Ήταν τέλη Μαΐου όταν ξεστήθηκαν και οι τελευταίες σκηνές προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονταν για μήνες στον καταυλισμό της Ειδομένης, με τον αναπληρωτή υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα να διαβεβαιώνει πως «η ιστορία της Ειδομένης δεν πρόκειται να επαναληφθεί». Δύο μήνες μετά, πρόσφυγες και μετανάστες «παίζουν κρυφτό» με τις αστυνομικές αρχές που βρίσκονται στην περιοχή και εντοπίζουν τους περισσότερους σε δάση και χωράφια.
Μπορεί τα σύνορα να έκλεισαν, η ελπίδα όμως δε χάθηκε κι έτσι πρόσφυγες και μετανάστες καταφθάνουν καθημερινά κατά εκατοντάδες στην Ειδομένη, ευελπιστώντας πως με τη βοήθεια διακινητών θα καταφέρουν να περάσουν τα σύνορα και να φτάσουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
«Πρόσφυγες και μετανάστες φτάνουν στο δήμο καθημερινά. Τους περισσότερους τους πιάνουν οι αστυνομικοί, τους πηγαίνουν στο Α.Τ. Ειδομένης και στη συνέχεια τους επιστρέφουν στα κέντρα φιλοξενίας. Ο καιρός αυτή την περίοδο είναι καλός και έτσι κρύβονται σε πυκνές δασικές περιοχές που βρίσκονται κοντά στη συνοριακή γραμμή. Εκεί περιμένουν τους διακινητές για να τους περάσουν στην Ευρώπη. Ο φράχτης δεν έχει φτάσει μέχρι την Ποντοηράκλεια και έτσι τους περνάνε από εκεί. Μάλιστα, πολύ εκ των διακινητών βρίσκονται μέσα στα κέντρα φιλοξενίας. Φοβόμαστε πάρα πολύ το ενδεχόμενο να ξαναζήσουμε καταστάσεις που βιώσαμε πριν από μερικούς μήνες», λέει στη Karfitsa ο δήμαρχος Παιονίας Χρήστος Γκουντενούδης. Ο ίδιος μάλιστα έστειλε επιστολή στην κυβέρνηση, ζητώντας να συμμετέχει στις σχετικές συναντήσεις η τοπική αυτοδιοίκηση.
«Γίνονται συναντήσεις για το εκπαιδευτικό και το προσφυγικό και είναι απούσα η τοπική αυτοδιοίκηση, ποιος θα εκφράσει την τοπική κοινωνία; Η κοινωνία αντιδράει για παράδειγμα στο κομμάτι της εκπαίδευσης, διότι δε γνωρίζουν τι θα γίνει και πως και από την άλλη ήδη υπάρχει πρόβλημα στα σχολεία με τα δικά τους παιδιά. Οι τάξεις είναι ήδη υπεράριθμες. Για ακόμη μία φορά επαναλαμβάνεται το ίδιο σκηνικό, αν ξεκινήσουν πάλι τα ρεύματα προσφύγων και μεταναστών δε ξέρουμε πως θα το αντιμετωπίσουμε και θα γίνουν πάλι τα ίδια λάθη. Ενδεικτικά θα σας πω πως οι ΜΚΟ στο δήμο έχουν αρχίσει να αναζωπυρώνονται, πηγαίνουν μεν στα κέντρα φιλοξενίας όπου όμως για παράδειγμα στο κέντρο φιλοξενίας της Νέας Καβάλας απαγορεύεται να μπουν, άρα είναι απορίας άξιο τι κάνουν ακόμη εδώ», τονίζει ο κ. Γκουντενούδης. Από την πλευρά του ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας του δήμου Παιονίας, με αρμοδιότητες στα θέματα Μεταναστών και Προσφύγων Κωνσταντίνος Μεμετζής, αναφέρει πως «από το συνοριακό σταθμό φτάνουν καθημερινά τουλάχιστον 200 με 300 άτομα, η αστυνομία τους συλλαμβάνει και τους επιστρέφει στην ενδοχώρα. Έχει αρκετούς που κρύβονται στο δάσος. Προσωπικά πιστεύω πως από το Σεπτέμβριο και μετά θα ξαναζήσουμε τα ίδια».
«Μένουν σε εγκαταλελειμμένα σπίτια»
«Υπάρχουν ομάδες προσφύγων και μεταναστών που δε βρίσκονται στους επίσημους καταυλισμούς, μένουν σε εγκαταλελειμμένα σπίτια, μέσα στα ρέματα και προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα. Σίγουρα πάντως υπάρχει κινητικότητα και υπάρχει ο φόβος ότι μπορώ να έχουμε ξανά τα ίδια» λέει ο βουλευτής Κιλκίς της ΝΔ, Γιώργος Γεωργαντάς. Όπως εξηγεί, έξω από το Χέρσο και την Ειδομένη, ο στρατός ετοιμάζει έναν τρίτο καταυλισμό στο Χορήγι.
«Σύμφωνα με τον κ. Μουζάλα αυτός γίνεται για να κλείσει το Χέρσο, κάτι όμως που δεν είναι βέβαιο ακόμη. Μάλιστα αυτός ο καταυλισμός θα γίνει σε ιδιωτικό χώρο. Θα έπρεπε τέτοια έργα- καθώς πρόκειται για πιο μόνιμες κατασκευές- να γίνονται σε δημόσιους χώρους ώστε όταν τελειώσουν οι υπάρχουσες ανάγκες να υπάρξουν το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Επίσης ζήτησα να υπάρξει νόμος όπου οι αναγκαίες δαπάνες για τη σίτιση, τις δομές κτλ να μένει στις τοπικές κοινωνίες. Δηλαδή επιβαρύνεις μία κοινωνία με την παρουσία των προσφύγων και τα όποια οφέλη τα καρπώνονται κάποιοι από την Αθήνα. Για παράδειγμα τη διαχείριση για τις χημικές τουαλέτες στην Ν. Καβάλα, την είχε ένα Κιλκισιώτης και τώρα πέρασε στα χέρια Αθηναίων. Είναι κάτι που θα έπρεπε να το δούμε με απόλυτη διαφάνεια και την τήρηση όλων των προϋποθέσεων. Πρέπει οι τοπικές κοινωνίες να έχουν ένα αντιστάθμισμα».
«Να κλείσουν τα κέντρα φιλοξενίας»
Έκθεση του Αντιπροέδρου του ΚΕΕΛΠΝΟ καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής στο ΑΠΘ Αλέξη Μπένου, η οποία απεστάλη στα συναρμόδια υπουργεία στις 21 Ιουλίου 2016, περιγράφει τις τραγικές συνθήκες υγιεινής στα Κέντρα Φιλοξενίας και τους κινδύνους που εγκυμονούν για τους πρόσφυγες. Μάλιστα καταλήγει ότι αυτά τα Κέντρα πρέπει άμεσα να κλείσουν. «Τα κέντρα φιλοξενίας έχουν ολοκληρώσει το ρόλο τους ως ενδιάμεσοι σταθμοί στο δρόμο προς την Ευρώπη, όμως από τη στιγμή που αυτός έχει κλείσει πρέπει να γίνει σταδιακή ένταξη αυτών των προσφύγων στην κοινωνία. Η έκθεσή μας αφορά στα κέντρα της Βόρειας Ελλάδας και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, στη περιοχή του Αξιού και του Γαλλικού που όντως επειδή έχει ορυζώνες αποτελούν τους πρώτους σταθμούς κουνουπιών. Γι’ αυτό λοιπόν είπαμε πως πρόσφυγες και μετανάστες δε μπορούν να μένουν εκεί για πάντα καθώς έχει κουνούπια που είναι φορείς μετάδοσης νοσημάτων, όμως δε σχετίζονται οι πρόσφυγες με τα κρούσματα ελονοσίας», σημειώνει ο κ. Μπένος. Και τονίζει πως «φέτος τα περιστατικά είναι πολύ λιγότερα συγκριτικά με άλλες χρονιές. Μιλάμε για τέσσερα γηγενή κρούσματα, ενώ πρόκειται για ένα νόσημα που θεραπεύεται πάρα πολύ εύκολα και δεν υπάρχει κανένας λόγος πανικού. Απλώς πρέπει να γίνει μία σωστή αντιμετώπιση της ανάπτυξης των κουνουπιών με εντομολόγους ώστε να γίνονται στοχευόμενοι ψεκασμοί, πέρα από τους αεροψεκασμούς», καταλήγει.
Στις φλόγες 250 στρέμματα
Στην Αξιούπολη 250 στρέμματα δασικής έκτασης έγιναν στάχτη πριν από μερικές μέρες, όταν ξέσπασε πυρκαγιά στη θέση «Καλέ Λόφος – Κάστρο» και σε απόσταση 5 χλμ. από τον οικισμό Πλαγιάς του Δήμου Παιονίας. Κάτοικοι της περιοχής, ισχυρίζονται πως η φωτιά προκλήθηκε από πρόσφυγες και μετανάστες που κρύφτηκαν εκεί περιμένοντας τους διακινητές για να περάσουν τα σύνορα. Άναψαν φωτιά την οποίο όμως στη συνέχεια δεν έσβησαν καλά και έτσι επεκτάθηκε στη δασική περιοχή. Για την κατάσβεση κινητοποιήθηκε η Π.Υ. Γουμένισσας με πέντε πυροσβεστικά οχήματα (τρία υδροφόρα και δύο επιβατικά) και 18 πυροσβέστες καθώς υπήρξε και ενίσχυση τόσο από την Π.Υ. Κιλκίς με τέσσερα πυροσβεστικά οχήματα (τρία υδροφόρα και ένα επιβατικό) και 10 Πυροσβέστες, την Π.Υ. ΒΙ.ΠΕ. Κιλκίς με τρία πυροσβεστικά οχήματα (δύο υδροφόρα και ένα επιβατικό) και πέντε Πυροσβέστες, την Π.Υ. Γιαννιτσών με ένα πυροσβεστικό όχημα και από την 2η Ε.Μ.Α.Κ. με πεζοπόρο Τμήμα των 13 Πυροσβεστών. Στην επιχείρηση κατάσβεσης συμμετείχαν δύο πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου CANADAIR CL – 415 που έκαναν τέσσερις ρήψεις νερού από αέρος στις εστίες πυρκαγιάς. Από την πλευρά του ο διοικητής της πυροσβεστικής υπηρεσίας Γουμένισσας Χρήστος Γκαντίδης περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι: «το ανακριτικό γραφείο της υπηρεσίας έχει αναλάβει την προανάκριση για το συγκεκριμένο συμβάν. Το ζήτημα είναι πως καταφέραμε και σβήσαμε τη φωτιά κάτω από αντίξοες συνθήκες, διότι το σημείο εκεί ήταν δύσκολα προσβάσιμο και οι δρόμοι δεν ήταν καλά ανοιγμένοι».
Ρεπορτάζ της Έλενας Καραβασίλη που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα KARFITSA