Η ενδιαφέρουσα συνέντευξη θα δημοσιευθεί σε δύο μέρη λόγω του όγκου της.Με αφορμή τη μαύρη επέτειο της χούντας...
Πρώτο μέρος:
Ο γιατρός Γρηγοριάδης, πρώην Δήμαρχος Ηρακλείου
Ο Γρηγοριάδης είναι ο μόνος γνωστός αξιωματικός προελεύσεως μεταπολεμικά παραγωγικής σχολής στελεχών των ΕΔ (της Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων Θεσσαλονίκης- ΣΑΣ) που εντάχθηκε σε κομμουνιστική οργάνωση, συνελήφθη για την δραστηριότητά του στα πλαίσια αυτής της οργάνωσης στη διάρκεια της δικτατορίας, και δικάστηκε γι’ αυτό. Στη μεταπολίτευση ασχολήθηκε με την πολιτική και διετέλεσε Δήμαρχος Ηρακλείου Αττικής. Η ιδιότητα του γιατρού επισκίασε αυτήν του στρατιωτικού. (Η περίπτωση του Κ. Σειρηνίδη είναι διαφορετική και παρά την πίεση του γράφοντος, αρνήθηκε να καταγραφεί συζήτηση που διεξήχθη σπίτι του, επικαλούμενος ιδεολογικούς λόγους ως Αναρχικός, όπως δήλωσε. Εν τούτοις κάποια στοιχεία που σχετίζονται με τη δικτατορία αλλά και με το ΚΚΕ παρατίθενται έστω σε υποσημείωση.[1])
Ηράκλειο 12 Νοεμβρίου 2003
-. Με τον γιατρό Γιώργο Γρηγοριάδη τέως δήμαρχο Ηρακλείου, απόστρατο υποναύαρχο του πολεμικού ναυτικού τάξης εξόδου 1959 από τη ΣΑΣ Θεσσαλονίκης. Στο σπίτι του στο Ηράκλειο. Ήδη μου είπες ότι έχεις μια ιδιότυπη ιστορία και αναφέρθηκες μόλις στην μητέρα σου. Πες μου λοιπόν με δύο λόγια αυτή την ιστορία της οικογενείας σου.
Γ. Θα σου πω για αυτό, θα σου πω. Ο πατέρας μου γεννήθηκε στη Δράμα σε μια πολύ συντηρητική οικογένεια. Ο πατέρας μου είναι απότακτος του …, όχι απότακτος, κυνηγημένος το ’35 Βενιζελικός. Κυνηγημένος το ’35 γύρισε από την Θεσσαλονίκη που ήταν με τα πόδια στη Δράμα όταν τον διώξανε από εκεί. Ένας άνθρωπος προοδευτικός που χάλασε, θα έλεγα, στον εμφύλιο πόλεμο. Δηλαδή στο μετεμφυλιακό κράτος ο πατέρας μου βρέθηκε ακροδεξιός. Δεξιός έως βασιλικός. Είμαστε μια οικογένεια φεουδαρχική, ήτανε ο φεουδάρχης της περιοχής στη Δράμα. Είχε κάπου 27.000 στρέμματα για να καταλάβεις, φεουδάρχης …
-. Άρα γιατρέ έχουμε μια οικογένεια δεξιά έως ακροδεξιά …
Γ. Βασιλική. Η μητέρα μου ήταν πρόεδρος της φανέλας του στρατιώτη στη Δράμα. Δηλαδή όλα μέσω θα έλεγα της Κ.Υ.Π. για να καταλάβεις. Ήτανε υποψήφια του Μαρκεζίνη στις εκλογές. Ο Μαρκεζίνης ήτανε τότε προοδευτικός, στις εκλογές το ’55 ή το ’56 δεν θυμάμαι. Ο πατέρας μου δεν ανακατευόταν με τα πολιτικά, όμως η μάνα μου ήτανε και δηλωμένο στέλεχος της ακροδεξιάς. Πήγε στη κηδεία τής Φρειδερίκης, στο γάμο του Παύλου του εγγονού, της στέλνανε οι βασιλικές οργανώσεις όλο το υλικό που είχαν, γιατί ήτανε σταθερό στέλεχος των βασιλικών, όλοι οι απανταχού παρόντες. Και έχει πλάκα όταν την πάω για να ψηφίσει, ξέρουν τι ψηφίζω εγώ και ξέρουν η μάνα μου επίσης τι ψηφίζει παντού και έχει πλάκα που την πάω εγώ να ψηφίσει κάθε τόσο.
-. Έτσι γιατρέ μου δίνεις το δικαίωμα, να ρωτήσω, τι ψηφίζεις έκτοτε; Αφ’ ότου συνειδητοποίησες και άρχιζες να βάζεις το χέρι στην κάλπη.
Γ. Επί δικτατορίας δεν είχαμε ψηφίσει τίποτα όπως θυμάσαι. Δηλαδή τι να ψηφίσουμε; Παρά μονάχα σταλμένοι από τον στρατό να ψηφίσουμε … Όταν ήμουνα μαθητής, ψήφισα τη μάνα μου γιατί ήταν υποψήφια. Και ψήφισα το ’55 – ’56 Μαρκεζίνη επειδή είχα τη μάνα μου υποψήφια του Μαρκεζίνη. Στα στρατό συνέβη το πρώτο και αξίζει τον κόπο να σου το πω γιατί πιθανώς θα φωτίσει τον τρόπο που {ασπάζομαι}… καταρχάς την Μαρξιστική ιδεολογία.
-. Σχολή ιατρικής προφανώς.
Γ. Στρατιωτική ιατρική σχολή Θεσσαλονίκης. Με παρέπεμψαν στα 20 μου χρόνια και δικάστηκα ως άθεος, στρατοδικείο αυτό … πειθαρχικό συμβούλιο στη στρατιωτική ιατρική σχολή … Ευτυχώς φύλαξα το παραπεμπτικό και είναι άξιο λόγου γιατί θα γελάσεις πάρα πολύ άμα διαβάσεις τι γράφει μέσα αυτός που με ανάκρινε για να με παραπέμψει. Πέρασα λοιπόν στα 20 μου χρόνια από το πειθαρχικό συμβούλιο της σχολής με το ερώτημα της απολύσεως, έλεγε εκεί. Γιατί ήμουνα άθεος. Έβαλα παύλα εκεί που λέει θρήσκευμα στο πανεπιστημιακό δελτίο που μας δίνουν να συμπληρώσουμε. Μας δίνανε ένα πανεπιστημιακό δελτίο σε μια εποχή δύσκολη, ’55 – ’56, ακόμη μετεμφυλιακό κράτος. Εγώ έβαλα παύλα εκεί που λέει ΄΄θρήσκευμα΄΄ για να καταλάβεις. Είχα αντιληφθεί ότι δεν υπάρχουν Θεοί και επειδή δεν ήθελα να γράφω … έβαλα παύλα εκεί που λέει θρήσκευμα. Έχω στη διάθεση σου το κείμενο της παραπομπής μου. Αξίζει το κόπο να το μελετήσεις και να δεις με ποιον τρόπο λειτουργούσε τότε το μετεμφυλιακό κράτος.
-. Στην στρατιωτική ιατρική ποια ήταν τα μηνύματα που πήρες και τι σου έμεινε όταν βγήκες γιατρός πλέον, αξιωματικός;
Γ. Τα μηνύματα που πήρα μου φαίνεται ότι ήταν ότι υπάρχει ένα κράτος που βολεύει εμάς τους προνομιούχους. Είμασταν εμείς οι προνομιούχοι, η δεξιά. Γιατί φυσικά με όποιον μίλησα σε εκείνο το μέρος, μου έλεγε ότι μόνο η δεξιά είναι η εθνική παράταξη. Ήμουνα εθνικόφρων με την έννοια του … Θα θυμάσαι την έννοια του εθνικόφρονα βέβαια, όπως αυτή είχε δοθεί από τα πάντα πια, από την πραγματικότητα, από τα βιβλία, από τα δελτία της ασφάλειας και τα λοιπά. Ήμουνα ο σούπερ εθνικόφρων, υπέρ εθνικόφρων.
-. Πως συμβιβάζεται να είσαι άθεος εθνικόφρων;
Γ. Συμβιβάζεται. Γύρω στα είκοσί μου ανακάλυψα ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος να έχουμε Θεούς και ότι ομοίως, δεν πήγαινε καλά με την εθνικοφροσύνη. Διάβαζα πάρα πολύ πρέπει να σου πω. Το μεγάλο μου ελάττωμα ήταν ότι διάβαζα και το βλέπεις.[2] Διάβαζα πάρα πολύ. Ότι έντυπο υπήρχε το διάβαζα και αυτό με ώθησε σιγά – σιγά να ανακαλύψω πως δεν υπάρχουν Θεοί. Το δήλωσα ευθαρσώς και αν δεν ήμουνα ο αδιαμφισβήτητος πρώτος φοιτητής του πανεπιστημίου θα με είχανε αποτάξει. Κέρδισα 3 με 2 το στρατοδικείο γιατί πάτησα στο 1ο άρθρο του Συντάγματος που λέει ότι οι Έλληνες έχουν ανεξιθρησκία, έχουν δικαίωμα να έχουν όποια θρησκεία θέλουν και χάρη σε αυτό είπα ότι μπορώ να έχω και να μην έχω και καμία θρησκεία. Αν τις αρνηθεί κανένας όλες μία – μία, μπορεί να μην έχει και καμία στο τέλος. Και έτσι χάρη στο άρθρο 1ο του Συντάγματος δεν με απέταξαν επειδή ήμουνα ο πρώτος φοιτητής και με 3 – 2 κέρδισα, με δύο μήνες φυλακή.
-. Βγαίνεις όμως το 1959 αξιωματικός και είσαι ένας αξιωματικός άθεος αλλά εθνικόφρων;
Γ. Εθνικόφρων ναι. Όπως το λες, έχεις δίκιο. Άθεος αλλά ακόμα εθνικόφρων.
-. Κατατάσσεσαι στο ναυτικό και σταδιοδρομείς κανονικά μέχρι; …
Γ. Κατατάχτηκα στο ναυτικό, στο βασιλικό ναυτικό τώρα, ξέρεις, χαρά, το 1959 δια βασιλικού διατάγματος. Πως και έγινε στο ναυτικό; Πολύ απλό. Τελειώσαμε μονάχα οι πρώτοι μαθητές, και είχαμε δηλώσει όλοι ναυτικό και αεροπορία. Όλη η σχολή δήλωνε ότι θέλει να πάει ναυτικό και αεροπορία. Οι πρώτοι είχανε επιλογές, εγώ ήμουνα πάντα …, είχα μηδέν προσόντα, μηδέν διαγωγή, ήμουνα όλο φυλακισμένος και είχα μηδέν διαγωγή, μηδέν προσόντα … Έπαιρνα πάντα μηδέν αλλά είχα άριστα πανεπιστημιακά και καθώς περάσαμε μόνον εφτά, πήγαμε τέσσερις ναυτικό και τρεις αεροπορία. Δηλαδή το ναυτικό εκείνο τον χρόνο έπαιρνε τέσσερις και η αεροπορία τρεις, έτσι; Ήθελα να πάω στο ναυτικό που πιάνανε οι πρώτοι ενώ ήμουνα τελευταίος από μηδέν – μηδέν. Στη σχολή ήμουνα μέσα στους εφτά που πέρασαν την πρώτη περίοδο.
-. Έχεις τις ποινές που είχες πάρει στη στρατιωτική ιατρική;
Γ. Δεν τις έχω. Όμως περί αυτού μπορούν να μαρτυρήσουν δεκάδες συμμαθητών.
-. Έρχεται η δικτατορία και αποστρατεύεσαι στις 24 Αυγούστου το 1967. Γιατί;
Γ. Για το λόγο ότι είχα δηλώσει πολύ πιο μπροστά ότι είμαι αριστερός, ότι υποστηρίζω τις αρχές του Κ.Κ.Ε. και είμαι ένας των αξιωματικών κρατώντας την ‘Αυγή’.
-. Μπορείς να επαναλάβεις; Δεν το κατάλαβα. Έχουμε μείνει στο ότι βγήκες από τη σχολή, είσαι εθνικόφρων, άθεος και τον Αύγουστο του ’67 αποστρατεύεσαι διότι προηγουμένως έχεις δηλώσει ότι είσαι κομμουνιστής. Εξήγησε το σε παρακαλώ.
Γ. Στο μεσοδιάστημα, και είναι μεγάλο μεσοδιάστημα γιατί οχτώ χρόνια υπηρέτησα τελικά στο ναυτικό, είχα την ευκαιρία να κάνω πολλά πράγματα. Πρώτα από όλα να πάω στην Αμερική. Εκεί τα πράγματα άλλαξαν πολύ. Είδα από κοντά μια κοινωνία δομημένη, το 1962 πήγα στην Αμερική. Με έστειλε το ναυτικό στην Αμερική για να παραλάβουμε …, ήμουν σούπερ εθνικόφρονας και δεν υπήρχε ο φόβος να με εμποδίσουν από το να πάω στην Αμερική για να παραλάβουμε πλοίο. Παραλάβαμε το ‘Θύελλα’. Ήμουνα στο ‘Βέλος’ τότε. Υπηρετούσα στο ‘Βέλος’ και με έβαλαν να παραλάβουμε το ‘Θύελλα’. Είχα την τύχη να συναντήσω έναν λαμπρό αξιωματικό εκεί τον Κονοφάο, ένας λαμπρός αξιωματικός Δημήτρης Κονοφάος και τον Παππά ύπαρχο. Παππά και Κονοφάο, τους δύο λαμπρούς ανθρώπους της ζωής μου με τους οποίους συνδέθηκα μετά και στη δικτατορία … Έτυχε, λέω, πως τα φέρνει η ζωή καμιά φορά. Έτυχε. Όμως εγώ στην Αμερική άρχισα να αλλάζω. Δηλαδή άρχισα …, διάβαζα πολύ πάντα και διάβαζα ότι μπορείς να φανταστείς. Στην Αμερική όμως είχε μια εφαρμοσμένη κοινωνία επιτυχίας. Κοινωνία αφθονίας, κοινωνία καταναλωτική, κοινωνία καπιταλιστική, τον έβλεπα τον καπιταλισμό και είδα ξαφνικά ότι αυτή η κοινωνία δεν είναι ευτυχισμένη. Έμαθα ξαφνικά, συνειδητοποίησα … δεν ήμουνα από αυτούς, ότι αυτές οι κοινωνίες …, δεν είναι ο καπιταλισμός που (πίστευα διαφορετικά επειδή έτσι γεννήθηκα, έτσι μεγάλωσα εννοώ), δεν οδηγούσε πουθενά. Δεν είχε καμιά προοπτική ευτυχίας για το ανθρώπινο είδος. Πρέπει να σου πω ότι ήμουνα πάντα με το ανθρώπινο είδος, με το ανθρώπινο γένος ήμουνα πάντα σαν ένα τμήμα …, δεν ενδιαφερόμουνα για μένα προσωπικά, όσο για το τι είχανε οι άνθρωποι γύρω μου. Στην Αμερική λοιπόν διάβασα για πρώτη φορά, μη σου φανεί παράξενο, ένα βιβλίο που καταπολεμούσε τον κομμουνισμό. The (…) έγινε και ταινία αργότερα με τον Γκάρυ Κούπερ, The (…), ΄΄Ο Ιδιοφυής΄΄ θα λέγαμε. Που εξηγούσε με πιο τρόπο οι ιδιοφυείς άνθρωποι καταπιέζονται στα κομμουνιστικά καθεστώτα… περίπου. Αυτό ήτανε έναυσμα για να πω «Για στάσου. Είναι δυνατόν να είναι τόσο στραβοί οι Αμερικάνοι με τους εαυτούς τους που να μην βλέπουν το ουσιώδες; Ότι αυτή η κοινωνία δεν είναι ευτυχισμένη;»
-. Είπες σε μια στιγμή Γιώργο, ότι έμπαινες στα λεωφορεία των αξιωματικών …
Γ. Με την ‘Αυγή’.
-. … με την ‘Αυγή’ και δηλώνοντας ότι είσαι κομμουνιστής. Πότε έγινε αυτό;
Γ. Δεν χρειάζεται να το δηλώσω. Στις κουβέντες που κάναμε με τον Βαρούχα, θυμάμαι τον Βαρούχα να μου λέει «Καλά ρε, είναι δυνατόν να θέλεις να υπηρετήσεις στο ναυτικό και να είσαι κομμουνιστής;», «Μα γιατί να μην είμαι; Δεν είναι νόμιμη η ιδιότητα η κομμουνιστική; Δεν είναι νόμιμο το κομμουνιστικό; …» Δηλαδή δεν ήταν ακόμα. Ήμουνα κομμουνιστής ιδεολογικά.
-. Πότε γινόντουσαν αυτά;
Γ. Το ’63 – ’64 που ήμουνα στο ναυτικό νοσοκομείο του Πειραιά. Θυμάμαι ότι ήτανε πολύ γνωστό, οι αξιωματικοί με ξέρανε πια όλοι, ξέρανε … Αλλά ήταν η εποχή δύσκολη, όπου φαινότανε ότι κάτι αλλάζει στην πολιτική του τόπου μετά το ’63, θυμάσαι μετά τις διαστάσεις (…). Και φοβότανε πιστεύω ότι ΄΄για να τα λέει αυτός έτσι, για να μπορεί να λέει αυτός καθαρά...΄΄, εγώ τα έλεγα αθώα, καθαρά, γιατί ήμουνα πάντα καθαρός από μικρό παιδί. Επειδή δεν θα ανεχόμουνα να βλέπω τον εαυτό μου στον καθρέφτη και να λέει άλλα από αυτά που λέει κάθε μέρα
-. Ποια ήτανε η αιτιολογία της αποστρατείας σου; Τον Αύγουστο του ’67.
Γ. Είναι αστείο. Ήτανε ο Κονοφάος τότε, με ήξερε ο Κονοφάος από την Αμερική. Ο Κονοφάος ήτανε στο γραφείο του αρμόδιου που πήγα να τον αποχαιρετήσω στο Γ.Ε.Ν. και μου λέει «Καλά ρε γιατί σε αποστρατεύσανε; Γιατί σε αποστρατεύουνε εσένα, αξιωματικό τέτοιας ποιότητας; …» που πίστευε ο Κονοφάος. Το είπε και στο δικαστήριο ο Κονοφάος αυτό. «Πως γίνεται να αποστρατεύουν έναν αξιωματικό τέτοιας ποιότητας;» Του λέω «Προφανώς επειδή είμαι κομμουνιστής, αριστερός. Και είναι δεδομένο ότι είμαι αριστερός.» Λέει «Καλά και …» τα έχασε ο Κονοφάος. «Α έτσι …» Ο Κονοφάος βασιλικός βέβαια, «Α έτσι. Δεν το φανταζόμουνα. Δεν το είχα φανταστεί ποτέ.» Το λέω γιατί ο Κονοφάος που έτυχε να με ξέρει από μικρό, με είδε στο ναυτικό, με είδε στην Αμερική στο ναυτικό, έτυχε να ζήσουμε μαζί στο ναυτικό, ζήσαμε ώρες, μέρες για να παραλάβουμε ολόκληρο πλοίο, είχε δει από κοντά αυτή την μεταστροφή μου. Τους έκανα θεωρεία στο καρέ των αξιωματικών, τους εξηγούσα για ποιο λόγο, στοιχειώδη Μαρξιστική θεωρεία, για ποιο λόγο οι τάξεις έχουν να παίξουν ρόλο στην ιστορία, για ποιο λόγο η ιστορία δεν είναι μοναχά συνοθύλευμα κάποιων προσωπικών αποφάσεων αλλά είναι …
Διαβάστε την συνέχεια στοonalert.gr