Τα πιστόλια είναι τα πυροβόλα όπλα χειρός, τα οποία βάλλουν ημιαυτόματες ή αυτόματες βολές και τροφοδοτούνται με φυσίγγια, τα οποία βρίσκονται σε αποθήκη(γεμιστήρα) τοποθετημένη, συνήθως, στο εσωτερικό της λαβής του όπλου.
Η ονομασία πιστόλι προήλθε από τα πρώτα εμπροσθογεμή όπλα χειρός(πιστόλες),που κατασκευάσθηκαν γύρω στο 1500 μ.Χ. στην πόλη της Ιταλίας Pistoia.
Σαν πιστόλια για πολλές εκατονταετίες αναφερόντουσαν αυτά τα εμπροσθογεμή όπλα και τα περίστροφα ακόμη,όταν αυτά εμφανίσθηκαν στη δεκαετία του 1830.
Το πρώτο πραγματικά ημιαυτόματο (αυτογεμές) πιστόλι κατασκευάσθηκε το 1893 από τον Γερμανό Hugo BORCHARDT. Βασίσθηκε στη λειτουργία του πολυβόλου που κατασκεύασε ο sir Hiram MAXIM το 1883, ήταν διαμετρήματος 7,65 mmBorchardt, συνολικού μήκους 349 χιλιοστών, βάρους 1.300 γραμμαρίων και δεχόταν οκτώ φυσίγγια σε σταθερή αποθήκη (γεμιστήρα) με πίεση.
Το 1898 ο Γερμανός Peter Paul MAUSER παρουσιάζει το δικό του ημιαυτόματο πιστόλιδιαμετρήματος 7,63 Mauser, μήκους 298 χιλιοστών, το οποίο δέχεται στην σταθερήαποθήκη του δέκα φυσίγγια.
Το 1904 ο Γερμανός Georg LUGER θέτει σε κυκλοφορία το πιστόλι Ρ-08, το γνωστόLuger η Parabellum, διαμετρήματος 9Χ19 mm, το οποίο υιοθετήθηκε σχεδόν αμέσως από τις Γερμανικές ένοπλες δυνάμεις.
Σήμερα το διαμέτρημα αυτό είναι το τυποποιημένο διαμέτρημα για πιστόλια και υποπολυβόλα, που δέχεται και χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ.
Το 1900 έχει προηγηθεί η σχεδίαση του πιστολιού Μ-1900 από τον Αμερικανό John Moses BROWNING, το οποίο κατασκευάσθηκε από την Βελγική εταιρία Fabrique Nationale Herstal d’ Armes de Guerre με διαμέτρημα 7,65 mm (0,32 A.C.P.).
H Αγγλική εταιρία Wembley παρουσιάσθηκε στο χώρο το 1906 με ένα βαρύ πιστόλι διαμετρήματος 0,445 εκατοστών της ίντσας. ΗΑυστριακή STEYR επέδειξε τα σημαντικά πιστόλια Μ-1907 και Μ-1912.
Το έτος 1911 κατασκευάζεται από την COLT σε σχέδια του J.M. Browning το πιστόλι Μ-1911 διαμετρήματος 0,45 Α.C.P., το οποίο ακόμη και σήμερα θεωρείται από πολλούς,κυρίως στις Ε.Π.Α., σαν το πιο αποτελεσματικό πιστόλι για στρατιωτική και αστυνομική χρήση.
Ένα παρόμοιο πιστόλι κατασκεύασε το 1930 ο Ρώσος FyodorTOKAREV, το μοντέλο ΤΤ-30 σε διαμέτρημα 7,62Χ25 mm. Ο Γερμανός οπλοποιός Carl WALTΗER το 1929 κατασκευάζει το πρώτο πιστόλι διπλής ενέργειας, το μοντέλο ΡΡ διαμετρήματος 7,65 mm.
Η Ιταλική εταιρία ΒΕRETTA παρουσιάζει δύοπολύ σημαντικά μοντέλα το Μ-1934 διαμετρήματος 9mm Corto (short) και τo M-1935 διαμετρήματος 7,65 mm. Η Walther το 1938 παρουσιάζει το μοντέλο Ρ-38,το οποίο είναι διπλής ενέργειας, διαμετρήματος 9mm Para και είναι το βασικό όπλων των Γερμανών κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου.
Αξιοσημείωτες κατασκευές και παραγωγές έχουν ισπανικές εταιρίες όπως η ASTRA με τα μοντέλα 100,200,400 και οι STAR, GABILONDO και άλλες.
Επίσης η Τσεχοσλοβάκικη Ceska Zbrojovka, που αργότερα έδωσε το πιστόλι CZ-75. Tο 1935 η Βελγική FN κυκλοφόρησε το πιστόλι Browning Hi Power, το πρώτο πιστόλι.