Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Germany.
Ο 48χρονος Hans έχει βάλει δύο κανόνες στον εαυτό του, όταν είναι να «πιει». Πρώτον, το σκυλί του (λαμπραντόρ), να έχει αρκετή τροφή για μια ολόκληρη μέρα και, δεύτερον, να μην ξεσπάει στους ανθρώπους, γύρω του, τα νεύρα του. Ο Hans είναι άστεγος, πάσχει από καρκίνο στο πάγκρεας -βρίσκεται στο τελικό στάδιο- και, ο ίδιος, δεν δίνει πάνω από έναν χρόνο ζωής στον εαυτό του. Ο Robert, 47 ετών, κάθεται δίπλα του καμπουριασμένος. Ο ιός HIV «προσφέρει» στον Robert το ίδιο προσδόκιμο ζωής με τον Hans.
Οι δυο τους -τοξικομανείς από παλιά- κάθονται στον σταθμό Taunusanlage, της Φρανκφούρτης. Στη δεκαετία του '80, ο σταθμός γέμιζε με εκατοντάδες τοξικομανείς που επιδίδονταν σε μεγάλα όργια ηρωίνης. Σήμερα, ο Hans και ο Robert μπορούν να καπνίζουν κρακ ήρεμα. Όταν ο Hans ανάβει το κρακ με τον αναπτήρα του ακούγεται ένα τσιτσίρισμα και έπειτα αρχίζει να μυρίζει κάτι αηδιαστικά γλυκό, σαν καμένο πλαστικό και αμμωνία μαζί. Ο Hans μιλάει «ξερά» μετά από κάθε εκπνοή. «Έχω ήδη "πιει" τρεις φορές σήμερα το πρωί».
O Ηans καπνίζει κρακ. Όλες οι φωτογραφίες είναι του συντάκτη.
Οι περισσότεροι από τους τοξικομανείς, που βρίσκονται έξω από το Bahnhofviertel της Φρανκφούρτης, σπάνια ταξιδεύουν ως το Taunusanlage, ακόμα κι αν είναι μόνο μερικά μέτρα μακριά. Η λαχτάρα για το κρακ, αυτές τις ημέρες, είναι πάρα πολύ μεγάλη, τόση που οι τοξικομανείς καπνίζουν σχεδόν στον δρόμο, με το που αγοράσουν το stuff τους. Συνήθως κρύβονται μεταξύ κτιρίων, αυτοκινήτων ή στις εισόδους των καταστημάτων. Αυτοί που δεν κατάφεραν να βρουν τίποτα, αναζητούν την τελευταία ευκαιρία γενναιοδωρίας από κάποιον, ενώ δαγκώνουν τα νύχια τους και σφίγγουν τα σαγόνια τους. Ένας από αυτούς ξερνάει, ενώ φεύγει από το πεζοδρόμιο μόλις τον «πιάνει» το φως της ημέρας.
Ένα «όμορφο» τοπικό θέμα
Στη Γερμανία, το κρακ είναι ένα αρκετά σπάνιο ναρκωτικό. Παρά το γεγονός ότι στη δεκαετία του '80 ο «κίτρινος» Τύπος προειδοποιούσε, για κάποιο διάστημα, ότι το «θανατηφόρο ναρκωτικό» ήταν έτοιμο να «πλημμυρίσει» τη χώρα, το κρακ εξαπλώθηκε και πέρα από τη Φρανκφούρτη. Σύμφωνα με μια εθνική έκθεση σχετικά με τα ναρκωτικά, η πολιτεία Hessen της Φρανκφούρτης κατέχει μακράν τα πρωτεία σε ό,τι αφορά τους χρήστες που δοκιμάζουν για πρώτη φορά - το 2013, 217 άτομα καταγράφηκαν εκεί, με το Αμβούργο να ακολουθεί στη δεύτερη θέση με 17 άτομα.
Το ναρκωτικό έπληξε ιδιαίτερα τη Φρανκφούρτη, επειδή η πόλη γεωγραφικά βρίσκεται στο κέντρο και επειδή άνθρωποι από όλον τον κόσμο πηγαίνουν εκεί. Υπάρχει μια ορατή «σκηνή» ναρκωτικών στο Bahnhofsviertel, εδώ και πολύ καιρό, με την αρχή να γίνεται στα τέλη της δεκαετίας του '90. Η κοκαΐνη (σε σκόνη) απλά δεν υπάρχει στην ναρκο-σκηνή, από τότε. Η δημοτικότητα του κρακ αυξάνεται συνεχώς, εδώ και εννέα χρόνια. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, οι τιμές του κρακ στην αγορά μειώνονται.
Περισσότεροι από τους μισούς χρήστες, σε αυτή τη γειτονιά, καταναλώνουν ένα μείγμα κοκαΐνης, μπέικιν πάουντερ και χημικών, σύμφωνα με την αστυνομία. Πουλάνε περισσότερο αυτά, παρά η ηρωίνη. Το 97% των ναρκομανών, σε αυτήν την περιοχή, έχουν δοκιμάσει αυτό το ναρκωτικό. Το κρακ έχει γίνει το Νο1 ναρκωτικό που καταναλώνεται από τους hardcore τοξικομανείς εδώ και έναν χρόνο. Δύο από αυτούς πέθαναν πέρυσι από υπερβολική δόση κρακ αναμειγμένο με άλλα ναρκωτικά.
Στο Bahnhofsviertel, τα «βραχάκια», όπως τα λένε, έχουν ισοπεδώσει τους τοξικομανείς. Σε κανένα άλλο ναρκωτικό δεν εθίζεσαι τόσο γρήγορα. Σχεδόν κανένα άλλο δεν προκαλεί τέτοια ζημιά στο σώμα, κάνοντας πρόσωπα να καταρρέουν - πόσο μάλλον στη Φρανκφούρτη, όπου οι τοξικομανείς έχουν ως επί το πλείστον κι άλλους εθισμούς.
Oι χρόνιες ασθένειες εκεί, λόγω των ναρκωτικών, δηλητηριάζουν ολόκληρη τη γειτονιά. Μάλιστα, έχουν αναφερθεί και πολλά (αυξανόμενα) περιστατικά επιθετικότητας στο Bahnhofsviertel. Ο εθισμός προκαλεί αύξηση της εγκληματικότητας στους δρόμους. Κάποιοι στη γειτονιά ψάχνουν για τους Hells Angels, ώστε να τους προστατεύσουν και να επιβάλλουν, γενικά, την τάξη. Πολλοί άνθρωποι, όμως, δεν θέλουν να μιλήσουν «ανοιχτά», φοβούμενοι αντίποινα από τους εμπόρους ναρκωτικών
Tanusstrasse, 6.00 π.μ.
Το εμπόριο του κρακ, πραγματικά, ανθεί στο Taunusstrasse. Σε ώρες αιχμής -μεταξύ 6 και 8 το πρωί- υπάρχει ένας dealer ανά μερικά μέτρα, έτοιμος να προσφέρει αφιλοκερδώς τις «υπηρεσίες» του σε κάθε περαστικό. Αν τυχόν η αστυνομία «πιάσει» κάποιον από αυτούς, μέσα σε λίγη ώρα ένας άλλος θα τον έχει αντικαταστήσει. Συμμορίες από τη Βόρεια Αφρική και την Αλβανία μοιράζονται το εμπόριο. Όπως είναι φυσικό, κάποιες φορές τσακώνονται, παίζουν «ξύλο» και αλληλομαχαιρώνονται. «Που' σαι φίλος; Τι κάνεις; Χρειάζεσαι τίποτα;», θα ακούσεις γύρω στις 5 φορές σε ένα μόνο πέρασμα από το Taunusstrasse.
Έμπορος στο Tanusstrasse.
Είναι καλό για τον Hans και τον Robert να ξεφύγουν από αυτά για λίγο. Οι δυο τους έχουν παραδοθεί στη μοίρα τους και καταναλώνουν πάρα πολλές ποσότητες. Χάρη σε μια ποινή φυλάκισης 17 χρόνων για εμπόριο κοκαΐνης, το σώμα του Hans είναι λίγο-πολύ άθικτο. Ο Robert, από την άλλη, ο οποίος είναι 47, φαίνεται δύο φορές μεγαλύτερος από την ηλικία του με αυτήν την καμπούρα στην πλάτη. Οι αμέτρητες ασθένειές του οφείλονται στον ιό HIV, λέει, αλλά τα προβλήματα του δέρματος των ποδιών του οφείλονται στην κρυσταλική μεθαμφεταμίνη και τo κρακ. Ο Robert σηκώνει το παντελόνι του για να δείξει την «κρούστα» που έχει στα πόδια του. «Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους εδώ είναι έτσι, επειδή οι περισσότεροι κάνουν κρακ», λέει.
Ο Hans μοιράζεται το ίδιο «βραχάκι» με τον Robert, αν και είναι σπασμένο. Το πιπάκι πηγαίνει πέρα-δώθε. Ο Robert κοιτάζει πάνω από το Taunusanlage πριν από κάθε τζούρα, μιας κι οι δυο τους έχουν μπλεχτεί σε καυγάδες στη γειτονιά».
«Μία ώρα μετά την άφιξη του stuff, είναι ό,τι χειρότερο. Τσακώνονται, πλακώνονται ο ένας χτυπά τον άλλον», εξηγεί ο Hans. Ο φίλος του ο Hamsa (43), επίσης στο Taunusanlage, «σκιαγραφεί» μια ρομαντική εικόνα της εποχής, όταν η ηρωίνη ήταν ακόμα το αγαπημένο ναρκωτικό στο Bahnhofsviertel: «Τότε, όλοι οι τοξικομανείς ήταν φίλοι. Οι άνθρωποι μιλούσαν μεταξύ τους, έκαναν πράγματα μαζί. Τώρα αυτό έχει τελειώσει».
Ο ανώτερος αστυνομικός-ντετέκτιβ, ο Thomas Zosel, από την Πρόληψη της Αστυνομίας της Φρανκφούρτης, αναφέρει ότι η τεράστια ζήτηση για κρακ έχει να κάνει με το ότι σε κρατάει φτιαγμένο για λίγη ώρα. «Ο χρόνος ζωής του "φτιαξίματος" είναι 10-20 δευτερόλεπτα, οπότε αν είναι κάποιος εθισμένος χρειάζεται κι άλλο, πολύ σύντομα». Εννοείται δε ότι κλέβουν, εκδίδονται και ζητιανεύουν για να βρουν αυτά τα 10-20 ευρώ που κοστίζει το 0,1 γραμμάριο.
Ο Hans, ο Klaus και ο Robert.
Ο Thomas Zosel γνωρίζει τη ναρκο-σκηνή της Φρανκφούρτης εδώ και δεκαετίες, κάνοντας περιπολείες στην περιοχή. Δεν στηλιτεύει τους συναδέλφους του που «υπολειτουργούν» σήμερα. «Οι αστυνομικοί δέχονται απειλές και επιθέσεις. Η φάση είναι πλέον πιο επιθετική, αφού οι περισσότεροι από τους ανθρώπους δεν είναι μπλεγμένοι μόνο με ένα είδος ναρκωτικών».
Ιδιοκτήτες καταστημάτων στο Taunusstrasse είδαν από πρώτο χέρι την «πτώση» του Bahnhofsviertel. Μόλις τώρα, ένας dealer κάθεται στο περβάζι του «GM Foto». «Πόσες φορές πρέπει να σου πω να τακιστείς να φύγεις από εδώ;», του φωνάζει ένας καταστηματάρχης. Ο dealer αποχωρεί χωρίς να πει κάτι. Ο Bernie, από το γειτονικό «Cream Music», κοιτάζει τους dealers που πολιορκούνται κυριολεκτικά από ένα μάτσο ανθρώπους, σχεδόν στην είσοδο του μαγαζιού του. «Τα έσοδά μας έχουν "βυθιστεί" σε απελπιστικά επίπεδα, λόγω των συνθηκών εδώ. Οι πελάτες μένουν μακριά ή μπαίνουν στο μαγαζί με τα σαγόνια στο πάτωμα. Ένας πρακτικάριος που είχα, έφυγε πολύ σύντομα επειδή δεν άντεχε να βλέπει την κατάσταση έξω», λέει.
O Βernie μπροστά από το κατάστημά του.
Ο τέσσερις «πυλώνες» της αστυνομίας
Λόγω της ναρκο-σκηνής, ο Bernie έχει επαφές με την πόλη της Φρανκφούρτης και με τον επικεφαλής της αστυνομίας, τον Gerhard Bereswill. «Η πόλη έχει επίγνωση του προβλήματος και όλοι είναι πολύ ανήσυχοι», λέει ο Bernie.
Κανείς δεν περιμένει να βελτιωθεί η κατάσταση στο Bahnhofsviertel. Ο Thomas Zosel ξέρει ότι κάτι πρέπει να γίνει άμεσα. Αλλά χρειάζεται υπομονή. Ένας «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» δεν θα κάνει τίποτα. Στις δεκαετίες του '80 και του '90, η αμερικανική κυβέρνηση προσπάθησε να αντιμετωπίσει την επιδημία του κρακ με την επιβολή μακροχρόνιων ποινών φυλάκισης για την κατοχή μικρών ποσοτήτων και την αποστολή τεθωρακισμένων οχημάτων στα γκέτο τους. Οι συνέπειες αυτής της πολιτικής είναι ορατρές μέχρι και σήμερα. Οι αμερικανικές φυλακές έχουν γεμίσει με dealers της μιας φοράς. Από τότε που επετράπη στην αμερικανική αστυνομία αυτός ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών», η εμπιστοσύνη του κόσμου στην αστυνομία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, κυρίως λόγω των βίαιων συμπεριφορών από πλευράς αστυνομικών.
O Hamsa.
«Αν αποφασίζαμε να κατασχέσουμε όλα τα ναρκωτικά στο Bahnhofsviertel ξαφνικά, θα ξεσπούσε πλήρες χάος. Κάποια ποσότητα της ουσίας πρέπει να παραμείνει στους δρόμους, έτσι ώστε να μη γίνει χαμός. Αντ' αυτού, πρέπει να δημιουργήσουμε μια προοπτική για τους αρρώστους εκεί», εξηγεί Thomas Zosel.
Η περίφημη «μέθοδος της Φρανκφούρτης» μπόρεσε να ανακόψει τη χρήση ηρωίνης και τις υπερβολές της. Αξιόπιστοι άνθρωποι-εργαζόμενοι βρίσκονταν στον δρόμο για να βοηθήσουν τους τοξικομανείς και να απευθυνθούν σε αυτούς όσοι ήθελαν. Είχαν στηθεί περίπτερα απ' όπου οι τοξικομανείς μπορούσαν να πάρουν καθαρές βελόνες και να ελεγχθούν από ειδικούς γιατρούς. Μέχρι τώρα, σχεδόν τα 2/3 των ενδοφλέβιων χρηστών ηρωίνης κάνουν τη «δουλειά» τους σε τέτοια περίπτερα. «Αυτό δημιουργεί μια κατάσταση που είναι πολύ εύκολο να έρθεις σε επαφή με εξαρτημένα ατομα κι έτσι να τα "καθαρίσεις" σιγά-σιγά», λέει ο Zosel.
Ο Tom Holz είναι ένας από αυτούς τους ανθρώπους-εργάτες του δρόμου, για το Project OSSIP. Η πόλη της Φρανκφούρτης ξεκίνησε το project πριν από έντεκα χρόνια, έτσι ώστε μαζί με την αστυνομία, να βελτιώσουν την κατάσταση για τους χρήστες ναρκωτικών και τους κατοίκους του Bahnhofsviertel που επηρεάζονται από τη ναρκο-σκηνή. «Στην Ολλανδία, υπήρχαν κάποια project με κατάλληλα δωμάτια για τους εξαρτημένους χρήστες, όπου πωλούνταν σχετικά καθαρό κρακ, κοκαΐνη και ηρωίνη σε λογικές τιμές. Αυτό οδήγησε σε μια αξιοσημείωτη ηρεμία στους δημόσιους χώρους, αλλά έκλεισε», λέει ο Tom Holz.
Η αστυνομία της Φρανκφούρτης προχωράει με τους «τέσσερις πυλώνες»: πρόληψη, παροχή συμβουλών/θεραπεία, βοήθεια επιβίωσης και καταστολή. Ο αρχηγός της αστυνομίας, ο Zosel, δεν θέλησε να εξηγήσει περαιτέρω τον τελευταίο «πυλώνα». Όμως, η ζωή θα γίνει όσο το δυνατόν δυσκολότερη για τους dealers στην Bahnhofsviertel. Αλλά, το να συνεχίσει να τους συλλαμβάνει λίγο πριν το «σκάσουν», δεν είναι τόσο απλό. «Οι μικροποσότητες με τις οποίες συλλαμβάνονται δεν είναι αρκετές για να κρατηθούν μέσα», λέει ο Zosel. Ο Zosel πιστεύει ότι η αστυνομία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. «Χρειαζόμαστε τους κατοίκους να είναι γενναίοι. Θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να αναφέρουν ό,τι βλέπουν».
Τα πόδια του Robert.
Ο Ηans και ο Robert έχουν ρημαχθεί από τα προβλήματα υγείας, λόγω της χρήσης. Αλλά, ακόμα προσπαθούν να διατηρήσουν μια αίσθηση ευπρέπειας. «Εάν δεν διατηρήσεις ένα μικρό κομμάτι ανθρωπιάς, τότε πάει τέλειωσε», πιστεύει ο Hans. Παρά τα κοκτέιλ ναρκωτικών που έχει καταναλώσει, είναι σε θέση να κάνει συζήτηση.
Υπήρχαν φορές που ο Hans και ο Robert δεν νοιάζονταν για τα συναισθήματα κανενός. Τότε, στη δεκαετία του '80, όταν τοξικομανείς από όλο τον κόσμο είχαν δημιουργήσει μια νέα γειτονιά στο Bahnhofsviertel. Το πάρκο και το γειτονικό Bahnhofsviertel, σήμερα, απέχουν πολύ από την κατάσταση που βρίσκονταν εκείνες τις μέρες.
Ό,τι κι αν συμβεί στη ναρκο-σκηνή του Bahnhofsviertel, από 'δω και πέρα, δεν θα το ζήσουν ο Hans και ο Robert. Είναι ίσως το τελευταίο καλοκαίρι που καπνίζουν κρακ.
