Ραντεβού για έναν ακόμη σκληρό γύρο διαπραγματεύσεων έκλεισε η κυβέρνηση με τους «θεσμούς». Ακόμη και αν μέσα στον Μάιο επιτευχθεί η πλήρης συμφωνία και ολοκληρωθεί η διαδικασία της β’ αξιολόγησης, το μέλλον εκατομμυρίων μισθωτών και συνταξιούχων θα κριθεί οριστικά το καλοκαίρι του 2018.
Την περίοδο που κανονικά η Ελλάδα θα έπρεπε να… γιορτάζει την έξοδο από το 3ο μνημόνιο, το οικονομικό επιτελείο θα κάθεται στο τραπέζι με τους επικεφαλής των θεσμών για να «παζαρέψει» αριθμούς. Αντικείμενο της διαπραγμάτευσης θα είναι να διαμορφωθεί μια κοινή… πρόβλεψη για την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2018 και το 2019. Και επί αυτής της πρόβλεψης θα στηριχτεί όλο το πακέτο μέτρων που θα επηρεάσει τη ζωή των Ελλήνων μέσα στο 2019. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στις διαπραγματεύσεις του καλοκαιριού του 2018, τον πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό ανεβάζει ακόμη περισσότερο τον βαθμό δυσκολίας δεδομένου ότι το ΔΝΤ είναι που παραδοσιακά αμφισβητεί την ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να παράγει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
Η σημασία των διαπραγματεύσεων, είναι προφανής αν ληφθεί υπόψη ότι στην πρόβλεψη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2019 θα στηριχτεί το αν:
1. θα πραγματοποιηθεί μόνο η μείωση των συντάξεων
2. Θα επισπευτεί η μείωση του αφορολογήτου ώστε να ξεκινήσει μέσα στο 2019 αντί για μέσα στο 2020 και
3. Αν θα υπάρχει έδαφος για την ενεργοποίηση του πρώτου πακέτου με τα θετικά μέτρα.
Βάσει της πολιτικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε την Παρασκευή στην Μάλτα, η εκτίμηση για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2018, είναι το κλειδί τόσο για τα θετικά όσο και για τα αρνητικά μέτρα. Οι βασικές αρχές της συμφωνίας όσον αφορά στα μέτρα του 2019 είναι οι εξής:
1. Το πρώτο πακέτο των αρνητικών πακέτων (μείωση συντάξεων) ενεργοποιείται ανεξαρτήτως πρωτογενούς πλεονάσματος. Ότι και αν γίνει δημοσιονομικά, οι συντάξεις θα κουρευτούν ώστε να εξοικονομηθεί από τη συνταξιοδοτική δαπάνη το 1% του ΑΕΠ.
2. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί στο 3,5%, τότε εκτός από το πακέτο με τα αρνητικά μέτρα, θα ενεργοποιηθεί και ολόκληρο το πακέτο με τα θετικά μέτρα. Το πακέτο του 2019, θα περιλαμβάνει τη μείωση της εισφοράς των συνταξιούχων στα φάρμακα, την αύξηση του επιδόματος τέκνων, την υλοποίηση προγράμματος στέγασης, την αύξηση των γονιών που θα μπορέσουν να εντάξουν δωρεάν τα παιδιά τους στους παιδικούς σταθμούς, ένα επενδυτικό πρόγραμμα αλλά και ένα πακέτο δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
3. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί από 2,5% έως 3,5%, τότε θα περιοριστούν ανάλογα τα θετικά μέτρα: Με πλεόνασμα 2,5% δεν υπάρχουν θετικά μέτρα. Με πλεόνασμα 2,6% υπάρχουν θετικά μέτρα 0,1%, με 2,7% τα θετικά μέτρα θα είναι 0,2% κ.ο.κ. Ένα επίσης κρίσιμο ζήτημα που ακόμη δεν έχει απαντηθεί είναι το ποιος θα αποφασίσει ποια από τα θετικά μέτρα θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση που τα δημοσιονομικά δεδομένα δεν επιτρέπουν την πλήρη υλοποίηση του καλού πακέτου.
4. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί κάτω από 2,5%, τότε εκτός από τη μείωση των συντάξεων θα γίνει και περικοπή του αφορολογήτου. Πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% θα επιφέρει και μείωση του αφορολογήτου ώστε να εξοικονομηθεί το 0,1% του ΑΕΠ ενώ το 2,3% θα φέρει μείωση του αφορολογήτου σε τέτοια επίπεδα ώστε να εξοικονομηθεί το 0,2% του ΑΕΠ. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα περιοριστεί στο 1,5% του ΑΕΠ, τότε ολόκληρη η μείωση του αφορολογήτου θα γίνει από το 2019 και όχι από την Πρωτοχρονιά του 2020.