Mια ανεκτίμητη επένδυση για τον πληθυσμό της εκάστοτε «κοινότητας» και κατ’ επέκταση όλης της χώρας
Προτού κάποιος αντιμετωπίσει επιφυλακτικά την ανάγκη για γνώσεις Βασικής Υποστήριξης Ζωής – Basic Life Support (BLS), καθολικά από τον πληθυσμό μιας πόλης, μιας συνοικίας, ενός χωριού, ενός εργασιακού περιβάλλοντος κ.ο.κ., θα πρότεινα να αναρωτηθεί αν μπορεί να δώσει άμεση απάντηση σε καθεμία από τις παρακάτω 5 ερωτήσεις και κατά πόσο αυτή είναι ορθή, σύμφωνα με τα τρέχοντα επιστημονικά δεδομένα.
1. Μπορώ να αναγνωρίσω και στη συνέχεια να αντιμετωπίσω μια καρδιακή ανακοπή;
2. Πώς μπορώ να βοηθήσω ένα παιδάκι που δεν αναπνέει επειδή κατάπιε κάποιο παιχνίδι;
3. Ποιός αριθμός έκτακτης ανάγκης μπορεί να κληθεί από ένα κινητό, ακόμη και χωρίς την ύπαρξη κάρτας sim σε αυτό;
4. Τι πρέπει να κάνω για έναν άνθρωπο χωρίς αισθήσεις που όμως αναπνέει, κοινώς λιποθύμησε;
5. Πώς πρέπει να χειριστώ κάποιον που «στραβοκατάπιε» σε ένα γεύμα και χάνει την αναπνοή του;
Ωστόσο θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς: «εγώ δεν είμαι γιατρός οπότε δε μπορώ να κάνω κάτι για έναν άνθρωπο με καρδιακή ανακοπή, σωστά;» ΛΑΘΟΣ!
Κάθε 45 δευτερόλεπτα, κάπου στην Ευρώπη ένας άνθρωπος παθαίνει καρδιακή ανακοπή και καταρρέει. Όχι, δεν καταρρέει μέσα σε νοσοκομεία, υπό το άγρυπνο βλέμμα ιατρών και νοσηλευτών. Καταρρέει σε δρόμους, πλατείες, σπίτια, καταστήματα, χώρους συναθροίσεων κ.α., μπροστά στα μάτια συνήθως οικείων και φιλικών του προσώπων. Ακόμη και σε πολύ προηγμένα κράτη, με άριστα συστήματα άμεσης προνοσοκομειακής βοήθειας και υπερσύγχρονες υγειονομικές μονάδες, ο άνθρωπος που κατέρρευσε στη μέση μιας πολυσύχναστης πλατείας έχει ελάχιστες ελπίδες επιβίωσης εάν δεν κάνουν άμεσα κάτι γι’ αυτόν οι παρευρισκόμενοι στο σημείο. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, η έγκαιρη αναζωογόνηση (μέσα στα πρώτα 1 – 2 λεπτά) και η έγκαιρη απινίδωση μιας ανθρώπινης καρδιάς που έχει πάψει να λειτουργεί, μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες επιβίωσης σε ποσοστό άνω του 60%.
Μία από τις διδασκόμενες δεξιότητες σε ένα σεμινάριο BLS/AED του ERC είναι η τεχνική διάνοιξης του αεραγωγού και ο έλεγχος του θύματος για την ύπαρξη αναπνοής.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης – European Resuscitation Council (ERC) λοιπόν, στηριζόμενο σε αυτήν την πολύ ελπιδοφόρα στατιστική, έχει διαμορφώσει μια σειρά πρωτοκόλλων για τη βασική υποστήριξη ζωής, τα οποία καλύπτουν ένα φάσμα επειγουσών και κρισίμων για την ανθρώπινη ζωή καταστάσεων (με σημείο αναφοράς την καρδιοαναπνευστική ανακοπή), το οποίο απευθύνεται ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ, ανεξαρτήτως επαγγελματικής ιδιότητας, μορφωτικού επιπέδου, φύλου ή ηλικίας. Τα πρωτόκολλα αυτά διδάσκονται σε ειδικά, πιστοποιημένα και διεθνώς αναγνωρισμένα σεμινάρια, με κοινά ποιοτικά εκπαιδευτικά standards για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που σημαίνει ότι ο Έλληνας υποψήφιος ανανήπτης εκπαιδεύεται ακριβώς το ίδιο με τον αντίστοιχο Γάλλο υποψήφιο ανανήπτη κ.ο.κ. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τα πρωτόκολλα αυτά στηρίζονται σε απλούς χειρισμούς με μόνο «εργαλείο» τα χέρια του ανανήπτη, καθώς όπως προαναφέρθηκε η καρδιακή ανακοπή συμβαίνει κατά συντριπτική πλειοψηφία στο εξωνοσοκομειακό περιβάλλον, με παρευρισκόμενους τυχαίους, απλούς πολίτες, χωρίς ιατρικές γνώσεις ή εργαλεία!
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Το αυτοκίνητο δεν είναι πάντα η καλύτερη κάλυψη - Ορίστε η απόδειξη
Τα εκπαιδευτικά σεμινάρια βασικής υποστήριξης ζωής του ERC, επικεντρώνονται στην πολλή και ποιοτική πρακτική εξάσκηση των εκπαιδευομένων υποψηφίων ανανηπτών, ενταγμένων σε ολιγομελείς ομάδες, με τη χρήση υπερσύγχρονου εξοπλισμού και όχι στην εξάντληση του εκπαιδευτικού χρόνου σε θεωρία και διαλέξεις, με τις τελευταίες να περιορίζονται στο ελάχιστο - στον απολύτως αναγκαίο χρόνο.
Όλα τα προπλάσματα (κούκλες) που χρησιμοποιεί η ΕΕΕΠΦ Πάτρας στα σεμινάριο BLS/AED του ERC, είναι εφοδιασμένα με τον ειδικό ηλεκτρονικό μηχανισμό QCPR, ο οποίος συνεργαζόμενος με αντίστοιχη smart εφαρμογή, αξιολογεί σε ποσοστό επί τοις εκατό την ποιότητα των θωρακικών συμπιέσεων και των εμφυσήσεων διάσωσης που εφαρμόζει ο εκπαιδευόμενος. Αυτή η άμεση ανατροφοδότηση ωφελεί τα μέγιστα, ενώ αποτυπώνει και τη ραγδαία βελτίωση των εκπαιδευόμενων κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, καθώς προχωρούν από τον έναν σταθμό δεξιοτήτων στον επόμενο.
Κάποιος που θα παρακολουθήσει και θα ολοκληρώσει επιτυχώς ένα τέτοιο πιστοποιημένο σεμινάριο βασικής υποστήριξης ζωής του ERC, θα είναι σε θέση:
- Να αξιολογήσει ένα θύμα το οποίο έχει καταρρεύσει.
- Σε περίπτωση ανακοπής να το υποστηρίξει, εκτελώντας θωρακικές συμπιέσεις και εμφυσήσεις διάσωσης.
- Να χρησιμοποιήσει με ασφάλεια έναν Αυτόματο Εξωτερικό Απινιδωτή – Automated External Defibrillator (AED).
- Να τοποθετήσει ένα αναίσθητο θύμα που αναπνέει στη θέση ανάνηψης, ασχέτως σωματικής διάπλασης.
- Να αντιμετωπίσει ένα θύμα πνιγμονής από ξένο σώμα, μια πολύ συνήθη, αλλά άκρως επείγουσα κατάσταση.
Ένας από τους φορείς υλοποίησης των σεμιναρίων Βασικής Υποστήριξης Ζωής με χρήση Αυτόματου Εξωτερικού Απινιδωτή (BLS/AED) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης (ERC) είναι μια μη κερδοσκοπική εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας «ΕΕΕΠΦ» (www.eeepf.gr). Το τμήμα αυτής με έδρα την Πάτρα (www.eeepfpatras.gr), κατά την τελευταία πενταετία έχει υλοποιήσει επιτυχώς 41 πιστοποιημένα σεμινάρια βασικής υποστήριξης ζωής, «δημιουργώντας» έτσι 1.100 ανανήπτες στην πόλη μας και πέριξ αυτής. Αυτό πρακτικά μεταφράζεται σε 1.100 συμπολίτες μας, οι οποίοι έχουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες να υποστηρίξουν οπουδήποτε και οποτεδήποτε, αποτελεσματικά και με ασφάλεια, έναν άνθρωπο που κατέρρευσε!
Με τα χέρια του και μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να βοηθήσει τη σταματημένη καρδιά του συνανθρώπου του να ξεκινήσει ξανά, εφαρμόζοντας μέσω σχετικά απλών πρωτοκόλλων ενεργειών, βασικές δεξιότητες. Αυτές τις δεξιότητες και τα πρωτόκολλα διδάσκει το σεμινάριο Basic Life Support/Automated External Defibrillator (BLS/AED) του European Resuscitation Council (ERC), το οποίο υλοποιεί μεταξύ άλλων η Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (ΕΕΕΠΦ).
Η παραίνεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας «Απλέ πολίτη, κάνε έστω κάτι» συνοψίζει τη φιλοσοφία που έχουμε ως εθελοντές εκπαιδευτές, καθώς σκοπός μας είναι να προετοιμάσουμε τα μέλη μιας κοινότητας ανθρώπων ώστε να παρέμβουν την κρίσιμη στιγμή και αποτελώντας έναν από τους κρίκους της αλυσίδας επιβίωσης, να συμβάλλουν τα μέγιστα στο να σωθεί μια ζωή συνανθρώπου μας, καθώς το μόνο χειρότερο από τον θάνατο, είναι ο θάνατος που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί…
Βιβλιογραφία:
- Εκπαιδευτικό υλικό του ERC για σεμινάρια BLS/AED
- Εκπαιδευτικό υλικό ανθρωπιστικού οργανισμού KIDS SAVE LIVES
- Προσωπικές σημειώσεις από σεμινάρια της ΕΕΕΠΦ Πάτρας
Γράφει ο Λάμπρος Δημητρέλος
(Εθελοντής εκπαιδευτής ανανηπτών ERC)