Την τελευταία φορά που πέταξα με Air Asia ήταν το 2008. Πήγαινα από τη Μπανγκόκ στο Βιετνάμ με λιγότερα από 40 ευρώ. Μπαίνω στο αεροσκάφος, υπερήφανος για τοdeal που έχω εξασφαλίσει, εξαιτίας του οποίου κατάφερα να παρατείνω κατά μία ημέρα το ταξίδι μου. Ο ενθουσιασμός κόπασε μετά το welcome του προσωπικού. Αυτό το αεροσκάφος ίσως είναι το πιο ταλαιπωρημένο αεροσκάφος που έχω ταξιδέψει ποτέ μου. Σκισμένα καθίσματα, σπασμένα πλαστικά, βρωμιά και ένας αεροσυνοδός που κατά τη διάρκεια της απογείωσης έκανε τον σταυρό του σχεδόν πανικόβλητος. Τελικά η πτήση κύλησε ομαλά και όλα πήγαν κατ' ευχήν.
Ο κόμπος που ένιωσα τότε, επανήλθε μόλις άκουσα την είδηση της πτώσης του αεροσκάφους της Air Asia. Μόνο που αυτή τη φορά ήταν πιο δυνατός. Ήταν από εκείνους που σου καίνε λίγο το στομάχι και σε βάζουν σε μία διαστροφική διαδικασία να μπεις στο ίντερνετ για να ξύσεις την πληγή σου. Διότι αν και είμαι από εκείνους που γουστάρουν την καταστροφή –χαίρομαι σαν μικρό παιδί όποτε βγει ταινία που διαλύεται η Αμερική από σεισμό, ανεμοστρόβιλο κλπ- τα βίντεο που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο με πτώσεις αεροσκαφών ή και αναταράξεις σε πτήσεις είναι στην καλύτερη περίπτωση τρομακτικά. Κι' όμως έχουν εκατομμύρια θεατές. Πόσο φυσιολογικό είναι να παρακολουθείς αεροπορικά δυστυχήματα στο Διαδίκτυο τελικά;
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Παύλο Σακκά, είναι απόλυτο φυσιολογικό. Από τη φύση μας οι άνθρωποι έχουμε τις κεραίες μας τεντωμένες για δυσάρεστα γεγονότα. Για παράδειγμα από παιδιά μας αρέσει να ακούμε τη διήγηση των κινδύνων που ελλοχεύουν για την Κοκκινοσκουφίτσα στο δάσος. Το ζήτημα είναι πώς επεξεργάζεσαι μετά τα γεγονότα στο μυαλό σου. Όταν βλέπεις για παράδειγμα ένα αεροπορικό δυστύχημα, μετά αρχίζεις να κάνεις προβολή στη δική σου ζωή. Πόσο πιθανό είναι να πέσει το αεροπλάνο σου στο επόμενο ταξίδι; Πώς θα αντιδράσεις; Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αν τοποθετήσεις το θέμα στις πραγματικές του διαστάσεις και το επεξεργαστείς χρησιμοποιώντας την κρίση και τη λογική, τότε δεν θα αναπτύξεις καμία φοβία για τις πτήσεις.
Η πτήση Σεούλ – Ντάλας τον περασμένο μήνα έκανε ακόμα και τους πιο ρωμαλέους άντρες να κλαίνε σαν μικρά παιδιά. Έπεσε σε τροπική υπερκαταιγίδα πάνω από τον Ειρηνικό που είχαν ως αποτέλεσμα να σημειωθούν τρομακτικές αναταράξεις. Πέντε επιβάτες που δεν φορούσαν ζώνη τραυματίστηκαν.
Τα αναθεματισμένα τρόλεϊ των αεροσυνοδών– που σημαδεύουν τα πόδια μου όποτε τύχει να κάτσω σε θέση στον διάδρομο- αναποδογύρισαν. Άνδρες και γυναίκες στο αεροσκάφος ούρλιαζαν και ένας τύπος που απαθανάτισε τη σκηνή με το κινητό άφηνε ταυτόχρονα το τελευταίο μήνυμα προς την οικογένειά του λέγοντας πόσο τους αγαπά.
Δεν μπορώ να φανταστώ πόσο θα ξεφτιλιζόμουν αν ήμουν σε εκείνη την πτήση. Άραγε θα έβαζα τα κλάματα σαν μικρό παιδί, στην αγκαλιά του άγνωστου συνεπιβάτη; Θέλω να ελπίζω πως όχι. Όμως σίγουρα θα επαναλάμβανα για κανένα μισάωρο σαν χαλασμένο κασετόφωνο « όχι ρε μαλάκα, δεν παίζει αυτό», όπως συνήθως συμβαίνει κάθε φορά που κάτι απρόσμενο συμβαίνει στη ζωή μου.
Και δεν είναι τα ουρλιαχτά, είναι το «αγαπώ την οικογένειά μου» του επιβάτη που καταγράφει το σκηνικό που με κάνει να τα κάνω πάνω μου. Διότι μπορώ να αντιμετωπίσω ένα γεγονός. Όμως δεν μπορώ να αντιμετωπίσω την απόγνωση ενός ανθρώπου σε ένα αεροπλάνο που ίσως και να πέσει. Σύμφωνα με τον κ. Σακκά, αν συνεχίσω να κάνω προβολή αυτών των σκηνών πανικού στον εαυτό μου, μπορεί να γίνω πετοφοβικός.
Προσθαλάσσωση αεροσκάφους, όπως την κατέγραψε μια GoPro.
Ακούγεται αστείος ο όρος, όμως πετοφοβία ή αεροφοβία λέγεται ο φόβος να πετάξεις με αεροπλάνο. Ως φοβία, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ορίζεται ο επίμονος και παράλογος φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, ή κατάσταση. Το άτομο κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του να αποφύγει το αντικείμενο του φόβου του παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει ότι οι φόβοι του είναι υπερβολικοί ή μη ρεαλιστικοί. Μία φοβία μπορεί να προκύψει από κάποιο τραυματικό γεγονός –φαντάζομαι ότι αυτό θα πάθουν κάποιοι από τους επιβάτες της πτήσης Σεούλ – Τέξας- είτε μπορεί να αποκτηθεί στην πορεία της ζωής σου, όταν εκτίθεσαι στους φόβους των άλλων. Π.χ. κάποιος που έχει φοβία με τους καρχαρίες στην Ελλάδα, το πιθανότερο είναι ότι την απέκτησε παρακολουθώντας τα «Σαγόνια του Καρχαρία».
Μην το δείτε εάν έχετε και την παραμικρή υποψία φόβου για τα αεροπλάνα!
Σε μία πρόχειρη αναζήτηση στο ίντερνετ συνειδητοποίησα ότι οι πετοφοβικοί είναι αρκετά οργανωμένοι σε διάφορα forum στην Ελλάδα, όπου ανταλλάσσουν εμπειρίες και συμβουλές. Υπολογίζεται ότι σχεδόν 3 στα 10 άτομα έχουν αεροφοβία, ενώ 1 στους 10 δεν μπαίνει καν στο αεροπλάνο. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου στην Αμερική, στο τέταρτο τρίμηνο του 2001 η επιβατική κίνηση στα αεροπλάνα μειώθηκε κατά 18% σε σύγκριση με το 2000. «Είναι ενδεικτικό ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πτώση του αεροπλάνου της Helios στο Γραμματικό της Αττικής εμφανίζονταν αυξημένα περιστατικά φοβίας σε Έλληνες επιβάτες» είχε δηλώσει ο κ. Ιωάννης Μάρκου, γιατρός Αεροπορικής Ιατρικής σε άρθρο της Καθημερινής.
Παλιότερα είχα δει θέματα στα ΜΜΕ για τα σεμινάρια της Austrian Airlines για ανθρώπους που φοβούνται τα αεροπλάνα. Εκεί στελέχη της εταιρείας εξηγούσαν στους φοβισμένους επιβάτες κατά τη διάρκεια αληθινής ή ψεύτικης πτήσης τι συμβαίνει ακριβώς και απαντούσαν στις ερωτήσεις τους. Αυτή η προσέγγιση λέγεται θεραπεία γνωστικής συμπεριφοράς. Σύμφωνα με τους ειδικούς αυτό που φοβίζει τον περισσότερο κόσμο είναι οι αναταράξεις των αεροπλάνων και γι' αυτό εκτιμούν πως αν όσοι φοβούνται αποκτήσουν γνώση του πώς πετάει ένα αεροσκάφος, τότε ο φόβος μειώνεται δραματικά. Επίσης αναφέρουν πως τα αεροπλάνα δεν πέφτουν εξαιτίας φυσικών φαινομένων, πέφτουν εξαιτίας ανθρώπινων λαθών. Συγκεκριμένα «σε κάθε 1.000.000 απογειώσεις συμβαίνουν 0,8 δυστυχήματα» είχε πει ο κ. Κώστας Ρωσσίδης, πιλότος με μεγάλη εμπειρία, κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου για την αεροφοβία.
Τα αεροπλάνα παραμένουν τα πιο ασφαλή μέσα μεταφοράς στον πλανήτη. Παρ' όλα αυτά το να βλέπεις αεροπορικά δυστυχήματα στο Διαδίκτυο είναι μια γλυκιά «διαστροφή». Το πρόβλημα είναι πως αν δεν τα τοποθετήσεις στη σωστή τους διάσταση τα γεγονότα, τότε αποχαιρέτα τα Χριστούγεννα στη Νέα Υόρκη και το ανοιξιάτικο αεράκι στο Παρίσι.
ΠΗΓΗ: vice.com