Τον Νοέμβριο του 2006, απεβίωσε μετά από σκληρή μάχη με τη λευχαιμία και κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη στη Λευκωσία ένας Έλληνας Αξιωματικός που η ζωή του και οι πράξεις του άγγιζαν τα όρια του θρύλου: Ο Στρατηγός Δημήτριος Ματαφιάς.
Στον επικήδειο του ο Βάσος Λυσσαρίδης είπε μεταξύ άλλων: «με λιτή περιβολή όπως πάντα, βρισκόταν καθημερινά, νύχτα και μέρα και απρόοπτα σε όλους τους στρατώνες». Και ήταν γεγονός, ο Στρατηγός Ματαφιάς δεν ήξερε κανείς πότε και πού θα εμφανιστεί, έλεγχε τα πάντα και κυρίως αφιέρωνε όλο του το χρόνο στο στρατιωτικό προσωπικό.
Υπήρξε στη στρατιωτική του ζωή γενναίος και ασυμβίβαστος, βαθιά δημοκράτης αλλά και άνθρωπος με αξίες και σπάνια χαρακτηριστικά.
Ήταν εκείνος που στήριξε ενεργά τον αγώνα των Κούρδων του PKK και είχε επικηρυχθεί από τις Τουρκικές υπηρεσίες και τη ΜΙΤ που φημολογείται πως είχε εκπονήσει σχέδιο δολοφονίας του. Η διοίκηση του στη Μεραρχία της Λέσβου ακόμα και σήμερα έχει τα σημάδια του.
Όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η Κύπρος, το νησί της Αφροδίτης και του Ματαφιά όπως έλεγε ένας υφιστάμενος του, που κι αυτός δε βρίσκεται πλέον εν ζωή. Υπήρξε διοικητής του 241 Τάγματος Πεζικού το 1972 και τότε πολλά ακούγονταν για τις νυχτερινές “δραστηριότητες” του σε σχέση με Τούρκους και Τουρκοκύπριους. Εν συνεχεία την περίοδο 1985 – 1986 τοποθετήθηκε ως Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς και αναβάθμισε σημαντικά τη εκπαίδευση της αλλά και το αξιόμαχό της. Διαφώνησε με την Κυπριακή και την Ελληνική κυβέρνηση σε θέματα πολιτικής και στρατιωτικής διπλωματίας και μετά από 13 μήνες παραιτήθηκε από τη θέση του.
Μετά λοιπόν την αποστρατεία του, διορίστηκε από τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου ως Γενικός Γραμματέας Αιγαίου. Η έκπληξη είναι πως και πάλι παραιτήθηκε, από τη θέση του αυτή, μετά τη διαφωνία του με την πολιτική προσέγγισης Ελλάδας – Τουρκίας, που συμφώνησαν στον Νταβός της Ελβετίας οι τότε πρωθυπουργοί της Ελλάδος Ανδρέας Παπανδρέου και της Τουρκίας Τουργκούτ Οζάλ.
Η στρατιωτική του καριέρα είναι μπλεγμένη με αλήθειες, ηρωικά κατορθώματα και πολλές ιστορίες, μερικές από τις οποίες κινούνται στα όρια της φαντασίας.
Ένα είναι σίγουρο για τον στρατιώτη αυτόν: Δε συμβιβάστηκε ποτέ και οδηγός του ήταν πάντα η αγάπη για την πατρίδα και τις Ένοπλες Δυνάμεις στα πλαίσια του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Δεν είχε και πολλές συμπάθειες στις τάξεις του στρατεύματος καθότι δεν άφηνε άνθρωπο σε χλωρό κλαρί. Η απίστευτη ενεργητικότητά του και η συνεχής ενασχόλησή του με το προσωπικό και την εκπαίδευσή του ήταν παροιμιώδης και μόνο σαν παραμύθι μπορεί να ειπωθεί.
Μέγα ζήτημα υπήρξε η σχέση που είχε αναπτύξει με τον Κούρδο ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν, και οι συναντήσεις που φημολογούνταν πως είχε και με τον ίδιο αλλά και με μέλη του κόμματός του. Όταν ο τελευταίος συνελήφθη από την τουρκική υπηρεσία πληροφοριών ΜΙΤ το 1999 σε κείνη την επιχείρηση παρωδία από την ΕΥΠ και τη συμβολή του περίφημου Σάββα Καλεντερίδη, που έκτοτε δίνει συνεντεύξεις, γράφει βιβλία και βρίσκει και καλές δουλειές, ο Στρατηγός Ματαφιάς άρχισε να κάνει σχέδια για αντίποινα, παρά την αρρώστια του.
Φημολογείται μάλιστα πως κάποια από τα αντίποινα όντως εκτελέστηκαν όπως σχεδιάστηκαν αλλά κανείς δε γνωρίζει περισσότερα.
Υπάρχουν πολλά που λέγονται και ακούγονται για το Στρατηγό Ματαφιά. Τι είναι αλήθεια και τι ψέμα δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία. Εκείνο που μετράει είναι πως ο Ελληνικός Στρατός μετράει έναν θρύλο.
Έτσι όταν επισκέφτηκε πολύ αιφνιδιαστικά ένα βράδυ κάποια μονάδα της Λέσβου όταν ήταν Διοικητής της 98 ΑΔΤΕ, εικάζεται πως κάποιοι από τους σκοπούς το έβαλαν στα πόδια από το φόβο τους!
Είπαμε τι είναι αλήθεια και τι ψέμα δεν έχει και πολύ σημασία. Εκείνο που έχει σημασία είναι πως και από την άλλη πλευρά του Αιγαίου υπάρχει σεβασμός στη μνήμη του!