1. Για τις πρόσφατες κρίσεις στην Αστυνομία και τις εν γένει αυθαιρεσίες έχουν γραφτεί πολλά. Το τελευταίο όμως, που έχει δει το φως της δημοσιότητας, ξεφεύγει από κάθε λογική και φαντασία. Δημιουργεί νέα κουλτούρα και φιλοσοφία στην αντίληψη για την ικανότητα ή όχι προς προαγωγή των αξιωματικών. Συγκεκριμένα αποστρατεύθηκε Αστυνομικός Διευθυντής με το αιτιολογικό (πέραν της παρωχημένης βαθμολογίας) ότι «..δεν είχε ευρεία επιτελική πείρα και ικανότητα ....καθότι, ως ανώτερος αξιωματικός, ΥΠΗΡΕΤΗΣΕ ΜΟΝΟ ΣΕ ΜΑΧΙΜΕΣ υπηρεσιακές μονάδες του Σώματος…(αναφέρονται οι Δ/νσεις, Υποδ/νσεις, Τμήματα Ασφαλείας κ.λ.π. που υπηρέτησε). Σύμφωνα με το ρεπορτάζ «Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει αλγεινή εντύπωση αλλά και ποικίλα σχόλια στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ενώ πολλοί αναρωτιούνται για το τίνος η καριέρα θα πρέπει να ανταμοίβεται τελικά: των αξιωματικών που "έφαγαν τα χρόνια τους" στον δρόμο σε θέσεις, όπου πολεμούν το έγκλημα ή οι... "γραφιάδες" με τις κατάλληλες όμως διασυνδέσεις;»
[custom:google-ads]
2. Η εν λόγω αιτιολογία είναι νόμω και ουσία αβάσιμη, αφού δεν ερείδεται στις διατάξεις, ούτε στη θεωρία και τις αρχές της διοικητικής επιστήμης (Μάνατζμεντ). Τα πραγματικά περιστατικά δεν πληρούν τον κανόνα δικαίου. Σε κάθε περίπτωση είναι πλημμελής. Τι εννοεί η εν λόγω αιτιολογία; Εννοεί ότι επιτελική πείρα έχει μόνο αυτός που υπηρετεί στο Επιτελείο του Αρχηγείου; Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 29 παρ.1, περ.γ΄ π.δ.24/1997, όπως τροπ.με π.δ.6/2018, προακτέοι κρίνονται οι Αστυνομικοί Δ/ντές…Ταξίαρχοι και Υποστράτηγοι, που, πέραν της προβλεπόμενη βαθμολογία, διαθέτουν επιπλέον…και «ευρεία διοικητική και επιτελική πείρα και ικανότητα….. που συνάγεται από την άσκηση διοίκησης ΚΑΙ επιτελικών καθηκόντων σε υπηρεσίες του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας». Η ίδια εκδοχή οδηγεί στην άποψη, ότι και η άσκηση διοίκησης αναφέρεται στο Αρχηγείο, αφού συνδέεται με τον σύνδεσμο «και». Προφανώς αναφέρεται στο σύνολο των υπηρεσιών της ΕΛ-ΑΣ, άλλως είναι αλυσιτελής (λογική ερμηνεία). Άλλωστε χρησιμοποιείται ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ δηλαδή «υπηρεσίες» και όχι «υπηρεσία» (γραμματολογική ερμηνεία). Δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να νοηθεί μόνο το Αρχηγείο ως μια ενιαία αυτοτελή υπηρεσία που είναι (άρθρο 1 παρ.2 περ. α΄ και άρθ. 2 παρ.3 του π.δ.178/2014) και όχι και οι λοιπές αυτοτελείς Κεντρικές (άρθ.1,παρ.2,περ.β΄) και το σύνολο των Περιφερειακών Υπηρεσιών (άρθ.1,παρ.5).
3. Ο όρος «ευρεία διοικητική και επιτελική πείρα και ικανότητα» δεν μπορεί να εννοηθεί αποσπασματικά. Καταρχήν η αποστολή του Σώματος της Αστυνομίας περιλαμβάνει την άσκηση των εξής αστυνομιών: α) γενικής αστυνόμευσης, β) τροχαίας, γ) δημόσιας ασφάλειας, δ) κρατικής ασφάλειας και ε) αλλοδαπών και προστασίας συνόρων (άρθ.11 ν.4249/2014). Ο αξιωματικός λοιπόν, για να μπορεί να ανταποκριθεί απολύτως στα καθήκοντα του ανώτερου βαθμού, θα πρέπει να έχει γνώση και πείρα όσο το δυνατόν περισσότερων εκ των ως άνω αναφερόμενων αστυνομιών. Και το κυριότερο να έχει ασκήσει διοίκηση. Έτσι έχει ολοκληρωμένη και σφαιρική εικόνα της αποστολής και των αρμοδιοτήτων. Με αυτό τον τρόπο λοιπόν πρέπει να ερμηνεύεται ο αναφερόμενος όρος.
4. Ας δούμε και το ιστορικό (ιστορική ερμηνεία). Οι διατάξεις αυτές εισήχθησαν για πρώτη φορά με το π.δ.104/2000 και αναφέρονταν «σε υπηρεσίες του Υπουργείου Δημ. Τάξης». Δηλαδή στο σύνολο ων υπηρεσιών της ΕΛ-ΑΣ. Με το π.δ.6/2018 αυτό μεταφέρθηκε ως αντιγραφή και εκ παραδρομής σε «υπηρεσίες του Αρχηγείου της ΕΛ-ΑΣ». Γιατί έγινε αυτό; Απλώς γιατί με το ν. 2800/2000 συστήθηκε το Αρχηγείο.
5. Εξάλλου ο όρος «μάχιμες» υπηρεσίες δεν υφίσταται ως νομικός όρος στο οργανόγραμμα, καθόσον δεν μνημονεύεται στις διατάξεις των οργανικών νόμων. Με αυτόν, στην άτυπη αστυνομική ορολογία, νοούνται οι εκτελεστικές-επιχειρησιακές Μονάδες.
6. Σημειώνεται ότι και οι Γεν. Αστυν.Δ/νσεις , οι Αστυν.Δ/νσεις, οι Δ/νσεις Αστυνομίας και οι ισότιμες έχουν Επιτελεία. Οι Διευθυντές, Διοικητές και Προϊστάμενοι των υπηρεσιών εποπτεύουν, συντονίζουν, καθοδηγούν, κατευθύνουν και ελέγχουν το έργο αρμοδιότητάς τους και το προσωπικό τους (άρθ.35,36 ν.4249/2014). Το κρίσιμο ζήτημα είναι η σπουδαιότητα του έργου που διευθύνεται. Εξάλλου Επιτελής είναι (όπως αναφέρει διαταγή-εγχειρίδιο για το Αστυνομικό Μάνατζμεντ της 5-1-2007) ο αξιωματικός του Επιτελείου, ο οποίος υποβοηθά το όργανο, που ασκεί την αποφασιστική αρμοδιότητα, στην άσκηση του έργου του. Για ικανό χρονικό διάστημα πρέπει να έχει υπηρετήσει σε εκτελεστικές Υπηρεσίες, ώστε να έχει αποκτήσει εμπειρία και να γνωρίζει σ’ όλη τους την έκταση τα προβλήματα των Αστυνομικών Υπηρεσιών. Κατά συνέπεια η διοικητική πείρα και ικανότητα είναι πλέον κρίσιμη έναντι της επιτελικής.
7. Σύμφωνα με το Σ.τ.Ε. (Π.Ε.72/2000) η ρύθμιση «Ευρεία διοικητική και επιτελική πείρα και ικανότητα που εγγυάται ότι θα ανταποκριθούν απόλυτα στα καθήκοντα οποιασδήποτε διοικητικής ή επιτελικής θέσης, που προβλέπεται για τον ανώτερο βαθμό», όπως διατυπούται τίθεται ΑΟΡΙΣΤΩΣ, άρα ΜΗ ΝΟΜΙΜΩΣ και χρήζει αναδιατυπώσεως δια της εξειδικεύσεως των κριτηρίων και της παραθέσεως των στοιχείων εκείνων εκ των οποίων θα προκύπτει η απαιτούμενη «ευρεία διοικητική και επιτελική πείρα και ικανότητα». Ύστερα από αυτό στο π.δ.104/2000 προστέθηκε η φράση «σε υπηρεσίες του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης», με την οποία νοείται το σύνολο των υπηρεσιών της ΕΛ-ΑΣ. Το πρόβλημα όμως δεν λύθηκε.
8. Τελικά οι διατάξεις του π.δ.6/2018, αντί να κλείσουν τα «παραθυράκια» του νόμου, άνοιξαν και άλλα και κατέστησαν προβληματική την εφαρμογή του. Η εφαρμογή είναι και το πλέον κρίσιμο ζήτημα ή αλλιώς «it's the implementation, stupid», που θα έλεγε (είπε) και ο Σόϊμπλε. Σε κάθε περίπτωση, οι εν λόγω διατάξεις πρέπει άμεσα (χθες) να τροποποιηθούν σύμφωνα με τα ανωτέρω, ώστε να εξαλειφθεί η αοριστία, η σύγχυση και να ανταποκρίνονται στους κανόνες της διοικητικής επιστήμης!!!
Νικόλαος Αθ. Μπλάνης
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α.
Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης
και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ.
Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών