Αν αναρωτιέσαι τι κάνει την ουτοπία του Black Panther να ξεχωρίζει, ιδού οι λόγοι που θα σε κάνουν να θες να μεταφερθείς στο σύμπαν της Wakanda, ενδεχομένως για περισσότερες από μια φορές.
Αναμφισβήτητα ταινία με άποψη, το Black Panther, αφού ξεσήκωσε ποικίλα σχόλια, έρχεται τον Ιούνιο στο Vodafone TV για να σε ταξιδέψει στο εξωτικό αφρικάνικο σύμπαν της Wakanda. Στο Black Panther, η Marvel μας συστήνει ένα εξαιρετικό μαύρο σούπερ ήρωα και εκτοπίζει τον Τιτανικό από την 3η θέση των πιο εμπορικών ταινιών όλων των εποχών στις ΗΠΑ.
Η πλοκή
Στη Wakanda (μην την ψάχνεις, δεν υπάρχει, την πατήσαμε και άλλοι), μια χώρα της Αφρικής σούπερ ανεπτυγμένη τεχνολογικά χάρη στο ορυκτό βιμπράνιο (ούτε αυτό υπάρχει, την ξαναπατήσαμε) η οποία απολαμβάνει ειρήνη, ανάπτυξη και οικονομική ευμάρεια (μάλλον γιατί όλα της τα επιτεύγματα τα κρατάει κρυφά), έρχονται αλλαγές στην ηγεσία. Ο βασιλιάς πεθαίνει και στον θρόνο καλείται να ανέβει ο γιος του, T'Challa, γνωστός σε εμάς ως Black Panther, οι δυνάμεις του οποίου προέρχονται από ένα θαυματουργό βότανο σε σχήμα καρδιάς (συμφορά, ούτε αυτό υπάρχει). Ο νέος βασιλιάς έχει να αναθεωρήσει τη γνώμη του για τον πατέρα του, να διεκδικήσει την πρώην κοπέλα του, να πάρει διάφορες αποφάσεις για τη χώρα του αλλά και να αντιμετωπίσει έναν διόλου ευκαταφρόνητο διεκδικητή του θρόνου.
Τι κάνει όμως την ουτοπία του Black Panther να ξεχωρίζει; Ο ίδιος ο Black Panther, κατά κόσμον T'Challa, ο οποίος συγκεντρώνει χαρακτηριστικά που τον κάνουν να διεκδικεί τη θέση του σημαντικότερου σούπερ ήρωα της εποχής μας γιατί:
Έχει κάτι από τον δικό μας Σωκράτη
Ο T'Challa είναι ένας σκεπτόμενος διάδοχος του θρόνου στη ν φουτουριστική Wakanda, η οποία μολονότι προοδευτική σε κάποιους τομείς, όσον αφορά το πολίτευμα έχει μείνει λίγο πίσω.
Ο νέος βασιλιάς λοιπόν φαίνεται να έχει τρομερή εμπιστοσύνη στους νόμους της χώρας του, πράγμα που τον οδηγεί, σαν άλλο Σωκράτη, να πιει το πικρό ποτήρι της δοκιμασίας για τον θρόνο, χωρίς δυνάμεις κι όχι μία αλλά δύο φορές. Κι αν η πρώτη ήταν επιβεβλημένη για να στεφθεί βασιλιάς, τη δεύτερη σίγουρα θα μπορούσε να την είχε αποφύγει μιας και είχε ήδη λάβει τον ηγετικό ρόλο, σύμφωνα με τους νόμιμα προβλεπόμενους κανονισμούς.
Κοινώς, ο T'Challa επιτρέπει διαδικασίες που γνωρίζει πως ίσως του στερήσουν τον θρόνο- γιατί πρώτος ο ίδιος πιστεύει στους νόμους της χώρας του εξ ου και θέλει να είναι σπουδαίος ηγέτης κι όχι ισόβιος άρχοντας.
Δυναμικές γυναίκες και ο έρωτας σε μια δίκαιη κοινωνία
Το περιβάλλον της Wakanda ευνοεί τις δυναμικές γυναίκες, το ίδιο και στο στενό περιβάλλον του T'Challa, ο οποίος δεν νιώθει απειλή ούτε ενοχλείται από τον δυναμισμό τους. Το αντίθετο. Γυναίκες τον προστατεύουν και τον συντροφεύουν στη μάχη, η αδερφή του ηγείται της τεχνολογίας και του τμήματος research & development, από τη φωνή της μητέρας του («Δειξ' τους ποιος είσαι») παίρνει δύναμη στη δοκιμασία για τον θρόνο, γυναίκες τον πειράζουν για την αντίδρασή του όταν συναντάει την αγαπημένη του, Νακία, κι όχι άδικα, αφού τρέχει συνέχεια πίσω της. Και καθόλου δεν ντρέπεται για αυτό. Η γυναίκα είναι ισότιμο μέλος της κοινωνίας της Wakanda αλλά και της κοινωνίας που προσπαθεί να «χτίσει» ο T'Challa.
«Είναι δύσκολο για έναν καλό άνθρωπο να' ναι βασιλιάς»
Έπειτα από την ενθρόνισή του, ο T'Challa, μέσω ενός τελετουργικού έρχεται σε επικοινωνία με τον νεκρό πατέρα του ο οποίος, ανάμεσα σε άλλα εμψυχωτικά, φροντίζει να του επισημάνει πως θα ναι δύσκολο για κάποιον καλό άνθρωπο όπως εκείνος να είναι βασιλιάς. Οι θέσεις εξουσίας άλλωστε στην πράξη αποδεικνύονται πάντα δουλειά για ανθρώπους σκληρούς, δίχως έλεος και ευαισθησίες.
Κι ο T'Challa ως χαρακτήρας είναι ευαίσθητος, μετριόφρων, δίκαιος, ενωτικός, έχει κατανόηση, ακούει τον λαό του και κυρίως δεν έχει εκδικητική φύση. Τον βλέπουμε απρόθυμο να σκοτώσει τον αντίπαλό του στην πρώτη δοκιμασία (κι αυτή του η απροθυμία είναι λες και καλλιεργεί το καλό του κάρμα αργότερα), προσπαθεί να σώσει τον Αμερικάνο πράκτορα κι ας ρισκάρει να εκθέσει τη χώρα του, είναι διπλά μεγαλόψυχος με τον διεκδικητή του θρόνου/κακό της υπόθεσης (γι ' αυτό και τον πηγαίνει να θαυμάσει το ηλιοβασίλεμα της Wakanda)…
Το δίλημμα, ο προβληματισμός και ένα μάθημα που αξιοποιείται
Ένα σπουδαίο μήνυμα που περνάει η ταινία είναι ότι κανείς δεν είναι τέλειος, και πολύ περισσότερο πως κανείς δεν είναι απόλυτα καλός ή κακός. Το βλέπουμε να συμβαίνει με την απομυθοποίηση του πατέρα του T'Challa. Το βλέπουμε να συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό με τον «κακό». Ο Killmonger δεν είναι ο μονοδιάστατα μοχθηρός τύπος που τρέφεται από το μίσος και την ανάγκη για εξουσία. Οι πράξεις του, αφορμώμενες σαφώς από εκδικητικά κίνητρα, μπορούν να ερμηνευθούν από τη ζωή και το παρελθόν του. Οι άνθρωποι άλλωστε αυτό είμαστε: συναισθήματα, διλήμματα και αποφάσεις, δύσκολες ή εύκολες.
Η ζωή (ούτε και) στην εξωτική Wakanda είναι το δίπολο άσπρο/μαύρο κι ο T'Challa φαίνεται να συνειδητοποιεί πως η πορεία του ως βασιλιάς και άνθρωπος, εξαρτάται από τις αποφάσεις στα διλήμματα που καλείται να αντιμετωπίσει.
Και η σοφία του είναι διπλή γιατί όχι μόνο συνειδητοποιεί το παραπάνω αλλά και το αξιοποιεί. Μαζί του αντιλαμβανόμαστε και εμείς το δίλημμα και την αλληγορία που αφήνει πίσω του: να προστατεύσει την πατρίδα του διατηρώντας την απομόνωση που είχε υιοθετήσει ο πατέρας του ή να καταργήσει τα σύνορα και να «εξάγει» την τεχνολογία της Wakanda στον υπόλοιπο κόσμο, ανοίγοντας ταυτόχρονα τους ασκούς του Αιόλου;
Δίνει άλλη δυναμική στο κίνημα black power
Όσο τετριμμένο κι αν ακούγεται, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι στην ταινία καθιερώνεται ένας μαύρος σούπερ ήρωας. Η κοινωνική φυλετική καταπίεση ιστορικά υπήρξε ο φάρος και για την κινηματογραφική καταπίεση σε βάρος των μαύρων. Ο ρατσισμός επί της μεγάλης οθόνης ήταν γραμμένος σε ανεπίσημες τακτικές (δίνοντας αποκλειστικά υποδεέστερους ρόλους σε μαύρους ηθοποιούς) αλλά και σε επίσημους κανονισμούς (ο κώδικας Χέιζ, για παράδειγμα, απαγόρευε στις χολιγουντιανές ταινίες την απεικόνιση των φυλετικών διασταυρώσεων).
Με το πέρασμα του χρόνου αποκαταστάθηκε κάπως η θέση των Αφρικανών στο κινηματογραφικό σύμπαν, δίνοντας ρόλους και αναγνώριση σε μαύρους ηθοποιούς, ενώ ξαφνικά ανακαλύφθηκε κι ο κινηματογράφος του Τρίτου Κόσμου. Την ίδια στιγμή όμως, σε επίπεδο κοινωνίας παγκοσμίως, παλινδρομήσαμε σε ρατσιστικές αντιλήψεις με το ζήτημα της μαύρης εκπροσώπησης να αποκτά συμβολική πολιτική διάσταση.
Κι εδώ έρχεται η Marvel να βάλει το λιθαράκι της στην αλλαγή των δεδομένων, εισάγοντας στο πάνθεον των ταινιών με σούπερ ήρωες, ταινιών δηλαδή εξαιρετικά μεγάλης απήχησης που νομιμοποιούν στην αντίληψη του θεατή τα σώματα που εικονίζουν, έναν μαύρο ήρωα, τον Black Panther.
Μια μεστή ταινία όπου τα μηνύματα πέφτουν βροχή διατηρώντας πάντα τα στοιχεία της γνήσιας περιπέτειας που φλερτάρει με την αδρεναλίνη μας.