιρροής στη Γερμανία. Ενα όργανο, το οποίο επιτρέπει στις ΗΠΑ να εφαρμόζουν τις πολιτικές τους επιλογές στην Ευρώπη. Ενας ευρωπαϊκός στρατός θα μπορούσε να αμφισβητήσει την αμερικανική κυριαρχία. Το Κόμμα της Αριστεράς επιδιώκει νέα αμυντική δομή για την Ευρώπη, που θα περνά μέσα από συμφωνία αμοιβαίας ασφάλειας. Την ιδέα αυτή προώθησε τη δεκαετία του 1980 ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, με την ευρωπαϊκή άμυνα να καλύπτει όλη την ήπειρο, από τη Λισσαβώνα μέχρι το Βλαδιβοστόκ. Η προοπτική αυτή χάθηκε, όμως, εξαιτίας της εντύπωσης νίκης στον Ψυχρό Πόλεμο, που προώθησαν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Η ειρήνη στην Ευρώπη είναι αδύνατη χωρίς τη Ρωσία και για τον λόγο αυτό η ανεξάρτητη ευρωπαϊκή άμυνα είναι αναγκαία».
Την ανάπτυξη ευρωπαϊκού αμυντικού μηχανισμού εμφανίζεται να στηρίζει και η Τουρκία, με τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Βολκάν Μποζκούρ, να δηλώνει το 2014 ότι η χώρα του θα συνέβαλε με 60.000 άνδρες σε ένα τέτοιο εγχείρημα, με αντάλλαγμα την προώθηση του αιτήματος ένταξης της χώρας στην Ενωση.
Την κάθετη διαφωνία της στην πρόταση Γιουνκέρ εξέφρασε, όπως άλλωστε αναμενόταν, η Βρετανία, με ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος να δηλώνει τη Δευτέρα: «Η θέση μας είναι ξεκάθαρη: η άμυνα είναι εθνική -και όχι ευρωπαϊκή- υπόθεση και δεν υπάρχει καμία προοπτική μεταβολής της θέσης αυτής και καμία προοπτική δημιουργίας ευρωπαϊκού στρατού».
Ο εκπρόσωπος του Συντηρητικού Κόμματος για θέματα άμυνας και ασφάλειας, Τζόφρι Βαν Ορντεν, δήλωσε: «Η ακούραστη αυτή φιλολογία περί ευρωστρατού πρέπει να σταματήσει. Κάθε περιφερειακή κρίση προσφέρει αφορμή στους “ευρωκράτες” να προωθήσουν τα συγκεντρωτικά τους σχέδια».
AFP, REUTERS
καθημερινη