Δημοσίευση κειμένου του Αντιστράτηγου της ΕΛ. ΑΣ. ε.α. Νικόλαου Μπλάνη* που αναρτήθηκε στη σελίδα του Policenet.gr στο fb
1. Στη χώρα μας, ως γνωστόν, τις τελευταίες δεκαετίες λειτουργούν ορισμένες επιχειρήσεις, οι οποίες με το διακριτικό τίτλο "SECURITY", παρέχουν, έναντι αμοιβής, υπηρεσίες "ασφάλειας", αναλαμβάνοντας κυρίως τη φύλαξη – προστασία εγκαταστάσεων, προσώπων, πραγμάτων, τη μεταφορά χρημάτων ή άλλων αξιών, τον έλεγχο επιβατών και αποσκευών για λογαριασμό αεροπορικών εταιρειών κ.λ.π., χωρίς βεβαίως να έχουν ιδιαίτερες εξουσίες ή δικαιώματα.
2. Μέχρι όμως τη θεσμοθέτηση του ειδικού νομικού πλαισίου λειτουργίας των εν λόγω εταιρειών, δημιουργήθηκε σύγχυση και αμφιβολία ως προς την έκταση και τα όρια δράσης τους, καθώς και για τον πραγματικό τους ρόλο, δεδομένου ότι σε αρκετές περιπτώσεις δόθηκε η εντύπωση ότι, ο τρόπος λειτουργίας τους, υποκαθιστά στο έργο της την Ελληνική Αστυνομία και ότι αυθαίρετα και συγκεκαλυμμένα παραβιάζονται οι διατάξεις, που προστατεύουν τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών.
3. Σημειώνεται ότι η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (1943/1988) για το ζήτημα του επιτρεπτού της ανάθεσης αστυνομικής φύσεως αρμοδιοτήτων σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου δέχθηκε ότι… "Οι διατάξεις … κατά το μέρος που αποβλέπουν ευθέως ή επιτρέπουν την ανάθεση αστυνομικής φύσεως αρμοδιοτήτων σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου αντίκεινται στις θεμελιώδεις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 3 και 26 παρ. 2 του Συντάγματος, κατά την έννοια των οποίων αστυνομική εξουσία, ως η κατ΄εξοχήν δημόσια εξουσία και έκφραση κυριαρχίας, ασκείται δια της αστυνομικής αρχής μόνο από το κράτος (και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που και αυτά είναι αποκεντρωμένες καθ΄ ύλην κρατικές υπηρεσίες) και όχι από ιδιώτες"
4. Ωστόσο όμως η παροχή υπηρεσιών αστυνομικής φύσεως είναι δυνατόν κατ΄ εξαίρεση να ανατίθεται και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση, ότι διατάξεις τυπικού νόμου θα θέτουν ένα πλαίσιο αρχών και ρυθμίσεων, μέσα στο οποίο θα κινείται ο κανονιστικός νομοθέτης και ειδικότερα θα ρυθμίζουν τον τρόπο άσκησης των αρμοδιοτήτων αυτών, τον τρόπο άσκησης εποπτείας από την Πολιτεία, τη δυνατότητα προστασίας των θιγομένων προσώπων και ένα πλήρες σύστημα κυρώσεων ποινικών και διοικητικών σε περίπτωση παραβιάσεως του νόμου από τις επιχειρήσεις αυτές (Σ.τ.Ε. Π.Ε. 434/1996).
5. Ενόψει της αδιαμφισβήτητης αυτής πραγματικότητας και λαμβανομένης παράλληλα υπόψη της ιδιαιτερότητας και ευαισθησίας που παρουσιάζει το θέμα αυτό και ειδικότερα του εγκυμονούντος κινδύνου για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, αλλά και για τα ατομικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών από την ανέλεγκτη λειτουργία των ανωτέρω εταιρειών, κατέστη αναπόφευκτη η ανάγκη θέσπισης κανόνων λειτουργίας τους, με αντικειμενικό σκοπό τη σαφή οριοθέτηση των δραστηριοτήτων τους και των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του προσωπικού τους και την άσκηση αυτών κάτω από συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.
6. Με το άρθρο 1 του ν. 2518/1997 λοιπόν, όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, προσδιορίζεται η έννοια των ιδιωτικών αυτών επιχειρήσεων και προβλέπονται περιοριστικά οι δραστηριότητες, οι οποίες επιτρέπεται να ασκούνται απ΄ αυτές, ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε σύγχυση αναφορικά με την έκταση και τα όρια δράση τους. Ως προς τη ρύθμιση αυτή διευκρινίζεται ότι καταβλήθηκε προσπάθεια εξάντλησης όλων των περιθωρίων, εντός των οποίων θα μπορούσε, ενόψει της σύγχρονης πραγματικότητας, να επεκταθεί η δραστηριότητα των εν λόγω εταιρειών, με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι δεν παρέχονται στις εταιρείες αυτές εξουσίες, οι οποίες ασκούνται αποκλειστικά και μόνο από Κρατικά ΄Οργανα, όπως είναι οι θεμιτές προσβολές των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών (σωματικές έρευνες, συλλήψεις κ.λ.π.). Για το λόγο αυτό και η δραστηριότητα των ελέγχων στα αεροδρόμια και τα λιμάνια γίνεται με ειδικά προς τούτο μηχανήματα, ώστε να αποφεύγονται οι σωματικές έρευνες. Οι Υπηρεσίες που παρέχουν οι εν λόγω επιχειρήσεις, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1, είναι :
α. Επιτήρηση ή φύλαξη κινητών και ακίνητων περιουσιακών αγαθών και εγκαταστάσεων.
β. Προστασία φυσικών προσώπων.
γ. Ασφαλή μεταφορά με ειδικά διασκευασμένα – τεθωρακισμένα οχήματα χρημάτων, αξιών, αρχαιοτήτων, έργων τέχνης και πολύτιμων αντικειμένων.
δ. Προστασία θεαμάτων, εκθέσεων, συνεδρίων, διαγωνισμών και αθλητικών εκδηλώσεων.
ε. ΄Ελεγχο ασφάλειας πληρωμάτων, επιβατών, χειραποσκευών, αποσκευών, φορτίου και ταχυδρομικού υλικού σε αερολιμένες και λιμένες, καθώς και έλεγχο πρόσβασης στους χώρους και, εν γένει, στις εγκαταστάσεις αυτών μετά από έγκριση της αρμόδιας αεροπορικής ή λιμενική αρχής.
στ. Συνοδεία για την ασφαλή κίνηση οχημάτων που μεταφέρουν ογκώδη ή βαρέα αντικείμενα, με ειδικά οχήματα που φέρουν στοιχεία επισήμανσης, σύμφωνα με την περίπτωση ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 4.
ζ. Συνοδεία αθλητικών αποστολών για την ασφαλή μετακίνησή τους.
η. Εκπόνηση μελετών και σχεδιασμό μέτρων για την ασφαλή πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων των περιπτώσεων α΄ έως και ζ΄ της παρούσας παραγράφου.
θ. Εγκατάσταση συντήρηση και παρακολούθηση λειτουργίας μηχανημάτων και συστημάτων ασφαλείας και συναγερμού, πλην αυτών που τοποθετούνται σε αυτοκίνητα.
ι. Εκμετάλλευση κέντρων λήψης, ελέγχου και διαβίβασης σημάτων συναγερμού και
ια. Εκπόνηση μελετών και σχεδιασμό συστημάτων ασφαλείας, αναφορικά με τις δραστηριότητες των περιπτώσεων θ΄ και ι΄ της παρούσας παραγράφου.
* Νικόλαος Μπλάνης Αντιστράτηγος της ΕΛ. ΑΣ. ε.α.
Επίτιμος προϊστάμενος του Κλάδου Οργλανωσης και Ανθρώπινου Δυναμικού/Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ. και Πτυχιούχος Νομικής Σχολής