Απρόσμενη τροπή πήρε η on camera συζήτηση Παυλόπουλου - Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο, λίγο μετά την άφιξη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, με αποτέλεσμα να εξελιχθεί σε καβγά.
Ο Ταγίπ Ερντογάν έφτασε στο Προεδρικό Μέγαρο στις 11:45 π.μ., όπου έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Αφού περπάτησαν στο κόκκινο χαλί και αφού επιθεώρησαν την Προεδρική Φρουρά, στη συνέχεια έγιναν οι συστάσεις των δύο αντιπροσωπειών.
Λίγο μετά, οι προγραμματισμένες δηλώσεις των δύο προέδρων μπροστά στις κάμερες πήραν απρόσμενη τροπή. Ουσιαστικά, η όλη συζήτηση (η οποία κράτησε 45 λεπτά!) εξελίχθηκε σε λογομαχία ανάμεσα σε Παυλόπουλο και Ερντογάν, με αιχμή τα κρίσιμα εθνικά θέματα. Οι αναπαντήσεις μεταξύ των δύο προέδρων ήταν εκτός πρωτοκόλλου, το κλίμα ήταν βαρύ, δεν κοιτούσαν ο ένας τον άλλο κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ενώ δεν χαιρετήθηκαν στο τέλος.
Παυλόπουλος: Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπράγματευτη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, εκτός πρωτοκόλλου, έκανε πρώτος μια συνολική τοποθέτηση για τα εθνικά θέματα και απάντησε στις εχθρικές δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λωζάνης και τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Ο Ερντογάν φάνηκε να μην αναμένει μια τέτοια τοποθέτηση και παρακολουθούσε σιωπηλός τον Έλληνα πρόεδρο, ακούγοντας προσεκτικά.
«Σας καλωσορίζω στην Αθήνα, στην πρώτη επίσκεψη Τούρκου προέδρου μετά από 65 χρόνια, η οποία πρέπει να παραμείνει ιστορική για τις σχέσεις των δύο λαών μας και βεβαίως για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, που εμείς ευνοούμε γιατί πιστεύουμε ότι είναι προς όφελος του τουρκικού λαού. Άρα, λοιπόν, είμαστε εδώ για να σφίξουμε το χέρι, να δημιουργήσουμε γέφυρες φιλίες και όχι διχασμού και είμαστε έτοιμοι να γίνουμε το παράθυρο της Τουρκίας προς την ΕΕ. Αυτό προϋποθέτει τον πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, όπως επίσης και τον σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου, αυτονόητο για κάθε μέλος και για κάθε υποψήφιο μέλος», είπε αρχικά ο Προκόπης Παυλόπουλος.
Και συνέχισε: «Η Συνθήκη της Λωζάνης δεν χρειάζεται αναθεώρηση. Δεν αφήνει περιθώρια ούτε για γκρίζες ζώνες και ρυθμίζει τα θέματα για μειονότητες, λέγοντας ότι στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα. Επειδή ξέρω το ενδιαφέρον σας και για το ευρωπαϊκό μέλλον των βαλκανικών χωρών, το ίδιο ισχύει και για αυτές.
Ονόματα που εκπέμπουν αλυτρωτισμό δεν γίνονται αποδεκτά. Τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά. Οπως επίσης οι χώρες της ΕΕ πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και για να έρθουμε σε ένα θέμα που δεν είναι διμερές, ξέρετε πόσο εμείς οι Ελληνες θέλουμε το Κυπριακό να λυθεί.
Η λύση οφείλει να σέβεται την κυριαρχία κράτους-μέλους της ΕΕ, κάτι που είναι γνωστό».
Η ανταπάντηση Ερντογάν
Αμέσω μετά, τον λόγο πήρε ο Τούρκος πρόεδρος. «Πράγματι ιστορική η σημερινή μέρα. Είναι μεγάλη ευχαρίστηση για μένα που πραγματοποιώ αυτή την επίσκεψη. Επιθυμώ η επίσκεψη αυτή να αποτελέσει νέο σημείο καμπής για τις σχέσεις των δύο κρατών. Βέβαια, εσείς είπατε κάποιες αλήθειες ξεκάθαρα, θα κάνω το ίδιο κι εγώ», είπε αρχικά ο κ. Ερντογάν.
Και συνέχισε: «Για τη Συνθήκη της Λωζάνης υπάρχουν εκκρεμότητες που δεν κατανοούνται σωστά. Αυτή είναι μία συμφωνία που υπογράφτηκε πριν από 94 χρόνια και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, υπήρξαν 11 χώρες που εμπλέκονται. Στη Συνθήκη υπάρχει ακόμα και η Ιαπωνία! Μιλάμε για μια συμφωνία με όλες αυτές τις χώρες. Μέσα στο διάστημα των 94 ετών ξαναοικοδομείται ο πλανήτης. Αλλαξαν πολλά και εμφανίστηκαν νέα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο διάστημα αυτό. Π.χ. στη Συνθήκη χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα. Είναι σωστό, αλλά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπάρχει αναφορά στη λέξη τουρκική μειονότητα.
Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν οι μουσουλμάνοι στη Δ. Θράκη μπορούν να ζήσουν τη θρησκεία τους βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης; Υπάρχουν προσπάθειες για να διορίζεται ο αρχιμουφτής από άτομα που διορίζει το κράτος. Στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος. Ο Πατριάρχης εκλέγεται από την Αγία Σύνοδο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης, τα μέλη πρέπει να έχουν τουρκική ιθαγένεια. Τα 17 άτομα που εκλέγουν τον Πατριάρχη, στη Δ. Θράκη όμως εξακολουθούν να μην μπορούν οι ιμάμηδες να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους. Πώς λοιπόν είναι σε ισχύ η Συνθήκη της Λωζάνης; Αρα, δεν εφαρμόζετε τη Συνθήκη της Λωζάνης. Στην Τουρκία δεν υπάρχουν διακρίσεις στους χώρους προσευχής, αλλά στη Δυτική Θράκη δεν μπορούν ούτε να πουν τη λέξη τουρκική. Δεν μπορούν να γράψουν λέξη τουρκική στην πινακίδα ενός σχολείου. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτά τα θέματα.
Αυτό εννοώ με την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Υπάρχουν ορισμένα προβλήματα και σε στρατιωτικά θέματα. Όταν αποχωρήσατε από το ΝΑΤΟ, εμείς σας υποστηρίξαμε και ξαναγίνατε μέλος. Αν δεν σας είχαμε υποστηρίξει, δεν θα γινόσασταν. Εμείς σας είδαμε σαν γείτονες - το ίδιο κάνουμε και σήμερα.
Το ίδιο ισχύει και για το Κυπριακό. Οπως η Ελλάδα είναι εγγυήτρια δύναμη, έτσι είναι και η Τουρκία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν τήρησε τις υποσχέσεις της. Εμείς τηρούμε τη δέσμευσή μας σε όλα αυτά τα θέματα. Στόχος μας να βρεθεί μια βιώσιμη λύση στην Κύπρο, το ίδιο και στο Αιγαίο. Υπάρχουν διάφορα θέματα που υπάρχουν στη Συνθήκη της Λωζάνης, έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα τόσα χρόνια που έχουν περάσει. Αν εξετάσουμε όλα αυτά τα θέματα, θα δούμε ότι πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα. Και το θέμα της προστασίας των δικαιωμάτων των δικών μας ανθρώπων στη Θράκη είναι ένα πρώτης προτεραιότητας θέμα».
Η ανταπάντηση Παυλόπουλου
Ο κ. Παυλόπουλος, με αφορμή τη δήλωση Ερντογάν, είπε ότι «η απάντηση θα δοθεί από την κυβέρνηση, τη σχέση μας να τη στηρίξουμε στη φιλία. Μία μόνο παρατήρηση: Ως καθηγητής, επειδή μιλάτε για επικαιροποίηση, οι Συνθήκες δεν χρειάζονται αναθεώρηση και επικαιροποίηση. Αυτό λέγεται ερμηνεία, οι μέθοδοι ερμηνείας υπάρχουν, αν κάποιοι όροι δεν ταιριάζουν, κάποιες παρεξηγήσεις θα είχαν λήξει ήδη».
Η ανταπάντηση Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος δεν άφησε αναπάντητο αυτό το σχόλιο του κ. Παυλόπουλου. «Ωραία τα είπατε, αλλά θα ήτα ασέβεια προς τον ίδιο μου τον εαυτό αν δεν απαντούσα. Δεν είμαι καθηγητής Νομικής αλλά ξέρω πολύ καλά το πολιτικό δίκαιο. Στο δίκαιο της πολιτικής υπάρχει ένας όρος που κάνει λόγο για επικαιροποίηση και εμείς το κάνουμε αυτό, αρκεί να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών», είπε.
Και συνέχισε: «Εγώ αναφέρθηκα στα θέματα αυτά γιατί αναφερθήκατε εσείς σήμερα. Αν δεν τα λέγατε εσείς, θα συζητούσα τα θέματα αυτά στη συνάντηση με τον κ. Τσίπρα. Όπως και να συμβαίνει όμως, συζητήσαμε τα θέματα αυτά, εσείς εκ μέρους της Ελλάδας και εγώ εκ μέρους της Τουρκίας. Θέλω να σας ευχαριστήσω κι εγώ για τον χρόνο σας. Στην Τουρκία υπήρχαν διάφορα προβλήματα, γι' αυτό θα προχωρήσουμε σε αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης στις επόμενες εκλογές, το 2019».
Η κυβέρνηση στηρίζει τον Παυλόπουλο: Επανέλαβε τις θέσεις της ελληνικής πλευράς
Κυβερνητικός αξιωματούχος σχολίασε τον καβγά Ερντογάν-Παυλόπουλου, για την Συνθήκη της Λωζάνης και την μειονότητα της Δυτικής Θράκης, στηρίζοντας απόλυτα τον Ελληνα πρόεδρο της Δημοκρατίας.
«Ο κ. Παυλόπουλος επανέλαβε τις θέσεις της ελληνικής πλευράς και δεν περιμέναμε να αλλάξει η Τουρκία τις θέσεις της.
Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να πάρει γενναίες πρωτοβουλίες για αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών, μένει να φανεί αν η Τουρκία θα τις αξιοποιήσει. Το τανγκό θέλει δύο».