1.Το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα αποτελεί μείζον διαρθρωτικό ζήτημα της εθνικής οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας, αφού άρχισε να απασχολεί την πολιτεία αμέσως σχεδόν μετά την ουσιαστική εφαρμογή του θεσμού των κοινωνικών ασφαλίσεων με τον α.ν.1846/51. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε πολυάριθμες προσπάθειες έχουν καταβληθεί για την επίλυση του ελληνικού παράδοξου με τους 327 φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης που λειτουργούσαν το έτος 1990. Η διαδικασία των ενοποιήσεων ξεκίνησε με την ψήφιση του ν. 2084/1992 και ολοκληρώθηκε με το ν. 4387/2016, με τον οποίο δημιουργήθηκε ο Ε.Φ.Κ.Α. και το ν. 4670/2020 για τη δημιουργία του e-Ε.Φ.Κ.Α. και τη διοικητική και οργανωτική ενοποίηση, καθώς ενοποιούνται όλοι οι ασφαλιστικοί φορείς απονομής σύνταξης και εφάπαξ παροχής.
2. Ως γνωστόν μια σειρά από τέλη και φόροι υπέρ τρίτων με το ν. 4254/14 καταργήθηκαν. Να σημειωθεί πως οι μη ανταποδοτικές χρεώσεις υπέρ τρίτων (οι αποκαλούμενοι και «κοινωνικοί πόροι») αποτελούσαν θεσμοθετημένες οικονομικές επιβαρύνσεις, που επιβάλλονται σε φορολογούμενους ή συναλλασσόμενους, άτομα ή επιχειρήσεις, για την οικονομική ενίσχυση τρίτων (ιδίως όσων «συνδικάτων» είχαν τη δύναμη να πιέσουν). Τρίτοι μπορεί να είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα, ασφαλιστικά ταμεία και άλλα ιδρύματα δημόσια ή ιδιωτικά. Ορισμένοι πόροι έπρεπε να καταργηθούν, τόσο γιατί εξαλείφτηκαν οι αιτίες επιβολής τους, όσο και γιατί δεν ήταν δίκαιοι. Κάποιοι άλλοι όμως, ιδίως αυτοί που αφορούν τα ασφαλιστικά ταμεία, εφόσον δεν μπορούν να αναπληρωθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό ή άλλο τρόπο, δημιουργούν σοβαρά προβλήματα και αδυναμία καταβολής παροχών και συντάξεων προς τους ασφαλισμένους. Το βέβαιο είναι ότι, στο πλαίσιο και των μνημονιακών δεσμεύσεων, υπήρξε ανάγκη εξορθολογισμού όλων των μην ανταποδοτικών χρεώσεων.
3. Η θεσμοθέτηση των εν λόγω «πόρων» δημιουργούν καταστάσεις ανισότητας υπέρ των ασφαλισμένων για τους οποίους αυτοί προβλέπονται και σε βάρος των λοιπών, αλλοιώνουν τον ανταποδοτικό χαρακτήρα του ασφαλιστικού συστήματος και νοθεύουν τον ανταγωνισμό και την ελεύθερη ανάπτυξη της οικονομίας, αφού στην ουσία συνιστούν έμμεση φορολογία και έρχονται σε αντίθεση και με τις αρχές του Κοινοτικού Δικαίου. Σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν εισφορές των ασφαλισμένων, αλλά χρήματα των φορολογούμενων.
4. Είδαμε πρόσφατα νέα δημοσιεύματα για την περικοπή των «κοινωνικών πόρων» από τα Μετοχικά Ταμεία των Ενόπλων Δυνάμεων. Ειδικότερα το Υπουργείο Οικονομικών θέτει θέμα για το 4% που πήγαινε από εξοπλιστικά προγράμματα στο Μετοχικό Ταμείο του Όπλου, στο οποίο γινόταν κάποιο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Αυτά αφορούν κυρίως την Αεροπορία (βλ. Rafale) και το Ναυτικό (βλ. Φρεγάτες) και δημιουργούν τεράστια ανισότητα και αδικία για το Μετοχικό Ταμείο Στρατού (Μ.Τ.Σ.). Θεωρεί υψηλό το ποσοστό και ζητά περικοπή του. Επίσης τίθεται το ζήτημα, το όποιο ποσοστό απομείνει από τα εξοπλιστικά να μην πηγαίνει στο Ταμείο του Όπλου, αλλά να μοιράζεται και στα τρία!!! Τη θέση αυτή φέρεται να συμμερίζεται (σ.σ. ορθώς) το ΓΕΕΘΑ/ΥΠΕΘΑ. Στόχος είναι να στηριχθεί και το Μ.Τ.Σ. Και αυτό αποτελεί λύση και όχι η αυθαίρετη (και εν πολλοίς παράνομη) προσπάθεια «απαλλοτρίωσης» των περιουσιακών δικαιωμάτων μερίδας των μετοχομερισματούχων. Τελικά συνιστά ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης!!!
*Νικόλαος Αθ. Μπλάνης
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α.
Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης
και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ.
Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών