Μήνυμα ότι δεν είναι διατεθειμένος να αλλάξει τη βασική κατεύθυνση του νομοσχεδίου με τις σωφρονιστικές ρυθμίσεις, για τη χορήγηση αδειών σε κρατούμενους και τις προϋποθέσεις μεταγωγής τους στις αγροτικές φυλακές, συνιστούν τα όσα είπε νωρίτερα στη Βουλή ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοϊδης. «Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε για να δούμε που μπορούμε να συγκλίνουμε», είπε ο υπουργός κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, «αλλά δεν αλλάζει η βασική κατεύθυνση του νομοσχεδίου».
Άδειες
Ως προς το καθεστώς χορήγησης αδειών, είπε ότι άδειες πρέπει να χορηγούνται στους κρατούμενους εκείνους που επιδεικνύουν καλή συμπεριφορά, εντός των καταστημάτων κράτησης και σε εκείνους που βεβαίως τηρούν τους κανόνες όταν παίρνουν την άδεια. «Δεν μπορεί κατά τη χορήγηση αδειών, να μην λαμβάνονται υπόψη αντικειμενικά κριτήρια», συμπλήρωσε όμως ο κ. Χρυσοχοΐδης σημειώνοντας ότι «στα ευεργετήματα του νόμου, πρέπει να κάνουν χρήση εκείνοι οι οποίοι μπορούν να κάνουν καλή χρήση της άδειας και όχι βέβαια εκείνοι που είναι ύποπτοι να τελέσουν νέα αδικήματα και αυτό είναι εμφανές». Όπως είπε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, την περίοδο 2015-2019 έγιναν 214 παραβιάσεις αδειών. «Αυτό το χάος πρέπει να σταματήσει. Εκτός και αν νομίζουμε ότι οι φυλακές μπορούν να είναι κέντρα διερχομένων, όπου ο καθένας μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει όποτε θέλει. Από τον Ιούλιο του 2019, από την ώρα δηλαδή που εμείς αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας, έχουν γίνει 47 παραβιάσεις αδειών. Αυτό πρέπει να σταματήσει», είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης.
Αγροτικές φυλακές
Σχετικά με τις μεταγωγές κρατουμένων σε αγροτικές φυλακές, ο υπουργός ανέφερε ότι εκεί οι συνθήκες διαβίωσης είναι πιο καλές, δεδομένου ότι όσοι έχουν μεταχθεί εκεί «ζουν σε μια ημιελεύθερη κατάσταση, σε μεγάλες γεωργικές εκτάσεις και απολαμβάνουν μια σειρά από προνόμια». Υπογράμμισε όμως ότι «αυτά τα προνόμια, είναι σκόπιμο να τα απολαμβάνουν εκείνοι οι κρατούμενοι που επιδεικνύουν καλή συμπεριφορά και διάθεση για κοινωνική επανένταξη».
«Δεν είναι δυνατόν, να έχουμε βαρυποινίτες με πολύ βαριά εγκλήματα ενώ άλλοι με λιγότερο σοβαρά αδικήματα να μην μπορούν να μεταχθούν σε αγροτικές φυλακές. Επίσης με τις διατάξεις που φέρνουμε τώρα δεν θα μετάγονται πλέον σε αγροτικές φυλακές κρατούμενοι υψηλής επικινδυνότητας και καταδικασμένοι για ειδεχθή εγκλήματα σε αγροτικές φυλακές. Επίσης θα απαγορεύεται η μεταγωγή κρατουμένων που έχουν καταδικαστεί για υποθέσεις τρομοκρατίας. Επίσης αυτοί που παραβιάζουν τις άδειες ή υποπίπτουν σε σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα ή είναι κατηγορούμενοι για διάφορα αδικήματα τα οποία έκαναν, ενώ ήταν κρατούμενοι», είπε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη και άφησε αιχμές λέγοντας πως «δυστυχώς υπήρχαν επιλεκτικές μεταγωγές σε αγροτικές φυλακές και αυτό το καθεστώς πρέπει να τελειώνει».
Ο υπουργός επισήμανε εξάλλου ότι από την αλλαγή διακυβέρνησης και μετά, βελτιώθηκαν σημαντικά οι συνθήκες κράτησης, μειώθηκαν οι αποδράσεις, μειώθηκε η εγκληματικότητα μέσα στις φυλακές και «σήμερα, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένα καθεστώς κοινωνικής ειρήνης μέσα σε έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο και δύσκολο χώρο».
Αρκετοί φορείς, οι οποίοι είχαν κληθεί στην κοινοβουλευτική επιτροπή όπου συζητείται το νομοσχέδιο, προειδοποίησαν ωστόσο ότι η αυστηροποίηση του πλαισίου για την χορήγηση αδειών σε κρατούμενους και για την μεταγωγή τους στις αγροτικές φυλακές κινείται σε λάθος κατεύθυνση, δεν θεμελιώνεται από ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία η αναγκαιότητά της και δεν έχει αιτιολογηθεί εμπεριστατωμένα από την κυβέρνηση.
Συνήγορος του Πολίτη
Ο Συνήγορος του Πολίτη, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο εκπρόσωπος της Ολομέλειας του Δικηγορικού Συλλόγου Ελλάδας αλλά και η Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδας, είπαν ότι οι διατάξεις παραβιάζουν τον πυρήνα του άρθρου 3 του Σωφρονιστικού Κώδικα σύμφωνα με το οποίο οι κρατούμενοι έχουν ίση μεταχείριση κατά την εκτέλεση της ποινής και ότι οι διατάξεις, τις οποίες κατέθεσε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, υπονομεύουν το κλίμα εντός της φυλακής. Οι προαναφερόμενοι φορείς, δεν παρέλειψαν εξάλλου να επαναλάβουν ότι η σωφρονιστική πολιτική θα έπρεπε να ασκείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Ενδεικτικά και ως προς τις άδειες σε κρατούμενους, ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης επικαλέστηκε στοιχεία που συγκέντρωσε η Αρχή, για τη διετία 2015-2016, και δείχνουν ότι «σε ένα συντριπτικό ποσοστό που αγγίζει το 98% οι όροι των αδειών που έχουν χορηγηθεί τηρούνται». Ο Συνήγορος του Πολίτη υπογράμμισε ότι κώλυμα για τη μεταγωγή σε Αγροτική Φυλακή πρέπει να είναι μόνο τα ιδιαίτερα σοβαρά πειθαρχικά αδικήματα. Επισήμανε δε ότι η μεταγωγή κρατουμένων σε Αγροτικές Φυλακές, με κριτήριο το αδίκημα με τον ισχύοντα Σωφρονιστικό Κώδικα που προβλέπει ειδική μεταχείριση κρατουμένων μόνο εφόσον αυτό γίνεται υπέρ του κρατούμενου.
Δικηγόροι
Ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας και Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά Γιώργος Σταματογιάννης επισήμανε ότι «η εκτέλεση της ποινής έχει να κάνει με το πρόσωπο και δεν έχει να κάνει με την πράξη», γιατί η πράξη του κρίθηκε από το δικαστήριο που του επέβαλε την ποινή. Υπογράμμισε δε ότι ήταν και παραμένει άποψη του δικηγορικού σώματος ότι «η εκτέλεση μιας ποινής, δηλαδή ο σωφρονισμός ενός έγκλειστου, θα έπρεπε να είναι μια αρμοδιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης».
ΕΕΔΑ
«Βλέπουμε, ότι υπάρχει μια διολίσθηση από κεκτημένες διατάξεις δεκαετιών, σε ένα πιο σκληρό πλαίσιο. Ένα πλαίσιο δηλαδή, που θα περιορίζει το δικαίωμα των κρατουμένων να βρεθούν πιο σύντομα σε μια κατάσταση, που τελικά οδηγεί στην επανένταξη», ανέφερε, εκ μέρους της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Μαρίνος Σκανδάμης και επισήμανε: «Οι άδειες, όπως δέχεται το Συμβούλιο της Ευρώπης, όπως θέτουν οι διεθνείς φορείς, όπως η επιστήμη η ίδια αποδέχεται, είναι ο μοναδικός τρόπος για να επανασυνδεθεί σταδιακά με την κοινωνία ο κρατούμενος. Με την επιμήκυνση των ορίων, η οποία γίνεται για να λάβει κάποιος άδεια δεν εξυπηρετείται ο σκοπός της επανένταξης».
Σωφρονιστικοί υπάλληλοι
«Η άδεια είναι η ανάγκη για το σύστημα και δικαίωμα για τον κρατούμενο», είπε ο Σπύρος Καρακίτσος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων που εξήγησε ότι η Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων είναι κατά της αυστηροποίησης των προϋποθέσεων για τη χορήγηση αδειών γιατί «γιατί μέσω της άδειας συντηρούνται ή επαναδραστηριοποιούνται οι οικογενειακοί δεσμοί του κρατουμένου με την οικογένεια, επανακοινωνικοποιείται ο κρατούμενος και υπάρχει μία σταδιακή επανένταξή του στην κοινωνία και μια προσδοκία». Επισήμανε επίσης ότι έτσι όπως είναι διατυπωμένη η διάταξη, άδεια θα δικαιούται ένας κρατούμενους κοντά στην αποφυλάκισή του. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων είπε επίσης ότι σε λάθος κατεύθυνση βρίσκεται και η διάταξη για το καθεστώς μεταγωγής σε αγροτικές φυλακές. Σε κάθε περίπτωση, τόνισε, πρέπει να προβλεφθεί μεταβατική διάταξη για τους 800 κρατούμενους που απασχολούνται σε αγροτικές φυλακές, έχουν επιδείξει καλή συμπεριφορά, και μετά την ψήφιση του νόμου θα πρέπει να επιστρέψουν σε κλειστή φυλακή. Ο κ. Καρακίτσος χαρακτήρισε επίσης τη διάταξη για τις αγροτικές φυλακές «φωτογραφική». «Βλέπουμε μια φωτογραφική διάταξη, η οποία έχει συζητηθεί πάρα πολύ για έναν κρατούμενο, τον Κουφοντίνα, στις αγροτικές φυλακές Κασσάνδρας. Θεωρούμε ότι εφόσον ο οποιοσδήποτε κρατούμενος πληροί τα συγκεκριμένα κριτήρια, δεν μπορεί με μια εμμονική διάταξη να συμπαρασύρεται και όλο αυτό να γίνεται στις αγροτικές φυλακές», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η εγκληματικότητα στις φυλακές
Νωρίτερα σήμερα, με δήλωσή του ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος σχολίασε αναφορές του υπουργού Προστασίας το Πολίτη για την εγκληματικότητα στις φυλακές επί των ημερών του ΣΥΡΙΖΑ. «Καλό θα ήταν να θυμάται ο κ. Χρυσοχοΐδης τις δύο δολοφονίες που έγιναν επί των ημερών του, τις αυτοκτονίες, τα όπλα που βρέθηκαν στην Κέρκυρα, τις αιματηρές συμπλοκές, τους εμπρησμούς οχημάτων υπαλλήλων και άλλα πολλά. Αν τα φιλικά προς την κυβέρνηση ΜΜΕ δεν λένε ούτε λέξη, δεν σημαίνει ότι δεν γίνονται», δήλωσε ο Νίκος Παρασκευόπουλος και αναφέρθηκε στα αποτελέσματα που είχε η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «οι άθλιες συνθήκες υπερσυνωστισμού στις φυλακές τότε εξομαλύνθηκαν και έγιναν ανθρώπινες, οι σωρηδόν καταδίκες της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που ντρόπιαζαν και υποχρέωναν σε καταβολή τεράστιων προστίμων ελαχιστοποιήθηκαν, οι κρατούμενοι -πολύ λιγότεροι από τους αναφερόμενους- που απολύθηκαν ούτως ή άλλως θα απολύονταν (οι ρυθμίσεις δεν αφορούσαν ισοβίτες) με αποσυμφορητικές διατάξεις και η γενική εγκληματικότητα σε βαριά εγκλήματα όπως οι ανθρωποκτονίες και οι ληστείες μειώθηκε».
Ο ίδιος ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοϊδης αναφέρθηκε εκ νέου σήμερα στην εγκληματικότητα στις φυλακές. «Από 1.1.2015 μέχρι 30.6.2019, είχαμε 8 ανθρωποκτονίες, είχαμε 14 αυτοκτονίες, είχαμε 760 συμπλοκές κρατουμένων, είχαμε 157 βιαιοπραγίες κατά υπαλλήλων, είχαμε κρατουμένους που απέδρασαν 610 και πολλά άλλα στοιχεία τα οποία θα καταθέσω κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια» είπε ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης και πρόσθεσε: «Από τον Ιούλιο έως και τον Δεκέμβριο του 2015 είχαμε 4 αποφάσεις από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εναντίον της χώρας, το 2016 είχαμε 9 αποφάσεις, με συνολική εκδικασμένη αποζημίωση 657.000 ευρώ, το 2017 είχαμε 5 αποφάσεις , το 2018 είχαμε 9 αποφάσεις, από 1.1.2019 έως σήμερα έχουμε 12 αποφάσεις με συνολική εκδίκαση 1,5 εκατομμύριο και οι προσφυγές που αφορούν συνθήκες διαβίωσης στα καταστήματα κράτησης που κοινοποιήθηκαν στην Ελληνική Δημοκρατία για το χρονικό διάστημα από το 2019 έως σήμερα, είναι 18. Δυστυχώς υπάρχουν αυτά διότι δεν μπορέσαμε ακόμη να οργανώσουμε τον τρόπο ώστε οι υποδομές στις φυλακές να βελτιωθούν για να βελτιωθούν και οι συνθήκες κράτησης των ανθρώπων. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Θα την καταθέσω και στην ολομέλεια, για να μην υπάρχουν αμφιβολίες ως προς την αλήθεια».
«Όταν συνεδριάζει το ευρωπαϊκό δικαστήριο και βγάζει αποφάσεις για το 2016 και το 2017, δεν αφορά υποθέσεις του 2016 και του 2017», σχολίασε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Σπίρτζης. Μπορεί να έχετε δίκιο, αλλά το 2018 και το 2019 αφορούν αποφάσεις του 2015», απάντησε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη και πρόσθεσε: «Μην εμφανίζετε ότι επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπήρξαν περιπτώσεις που κατέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και δεν ακολούθησαν δικαστικές αποφάσεις. Και το 2020 υπήρξαν καταδικαστικές αποφάσεις».
Κ.Β.