«Οι Ataucusi είναι οι νέοι βαρόνοι των ναρκωτικών στα σύνορα. Το είδα με τα μάτια μου», λέει ένας μεταφορέας, που αρνήθηκε να δώσει το όνομά του, καθώς ταξιδεύει με ένα φέριμποτ του Αμαζονίου προς την τριπλή συνοριακή περιοχή όπου το Περού, συναντάει την Κολομβία και την Βραζιλία.
Οι Ataucusi είναι μια θρησκευτική φονταμενταλιστική ομάδα, η οποία πιστεύει σε ένα προφήτη του 20ου αιώνα, τον Ezequiel Ataucusi. Τα μέλη της ομάδας ντύνονται λες και έχουν βγει από τις Δέκα Εντολές. Την ταινία του 1956, όχι τις δέκα εντολές τις κανονικές.
Υποστηρίζουν ότι η περιοχή τη λεκάνης του Αμαζονίου τους ανήκει δικαιωματικά και ευλογημένα, καθώς σύμφωνα με εκείνους, σε αυτόν τον τόπο, το Περού θα επιβιώσει της επερχόμενης Αποκαλύψεως, σχηματίζοντας το νέο Ισραήλ των Ίνκας, μια αγροτική υπερδύναμη στο κέντρο της ζούγκλας.
«Έχουν οπλισμένο προσωπικό που φυλάει τις επιχειρήσεις τους», επέμεινε ο μεταφορέας: «Έχουν χτίσει σπίτια και κτίρια μακριά από τα βλέμματα των ανθρώπων».
Οι Ataucusi, που αποκαλούν τους εαυτούς τους Ισραηλίτες, αλλά λογίζονται ως σέκτα από τους κυβερνητικούς ιθύνοντες, είναι ένα περίεργο Περουβιανό φαινόμενο, μια ομάδα ανθρώπων που ζει ασκητικά, αποκομμένη από την κοινωνία. Όντας απομονωμένοι, έχουν βασιστεί στην γεωργία, την οποία και έφεραν στον Αμαζόνιο, όταν εγκαταστάθηκαν εκεί στα μέσα της δεκαετίας του '90.
Η πρόσβαση στην πνευματική τους πρωτεύουσα στην καρδιά της ζούγκλας, την πόλη Alto Monte, ήταν μια δύσκολη διαδικασία την οποία το VICE News «έτρεξε» για δύο ολόκληρα χρόνια και ακόμα και όταν την αποκτήσαμε, ήταν αμφίβολο αν θα επέτρεπαν σε όλο μας το συνεργείο να μπει εκεί. Μέχρι σήμερα, ελάχιστες ανθρωπολογικές μελέτες έχουν προσφέρει ουσιαστικά στοιχεία για τα πνευματικά «φυλάκια» της ομάδας, τα οποία βρίσκονται στα βάθη του Αμαζονίου.
Το Φλεβάρη του 2012 όμως, o Sergio Fontes, ένας αξιωματούχος της ομοσπονδιακής αστυνομίας της Βραζιλίας, δήλωσε πως οι Ataucusi είχαν πλέον γίνει οι βασικοί καλλιεργητές κόκας στην περιοχή και επιπλέον, πως τα φύλλα κόκας που καλλιεργούσαν, χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για παραγωγή κοκαΐνης.
Το παραπάνω σημαίνει πως η σέκτα έχει πλέον στα χέρια της ένα «χαρτί» που μπορεί να αλλάξει όλη την παρτίδα της παγκόσμιας αγοράς ναρκωτικών, αποδεικνύοντας πως τα φύλλα κόκας μπορούν να καλλιεργηθούν και σε χαμηλότερα τροπικά κλίματα – όπως αυτό του Μεξικό – διατηρώντας όμως την φυτική δύναμη που χρειάζονται ώστε να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή κοκαΐνης.
Για τις Βραζιλιάνικες αρχές, ο βασικός τους φόβος έχει πλέον να κάνει με το γεγονός πως αυτή η νέα Αμαζόνια κόκα ήδη έχει περάσει τα σύνορα και κυκλοφορεί στην Βραζιλία, τρέφοντας έτσι τις ορέξεις των χρηστών μια χώρας που έχει την δεύτερη μεγαλύτερη κατανάλωση κοκαΐνης, έχοντας μπροστά της μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μπορούν λοιπόν να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα και άλλα υποτροπικά δάση του κόσμου;
Φωτογραφία του Lali Houghton
«Για να καταλάβει κανείς καλύτερα το Israelite Congregation of the New Universal Pact, πρέπει πρώτα να μελετήσει τον ιδρυτή του, τον Ezequiel Ataucusi Gamonal», είπε σε μια συνέντευξή του ο Περουβιανός ανθρωπολόγος Juan Ossio, που ακολουθεί την ομάδα από την δεκαετία του '80.
Ο Ezequiel γεννήθηκε το 1918 και είναι παιδί μιας οικογένεια χωρικών στο Νότιο Περού. Δουλεύοντας ως τσαγκάρης στην δεκαετία του '50, αποφάσισε να ενστερνιστεί την Χριστιανική Εκκλησία των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας, αν και εκδιώχθηκε γρήγορα από εκεί μιας και υποστήριζε ότι δεχόταν θείες αποκαλύψεις.
Ο Ezequiel πίστευε πως είχε ανεβεί στον «Τρίτο Ουρανό», πέρα από τον ήλιο, το φεγγάρι και τα αστέρια, στην κατοικία της Αγίας Τριάδας. Εκεί, θεωρούσε πως του είχαν δοθεί ξανά οι Δέκα Εντολές.
Σύμφωνα με τον Ossio, η άφιξη και το ανάστημα του Ezequiel αναπτύχθηκαν σε μια εποχή που πολλοί Περουβιανοί έψαχναν την σωτηρία ανάμεσα στο χάος μιας οικονομικής κρίσης, αλλά κι ενός εμφύλιου πολέμου με Μαοϊστές επαναστάτες, υπό την ονομασία The Shining Path. Κάποιοι βρήκαν απαντήσεις μέσω του ένοπλου αγώνα, ενώ άλλοι τις βρήκαν μέσω των βιβλικών γραφών.
Το σύστημα της πίστης τους, είναι ένα αμάλγαμα Αντβεντισμού, Ιουδαϊσμού, Μεσσιανισμού των Ίνκας και Μαοϊσμού. Παραφράζουν ολόκληρα κομμάτια της Βίβλου τα οποία αναφέρονται στην Πόλη του Ήλιου, τα οποία ερμηνεύουν ως αναφορές στην Cusco, την αρχαία πρωτεύουσα των Ίνκας.
Ήμασταν ποδοσφαιριστές και ιερόδουλες, μέχρι που βρήκαμε τον Θεό
Το 1992, ο Ezequiel είπε στους ακόλουθούς του ότι έπρεπε να γίνουν «fronteras vivas», ή αλλιώς τα ζωντανά σύνορα του Περού και να προετοιμαστούν για την Αποκάλυψη. Χιλιάδες κόσμου απάντησαν στο κάλεσμά του, υπομένοντας κακουχίες και απομόνωση καθώς εποικούσαν την ξεχασμένη Περουβιανή περιοχή γνωστή ως Mariscal Ramon Castilla, η οποία βρισκόταν μεταξύ της Βραζιλίας και της Κολομβίας. Σήμερα, συνθέτουν πάνω από την μισή πληθυσμιακή μάζα της Mariscal Ramon Castilla, με περισσότερους από 20.000 Ισραηλίτες να βρίσκονται σε διάφορους οικισμούς, οι οποίοι έχουν πάρει το όνομά τους από την Βίβλο (Νέα Ιερουσαλήμ, Νέο Όρος των Ελαιών).
«Ήμασταν ποδοσφαιριστές και ιερόδουλες, μέχρι που βρήκαμε τον Θεό», λέει ο Javier Torres, ο πρόεδρος της κοινότητας της Alto Monte.
Σε αντίθεση με τους πρώτους έποικους, ο Torres έφτασε στην περιοχή μετά τον θάνατο του προφήτη, αλλά όπως πολλοί άλλοι, δηλώνει πως πίστεψε στον Ezequiel όταν αυτός εμφανίστηκε στα όνειρά του. Είναι υπεύθυνος επί των γεωργικών θεμάτων, έχοντας το γενικό πρόσταγμα για την παραγωγή αραβοσίτου, ρυζιού, γιούκα, αλλά κι άλλων προϊόντων.
Ο Flavio Mirella, διευθυντής του γραφείου Ναρκωτικών και Εγκλήματος των Ηνωμένων Εθνών στο Περού, δήλωσε στο VICE News, πως η περιοχή της Mariscal Ramon Castilla, είναι η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη περιοχή παραγωγής κόκας στο Περού, έχοντας σημειώσει αύξηση 400% τα τελευταία πέντε χρόνια.
«Οι Ataucusi είναι αγρότες των Άνδεων και εξαιρετικά οργανωμένοι, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος του γηγενή πληθυσμού», μας είπε ο Mirella.
Στο απόγειο της δόξας του το 1990, ο Ezequiel έβαλε υποψηφιότητα για την προεδρία του Περού και συνέλεξε περισσότερους από 200.000 ψήφους. Το 2000, κατά την διάρκεια της Πεντηκοστής των Ισραηλιτών, ο Ezequiel Ataucusi πέθανε ξαφνικά, απογοητεύοντας μάλιστα πολλούς από τους πιστούς του, καθώς μετά το πέρας τριών ημερών δεν αναστήθηκε.
Φωτογραφία του Lali Houghton
Βλέποντας την από απόσταση, η Alto Monte, η πνευματική πρωτεύουσα των Ataucusi, μοιάζει απλά με ένα λασπωμένο λιμανάκι, με μια τσίγκινη εκκλησία από δίπλα.
Θέλοντας να αποφασίσουν αν μπορούμε να κινηματογραφήσουμε, αλλά και να πάρουμε συνεντεύξεις, ο Αδερφός Javier συγκαλεί το τοπικό διοικητικό συμβούλιο, το Evangelical Mission Association of the Israelites New Universal Pact, ή AEMINPU.
Πέντε ώρες αργότερα και μετά από πολύ συζήτηση, παίρνουμε το πράσινο φως για να κινηματογραφήσουμε τις θρησκευτικές συνήθειες και την καθημερινή ζωή της κοινότητας. Ο μόνος όρος που πρέπει να δεχτούμε, είναι να παρουσιαστούμε σε ολόκληρη την πόλη, κατά την διάρκεια της εβδομαδιαίας λειτουργίας.
Φωτογραφία του Lali Houghton
Μετρώντας περίπου 7.000 κατοίκους, η πόλη Alto Monte είναι λιτή και απέριττη, χωρίς τρεχούμενο νερό, σύστημα αποχέτευσης και δρόμους. Είναι μια πόλη ανέγγιχτη από κρατικά χέρια.
Η επικοινωνία είναι δύσκολη μιας και υπάρχει όλος κι όλος ένας τηλεφωνικός θάλαμος. Όλες οι εισερχόμενες κλήσεις ανακοινώνονται από μεγάφωνο, ενώ υπάρχουν μερικά παντοπωλεία από τα οποία μπορεί κανείς να αγοράσει φαγητό σε κονσέρβες, αναψυκτικά και βασικά φαρμακευτικά είδη.
Ο Jose Alvarez, ο οποίος είναι διευθυντής του τμήματος άγριας φύσης και δασοκομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος του Περού, μελετάει την ευρύτερη περιοχή εδώ και 30 χρόνια και πιστεύει πως οι γεωργικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι Ataucusi δεν είναι συμβατές με το έδαφος του Αμαζονίου και πως προκαλούν μη αναστρέψιμη φθορά στο τροπικό δάσος.
Ο Αδερφός Javier μας πηγαίνει να δούμε τις αγροτικές εργασίες που λαμβάνουν χώρα στις παρυφές της κοινότητας. Τα εκτενή λασπώδη μονοπάτια, στέκουν ως απόδειξη της αποικιακής λογικής που υπάρχει εδώ, αλλά και το πώς αυτή έρχεται σε αντίθεση με την εύθραυστη ισορροπία του τροπικού δάσους.
«Ο Ezequiel μας έμαθε το πεπρωμένο του ανθρώπου και πως, μέσω της γεωργίας, θα ελευθερωθούμε από την φτώχια», μας λέει ο Αδερφός Javier.
H συλλογική νοσταλγία και η αλάνθαστη πίστη τους στον ιδρυτή της κοινότητάς τους, υποχρεώνει τους Ataucusi να συνεχίσουν την πορεία τους, ακόμα και αν δεν καταφέρουν ποτέ να υλοποιήσουν την προφητεία του Ezequiel. Έστω κι έτσι όμως, έχουν εγκατασταθεί τόσο γερά στην περιοχή, που τροφοδοτούν το μεγαλύτερο μέρος των ντόπιων προϊόντων σε γειτονικές περιοχές όπως η Leticia στην Κολομβία και η Tabatinga στην Βραζιλία.
Επιβλέποντας τις γεωργικές εργασίες, ο Αδερφός Javier, φαίνεται απογοητευμένος.
«Το σχέδιό του δεν υλοποιείται με τον τρόπο που λειτουργούμε τώρα. Φαντάστηκε κάτι μεγαλύτερο, φαντάστηκε πως μικρές ομάδες μέσα στην κοινότητα θα εξελίσσονταν σε αυτόνομες επιχειρήσεις. Δεν ονειρεύτηκε ένα ή δύο εκτάρια για κάθε ομάδα, αλλά εκατοντάδες, έτσι ώστε οι hermanos να προοδέψουν ως λαός».
Φωτογραφία του Lali Houghton
Σήμερα, το Ezequiel Ataucusi's Agricultural People's Front of Peru Party, ή FREPAP, δεν σχολιάζει εθνικά θέματα, επιλέγοντας να μείνει έξω από την δίνη της Περουβιανής πολιτικής, αν και κάποια από τα μέλη του παραμένουν ενεργά σε θέματα περιφερειακής πολιτικής, όπως ο Marino Chavez, πρώην δήμαρχος της Caballococha, της μεγαλύτερης πόλης της Mariscal Ramon Castilla. Συμφώνησε να μιλήσει με το VICE News, βρισκόμενος στην περιοχή που θεωρείται το κέντρο επιχειρήσεων για το εμπόριο ναρκωτικών της ευρύτερη περιφέρειας.
«Ο κόσμος ξέρει ότι είναι λάθος, αλλά η ανάγκη τους οδηγεί στην παραγωγή κόκας», λέει o Chavez. «Πρόκειται για κάτι που φέρνει σε σύγκρουση τους Περουβιανούς. Από την μια έχεις αυτούς που θέλουν να την εξαλείψουν και από την άλλη έχεις αυτούς που πρέπει να συνεχίσουν την παραγωγή της για να μην πεινάσουν».
Τον Οκτώβρη του 2014, η κυβέρνηση του Περού ενέτεινε τις προσπάθειές της για να πατάξει την παραγωγή κόκας στην Mariscal Ramon Castilla, καθαρίζοντας 3.000 εκτάρια. Μέχρι στιγμής όμως, οι προσπάθειες για την θεμελίωση εναλλακτικών βιώσιμων καλλιεργειών έχουν αποτύχει.
Ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας της Βραζιλίας Mauro Esposito, ένας βετεράνος του χώρου με 30χρονη εμπειρία στην περιοχή, δήλωσε στο VICE News πως οι Ataucusi έχουν σημαντική συμμετοχή στην εμπόριο κόκας της περιοχής.
Μιλώντας από το γραφείο του στην Tabatinga μας αποκάλυψε πως «έχουμε φωτογραφίες από δορυφόρο, οι οποίες δείχνουν τις φυτείες κόκας στα εδάφη των Ataucusi, καθώς και φωτογραφίες την ώρα που συλλαμβάνονται να μεταφέρουν κοκαΐνη».
«Δεν ασχολούνται όλοι με την παραγωγή κόκας», συνεχίζει, «αλλά σίγουρα κάποιοι από αυτούς. Η εντύπωσή μου είναι πως υπάρχει ανάμειξη των αρχηγών τους».
Φωτογραφία του Lali Houghton
Σε κάποια φάση βέβαια, έπρεπε να θίξουμε το θέμα και με τους αρχηγούς των Ataucusi, να τους δείξουμε τα στοιχεία, να πάρουμε τις απαντήσεις τους και να τις παραθέσουμε.
Η σκέψη και μόνο μας τρόμαζε. Πώς θα αντιδρούσε μια θρησκευτική σέκτα όταν θα εκφράζαμε κατηγορίες για παραγωγή κόκας και εμπόριο ναρκωτικών; Μήπως η εκκλησία τους το γνώριζε και απλά έκανε πως δεν έβλεπε; Ο εκπρόσωπος αμύνης της Alto Monte Dante Jimenez, δέχθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας.
«Εδώ και έξι χρόνια αντιμετωπίζουμε αυτό το ολοένα και αυξανόμενο πρόβλημα. Υπεύθυνα είναι τα γύρω χωριά», λέει ο Jimenez. «Μας προτείνουν συνεχώς να παράγουμε κόκα, αλλά είναι κάτι που αντιτίθεται στο δόγμα μας. Αν υπάρχουν παραγωγοί κόκας ή έμποροι ναρκωτικών ανάμεσά μας, τότε σίγουρα δεν είναι hermanos. Μπορεί να ντύνονται σαν κι εμάς, αλλά δεν είναι αληθινά μέλη της κοινότητάς μας».
Μετά τον θάνατο του Ezequiel, ο πλέον 42χρονος γιος του Jonas, επελέγη να συνεχίσει τα βήματα του πατέρα του και να ολοκληρώσει το όραμά του.
Κάνει όμως σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις και υπάρχει στην μνήμη των πιστών, μόνο μέσω κάποιων σποραδικών YouTube videos. Σύμφωνα με τον Ossi, ο Jonas δεν έχει ούτε το χάρισμα, ούτε τις ικανότητες του πατέρα του.
Το 2002, η εφημερίδα La Republica, αποκάλυψε πως ο Jonas Ataucusi είχε συλληφθεί μαζί με άλλους τρεις πιστούς σε ένα αστυνομικό μπλόκο, κοντά στην παραθαλάσσια πόλη της Ica. Στην κατοχή τους βρέθηκαν δύο ρεβόλβερ, ένα αυτόματο όπλο και δύο πολυβόλα, τα οποία σύμφωνα με τους πιστούς υπήρχαν για λόγους αυτοάμυνας.
Οι ιθύνοντες της εκκλησίας αρνήθηκαν μια σειρά από αιτήματα του VICE News, ώστε να πραγματοποιηθεί μια συνέντευξη με τον Jonas Ataucusi.
Εντωμεταξύ, στο Alto Monte, μας επετράπει να κινηματογραφήσουμε μια ιεροτελεστία που οι Ισραηλίτες ονομάζουν «Ολοκαύτωμα», μια θυσία ζώων που γίνεται ως προσφορά στον Θεό, με την συνοδεία μουσικών απαγγελιών.
Τα ζώα επιλέγονται μια εβδομάδα πριν την ιεροτελεστία, έτσι ώστε να είναι σε άψογη κατάσταση και την ημέρα της θυσίας προετοιμάζονται, σφάζονται και μετά καίγονται μπροστά στα μάτια των πιστών.
Μετά το τέλος της θυσίας, οι πιστοί μεταφέρονται στην εκκλησία και ξεκινούν να τραγουδούν τον περήφανο ύμνο με τίτλο Fronteras Vivas:
«Το Ισραήλ είναι ισχυρό, άξιο επαίνων/ μέσω την γεωργίας / θα σωθείς από την πείνα / το σχέδιο θα ενώσει όλα τα έθνη, μαζί θα δουλεύουμε την γη/ Χιλή, Εκουαδόρ, Κολομβία, Βραζιλία, Βολιβία και όλες οι υπόλοιπες χώρες».
vice.com