Συνέντευξη του Γιάννη Ραχωβίτσα - Όλα όσα είπε ο «Dirty Harry» της ΕΛ.ΑΣ.

Ενας νεαρός αξιωματικός από το Φανάρι της Καρδίτσας έφτασε να θεωρείται ο νούμερο 1 διώκτης των καρτέλ ναρκωτικών. Πώς ήταν αυτή η διαδρομή; 

Το 1986 μετατέθηκα στη Δίωξη Ναρκωτικών της Ασφάλειας Αττικής. Κατάλαβα γρήγορα ότι οι μεγάλες υποθέσεις ναρκωτικών, αυτό που ονομάζουμε καρτέλ, βρίσκονται πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Σ’ αυτή τη διαδρομή πέρασα και έζησα καλά. Εκανα αυτό που ήθελα. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό γιατί ήταν ένας χώρος προσφοράς και ένα αντικείμενο που είχε δράση. Αυτό θέλει ένας αστυνομικός. Ή, τουλάχιστον, αυτό θα έπρεπε να θέλει.

Οταν μιλάμε για τη Δίωξη Ναρκωτικών τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 –κατά τις οποίες πρωταγωνιστήσατε– τι εννοούμε;

Την εποχή που ξεκίνησα εγώ στη Δίωξη Ναρκωτικών, όταν βρίσκαμε ένα φιξάκι ηρωίνης, γινόταν πρώτο θέμα στις εφημερίδες και την τηλεόραση. Tη δεκαετία του ’90 περάσαμε σε άγριες καταστάσεις. Τα ναρκωτικά γνώρισαν απρόβλεπτη άνοδο και οι θάνατοι αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο. Η χρήση ναρκωτικών είχε περάσει πλέον καθαρά στην ηρωίνη. Οι Τούρκοι έκαναν όλο το εμπόριο. Ο,τι ερχόταν στην Ελλάδα περνούσε από τον Εβρο. Οι ένοπλες συμπλοκές ήταν καθημερινό φαινόμενο. Κάναµε νυχτερινές επιχειρήσεις, στα σκοτεινά και στα τυφλά, και από τις δύο πλευρές των συνόρων. Επεφταν πυροβολισμοί. Η πρώτη ήταν τον Νοέμβριο του 1991, και μάλιστα σε τουρκικό έδαφος (σ.σ.: ανταλλαγή πυροβολισμών με το πρωτοπαλίκαρο του διαβόητου Τούρκου εμπόρου ναρκωτικών Σαΐτ Σαμπάν). Τότε ήταν που εγώ και η ομάδα μου είχαμε πάρει βραβείο ανδραγαθίας. Τα επόμενα χρόνια είδα, λοιπόν, τα φιξάκια να γίνονται επικίνδυνα και τα κιλά να γίνονται τόνοι. Η Ελλάδα είχε αρχίσει να αλλάζει και ενώ ήταν μια χώρα όπου το φιξάκι γινόταν πανελλήνια είδηση, μπήκε στον παγκόσμιο χάρτη των ναρκωτικών.

Η εποχή της διακίνησης ναρκωτικών στα κλαμπ πότε άρχισε; 

Στα τέλη του ’90, αρχές του 2000. Μέχρι και το 1997-98 η ηρωίνη ήταν το ναρκωτικό που κυριαρχούσε και σκότωνε τους νέους. Στη συνέχεια ήρθαν τα συνθετικά ναρκωτικά, όπως τα χάπια ecstasy. Τότε τις δουλειές τις βγάζαμε στο πεζοδρόμιο. Μετά μπήκε στη ζωή μας το κινητό τηλέφωνο και πάθαμε την πλάκα μας. Ξαφνικά με το κινητό μιλούσε ο άλλος από την Καλαμάτα για μια υπόθεση που έτρεχε στην Αθήνα ή στο εξωτερικό. Σήμερα υπάρχουν προηγμένα συστήματα παρακολούθησης, που τα ξέρουν και οι κακοποιοί. Μαγκιά, φυσικά, παραμένει να μπορέσεις να συνδυάσεις την εμπειρία του πεζοδρομίου με την τεχνολογία.

Είναι η Ελλάδα η «Κολομβία των Βαλκανίων», όπως λένε;

Eίναι το κέντρο διαμετακόμισης μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών τριών ηπείρων, της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης. Είναι πύλη εισόδου, αλλά όχι, «Κολομβία των Βαλκανίων» δεν μπορεί να ειπωθεί ότι είμαστε. Είχα την τύχη να υπηρετώ στη Δίωξη Ναρκωτικών, η οποία αναγνωρίστηκε ως μία από τις καλύτερες υπηρεσίες στον κόσμο, με τεράστιες επιτυχίες. Το 1995 μπήκαν στο παιχνίδι οι Αλβανοί, οι οποίοι μέχρι σήμερα κρατούν τα σκήπτρα στη διακίνηση ναρκωτικών. Ετυχε να έχουμε, δηλαδή, κακούς γείτονες. Η Αλβανία είναι πλέον η χώρα διαμετακόμισης όχι μόνο ηρωίνης που έρχεται από την Ασία, αλλά και κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική. Οταν έχεις κακό γείτονα, φυσικό είναι να υφίστασαι και τις συνέπειες.

Πόσο μεγάλη είναι η μαφία ναρκωτικών στην Ελλάδα;

Προσπάθησαν κατά καιρούς κάποιοι κακοποιοί μεμονωμένα ή οργανωμένες ομάδες να φτιάξουν αυτό που λέμε καρτέλ. Ομως, ποτέ δεν υπήρξε μεγάλη εγκληματική ομάδα που να κράτησε τη διακίνηση ναρκωτικών επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό κατά τη γνώμη μου οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον, στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να ανθήσει οργανωμένο έγκλημα με την παραδοσιακή μορφή γιατί όλοι θέλουν να είναι αρχηγοί. Αυτός είναι ίσως ο βασικός λόγος που στην Ελλάδα δεν είχαμε μαφία όπως της Ιταλίας ή της Κολομβίας. Από την άλλη, ίσως είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που οι υπηρεσίες ναρκωτικών δεν πειράχτηκαν ποτέ από τους πολιτικούς. Εγώ ήμουν στη Δίωξη Ναρκωτικών από το 1986 και έφυγα το 2006, όταν έγινα ταξίαρχος. Αυτή η υπηρεσία είναι Βατικανό από πλευράς παρέμβασης πολιτικών. Αυτό σημαίνει ότι οι αστυνομικοί που υπηρετούν έχουν πολύχρονη πείρα και είναι εξειδικευμένοι. Αυτό το είδα σε εμάς, στην Αμερική και σε κανά δυο άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης έχει πει ότι με βάση τη σχέση ρίσκου/απόδοσης η μαφία είναι η πιο επιτυχημένη επιχείρηση στον κόσμο. Είναι εκ των προτέρων χαμένη η μάχη μαζί της;

Είναι γεγονός ότι παγκοσμίως υπάρχει αυτή η αρχή. Μπορώ να τη δεχτώ έως έναν βαθμό όμως, γιατί πάντοτε στο τέλος χαμένη είναι η μαφία. Αυτό πιστεύω.

Δεν βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά το έγκλημα;

Στο έγκλημα ανήκει το πρωτοξεκίνημα. Δηλαδή ο εγκληματίας και οι εγκληματικές ομάδες επιλέγουν τους τρόπους. Εμείς ακολουθούμε. Είναι βέβαιο ότι αυτοί κάνουν κάτι και εμείς ακολουθούμε. Αλλά όταν υπάρχουν συγκροτημένες υπηρεσίες και επαγγελματικές ομάδες δίωξης ναρκωτικών, σίγουρα αυτές έχουν τρόπο να παρεμβαίνουν είτε με πληροφορίες είτε με αποτελεσματική δράση.

Παραμένετε επιχειρησιακός και στην DEA; Πάντα. Γκάζι μέχρι θανάτου.

Η Δίωξη Ναρκωτικών είναι η αγάπη σας; Η Αστυνομία είναι αγάπη, η Ασφάλεια έρωτας και τα ναρκωτικά καψούρα. Είναι η μόνη καψούρα που μένει διαχρονικά και εφ’ όρου ζωής. Ολες οι άλλες μπορεί και να περάσουν. Πλέον, η Δίωξη Ναρκωτικών είναι τρόπος ζωής για μένα. Και να ήθελα να παραιτηθώ, να μάθω πρέφα, δεν με αφήνουν γιατί με παίρνουν τηλέφωνο. Κι αν σε παίρνουν, δεν μπορείς να μην απαντήσεις...

Πόσο εξοικειωμένος αισθάνεστε στον χώρο της παρανομίας με τους πληροφοριοδότες, τους ναρκέμπορους, τις παρακολουθήσεις;

Εμείς περπατάμε στο ίδιο ποτάμι με τους παρανόμους, αλλά σε διαφορετική όχθη. Αυτό είναι αξίωμα κατά τη γνώμη μου και μπορώ να πω ότι κάποιες στιγμές έχει επηρεάσει τη νοοτροπία και τη φιλοσοφία μου. Πιστεύω ότι όταν ο αστυνομικός-διώκτης ξέρει τον ρόλο του, μπορεί μέσα στον χώρο της παρανομίας να βρει ανθρώπους με τους οποίους να υπάρξει ακόμη και συμπάθεια. Μπορώ να πω ότι σε πολλές δύσκολες φάσεις βρήκα ανδρισμό στον χώρο της παρανομίας.

Υπάρχει ένας κώδικας τιμής μεταξύ παρανόμων και Αστυνομίας;

Βέβαια. Ως διώκτες, τις περισσότερες από τις φορές που ερχόμαστε σε επαφή με τον παράνομο τον βρίσκουμε σε στιγμή αδυναμίας. Δεν δέχομαι σε καμία περίπτωση να τον «πατήσεις» εκείνη τη στιγμή. Το θεωρώ ανέντιμο. Οταν βάλεις τις χειροπέδες, τον αφήνεις να επιλέξει εάν θα συνεργαστεί ή όχι.

Επειτα από τόσες εξαρθρώσεις οργανώσεων, υπήρξε προσπάθεια να σας βγάλουν από τη μέση;

Οταν είσαι σε έναν χώρο δίωξης τεράστιων συμφερόντων, όπως είναι τα ναρκωτικά, είναι φυσικό να συμβεί γιατί κάποιοι θίγονται οικονομικά. Είχαν βάλει βόμβα στο σπίτι μου. Δεν συγχώρησα αυτούς που το έκαναν, γιατί στράφηκαν ενάντια στην οικογένειά μου και κυρίως ενάντια στα παιδιά μου. Θυμάμαι ότι τα παιδιά τότε έτρεμαν. Σε τέτοιες στιγμές γίνομαι πιο επικίνδυνος από τους κακοποιούς.

Η εικόνα που έχουμε οι περισσότεροι για όσους εργάζονται στη Δίωξη Ναρκωτικών είναι αυτή των εμμονικών, καχύποπτων ανθρώπων, που δεν μπορούν να εμπιστευτούν κανέναν. 

Ποτέ δεν κρύφτηκα και δεν επέτρεψα να χαλάσει η προσωπική μου ζωή επειδή όλα αυτά τα χρόνια εργαζόμουν σε έναν ευαίσθητο χώρο. Η δουλειά στον χώρο μας δεν σταματά ποτέ. Το εμπόριο των ναρκωτικών πάντα θα τρέχει και εμείς πάντοτε θα το κυνηγάμε. Απλώς επιλέγουμε το πότε. Συνεπώς, εγώ έχω προσωπική ζωή και πολλούς φίλους. Δεν υπάρχει χώρος στον οποίο δεν πηγαίνω επειδή είμαι στη Δίωξη Ναρκωτικών. Ακόμα και σε στέκια εμπορίας ναρκωτικών πηγαίνω.

Στο ενεργητικό σας έχετε περισσότερες από εκατό εφόδους για τη σύλληψη κακοποιών, επτά θανάσιμες συμπλοκές, αμέτρητες υποθέσεις ναρκωτικών στο δικαστήριο. Είστε της σχολής «shoot first, ask later»;

Ναι, αλλά ενστικτωδώς πάντοτε. Οταν φτάναμε στα περιστατικά, δεν υπήρχαν πολλά περιθώρια, έπρεπε να κινηθούμε αστραπιαία. Εκείνη την ώρα κοιτάς να προστατέψεις την ομάδα σου. Εάν δεν αντιδρούσαμε, ίσως να είχαμε πιο πολλούς νεκρούς, γιατί καμιά φορά η αδυναμία αντιμετώπισης περιστατικών ενθαρρύνει τους κακοποιούς. Οταν ήξεραν ότι εμπλέκεται η δική μου ομάδα, ειδικά οι «παραδοσιακοί» κακοποιοί δεν έκαναν τίποτα και σήκωναν τα χέρια ψηλά. Αυτό γίνεται γιατί εμείς με τους κακοποιούς γνωριζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια. Οι παράνομοι θα μπορούσαν να είναι κλέφτες και αρματολοί στην επανάσταση του ’21 και να βρέθηκαν οι άνθρωποι σε λάθος εποχή. Με αυτήν την έννοια, εγώ δεν τους έδινα ποτέ περιθώριο να χρησιμοποιήσουν τα όπλα τους. Οσοι τα χρησιμοποίησαν μας χαιρέτησαν.

Εχετε χαριστεί ποτέ σε κάποιον παράνομο;

Σαφώς, δεν είμαι από ατσάλι. Αν έχω καλό όνομα στον κόσμο των παρανόμων είναι γιατί πάντοτε μετά τις συλλήψεις συζητούσα μαζί τους για το πώς έφτασαν στην παρανομία.

Ποια είναι η φιλοσοφία σας για τη Δίωξη Ναρκωτικών;

Εγώ δεν ήμουν ποτέ άνθρωπος της μικρής υπόθεσης. Πάντοτε με ενδιέφερε να πιάσω το μεγάλο κεφάλι στη διακίνηση ναρκωτικών, να πολεμήσω όλο το σύστημα. Εμένα με ενδιαφέρει να πιάσω τα συνθετικά ναρκωτικά που θα έρθουν από την Ολλανδία και τη Βόρεια Ευρώπη, την κοκαΐνη που ξεκινά από την Κολομβία, την ηρωίνη που έρχεται από το Αφγανιστάν. Να πιάσω τον σημερινό Escobar. Οταν πιάστηκε το Noor 1, απονευρώθηκε ολόκληρο το σύστημα από το Αφγανιστάν μέχρι την Ευρώπη. Εκεί πρέπει να επικεντρώνονται οι άνθρωποι που γνωρίζουν τη διακίνηση ναρκωτικών και αυτός πρέπει να είναι ο στόχος –σε συνεργασία και με τη Δικαιοσύνη, βέβαια.

Με ποιον ήρωα της μικρής ή της μεγάλης οθόνης ταυτίζεστε ως αξιωματικός;

Δεν μπορώ να ταυτιστώ με κάποιον ήρωα του κινηματογράφου, αλλά είναι αλήθεια ότι μου άρεσαν οι ταινίες του Charles Bronson γιατί είχε και το μουστάκι. Μου άρεσε και ο Dirty Harry. Οταν κυνηγάς την παρανομία, δεν μπορεί να είσαι απόλυτα νόμιμος. Τη ζωή των αστυνομικών και γενικότερα των ανθρώπων την αντιλαμβάνομαι σαν μια σιδηροδρομική γραμμή. Η μία ράγα είναι η άκρα νομιμότητα και η άλλη η άκρα παρανομία. Ο άνθρωπος μπορεί να κινείται εκεί μέσα, αλλά να μην πατάει ούτε τη μία ούτε την άλλη. Ετσι είναι η ζωή μας. Δεν μπορώ τους ανθρώπους, ειδικά τους αστυνομικούς, που λένε ότι είναι απολύτως νόμιμοι. Πώς θα είμαι απολύτως νόμιμος; Βρέθηκα και σε καταστάσεις σκληρές. Το γράμμα του νόμου δεν μου έδινε περιθώρια, εάν το τηρούσα απόλυτα.

Ποιες υποθέσεις σάς έχουν μείνει;

Στις 29 Μαΐου του 1999 είχαμε σε ένα λιμάνι του Τέξας το ελληνικών συμφερόντων πλοίο China Breeze (σ.σ.: υπήρχαν πληροφορίες ότι σχετιζόταν με τον Pablo Escobar), το οποίο μετέφερε φορτίο 4,5 τόνων κοκαΐνης από την Κολομβία στην Ευρώπη. Σε συνεργασία με την DEA αλλά και με άλλες επτά χώρες, καταφέραμε ουσιαστικά το κυριότερο χτύπημα που είχε γίνει στην εμπορία της κοκαΐνης. Μπορέσαμε να εξακριβώσουμε πέντε ακόμη παρόμοιες μεταφορές ναρκωτικών, δηλαδή πάνω από 20 τόνους κοκαΐνης, από τους ίδιους Ελληνες πλοιοκτήτες, εκ των οποίων αρκετοί είναι ακόμη στη φυλακή. Στη συνέχεια, κάθε χρόνο είχαμε επιτυχίες με μεταφορές μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης, με μεγαλύτερη την επιχείρηση ανοιχτά της Ισπανίας, την υπόθεση του «Ελληνα Escobar» –όπως τον είχαν ονομάσει τότε τα media–, που μετέφερε 5,5 τόνους κοκαΐνης με το πλοίο Αφρικα 1. Υστερα ήρθε η υπόθεση με το ιστιοπλοϊκό Πλούτων στην Καλαμάτα το 2004, όταν ξεφορτώσαμε 1.100 κιλά κοκαΐνης σε ελληνικό έδαφος. Επειτα απ’ όλες αυτές τις μεγάλες υποθέσεις, και ενώ είχα πιστέψει ότι δεν θα είχα την τύχη να δω παρόμοιες επιτυχίες, ήρθε ως επιστέγασμα η τελευταία υπόθεση του Noor 1 με την κατάσχεση 2.100 κιλών ηρωίνης, που απονεύρωσε το μεγαλύτερο δίκτυο μεταφοράς ηρωίνης από το Αφγανιστάν στην Ευρώπη.

ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΣΕΒΑΣΜΟΣ
Από το χωριό Φανάρι της Καρδίτσας βρέθηκε ως νεαρός αξιωματικός στη Δίωξη Ναρκωτικών τις άγριες δεκαετίες του ’80 και του ’90. Πολύ γρήγορα κατάφερε να συνδέσει το όνομά του με τις σημαντικότερες υποθέσεις ναρκωτικών.

Δημοσιεύτηκε στο HOMME, τεύχος 122 – Δεκέμβριος 2016