Tης Ράνιας Ι. Παυλοπούλου*
Η συκοφαντική δυσφήμιση, είναι έγκλημα κατά της τιμής και αντικείμενο προσβολής είναι η τιμή και η υπόληψη του φυσικού προσώπου.
[custom:google-ads]
Στο έγκλημα της απλής δυσφήμισης, σύμφωνα με το άρθρο 362 ΠΚ όποιος με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή.
Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή της φυλάκισης.
Αντίθετα, στη συκοφαντική δυσφήμιση όπως ορίζει το άρθρο 363 ΠΚ, αν στην περίπτωση του άρθρου 362, το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών. Μαζί με τη φυλάκιση μπορεί να επιβληθεί και χρηματική ποινή.
Η διαφορά μεταξύ των δύο ως άνω εγκλημάτων βρίσκεται στο εάν ο δράστης γνώριζε ή όχι το ότι ο ισχυρισμός ή η διάδοση που διαδίδει για κάποιο πρόσωπο ενώπιον τρίτου προσώπου είναι ψευδής.
Στη συκοφαντική δηλαδή δυσφήμιση, ο δόλος του δράστη είναι άμεσος και αναγκαίος, και δεν αρκεί απλός δόλος καθώς ο δράστης γνωρίζει την αναλήθεια του ισχυρισμού ή του γεγονότος που διαδίδει με σκοπό την βλάβη της τιμής ή της υπόληψης του προσώπου.
Δεν αποτελούν άδικη πράξη: α) οι δυσμενείς κρίσεις για επιστημονικές, καλλιτεχνικές ή επαγγελματικές εργασίες β) οι δυσμενείς εκφράσεις που περιέχονται σε έγγραφο δημόσιας αρχής για αντικείμενα που ανάγονται στον κύκλο της υπηρεσίας της, καθώς και γ) οι εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεση νόμιμων καθηκόντων, την άσκηση νόμιμης εξουσίας ή για την διαφύλαξη (προστασία) δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον, δ) σε ανάλογες περιπτώσεις.
Η προηγούμενη διάταξη δεν εφαρμόζεται: α) όταν οι παραπάνω κρίσεις και εκδηλώσεις περιέχουν τα συστατικά στοιχεία της πράξης του άρθρου 363, καθώς και β) όταν από τον τρόπο της εκδήλωσης ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε η πράξη, προκύπτει σκοπός εξύβρισης.
Η συκοφαντική δυσφήμιση, δεν είναι ένα αυτεπαγγέλτως διωκόμενο έγκλημα.
Η ποινική δίωξη ασκείται μόνον κατόπιν έγκλησης, εντός 3 μηνών από τότε που το θύμα έλαβε γνώση των συκοφαντιών του δράστη.
Ο παθών έχει δικαίωμα να απευθυνθεί εκτός από τα ποινικά και στα αστικά δικαστήρια.
[custom:google-ads]
Σύμφωνα με το άρθρο 57 ΑΚ, όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωμα να ζητήσει την άρση της προσβολής και τη μη επανάληψή της στο μέλλον, ενώ το άρθρο 914 ΑΚ ορίζει ότι όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει. Όταν η συκοφαντική δυσφήμιση, συντελείται μέσω του Τύπου, τότε μπορεί να γίνει σύλληψη του δράστη στα πλαίσια του αυτοφώρου, καθώς τα αδικήματα δια του Τύπου θεωρούνται διαρκή αδικήματα.
* Η Ράνια Ι. Παυλοπούλου είναι δικηγόρος και πιστοποιημένη διαπραγματεύτρια από το ΚΕΚ ΟΠΑ.
Διευθύνει το ομώνυμο δικηγορικό γραφείο στην Αθήνα