Μετά το Athens Cannabis Protestival, το πρώτο φεστιβάλ για την αποποινικοποίηση της κάνναβης στην Ελλάδα, ξεκίνησα να μελετώ το θέμα των απαγορευμένων ουσιών και ιδιαίτερα της κάνναβης. Είναι καλή; Δεν είναι; Πρέπει να νομιμοποιηθεί; Αν ναι, υπό ποιές προϋποθέσεις; Τελικά, η κάνναβη μπορεί να έχει θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις; Ή και τα δυο μαζί;
Μες στο ατελείωτο σερφάρισμα στο ίντερνετ «έπεσα» πάνω σε μία μελέτη της επιστημονικής επιθεώρησης Lancet. Η εν λόγω μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο, αναφέρεται στον κίνδυνο ψυχωσικού επεισοδίου εξαιτίας της κάνναβης. Σύμφωνα με αυτήν, ένας τέτοιος κίνδυνος συνδέεται κυρίως με την καθημερινή χρήση κάνναβης τύπου skunk, που περιέχει υψηλά ποσοστά τετραϋδροκανναβινόλης, η οποία είναι η βασική ουσία εξάρτησης. Φαίνεται, μάλιστα, ότι το skunk αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για το ¼ των αρχικών ψυχωσικών επεισοδίων.
Η αλήθεια είναι ότι βρήκα ανησυχητική την έρευνα του Lancet. Για του λόγου το αληθές, επικοινώνησα με την καθ'ύλην αρμόδια ελληνική υπηρεσία, το ΚΕ.Θ.Ε.Α. (Kέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων), προκειμένου να μάθω αν το να «πίνεις» μπάφους μπορεί να σε οδηγήσει σε -ήπιες ή ακραίες- καταστάσεις ψυχικών διαταραχών.
Στην άλλη γραμμή της τηλεφωνικής γραμμής, ήταν ο διευθυντής του ΚΕ.Θ.Ε.Α. και διδάκτωρ Ψυχολογίας, ο κ.Βασίλης Γκιτάκος. Αφού του εξηγώ το θέμα για το οποίο τον έχω καλέσει, σπεύδω να του κάνω την ερώτηση που μου έρχεται πρώτη στο μυαλό: «Μπορεί η χρήση κάνναβης να οδηγήσει σε ψυχωσικό επεισόδιο;». «Ναι, μπορεί. Δεν είναι μύθος», αποκρίνεται εκείνος.
Η αλήθεια είναι ότι αποτελεί πολύ μεγάλη συζήτηση το αν η κάνναβη ευθύνεται για ψυχωσικά επεισόδια. Πολλοί λένε ότι, από μόνη της, δεν προκαλεί αλλά αυξάνει τον κίνδυνο ενός ψυχωσικού επεισοδίου. Από την άλλη, κάποιοι υποστηρίζουν ότι κάποιες αγχώδεις διαταραχές εξελίσσονται σε καταστάσεις πανικού λόγω της κάνναβης.
Τί είδους ψυχωσικά επεισόδια, όμως, μπορεί να προκαλέσει η (κατα)χρήση της κάνναβης; «Αν υπάρχει προϋπάρχουσα ψυχοπαθολογία ή πολύ υψηλό στρες, επιδεινώνονται οι συναισθηματικού τύπου διαταραχές και τα παρανοϊκά σύνδρομα. Μπορεί να έχουμε και ψυχοαποσυνδετικά επεισόδια. Όλα αυτά ακούγονται τρομακτικά, αλλά μπορούν να συμβούν και να διαρκέσουν από μερικές ώρες μέχρι μέρες. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι συστηματικοί και μακροχρόνιοι χρήστες έχουν μεγάλες πιθανότητες να εκδηλώσουν κάτι από τα παραπάνω, όπως έχουν άλλωστε και όσοι δοκιμάζουν για πρώτη φορά. Μάλιστα, ένα ψυχωσικό επεισόδιο, για τα άτομα που το έπαθαν με την πρώτη δοκιμή κάνναβης, φαίνεται να λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας να δοκιμάσουν ξανά», λέει ο κ.Γκιτάκος.
Στο δια ταύτα όμως, αν ανησυχούμε για έναν φίλο, συγγενή ή για τον ίδιο μας τον εαυτό, πώς μπορούμε να καταλάβουμε τα πρώτα σημάδια ενός ψυχωσικού επεισοδίου; «Καταρχάς, για να καταλάβει ένα άτομο ότι κάτι δεν πάει καλά πρέπει να κάνει χρήση μόνο του ή με ένα ακόμη άτομο και όχι με μεγάλη παρέα, διότι έτσι είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν τα συμπτώματα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το πρώτο σύμπτωμα είναι ότι το "θύμα" απομακρύνεται από την πραγματικότητα», τονίζει ο διευθυντής του ΚΕ.Θ.Ε.Α..
Και συνεχίζει: «Ό,τι αφορά στη θεραπεία, μετά από μια τέτοια διαταραχή, απαιτείται η επίσκεψη σε κάποια ψυχιατρική δομή. Εκεί θα παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις, μελετώντας το ιστορικό του παθόντος. Ίσως χρειαστεί κάποια φαρμακευτική αγωγή, ίσως και όχι. Πάντως, δεν πρέπει να επικρατήσει η σκέψη ότι είναι κάτι που θα περάσει. Σημαντικό ρόλο σε όλη αυτήν την κατάσταση έχει και η οικογένεια, η οποία πρέπει να φανεί, πάνω από όλα, ψύχραιμη».
Παρόλα τα παραπάνω, ο ίδιος δεν έχει αντιμετωπίσει, στη διάρκεια της καριέρας του, κάποιο πολύ περίεργο περιστατικό από τη χρήση κάνναβης. «Έχω δει χρήστη ηρωίνης να παραλληρεί. Αλλά, από χασίς δεν έχω βιώσει κάτι ακραίο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Λίγο πριν τον αποδεσμεύσω, ζήτησα την άποψή του σχετικά με τη φήμη ότι η χρήση κάνναβης ενδέχεται να ηρεμεί τα άτομα που έχουν βιώσει ένα ψυχωσικό επεισόδιο, παρά να τους προκαλεί νέο επεισόδιο ή να επιδεινώνει το υπάρχον. Ο κ.Γκιτάκος απάντησε ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, ωστόσο δεν είναι ο κανόνας. Όπως λέει ο ίδιος, «Δεν αρκεί μια καταφατική ή, από την άλλη, μια αρνητική απάντηση. Εξαρτάται από τις υπάρχουσες συνθήκες κάθε φορά».
Ως επίλογο στην κουβέντα μας, ο διευθυντής του ΚΕ.Θ.Ε.Α. είπε οτι είναι σημαντικό να κατανοούμε όλους τους ενδεχόμενους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση των ψυχοτρόπων ουσιών, χωρίς ωστόσο να τις δαιμονοποιούμε.
http://www.vice.com