Οι Ταλιμπάν είναι ένα σκληροπυρηνικό ισλαμιστικό κίνημα στο Αφγανιστάν και από το 2001, που ανατράπηκαν από την εξουσία, έχουν εξεγερθεί εναντίον της υποστηριζόμενης από τη Δύση κυβέρνησης στην Καμπούλ.
Αρχικά το κίνημα προσήλκυσε μέλη από τους μαχητές «μουτζαχεντίν» που, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, είχαν πολεμήσει εναντίον των σοβιετικών δυνάμεων στα χρόνια του 1980. Η οργάνωση των Ταλιμπάν έγινε το 1994 μία από τις παρατάξεις που συμμετείχαν στον εμφύλιο πόλεμο και έφτασε το 1996 να ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, όπου επέβαλε μια αυστηρή εκδοχή του ισλαμικού νόμου. Οι αντίπαλοι των Ταλιμπάν και δυτικές χώρες κατηγόρησαν το κίνημα για βάναυση επιβολή της δικής του εκδοχής της σαρία και για καταπίεση θρησκευτικών μειονοτήτων.
Ο ιδρυτής των Ταλιμπάν και αρχικός ηγέτης τους ήταν ο Μουλάς Μοχάμαντ Όμαρ, ο οποίος διέφυγε και κρύφτηκε μετά την ανατροπή των Ταλιμπάν από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ τοπικές δυνάμεις μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τόσο μυστικό κρατήθηκε το μέρος όπου κρυβόταν, ώστε ο θάνατός του, το 2013, επιβεβαιώθηκε μόνο δύο χρόνια αργότερα από τον γιο του.
Οι Ταλιμπάν φαίνεται να επικρατούν και πάλι στρατιωτικά στο Αφγανιστάν. Αφότου τα ξένα στρατεύματα άρχισαν να αποσύρονται, έχουν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της χώρας και τώρα ελέγχουν τις πρωτεύουσες δέκα εκ των 34 επαρχιών.
Ακολουθούν μερικοί από τους σημαντικότερους ηγέτες του κινήματος.
- Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα
Γνωστός ως ο «Ηγέτης των Πιστών», αυτός ο μελετητής του ισλαμικού νόμου είναι ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν και έχει τον τελευταίο λόγο στις πολιτικές, θρησκευτικές και στρατιωτικές υποθέσεις της οργάνωσης.
Ο Αχουντζάντα ανέλαβε όταν ο προκάτοχός του, ο Αχτάρ Μανσούρ, σκοτώθηκε από πλήγμα αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροπλάνου το 2016 κοντά στα αφγανοπακιστανικά σύνορα. Επί 15 χρόνια, μέχρι την ξαφνική εξαφάνισή του το Μάιο του 2016, ο Αχουντζάντα δίδασκε και κήρυττε σε ένα τζαμί στην Κουσλάκ, μια πόλη στο νοτιοδυτικό Πακιστάν, είπαν στο Ρόιτερς συνεργάτες του και φοιτητές του.
Πιστεύεται ότι είναι περίπου 60 ετών και είναι άγνωστο πού βρίσκεται.
- Μουλάς Μοχάμαντ Γιακούμπ
Γιός του ιδρυτή των Ταλιμπάν Μουλά Όμαρ, ο Γιακούμπ επιβλέπει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της οργάνωσης και, σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων ενημέρωσης, βρίσκεται μέσα στο Αφγανιστάν.
Είχε προταθεί για να αναλάβει συνολικά ηγέτης του κινήματος σε διάφορες κούρσες για την ηγεσία, όμως το 2016 προώθησε τον Αχουντζάντα επειδή αισθανόταν πως δεν είχε πείρα στο πεδίο της μάχης και πως ήταν πολύ νέος, σύμφωνα με έναν διοικητή των Ταλιμπάν που συμμετείχε στη συνάντηση κατά την οποία επελέγη ο διάδοχος του Μανσούρ.
Ο Γιακούμπ πιστεύεται πως είναι ηλικίας 30-35 ετών.
- Σιρατζουντίν Χακάνι
Γιός του εξέχοντος διοικητή των μουτζαχεντίν Τζαλαλουντίν Χακάνι, ο Σιρατζουντίν ηγείται του δικτύου Χακάνι, μιας χαλαρά διαρθρωμένης οργάνωσης που επιβλέπει τα οικονομικά των Ταλιμπάν και τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς τους στα σύνορα μεταξύ Πακιστάν και Αφγανιστάν. Μερικοί ειδικοί πιστεύουν πως οι Χακάνι εισήγαγαν τις επιθέσεις καμικάζι στο Αφγανιστάν και έχουν κατηγορηθεί για πολύκροτες επιθέσεις, ανάμεσα στις οποίες μια επιδρομή σε κορυφαίο ξενοδοχείο της Καμπούλ, μια απόπειρα δολοφονίας του τότε προέδρου Χαμίντ Καρζάι και μια επίθεση καμικάζι εναντίον της ινδικής πρεσβείας.
Ο Χακάνι πιστεύεται πως είναι ηλικίας από 45 έως 55 ετών. Το πού βρίσκεται είναι άγνωστο.
- Μουλάς Αμπντούλ Γάνι Μπαράνταρ
Ένας από τους συνιδρυτές των Ταλιμπάν, ο Μπαράνταρ ηγείται τώρα του πολιτικού γραφείου του κινήματος και είναι μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας που έχουν οι Ταλιμπάν στην Ντόχα στο πλαίσιο των προσπαθειών για την εκπόνηση μιας πολιτικής συμφωνίας που θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μια κατάπαυση του πυρός και για ειρήνη διαρκείας στο Αφγανιστάν. Η διαδικασία δεν έχει προχωρήσει σημαντικά τους τελευταίους μήνες.
Ο Μπαράνταρ, ο οποίος αναφέρεται ως ένας από τους πιο έμπιστους διοικητές του Μουλά Όμαρ, είχε συλληφθεί το 2010 από δυνάμεις ασφαλείας στο Καράτσι του νότιου Πακιστάν και είχε απελευθερωθεί το 2018.
- Σερ Μοχάμαντ Αμπάς Στανεζκάι
Πρώην υφυπουργός στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν πριν από την ανατροπή της, ο Στανεζκάι έζησε στην Ντόχα για σχεδόν μια δεκαετία και το 2015 τέθηκε επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της οργάνωσης εκεί.
Έχει λάβει μέρος σε διαπραγματεύσεις με την αφγανική κυωέρνηση και έχει εκπροσωπήσει τους Ταλιμπάν σε διπλωματικά ταξίδια σε αρκετές χώρες.
- Αμπντούλ Χακίμ Χακάνι
Είναι επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας των Ταλιμπάν. Πρώην σκιώδης αρχιδικαστής των Ταλιμπάν, ηγείται του ισχυρού συμβουλίου των μελετητών του ισλάμ και θεωρείται ευρέως πως είναι ο άνθρωπος που ο Αχουντζάντα εμπιστεύεται περισσότερο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ