Στις 2 και 3 Ιουνίου 2016 στο Βερολίνο, η γερμανική προεδρία του ΟΑΣΕ διοργάνωσε συνέδριο με θέμα «Κώδικας Δεοντολογίας: Κοινοβουλευτικός Έλεγχος και Εποπτεία στον τομέα της ασφάλειας”. Το συνέδριο συγκέντρωσε πάνω από 100 εκπρόσωπους από 30 κράτη και θεσμούς. Βουλευτές, αξιωματούχοι του ΟΑΣΕ και ιδρύματα Διαμεσολάβησης (Συνήγοροι του πολίτη) εκπροσωπήθηκαν, καθώς και ο EUROMIL ο οποίος ήταν ο μόνος οργανισμός που εκπροσωπούσε στρατιωτικό προσωπικό.
Στις ομιλίες, μεταξύ άλλων, τονίσθηκε ότι ο κώδικας δεοντολογίας (CoC) που αφορά τις πολιτικοστρατιωτικές πτυχές της ασφάλειας είναι ένα σύγχρονο, καινοτόμο έγγραφο και θέτει τις βασικές αρχές για το δημοκρατικό έλεγχο στις ένοπλες δυνάμεις.
Ο κώδικας αποτελείται από συγκεκριμένα στοιχεία που προβλέπονται και δίνονται από κρατικές υπηρεσίες που συμμετέχουν στον ΟΑΣΕ, καθώς και προτάσεις για την εφαρμογή. Τα συμμετέχοντα κράτη συμφώνησαν να υποβάλλουν τις τακτικές εκθέσεις εφαρμογής προς τον ΟΑΣΕ, ενός μέτρου που συμβάλλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των. Η φετινή έκθεση της Ελλάδας, εν μέσω πολυδιάστατης κρίσης και όξυνσης του προσφυγικού – μεταναστευτικού προβλήματος τα βρήκε όλα καλά!1
Ο κοινοβουλευτικός επίτροπος για τις ένοπλες δυνάμεις στη Γερμανία κ. Hans-Peter Bartels εξήγησε την κατάσταση στη χώρα του σε σχέση με τον κώδικα, όπου οι ένοπλες δυνάμεις αποτελούν ένα «στρατό εντός της δημοκρατίας» και οι στρατιώτες θεωρούνται ως “πολίτες με στρατιωτική στολή”.
Άλλοι ομιλητές αναφέρθηκαν στην αλλαγή της κατάστασης σε μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών, όπου ο στρατός αναπτύσσεται εσωτερικά των χωρών, προκειμένου να εκτελέσει καθήκοντα ασφάλειας που σχετίζονται με την αυξανόμενη απειλή της τρομοκρατίας.
Συμφώνησαν ότι αυτή η εσωτερική ανάπτυξη απαιτεί την αυστηρή κοινοβουλευτική εποπτεία, προκειμένου να διασφαλιστούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών.
Οι νέες τεχνολογίες, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η ιδιωτικοποίηση των καθηκόντων ασφάλειας, καθώς και η διεξαγωγή υβριδικών πολέμων αναφέρθηκαν σαν μελλοντικές προκλήσεις. Ομιλητές και συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι ο κώδικας δεοντολογίας δίνει αρκετή ευελιξία για να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις.
Ωστόσο, απαιτείται πολιτική βούληση για την ανάλογη και συγκεκριμένη ερμηνεία του εγγράφου. Εκπρόσωποι της DCAF (Centre for the Democratic Control of Armed Forces) που ήταν συνδιοργανωτές, αναφέρθηκαν σε διάφορα εργαλεία που αναπτύχθηκαν για να υποστηρίξουν τα κράτη στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας, για παράδειγμα στον τομέα της λειτουργίας των ιδιωτικών στρατών και των εταιρειών ασφάλειας.
Το συνέδριο κατέστησε σαφές ότι η κοινοβουλευτική εποπτεία του τομέα της ασφάλειας είναι σήμερα τόσο σημαντική όσο ήταν και πριν από 20 χρόνια, όταν συντάχθηκε ο κώδικας δεοντολογίας. Η ευέλικτη ερμηνεία του κώδικα μπορεί να δώσει τις δημοκρατικές απαντήσεις στις νέες προκλήσεις που προκύπτουν, κατέληξαν.
Πηγές:
http://euromil.org/osce-conference-on-the-code-of-conduct/
http://www.osce.org/pa/244786
http://www.osce.org/fsc/234281?download=true
Απόδοση: Ευθ. Γκιτέρσος
militaire.gr