Καιρό πριν, ο 6χρονος ξάδερφος του Zachary Gallant ρώτησε τον παππού του ένα από εκείνα τα τυχαία υπαρξιακά ερωτήματα που συχνά διατυπώνουν τα παιδιά: γιατί υπάρχει πόλεμος; Το ερώτημα τέθηκε στον Gallant ο οποίος έχει εργαστεί επί οκτώ χρόνια σε διάφορες περιοχές μετά το τέλος των εκεί πολεμικών συγκρούσεων. Όταν έγινε αυτή τη συζήτηση, είχε μια υποτροφία Fulbright για την ανάπλαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Οπότε αφιέρωνε και άφθονο χρόνο στο θέμα των πολεμικών συγκρούσεων - γιατί γίνονται, πώς να τις αποτρέψει κανείς και πώς να τις αφήσει πίσω του όταν τελειώνουν. Όμως ξαφνικά συνειδητοποίησε δυο πράγματα: πρώτον, το πόσο συχνά τα παιδιά ακόμα κι όσα δεν ζουν σε εμπόλεμη ζώνη εκτίθενται σε εικόνες βίας και δεύτερο πόσο σπάνιο και δύσκολο είναι για ενήλικες να εξηγήσουν το θέμα της βίας.
«Το γιατί υπάρχει πόλεμος είναι μια ερώτηση που δεν απαντιέται εύκολα ή κάποιες φορές δεν μπορεί να απαντηθεί και καθόλου» είπε ο Gallant στο VICE. «Είναι αδύνατο να απαντήσω σε μια παράγραφο, όπως προσπαθεί να κάνει ένας γονιός όταν τεθεί ένα τέτοιο ερώτημα από το παιδί. Και σίγουρα δεν απαντιέται στο σχολείο. Ή τουλάχιστον στο παρελθόν με βάσει τη δική μου εμπειρία».
Αυτή η συζήτηση έδωσε στον Gallant μια ιδέα: αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τα χρόνια εμπειρίας του για να δημιουργήσει ένα νέο εργαλείο που θα βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν για τον πόλεμο, να διευκολύνει τις συνομιλίες των γονιών με τα παιδιά όσο αφορά στην πολυπλοκότητα των συγκρούσεων και να κάνει τα παιδιά να σκεφθούν πώς θα αποκλιμακώσουν αντί να διαιωνίσουν τη βία. Και αποφάσισε ότι ο καλύτερος τρόπος να το κάνει αυτό θα ήταν μέσω ενός εικονογραφημένου βιβλίου με ομοιοκαταληξία, που θα περιέχει περισσότερα στοιχεία για την εθνοτική βία και τα Καλάσνικοφ, και φέρει τον τίτλο War: A Children's Book.
«Ένας από τους τόπους όπου εργαζόμουν εκείνη την περίοδο ήταν μια πολυεθνοτική κοινότητα στη βόρεια Σερβία» λέει ο Gallant για την απόφαση του να χρησιμοποιήσει ένα τραγουδάκι για να συμμετάσχει σε μια από τις δυσκολότερες συζητήσεις που μπορεί να έχει κανείς με ένα παιδί.
Ο Gallant είναι ένας άνθρωπος που κατανοεί την πολυπλοκότητα του πολέμου και τώρα προσπαθεί να το επικοινωνήσει ώστε να τον κατανοήσουν και τα παιδιά
«Ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνείται το εθνοτικό μίσος εκεί, είναι απλά μέσω ιστοριών που θα έλεγες σε ένα παιδί. Ανεξάρτητα από το εάν υπάρχει ή όχι αλήθεια σε αυτές, ο ευκολότερος τρόπος να μεταδώσεις το μίσος είναι μέσω της απλότητας. Και σκέφτηκα ότι ίσως υπάρχει και τρόπος να μεταδώσεις και το αντίθετο -δεν θα έλεγα αγάπη, αλλά μια μη-προσανατολισμένη στις συγκρούσεις αλληλεπίδραση- μέσω του ίδιου είδους απλών, ομοιοκατάληκτων συστημάτων».
Ο Gallant έφτιαξε προσχέδιο του βιβλίου μέσα σε μια νύχτα. Αλλά πέρασε μήνες για να το κάνει σαφέστερο, να το επεξεργαστεί και να αναθεωρήσει το προσχέδιο, με τη βοήθεια μιας ολοένα και μεγαλύτερης ομάδας δεκάδων συνεργατών - από τον εικονογράφο που δούλεψε μαζί του στα Βαλκάνια μέχρι συγγραφείς παιδικών βιβλίων, δασκάλων και επιτροπών φίλων των παιδιών. Λέει ότι εργάστηκε σκληρά για να διασφαλίσει ότι το βιβλίο δεν θα υιοθετεί κάποια πλευρά, δεν θα καταδικάζει τους στρατιώτες ούτε θα προωθεί τη σύγκρουση, ούτε το ειρηνευτικό κίνημα. Κι όλα αυτά, διατηρώντας μια κατανοητή ομοιοκαταληξία για παιδιά άνω των 6 ετών.
Σήμερα, ο Gallant και η ομάδα του συγκεντρώνουν χρήματα μέσω του Kickstarter και σε λίγο καιρό σχεδιάζουν να διανείμουν το βιβλίο δωρεάν σε βιβλιοθήκες, σχολεία και ειρηνευτικές οργανώσεις. Μέχρι σήμερα, η καμπάνια έχει συγκεντρώσει μόνο τα 6.283 από τα 20.000 δολάρια που χρειάζονται για μια πρώτη εξόρμηση, με καταληκτική ημερομηνία τις 3 Μαρτίου.
Αλλά ο Gallant παραμένει απολύτως αισιόδοξος και σίγουρος για το αποτέλεσμα. Ελπίζει να πετύχει πολλούς στόχους: λίγες χιλιάδες δολάρια για να αυξήσει το μήκος του βιβλίου κατά 50%, έτσι ώστε να μην είναι πυκνό και να μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερα έργα τέχνης. Λίγες ακόμα χιλιάδες δολάρια για να μεταφραστεί στα Αραβικά, Γαλλικά, Ρωσικά και Ισπανικά. Και επιπλέον μερικές χιλιάδες δολάρια για να φτιάξει μια βερσιόν του βιβλίου σε 10-15 λεπτά κινούμενων σχεδίων.
Εάν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιό του, ο Gallant θέλει να το εκδώσει τον Αύγουστο του 2015. Αλλά αποφάσισε να εκδώσει δωρεάν το τρέχων προσχέδιο του κειμένου του βιβλίου τον περασμένο μήνα, για να βοηθήσει τις οικογένειες που προσπαθούν να εξηγήσουν στα παιδιά τους την επίθεση στο Charlie Hebdo. Το χειρόγραφο είναι ένα ταξίδι ανάγνωσης, με γραμμές που αναμειγνύουν την παιδική ηλικία κάποιου και τη σύγχρονη ύπαρξη σε μερικές κατά κάποιο τρόπο σκληρές αλλά πολύ άμεσες ρίμες σαν:
«Βλέπεις πολλά πράγματα που είναι φτιαγμένα για να μπερδεύουν.Ακούς για όλα αυτά τα παράξενα μέρη, με όλα αυτά τα παράξενα ονόματα/βλέπεις όλα εκείνα τα πρόσωπα και όλα μοιάζουν το ίδιο:/Κάποια κλαίνε, κάποια φωνάζουν, τα περισσότερα είναι συνοφρυωμένα/ κάποια ουρλιάζουν, κάποια κατσουφιάζουν και εσύ όλη την ώρα σκέφτεσαι:/Ότι όλα μοιάζουν το ίδιο. Αξίζει να πεις ξανά:/ Το ίδιο όπως οι γονείς σου, το ίδιο όπως οι φίλοι σου.
Το σπίτι μιας οικογένειας, όπου έχουν ζήσει όλη τη ζωή τους/μπορεί να εξαφανιστεί μέσα σε μια μόνη νύχτα./ Και είναι ευκολότερο να φοβάσαι και να κατηγορείς εκείνους που λολεμούν/ αλλά συχνά δεν είναι δικό τους λάθος. Είναι εξίσου φοβισμένοι».
Και: «Και αυτό δεν γράφτηκε για να πει μην πολεμάτε ποτέ./Σίγουρα υπάρχουν εποχές που η διαμάχη δεν είναι αμαρτία».
ΠΗΓΗ: vice.com