Προς τους συναδέλφους των Τμημάτων Τροχαίας και Τάξης, με την παράκληση να μελετήσουν τ' ακόλουθα και όποιος θέλει ας τα υιοθετήσει:
ΘΕΜΑ: «Χορήγηση αδειών διενέργειας διαφήμισης και τοποθέτησης πλαισίων».
Α. Σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 2 του N.4067/2012 «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός» όπως ισχύει σήμερα, ορίζονται ότι:
Παρ. 3. Ακάλυπτος χώρος είναι ο χώρος του οικοπέδου που δεν δομείται.
Παρ.30. Ιδεατό στερεό είναι το υπέργειο στερεομετρικό σχήμα μέσα στο οποίο επιτρέπεται η κατασκευή του κτιρίου και των εγκαταστάσεών του.
Παρ.62. Περίφραξη ή Περίφραγμα είναι η κατασκευή με την οποία διαχωρίζονται μεταξύ τους όμορα οικόπεδα ήγ ήπεδα, καθώς και οικόπεδο ή γήπεδο από κοινόχρηστο χώρο.
Παρ.70. Προκήπιο (ή πρασιά) είναι το τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου, που βρίσκεται μεταξύ της ρυμοτομικής και οικοδομικής γραμμής, όπως αυτές ορίζονται από το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο.
Παρ.89. Υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου είναι ο χώρος που δεν δομείται και παραμένει ακάλυπτος ώστε να μην υπάρχει υπέρβαση της επιτρεπομένης κάλυψης της περιοχής και που διαμορφώνεται με την κατάλληλη φύτευση ώστε να δημιουργείται ευνοϊκό μικροκλίμα,τ όσο για το κτίριο όσο και για το οικοδομικό τετράγωνο.
Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ως άνω νόμου (Ν.4067/2012), ιδίως του άρθρου 2 παρ. 3, 70, 89, άρθρο 4 παρ. 5 και άρθρο 17 παρ. 2α, 2β και παρ. 7 και 8 του (ως το άρθρο 4 αντικ. από το άρθ. 48 Ν.4178/2013, η παρ.1, το 1ο εδ. της παρ.3 και η περ. στ΄ της παρ. 3 του άρθ. 4 αντικ. με άρθ.20 παρ.4,5,6 αντίστοιχα του Ν.4258/2014 και οι παρ. 2, 7 και 8 του άρθ. 17 συμπλ. και προστ. με το άρθ. 7 παρ. 18, 19 και 22 του Ν.4315/2014), κατασκευές κάθε είδους εμπορικών και διαφημιστικών επιγραφών, πινακίδων και πλαισίων, (όπως είναι τα περισσότερα διαφημιστικά πλαίσια και επιγραφές των επιχειρήσεων και καταστημάτων), δεν επιτρέπονται να κατασκευάζονται στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου, είναι δε αυθαίρετες και κατεδαφιστέες και οι παραβάτες διώκονται σε βαθμό πλημμελήματος και τιμωρούνται με τις ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 17 παρ. 8 του Ν.1337/1983 (ως η παρ. 8 αντικ. από το άρθρο 5 παρ.4 Ν.3212/2003).
Β. Επιπρόσθετα το Σ.τ.Ε. 320/2006, Τμ. Ε΄ (Οικιστικό περιβάλλον-Διαφημιστικές πινακίδες-Οικοδομικές άδειες),απεφάσισε μεταξύ άλλων ότι: «….Η τοποθέτηση διαφημιστικής πινακίδας σε κτίριο αποτελεί οικοδομική εργασία για την εκτέλεση της οποίας απαιτείται άδεια οικοδομής από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, χωρίς δε την άδεια αυτή η τοποθέτηση της πινακίδας αποτελεί αυθαίρετη κατασκευή που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των σχετικών με τις αυθαίρετες κατασκευές διατάξεων».
Γ. Σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 9 του Ν.2696/1999 (Κ.Ο.Κ.) «Απαγορεύεται η εγκατάσταση οποιασδήποτε πινακίδας, αφίσας, διαγράμμισης ή συσκευής, η οποία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση με πινακίδες σήμανσης ή με κυκλοφοριακή διαγράμμιση ή με άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας ή να τις καταστήσει λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές ή να προκαλέσει θάμβωση στους χρήστες της οδού και γενικά να αποσπάσει την προσοχή τους, κατά τρόπο που μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση στην ασφάλεια της κυκλοφορίας».
Δ. Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 2 του Ν.2696/1999 (Κ.Ο.Κ.) «Απαγορεύεται γενικά η τοποθέτηση επιγραφών ή διαφημίσεων ή η εγκατάσταση οποιασδήποτε πινακίδας, αφίσας, διαγράμμισης ή συσκευής, σε θέση ή κατά τρόπο που μπορεί να έχει οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις στους χρήστες της οδού ή να επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο την κυκλοφορία και, ιδίως, ότι απαγορεύεται η τοποθέτηση ή η εγκατάσταση των ανωτέρω σε τέτοιες θέσεις, ώστε να παρεμποδίζεται η θέα των πινακίδων κατακόρυφης σήμανσης ή φωτεινών σηματοδοτών ή να δημιουργείται σύγχυση με πινακίδες σήμανσης ή με κυκλοφοριακή διαγράμμιση ή με άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας ή να τις καταστήσει λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές ή να προκαλέσει θάμβωση στους χρήστες της οδού και γενικά να αποσπάσει την προσοχή τους, κατά τρόπο που μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση στην οδική ασφάλεια γενικά».
Ε. Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 4 του Ν.2696/1999 (Κ.Ο.Κ.) οι διαφημιστικές πινακίδες και επιγραφές, όπου επιτρέπεται, πρέπει να τοποθετούνται παράλληλα προς το άξονα της οδού, εκτός από τις διαφημίσεις και τις επιγραφές των εγκεκριμένων πλαισίων και των πρατηρίων καυσίμων που λειτουργούν παρά την οδό, οι οποίες μπορούν να τοποθετούνται και κάθετα προς τον άξονα αυτής.
ΣΤ. Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 7 του Ν.2696/1999, απαγορεύεται παντελώς κάθε διαφήμιση ή οποιαδήποτε αναγραφή λέξεων, εικόνων ή συμβόλων:
Σε στύλο ηλεκτροφωτισμού.
Σε στύλο φωτεινού σηματοδότη.
Σε διαχωριστικές νησίδες.
Σε νησίδες ασφαλείας.
Σε πεζοδρόμια.
Σε επιφάνειες τεχνικών έργωνείτε αυτή γίνεται απευθείας στις επιφάνειες αυτές είτε σε επιφάνειες μέσων εξαρτώμενων από τα τεχνικά έργα.
Σε επιφάνειες οδοποιίας είτε αυτή γίνεται απευθείας στις επιφάνειες αυτές είτε σε επιφάνειες μέσων εξαρτώμενων από τα τεχνικά έργα.
Ζ. Επίσης, με τον Ν.1604/1986 (ΦΕΚ Α΄ 81) κυρώθηκαν, μεταξύ των άλλων, οι διεθνείς συμβάσεις: α) για την οδική κυκλοφορία και β) για την οδική σήμανση και σηματοδότηση που υπεγράφησαν στη Bιέννη την 8.11.1968. Στο άρθρο 4 της δεύτερης συμβάσεως, υπό το κεφάλαιο Ι με τίτλο «γενικές διατάξεις», ορίζονται τα εξής: «Τα Συμβαλλόμενα Μέρη συμφωνούν ότι απαγορεύεται : (a) η αναγραφή ή προσάρτησις εις πινακίδα σημάνσεως, το υποστήριγμα αυτής, ή πάσαν άλλην συσκευήν ρυθμίσεως της κυκλοφορίας, πάσης προσθήκης μη σχετικής προς τον σκοπόν της τοιαύτης πινακίδος σημάνσεως, υποστηρίγματος ή συσκευής εν πάση όμως περιπτώσει, εάν τα Συμβαλλόμενα Μέρη ή όργανα αυτών ήθελον εξουσιοδοτήσει μη κερδοσκοπικόν οργανισμόν όπως εγκαταστήση πληροφοριακάς πινακίδας, δύνανται να επιτρέψουν όπως το έμβλημα του τοιούτου οργανισμού εμφανίζεται επ` αυτών ή του υποστηρίγματός των, υπό την προϋπόθεσιν ότι δεν ήθελεν εκ τούτου καταστή ολιγώτερον εύληπτος η πινακίς σημάνσεως, (b) η εγκατάστασις πάσης πινακίδος, ειδοποιήσεως, διαγραμμίσεων ή συσκευής, ήτις θα ηδύνατο να επιφέρη σύγχυσιν μετά των πινακίδων σημάνσεως ή άλλων συσκευών ρυθμίσεως της κυκλοφορίας, ή να καταστήση ταύτας ολιγώτερον ορατάς ή αποτελεσματικάς, είτε να προκαλέση εκθάμβωσιν εις τους χρησιμοποιούντας τας οδούς, είτε απόσπασιν της προσοχής των, κατά τρόπον δυνάμενον να επιδράση επί της ασφαλείας της κυκλοφορίας».
Η. Περαιτέρω, με τον Ν.4266/2014 (ΦΕΚ Α΄ 135) (o οποίος αντικατέστησε τον Ν.1604/1986) ορίζεται ότι: Α) «Κύρωση των τροποποιήσεων: αα) της Σύμβασης για την Οδική Κυκλοφορία και της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας που συμπληρώνει τη Σύμβαση, αβ) της Σύμβασης για την Οδική Σήμανση και Σηματοδότηση, της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας που συμπληρώνει τη Σύμβαση και το Πρωτόκολλο για τις Διαγραμμίσεις της οδού που συμπληρώνει την Ευρωπαϊκή Συμφωνία» και Β) Κωδικοποίηση των διατάξεων των ως άνω Συμβάσεων σε ενιαίο κείμενο» και στο άρθρο 4 του Κεφαλαίου Ι με τίτλο «Σήμανση και Σηματοδότηση», ορίζονται τα εξής: «Τα Συμβαλλόμενα στην παρούσα Σύμβαση Μέρη….., αναλαμβάνουν:….. (d) απαγορεύεται: i) η προσθήκη σε πινακίδα σήμανσης, στο υποστήριγμα αυτής, ή σε οποιαδήποτε άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας, οποιουδήποτε αντικειμένου μη σχετιζόμενου προς τον σκοπό της πινακίδας ή συσκευής αυτής….ii) η τοποθέτηση επιγραφών, ειδοποιήσεων, διαγραμμίσεων ή συσκευών οι οποίες ενδέχεται να ληφθούν εσφαλμένα ως πινακίδες σήμανσης ή ως άλλες συσκευές ρύθμισης της κυκλοφορίας, να καταστήσουν αυτές λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές, ή να θαμβώνουν τους χρήστες των οδών, ή να τους αποσπούν την προσοχή κατά τρόπον επιζήμιο για την ασφάλεια της κυκλοφορίας, iii) η εγκατάσταση επί πεζοδρομίων και ερεισμάτων συσκευών ή εξοπλισμού που ενδέχεται να παρεμποδίσουν άσκοπα την κυκλοφορία των πεζών, ιδίως των ηλικιωμένων ή ατόμων με αναπηρίες».
Επίσης, στον ως άνω νόμο και στο άρθρο 56 τουΚεφαλαίου VI στη ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ 1968…. ΜΕΡΟΣ I ΚΕΦΑΛΑΙΟ I άρθρο 4, ορίζεται ότι: «Τα Συμβαλλόμενα Μέρη συμφωνούν ότι απαγορεύεται: (a) Η προσάρτηση σε πινακίδα σήμανσης, στο υποστήριγμα αυτής ή σε οποιαδήποτε άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας, οποιουδήποτε στοιχείου μη σχετικού προς τον σκοπό αυτής…… (b) Η εγκατάσταση οποιασδήποτε πινακίδας, ειδοποίησης, διαγράμμισης ή συσκευής η οποία ενδέχεται να προκαλέσει σύγχυση με τις πινακίδες σήμανσης ή άλλες συσκευές ελέγχου της κυκλοφορίας ή να καταστήσει αυτές λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές ή να προκαλέσει θάμβωση στους χρήστες των οδών ή να αποσπάσει την προσοχή τους κατά τρόπο επιζήμιο για την ασφάλεια της κυκλοφορίας.
Θ. Επιπρόσθετα το ΣτΕ, ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ, 169/2010 απεφάσισε ότι: «Η διεθνής σύμβαση για την οδική σήμανση και σηματοδότηση που υπεγράφη στην Βιέννη το 1968, επιβάλλει σύστημα σημάνσεως και σηματοδοτήσεως των οδών, το οποίο παραβλάπτεται όταν παρεμβάλλονται ξένα -και κυρίως προερχόμενα από την εμπορική διαφήμιση- αντικείμενα που προορίζονται να αποσπάσουν την προσοχή των οδηγών από τους κανόνες της οδικής κυκλοφορίας και να την κατευθύνουν προς αυτά. Εξ ου και η Σύμβαση προτάσσει όλων των διατάξεων περί των σημάτων κ.λπ., την υποχρέωση των συμβαλλομένων Κρατών να απαγορεύουν την τοποθέτηση στον ευρύτερο χώρο των οδών πάσης επιγραφής ή εγκαταστάσεως, που θα ηδύνατο να προκαλέσει σύγχυση με τις (δημόσιες) πινακίδες κυκλοφορίας, να προκαλέσει θάμβωση τους χρήστες των οδών ή να τους αποσπά την προσοχή. Ειδικότερα, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ερμηνευομένων βάσει και των δεδομένων της κοινής πείρας, αποκλείεται εν πάση περιπτώσει η τοποθέτηση τέτοιων πινακίδων διαφημίσεων και δη μεγάλων διαστάσεων επί του οδοστρώματος της οδού ή του πεζοδρομίου. Επομένως, οι διατάξεις των εδ. γ` και δ` της παρ. 1 άρθρου 11 του ν. 2696/1999, επιτρέπουσες κατ` αρχήν την εγκατάσταση διαφημίσεων επί του οδοστρώματος και των πεζοδρομίων οδών ευρισκομένων εντός κατοικημένων περιοχών (με όριο ταχύτητος μέχρι 70 χιλ./ώρα) και αναγνωρίζοντας στην Διοίκηση την δυνατότητα χορηγήσεως αδειών εγκαταστάσεως διαφημίσεων και στους ανωτέρω χώρους είναι αντίθετες προς την ως άνω Διεθνή Σύμβαση και ως εκ τούτου είναι ανίσχυρες. Τούτο ενισχύεται και από το ότι οι διατάξεις των εδαφίων αυτών καταργήθηκαν ρητώς με το εδάφιο θ` της παρ. 12 του άρθρου 13 του ν. 3212/2003 (Α` 308) με τη σκέψη, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, ότι εθεωρούντο κατηργημένα από τις ειδικότερες και αυστηρότερες διατάξεις του ν. 2946/2001 (Α` 224), οποίος ερύθμιζε τα θέματα υπαιθρίου διαφημίσεως. Από τις παρατεθείσες διατάξεις προκύπτει περαιτέρω, ότι, εφόσον υφίστανται σε πεζοδρόμια των οδών του εδαφίου γ` του άρθρου 11 του ν. 2696/1999 διαφημιστικές πινακίδες κατά παράβαση των ορισμών της Διεθνούς Συμβάσεως, γεννάται υποχρέωση αφαιρέσεως τους, εξαλείψεως τους ή θέσεως τους εκτός λειτουργίας κατά πρώτο λόγο από το δήμαρχο εντός των διοικητικών ορίων του οποίου δήμου ή κοινότητας κείνται οι εν λόγω πινακίδες και κατά δεύτερο λόγο από την κρατική διοίκηση, η οποία υπό τις τασσόμενες στην παρ. 8 του άρθρου 11 του ν. 2696/1999 προϋποθέσεις, ασκεί την ανωτέρω αρμοδιότητα της καθ` υποκατάσταση των προαναφερόμενων οργάνων των Ο.Τ.Α. στο πλαίσιο της διοικητικής εποπτείας επ` αυτών. Με την προγενέστερη δε υπ΄ αριθμ.910/2007 απόφαση του ΣτΕ κρίθηκε ότι στοιχειοθετείται ευθύνη του δημοσίου και των νπδδ εφόσον η πράξη ή η παράλειψη ή η υλική ενέργεια των οικείων οργάνων είναι μη νόμιμη».
Ι. Ακόμα το ΣτΕ 909/2007 Τμ. Α΄: (Αστική ευθύνη δημοσίου - Διεθνής Σύμβαση Βιέννης για την οδική σήμανση και σηματοδότηση - Αντίθεση διατάξεων εδ. γ' και δ' παρ. 1 άρθρου 11 του ν. 2696/1999 σε διατάξεις Διεθνούς Σύμβασης Βιέννης - Διαφημιστικές πινακίδες)απεφάσισε ότι:: «Οι διατάξεις των εδ. γ' και δ' της παρ. 1 άρθρου 11 του ν. 2696/1999, επιτρέπουσες κατ' αρχήν την εγκατάσταση διαφημίσεων επί του οδοστρώματος και των πεζoδρoμίων οδών ευρισκομένων εντός κατοικημένων περιοχών (με όριο ταχύτητος μέχρι 70 χιλ./ώρα) και αναγνωρίζοντας στην Διοίκηση την δυνατότητα χορηγήσεως αδειών εγκαταστάσεως διαφημίσεων και στους ανωτέρω χώρους είναι αντίθετες προς την Διεθνή Σύμβαση της Βιέννης που επιβάλλει σύστημα σημάνσεως και σηματοδοτήσεως των οδών, με ενιαία - διεθνή χαρακτηριστικά το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ασφαλείας για τους χρήστες των οδών, και ως εκ τούτου είναι ανίσχυρες. Εφόσον διαφημιστικές πινακίδες υφίστανται σε πεζοδρόμια των οδών του εδαφίου γ' του άρθρου 11 του ν. 2696/1999 κατά παράβαση των ορισμών της Διεθνούς Συμβάσεως, γεννάται υποχρέωση αφαιρέσεώς τους, εξαλείψεώς τους ή θέσεώς τους εκτός λειτουργίας κατά πρώτο λόγο από το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας εντός των διοικητικών ορίων του οποίου δήμου ή κοινότητας κείνται οι εν λόγω πινακίδες και κατά δεύτερο λόγο από την κρατική διοίκηση (αρμόδιο όργανο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. ή της Περιφέρειας), η οποία υπό τις τασσόμενες στην παρ. 8 του άρθρου 11 του ν. 2696/1999 προϋποθέσεις, ασκεί την ανωτέρω αρμοδιότητά της καθ' υποκατάσταση των προαναφερόμενων οργάνων των Ο.Τ.Α. στο πλαίσιο της διοικητικής εποπτείας επ' αυτών. Θανατηφόρο αυτοκινητικό ατύχημα οφειλόμενο στην παράνομη παράλειψη της διοικήσεως να απομακρύνει διαφημιστική πινακίδα και στην διατήρηση αυτής στη συγκεκριμένη θέση».
ΙΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1ζ του Ν.2946/2001 (Υπαίθρια διαφήμιση), οι διατάξεις του άρθρου 11 του Ν.2696/1999 (Κ.Ο.Κ.), του άρθρου 2 του Ν.2833/2000 (ΦΕΚ150Α΄) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, και άλλες ειδικές απαγορευτικές διατάξεις, εξακολουθούν να ισχύουν, (όπως λ.χ. ο Ν.4067/2012 (Ν.Ο.Κ.) κ.ά.). Επίσης, με το άρθρο 2 παρ. 2, περ. β΄ και γ΄ του ιδίου νόμου, απαγορεύεται γενικώς η τοποθέτηση σε κατοικημένες περιοχές ενδεικτικών πινακίδων που προσδιορίζουν την θέση ή την διεύθυνση ιδιωτικών επιχειρήσεων ή καταστημάτων καθώς επίσης και η προβολή εντύπων, χειρογράφων, φωτεινών ή φωτιζόμενων και ηλεκτρονικών ή άλλων διαφημίσεων, πέρα από το ιδεατό στερεό του οικοπέδου. Εξαίρεση αποτελεί η τοποθέτηση επιγραφών από τα φαρμακεία, που έχουν σχετική άδεια από τους οικείους Ο.Τ.Α. τοποθετημένες πάντοτε επί του ιδεατού στερεού του οικοπέδου.
ΙΒ. Σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ. 38110/2002 (ΦΕΚ Β΄ 1255/2002), που εκδόθηκε κατ’ επιταγή της παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν.2946/2001 «Καθορισμός όρων και προϋποθέσεων ανάρτησης πανό σε προσόψεις κτιρίων, καθώς και προδιαγραφών και διαδικασίας τοποθέτησης επιγραφών σε κτίρια και κοινόχρηστους χώρους, κατά τις διατάξεις του Ν.2946/2001», στο άρθρο 2 ορίζεται ότι:
Παρ. 2. Με την επιφύλαξη των οριζομένων στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου, η τοποθέτηση επιγραφών επιτρέπεται μόνο στο ισόγειο του κτιρίου.
Παρ. 5. Σε κτίρια με ενιαία χρήση, επιτρέπεται κατ' εξαίρεση, επιπλέον του ισογείου, η τοποθέτηση μιας μόνον επιγραφής άνωθεν του ισογείου. Και η επιγραφή αυτή τοποθετείται παράλληλα με την όψη του κτιρίου.
Παρ.6. Κατ' εξαίρεση της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, οι επιγραφές φαρμακείων, κλινικών και νοσοκομείων, επιτρέπεται να είναι κάθετες προς την όψη του κτιρίου. Οι κάθετες αυτές επιγραφές έχουν διαστάσεις κατ' ανώτατο όριο 0,70Χ0,70Χ0,25m και δεν μπορεί να απέχουν από την όψη του κτιρίου περισσότερο από 0,30m. To κάτω μέρος των επιγραφών, δεν μπορεί να απέχει λιγότερο των 3m από τη στάθμη του πεζοδρομίου και η εξωτερική πλευρά τους να βρίσκεται σε απόσταση πέραν των 0,50m. από την νοητή κατακόρυφο που περνά από το κράσπεδο του πεζοδρομίου».
Παρ. 8. Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση φωτεινών επιγραφών στους χώρους του άρθρου 2§1 του Ν.2946/2001 (όπως λ.χ. στη παρ. 1γ που ορίζεται ότι, η προβολή έντυπων, χειρόγραφων, φωτεινών ή φωτιζόμενων και ηλεκτρονικών ή άλλων διαφημίσεων, πέρα από το ιδεατό στερεό του οικοπέδου και πάνω στην οροφή του κτιρίου).
Παρ. 9. Στις φωτιζόμενες επιγραφές, η ένταση του φωτισμού δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει κατά περισσότερα από 250 κηρία την ανώτατη ένταση φωτό ςπου υπάρχει στο δημόσιο χώρο, στον οποίο βρίσκεται πλησιέστερα η επιγραφή. Ο φωτισμός δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιεί μέσα δημιουργίας οπτικών εντυπωσιασμών, όπως τρεμολαμπυρίσματα, χρωματικές εναλλαγές, κινούμενες προβολές κ.λπ.
Παρ. 11. Επιτρέπεται η τοποθέτηση ενημερωτικών επιγραφών που δηλώνουν την ιδιότητα των ενοίκων, επί τοίχου παρά την είσοδο κτιρίου ή αυλόθυρα με μέγιστες διαστάσεις 0,20mΧ0,30m.
ΙΓ. Σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ.52138/2003 (ΦΕΚ Β΄ 1788/2003), (Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, προδιαγραφών και διαδικασίας τοποθέτησης ειδικά διαμορφωμένων πλαισίων, για την προβολή υπαίθριας εμπορικής διαφήμισης, κατά τις διατάξεις του Ν.2946/2001) στην παρ. 18 του άρθρου 3 ορίζεται ότι: «Τυχόν ειδικές διατάξεις που επιβάλλουν επιπλέον προϋποθέσεις, περιοριστικούς όρους και προδιαγραφές τοποθέτησης διαφημιστικών πλαισίων, κατισχύουντων παρόντων, (όπως λ.χ. των άρθρων 10 και 11 του Ν.2696/1999 Κ.Ο.Κ.)».
ΙΔ. Επικουρικά με τα προεκτεθέντα , η υπ’ αριθ. 34/23.5.2007 (ΑΠ.: 15838) Εγκύκλιος του Υπ. Εσωτ. Δ. Δ. και Α./ Γενική Δ-νση Τοπ. Αυτ/σης/Δ-νση Οικονομικών ΟΤΑ/Τμήμα Φορολογικό ορίζει μεταξύ άλλων ότι: «Είναι αυτονόητο ότι οι ανωτέρω διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας θα πρέπει να τηρούνται και να λαμβάνονται αυστηρά υπόψη, τόσο κατά τον καθορισμό των χώρων υπαίθριας διαφήμισης από το δημοτικό /κοινοτικό συμβούλιο ή το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας (σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν.2946/2001), όσο και κατά τη διενέργεια ελέγχων και την επιβολή κυρώσεων από τους αρμόδιους φορείς. Επισημαίνεται δε ότι οι διατάξεις του άρθρου 11 του Κ.Ο.Κ αφορούν στο σύνολο των οδών και σε κάθε είδους διαφήμιση, πινακίδα, επιγραφή κλπ., που δύναται να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στους χρήστες της οδού, ανεξαρτήτως του χώρου τοποθέτησής της. Η μνεία των επιπτώσεων είναι καθαρά ενδεικτική και καταλαμβάνει κάθε τύπου δυσμενή επίδραση στην οδική ασφάλεια, στοιχείο που θα πρέπει να διερευνάται και να αξιολογείται κατά περίπτωση.
Οι Ο.Τ.Α και οι αρμόδιες διευθύνσεις των Περιφερειών, τηρώντας με ακρίβεια τον προβλεπόμενο τύπο διοικητικών διαδικασιών, θα πρέπει να μεριμνούν για την αφαίρεση / αποξήλωση κάθε διαφημιστικής πινακίδας ή πλαισίου που διαπιστώνουν ότι έχει τοποθετηθεί κατά παράβαση των διατάξεων που ισχύουν για την υπαίθρια διαφήμιση (Κ.Ο.Κ, ν.2946/2001, Κ.Υ.Α 52138/2003 κλπ), αξιοποιώντας κατάλληλα τη σχετική πληροφόρηση από τις αστυνομικές υπηρεσίες. Ταυτόχρονα θα πρέπει να επιβάλλουν τα προβλεπόμενα πρόστιμα στους διαφημιστές, σε όσους παραχώρησαν χώρο για την τοποθέτησή τους σε κτίσματα, οικόπεδα ή γήπεδα, στους διαφημιζόμενους και εν γένει σε όσους μισθώνουν και εκμεταλλεύονται χώρους υπαίθριας διαφήμισης, κατά παράβαση των κείμενων διατάξεων (άρθρα 8 και 9 του ν.2946/2001)».
ΙΕ. Περαιτέρω, σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 48900/28.9.2010 εγκύκλιο του Υπ. Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης/ Δ/νση Οικονομικών ΟΤΑ/Τμήμα Φορολογικό, ορίζεται μεταξύ άλλων, ότι: «Παράνομα διαφημιστικά πλαίσια στα οποία το προβαλλόμενο διαφημιστικό μήνυμα μετά την καταγραφή τους στην έκθεση αυτοψίας καλύπτεται με ύφασμα ή άλλο υλικό, αφαιρείται, αποξηλώνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 9 του ν. 2946/20011 επί τη βάσει της έκθεσης αυτοψίας στην οποία διαπιστώθηκε η παράβαση.
Η κατ΄ εξουσιοδότηση του άρθρου 6 παρ. 2 του ν. 2946/2001 εκδοθείσα ΚΥΑ. 38110/2002, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 18 του β.δ. της 24.9/20.10.1958, προβλέπει τη διάκριση επαγγελματικών επιγραφών από τις υπαίθριες διαφημίσεις, υπό την έννοια ότι για τις πρώτες δεν απαιτείται η έκδοση σχετικής άδειας και η καταβολή του τέλους διαφήμισης.
Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις τέθηκαν κριτήρια για τη διαφοροποίηση διαφημίσεων και επιγραφών. Σύμφωνα με τα παραπάνω, ως επιγραφές ορίζονται οι πινακίδες που αναρτώνται ή προσαρτώνται σε τοίχους, προθήκες και θύρες καταστημάτων, γραφείων ή κατοικιών, με σκοπό να προσδιορίσουν τη θέση, τη διεύθυνση, την ιδιότητα ή την επαγγελματική δραστηριότητα φυσικών προσώπων ή την επωνυμία και το αντικείμενο δραστηριότητας ενώσεων φυσικών προσώπων ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που εκτελούν εργασίες στους χώρους αυτούς. Τα παραπάνω καθιστούν σαφές ότι επιγραφές μη τοποθετημένες, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ 38110/2002, επί των όψεων των κτιρίων, αλλά σε άλλους χώρους (π.χ. στο πεζοδρόμιο έμπροσθεν του καταστήματος, επί της περίφραξης του οικοπέδου κ.λ.π.), έστω εγγύς ή επί των ορίων της ιδιοκτησίας της επαγγελματικής στέγης, ανεξαρτήτως του περιεχομένου τους, αντιμετωπίζονται ως διαφημιστικές (υπό την έννοια ότι απαιτείται έκδοση άδειας και καταβολή του τέλους). Συναφώς σημειώνεται ότι σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 2 της ΚΥΑ. 38110/2002 επιτρέπεται η τοποθέτηση ενημερωτικών επιγραφών δηλωτικών της ιδιότητας των ενοίκων επί τοίχου παρά την είσοδο κτιρίου ή αυλόθυρα με μέγιστες διαστάσεις 0,20m x 0,30m. Τέλος, δεν είναι επιτρεπτή η τοποθέτηση διαφημιστικών πλαισίων εντός των οικοπέδων».
ΙΣΤ. Στα φαρμακεία, συνοψίζουμε συνολικώς τις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν οι επαγγελματικές πινακίδες φαρμακείων τοποθετημένες πάντοτε επί του ιδεατού στερεού του οικοπέδου. Ειδικότερα, επιτρέπεται σύμφωνα με το άρθρο 43 παρ. 1 του Ν.5607/1932, μόνον η ανάρτηση πινακίδας με την ένδειξη «ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ», καθώς επίσης και του ονόματος του αδειούχου φαρμακοποιού, με το άρθρο 15 παρ.1 εδ. α΄ του ΠΔ.340/1993 κάθε φαρμακείο οφείλει να έχει στην πρόσοψή του και δη σε εμφανές μέρος, το ονοματεπώνυμο του αδειούχου φαρμακοποιού και με το άρθρο 2 παρ. 1 του ΠΔ.312/1992, στα φαρμακεία πρέπει να τοποθετείται υποχρεωτικά φωτεινό πλαίσιο με πράσινο σταυρό, στο κέντρο του οποίου δύναται να υπάρχει η απεικόνιση του συμπλέγματος φαρμακευτικού σκεύους και φιδιού.
ΙΖ. Σύμφωνα με τις διατάξειςτων άρθρων 23 παρ. 1 στοιχείο Α΄ και 60 του από 17-7/16–8-1923 N.Δ. (ΦΕΚ Α-228) σε συνδυασμό με το αρ. 2 παρ. 1 στοιχείο α΄ του ιδίου νομοθετήματος, όπως το άρθ. 23 καταργήθηκε δια του ΝΔ.3/17 Δεκ. 1925 επανήλθε σε ισχύ δια του ΝΔ.8/13 Αυγ. 1926 αμφοτέρων κυρωθέντων δια του Ν.3976/1929: «Απαγορεύεται απολύτως η καθ’ οιονδήποτε τρόπονανέγερσις οικοδομών, περιτοιχισμάτων, φρακτών και εν γένει η εκτέλεσις οιωνδήποτε εργασιών δόμησης και οιαδήποτε προσωρινή ή μόνιμος εγκατάστασις: Α΄) Επί των οικοπέδων των περιλαμβανομένων εντός του όλου εγκεκριμένου σχεδίου και καταλαμβανομένων υπό των εν άρθρ. 2 παρ. 1 στοιχ. α΄ αναφερομένων χώρων και γενικώς υπέρ ή υπό τους χώρους τούτους» (δηλαδή οδών, πλατειών, κοινόχρηστων κήπων, πρασιών, αλσών και εν γένει λοιπών κοινοχρήστων χώρων και κατ’ επέκταση επί πεζοδρομίων) και οι παραβάτες διώκονται είτε σε βαθμό πλημμελήματος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 παρ. 8 του Ν.1337/1983 (ως η παρ. 8 αντικ. από το άρθρο 5 παρ.4 Ν.3212/2003) είτε σε βαθμό πταίσματος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 434 Π.Κ. «Παράβαση οικοδομικών διατάξεων».
ΙΗ. Ο Συνήγορος του Πολίτη στο Πόρισμά του, Δεκέμβριος 2006, στο Κεφάλαιο Β επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι: «Κατά την ενδεικτική απαρίθμηση στο αρ. 967 ΑΚ των κοινοχρήστων πραγμάτων, περιλαμβάνονται σε αυτά και οι δρόμοι αδιαφόρως αν πρόκειται για εθνικούς, επαρχιακούς, δημοτικούς ή κοινοτικούς. Ως τμήματα των δρόμων και ως κοινόχρηστα λογίζονται και τα πεζοδρόμια, όπως προκύπτει από το αρ. 13 παρ. 1 του από 24-9/20-10-1958 β.δ, το άρθρο 2 -παρ. 4 και 6 - του ΓΟΚ (ν. 1577/1985) και τα αρ. 2 και 47 του ισχύοντος ΚΟΚ (ν. 2696/1999). Αναζητώντας τους νομοθετικούς κανόνες του ανεμπόδιστου της κοινής χρήσης των πεζοδρομίων διαπιστώνουμε τα εξής: Όπως προκύπτει από το αρ. 23 παρ. 1 του από 17-7/16–8-1923 ν.δ σε συνδυασμό με το αρ. 2 παρ. 1 του ιδίου νομοθετήματος, απαγορεύεται απολύτως η εκτέλεση οιωνδήποτε εργασιών δόμησης και οιαδήποτε προσωρινή ή μόνιμη εγκατάσταση επί οδών και λοιπών κοινοχρήστων χώρων και κατ’ επέκταση επί πεζοδρομίων».
ΙΘ. Σύμφωνα με το άρθρο 75 παρ. 1 του Ν. 4257/2014, ορίζεται ρητώς ότι όσοι έχουν τοποθετήσει επιγραφές σε όψεις κτιρίων, πλην των στεγών, κατά παράβαση αφ’ ενός των διατάξεων του άρθρου 6 του Ν. 2946/2001 (ΦΕΚ Α΄ 224/08.10.2001) και αφ’ ετέρου της κατ’ εξουσιοδότησής του, υπ’ αριθμ. 38110/2002, εκδοθείσας ΚΥΑ,ΟΦΕΙΛΟΥΝ να τις προσαρμόσουν στο περιεχόμενο των ρυθμίσεων που προβλέπονται στα δύο προαναφερθέντα νομοθετήματα, εντός προθεσμίας δύο (2) ετών από την έναρξη ισχύος του συγκεκριμένου νόμου, ήτοι η συμμόρφωση έπρεπε να έχει επέλθει μέχρι την 14.04.2016.
Κ. Συναφώς επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 4422/Εγκ.9/13-11-2009 εγκύκλιο του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, «η τοποθέτηση πινακίδων – επιγραφών στο οδικό δίκτυο της χώρας και η διαφήμιση επί αυτών αγαθών και υπηρεσιών κατά παράβαση των οικείων διατάξεων που προβλέπουν τις προϋποθέσεις του επιτρεπτού της τοποθέτησής τους, αποτελεί διαρκές έγκλημα και εφόσον διαρκεί η τέλεση του εγκλήματος αυτού, είναι αυτόφωρο και είναι επιτρεπτή η σύλληψη και παραπομπή των υπαιτίων στο πλαίσιο της αυτοφώρου διαδικασίας ενώπιον του αρμόδιου Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών.»
ΚΑ. Για τους παραπάνω λόγους, η Υπηρεσία μας γνωμοδοτεί αρνητικά στα κατατιθέμενα σχετικά αιτήματα και γενικά στην εγκατάσταση διαφημιστικών πλαισίων, επιγραφών, διαφημίσεων ή εγκατάσταση οποιασδήποτε πινακίδας, αφίσας ή συσκευής (όπως λ.χ. σταυροί φαρμακείων) στα πεζοδρόμια, οδοστρώματα και λοιπούς κοινοχρήστους χώρους, στα προκήπια (πρασιές) και ακάλυπτους χώρους των οικοπέδων και γηπέδων και λοιπούς ιδιωτικούς χώρους, πλην των περιοριστικά επιτρεπομένων από τις διατάξεις των Κ.Υ.Α. 38110/2002 και Κ.Υ.Α.52138/2003 ήτοι: α) διαφημιστικά πλαίσια επί περίφραξης οικοπέδων, β) μιας επιγραφής στο ισόγειο του κτιρίου, γ) κατ' εξαίρεση, επιπλέον του ισογείου, η τοποθέτηση μιας μόνον επιγραφής άνωθεν του ισογείου και δ) σε γήπεδα εκτός σχεδίου η τοποθέτηση διαφημιστικών πλαισίων τύπου «ΠΙΖΑ» και απαγορεύεται η χορήγηση άδειας εγκατάστασης και προβολής υπαίθριας διαφήμισης αν δεν πληρούνται σωρευτικά οι αναφερόμενες, στην κείμενη νομοθεσία, προϋποθέσεις.
ΚΒ. Τέλος, σε καμιά περίπτωση ούτε τα διαφημιστικά πλαίσια και πινακίδες ούτε οι επιγραφές ή άλλες συσκευές, δεν θα πρέπει να είναι εγκατεστημένα σε τέτοια θέση και με τέτοιο τρόπο τοποθέτησης, διαστάσεων και φωτεινότητας, που θα είναι αντίθετες με τις διατάξεις των άρθρων 10 παρ. 9 και 11 του Ν.2696/1999 Κ.Ο.Κ., του Ν.4266/2014 και της κείμενης, για τη διαφήμιση, νομοθεσίας. Είναι αυτονόητο ότι δε νοείται είσπραξη από τον Δήμο τέλους διαφήμισης για παράνομο διαφημιστικό πλαίσιο σε κοινόχρηστο, δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο. Προκειμένου να χορηγηθεί άδεια διαφήμισης και να εισπραχθεί το τέλος, ο Δήμος πρέπει να διενεργήσει προηγουμένως αυτοψία στο χώρο και να ελέγξει τη συμβατότητά του με τη νομοθεσία. Κάθε άδεια εγκατάστασης και προβολής υπαίθριας διαφήμισης, που εκδίδεται από τον οικείο Δήμο σε χώρους που η εγκατάστασή τους είτε απαγορεύεται παντελώς από την νομοθεσία είτε εκδόθηκε κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας, είναι παράνομη διοικητική πράξη και η Διοίκηση οφείλει να επανεξετάσει τη νομιμότητα της πράξεως και να προχωρήσει στην ανάκλησή της, κατ’ εκτίμηση των λόγων υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, ισονομίας και της ανάγκης προστασίας δικαιωμάτων τρίτων.