Η Ένωσή μας, κυρίως μέσω της συμμετοχής της στην FEU, παρακολουθεί τα τεκταινόμενα των ευρωπαϊκών εξελίξεων αναφορικά με πολιτική και τη διαχείριση μεγάλων καταστροφών. Παράλληλα τα τελευταία χρόνια, έχει επισημάνει με κάθε ευκαιρία τους προβληματισμούς της για το συνολικό σύστημα διαχείρισης καταστροφών στην πατρίδα μας, υπό το βάρος των κλιματικών αλλαγών, της μεγιστοποίησης των απειλών και της τρωτότητας της καθημερινότητας. Η σφοδρότητα των καταστροφών στέλνει το επιτακτικό σήμα κινδύνου για αναθεώρηση των υφιστάμενων δομών πολιτικής προστασίας τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Προς αυτή την κατεύθυνση, στα πλαίσια του συνεδρίου της FEU στην Αθήνα πριν λίγες μέρες, διοργανώσαμε μαζί με την Περιφέρεια Αττικής ημερίδα για την πολιτική προστασία, όπου ανοίξαμε το δημόσιο διάλογο και προβληματισμό για το «καυτό αυτό ζήτημα».
Χαρακτηριστική ήταν η επισήμανση της Περιφερειάρχη Αττικής κ. Ρένας Δούρου στην ημερίδα ότι: «Παράλληλα έχουμε εγκαίρως καταθέσει, στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις του καλλικρατικού και του συνταγματικού πλαισίου, συγκεκριμένες προτάσεις για να μπει τέλος στις αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων ανά δράση και ρόλων μεταξύ των εμπλεκόμενων δημόσιων φορέων, είτε πρόκειται για την κεντρική διοίκηση είτε για τους ΟΤΑ».
Στο ίδιο μήκος και η επισήμανση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας κ. Ι. Καπάκη στην ίδια ημερίδα: «Το σύστημα πολιτικής προστασίας για τη χώρα μας προφανώς χρειάζεται βελτιώσεις, πάντα είναι ζητούμενο, όπως και σε όλες τις ευρωπαϊκές πολιτικές προστασίες, να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο ολοκληρωμένο σύστημα που θα απαντά σε όλα αυτά τα προβλήματα, αλλά θα έχει και ξεκάθαρες λειτουργίες για το ποιος κάνει τι, πότε, πώς και γιατί».
Λίγες μέρες αργότερα είδε το φως, (23-11-2017) η ανακοίνωση της ΕΕ για την πρωτοβουλία του Προέδρου, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, για μια «Ευρώπη που προστατεύει», ένα σχέδιο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ικανότητας αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.
Χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος Γιούνκερ δήλωσε τα εξής: «Η Ευρώπη δεν μπορεί να μένει στο περιθώριο όταν τα κράτη μέλη μας πλήττονται από φυσικές καταστροφές και χρειάζονται βοήθεια. Καμία χώρα στην Ευρώπη δεν είναι απρόσβλητη από φυσικές καταστροφές οι οποίες δυστυχώς αποτελούν πλέον συνήθη κατάσταση. Σε περιπτώσεις καταστροφών, θέλω η Ευρωπαϊκή Ένωση να προσφέρει κάτι περισσότερο από τα συλλυπητήριά της. Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος αλληλεγγύης και πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι από ό, τι στο παρελθόν, και ταχύτεροι στην παροχή βοήθειας προς τα κράτη μέλη μας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του μετώπου».
Στο ίδιο πνεύμα και η δήλωση του Χρήστου Στυλιανίδη, επίτροπου αρμόδιου για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη διαχείριση κρίσεων. «Οι τραγωδίες που προκλήθηκαν πέρυσι το καλοκαίρι και τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι το υφιστάμενο σύστημα αντιμετώπισης καταστροφών έχει φτάσει στα όριά του με τον εθελοντικό χαρακτήρα του. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε έχουν εξελιχθεί και πρέπει να εξελιχθούμε και εμείς. Είναι ζήτημα αλληλεγγύης και επιμερισμού ευθυνών σε όλα τα επίπεδα. Αυτό ακριβώς προσδοκούν οι Ευρωπαίοι πολίτες από εμάς και ζητώ σήμερα από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να στηρίξουν την πρόταση αυτή».
Το σχέδιο της ΕΕ επικεντρώνεται σε δύο συμπληρωματικά επίπεδα δράσης, με στόχο :
- μια αποτελεσματικότερη συλλογική αντίδραση σε ευρωπαϊκό επίπεδο
- τη βελτίωση των ικανοτήτων πρόληψης και ετοιμότητας:
- Ενίσχυση των ευρωπαϊκών ικανοτήτων αντίδρασης: rescEU
– Θα θεσπιστούν εφεδρικοί πόροι πολιτικής προστασίας για την ενωσιακή αντίδραση πολιτικής προστασίας με σκοπό την παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση καταστροφών, σε περιπτώσεις που η εθνική ικανότητα αποδεικνύεται ανεπαρκής. Οι ικανότητες rescEU θα συμπεριλάβουν μέσα, όπως πυροσβεστικά αεροσκάφη και εξοπλισμό άντλησης υδάτων, τα οποία θα συμπληρώνουν τις εθνικές ικανότητες. Όλες οι δαπάνες και οι ικανότητες rescEU θα καλύπτονται πλήρως από ενωσιακή χρηματοδότηση, στο πλαίσιο της οποίας η Επιτροπή θα διατηρεί τον επιχειρησιακό έλεγχο των εν λόγω μέσων και θα αποφασίζει για την ανάπτυξή τους.
– Παράλληλα, η Επιτροπή θα βοηθά τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις εθνικές ικανότητές τους, με τη χρηματοδότηση του κόστους προσαρμογής, αποκατάστασης, μεταφοράς και λειτουργίας των υφιστάμενων πόρων – ενώ επί του παρόντος καλύπτεται μόνο το κόστος μεταφοράς. Τα μέσα αυτά θα αποτελέσουν μέρος μιας κοινής δεξαμενής πόρων για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής δεξαμενής πολιτικής προστασίας, και θα καθίστανται διαθέσιμα σε περίπτωση καταστροφών.
- Ενίσχυση της πρόληψης των καταστροφών και της ετοιμότητας
– Με τη σημερινή πρόταση, τα κράτη μέλη θα κληθούν να κοινοποιούν τις εθνικές τους στρατηγικές πρόληψης και ετοιμότητας, προκειμένου να εντοπίζουν συλλογικά και να αντιμετωπίζουν ενδεχόμενα κενά.
– Η πρόταση ενισχύει τη συνεργασία και τη συνοχή με τις υφιστάμενες πολιτικές της ΕΕ σε θέματα πρόληψης και ετοιμότητας. Σε αυτές περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, η στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, το Ταμείο Αλληλεγγύης, η περιβαλλοντική νομοθεσία (π.χ. τα σχέδια διαχείρισης των πλημμυρών και οι λύσεις που βασίζονται στο οικοσύστημα), η έρευνα και καινοτομία, καθώς και οι πολιτικές για την αντιμετώπιση σοβαρών διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας, και άλλες.
Τέλος, με την πρόταση εξορθολογίζονται και απλοποιούνται οι διοικητικές διαδικασίες προκειμένου να μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για την ανάπτυξη σωστικής βοήθειας.
Η πρωτοβουλία της ΕΕ είναι το αντανακλαστικό σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον κινδύνων που απειλούν την πολιτική προστασία. Η ΕΑΠΣ θα επισημάνει για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα της επίδειξης των ίδιων αντανακλαστικών από την Ελληνική Πολιτεία.
Διαβάστε περισσότερα στο eaps.gr