Γράφει η Μαριάννα Αντωνακάκη
Eξολοθρεύοντας το φόβο, μαθαίνοντας να ζεις με το απρόοπτο, δαμάζοντας τη σωματική φύση, παίρνεις την ορθή απόφαση. Και με το δάχτυλο στη σκανδάλη, η απόφαση αυτή είναι που εκτελείται ακαριαία.
Φωτογράφιση για το Μen’s Αrena: ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΑΟΥΝΗΣ
Δοκίμασα να τους καταλάβω μιλώντας τους. Βρέθηκα στο ίδιο σημείο που ίσως βρεθείτε κι εσείς διαβάζοντας. Η βουτιά στο μυαλό ενός ελεύθερου σκοπευτή της ΕΚΑΜ, δεν οδηγεί στην κατανόηση του πώς σκέφτονται και πώς έχουν εξελίξει την εκπαίδευσή τους σε δεύτερη φύση τους, μέσα από μια γνωσιακή οδό. Κοινώς για αυτά που κάνουν, πιστεύουν κι έχουν κατακτήσει για μια τέτοια «επαγγελματική θέση» η κατανόηση δεν περνά από τη διαδρομή της λογικής. Απλούστατα γιατί ο κοινός λογικός νους, δε μπορεί να διαβάσει την εξαίρεση ως κανόνα και το αδύνατο ως εφικτό.
Και κάπου εκεί είναι που συνειδητοποιεί κάποιος πώς είναι να μεταφέρεις με σεμνότητα μια αλήθεια που όχι μόνο ακροβατεί στο φάσμα του «νικώ την ανθρώπινη φύση» αλλά κυρίως που είναι η αλήθεια που ζει ένας ΕΚΑΜίτης, με την εξειδίκευση του σνάιπερ… Και εκεί το αδύνατο γίνεται πιστευτό.
Γιατί η δουλειά, εντός πολλών εισαγωγικών και εν μέσω περισσοτέρων θαυμαστικών, για έναν ΕΚΑΜίτη είναι αυτή, Μια συρροή από αδρεναλίνη, πειθαρχία, δύναμη και ταπεινότητα, ως job description. Αυτό φυσικά και δεν είναι αντιληπτό με τη λογική. Γιατί αυτά τα στοιχεία που παραπέμπουν στη ρουτίνα του σνάιπερ, ο προμετωπιαίος λοβός ενός κοινού ανθρώπινου εγκεφάλου, τα δέχεται και τα αποδέχεται στο πλαίσιο του σινεμά, της μυθοπλασίας…
Έτσι η κατανόηση, γίνεται και από την καρδιά, διότι κάποιος, πρέπει να συνδεθεί με τον απώτερο σκοπό ενός αστυνομικού για μπει στο σκληρό κι αυστηρό σχολείο προς την ΕΚΑΜ, για να τα καταφέρει εκεί και μετά να συμφιλιωθεί και να δεσμευτεί πως θα δαμάσει την ανθρώπινή του φύση, για το κοινό καλό, για τους ανθρώπους, για τους πολίτες. Για σας και για μας. Για όλους.
Για το σχολείο της ΕΚΑΜ τα έχουμε πει πολλές φορές. Λιγότερο από 7% φτάνουν στην αποφοίτηση και για να το λένε όλοι τους, νέοι και παλιοί, αυτό που τους φτάνει στον τερματισμό δεν είναι μόνο οι πρωταθλητικές προδιαγραφές και ο οξύς νους αλλά κυρίως η Ψυχή. Κι εν τέλει έτσι τους κατανοείς, με την ψυχή σου.
Καταλαβαίνοντας αυτό, είσαι σε θέση να κατανοήσεις τα πάντα σχεδόν. Σπάει ένα pattern. Το μυαλό ενός ελεύθερου σκοπευτή της ΕΚΑΜ, είναι σα μια κβαντική βουτιά στο σύμπαν των δυνατοτήτων. Και το συναρπαστικό twist της υπόθεσης; Όσο αδιόρατο ή κινηματογραφικό κι αν διαβάζεται αυτό, πίσω του έχει μια σειρά από γειωμένες και καλοκουρδισμένες συμπεριφορές, ατελείωτης εκπαίδευσης, καθημερινής εγρήγορσης, θρησκευτικής προσήλωσης και πρακτικότητας τα οποία φτιάχνουν τη συνταγή της αριστείας, της σεμνότητας και του αθόρυβου τρόπου δράσης και στο πεδίο της επιχείρησης μα και στην καθημερινότητά τους.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές είναι μια ιδιαίτερη συνθήκη.
Αόρατη απειλή για τον κακοποιό. Αόρατη παρέμβαση σωτηρίας για τον πολίτη.
Ο εκπαιδευμένος ελεύθερος σκοπευτής είναι ένας πολυδιάστατος συγκερασμός «σκληρών» δεξιοτήτων όπως η γνώση όπλων, η γνώση κι η διαχείριση του εξοπλισμού εν γένει, η στρατηγική ανάγνωση των δεδομένων της επιχείρησης, η αγαστή συνεργασία με κάθε εμπλεκόμενο στην επιχείρηση και συνάμα, εκπληκτική γνώση της βαλλιστικής, της φυσικής, σώμα σε πλήρη έλεγχο με υποταγμένο το υποσυνείδητο επί του σκοπού αλλά και soft skills που παίζονται στα δάχτυλα, όπως η συναισθηματική σταθερότητα, η ενεργητική διανοητική ουδετερότητα, η ενσυναίσθηση σε κατάσταση εσωτερικής εγρήγορσης καθώς και μια στωική αποδοχή των δυσκολιών που σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο σύνολο περιστάσεων.
Υπάρχουν αμέτρητες περιπτώσεις, όπου ένας μόνο ελεύθερος σκοπευτής, που ξεκινά με μια επιχειρησιακή μυστικότητα για μας τους πολλούς και για τους δικούς του ανθρώπους που πρέπει να αυτοσχεδιάσει, να λειτουργήσει πέρα από κάθε ελπίδα υποστήριξης, αλλά ακόμα και τότε το σύνολο των δεξιοτήτων του και η εκπαίδευσή του, ο καλοκουρδισμένος μηχανισμός συνολικά στην ΕΚΑΜ, τον βοήθησαν και κατάφερε να πραγματοποιήσει την αποστολή και να επιστρέψει σπίτι χωρίς να πληγεί, παρόλο που η επιχείρηση είναι πάντα ένα μεγάλο σύνολο απειλών και απρόβλεπτων γεγονότων.
Για πολλοστή φορά στην ΕΚΑΜ, για πρώτη φορά με τους ελεύθερους σκοπευτές το Men’s Arena, συνομιλεί μαζί τους. Εκείνοι με την επωνυμία της εμπειρίας τους και για αυτονόητους λόγους με το απόρρητο του ονόματός τους, ανοίγουν κυρίως την ψυχή τους και αφήνουν τα όσα κλειστά χαρτιά τους, κλειστά για λόγους προστασίας ατόμων, στοιχείων κι επιχειρησιακών δεδομένων.
Η συζήτηση με την πολύτιμη συμμετοχή του πολύ έμπειρου Διοικητή της Μονάδας, κ. Πέτρου Τζεφεράκου οδηγεί σε πολλές συνειδητοποιήσεις, φωτίζοντας τους βηματισμούς που επιτρέπουν στον εγκέφαλο ενός ελεύθερου σκοπευτή να λειτουργεί με αυτόν τον υπεράνθρωπα ακριβή, υπολογισμένο τρόπο.
Αυτή η συζήτηση εμπνέει περισσότερο, παρά αποκαλύπτει στους αναγνώστες πώς να κατανοήσουν και να εφαρμόσουν αυτά τα βήματα, για να βγει ο καθένας από το περιοριστικό του μοτίβο, καθώς πέρα από τις δάφνες και τα χειροκροτήματα, τη σεμνότητα και το καθήκον που ταυτόχρονα αντιστοιχεί σε αυτή την επίλεκτη Μονάδα της ΕΛ.ΑΣ., αν μπορεί ένας από μας στο μεγάλο γράφημα της ανθρώπινης φύσης, τότε μπορούμε ίσως όλοι. Το αισιόδοξο φύεται εκεί ακριβώς όπου ανθεί και το αξιοθαύμαστο: Μέσω της προσέγγισης αυτών των προηγμένων τεχνικών της ειδικής, επίλεκτης εκπαίδευσης στην ΕΚΑΜ καθώς και της αιχμής της νευροεπιστήμης. Αυτό το αφιέρωμα μοιράζεται εμπειρίες των ελεύθερων σκοπευτών, συγκεκριμένες στρατηγικές και δεξιότητες τους που κάνουν εμάς, τους απλούς ανθρώπους να θυμόμαστε πως ενώ εμείς κοιμόμαστε, δουλεύουμε, αθλούμαστε ή βολτάρουμε, κάπου, κάποιοι σεμνοί και ατρόμητοι, κάνουν αυτό που τιμούν ως καθήκον τους. Και ναι αυτό, στη θεωρία αλλά στη σφαίρα της κινητοποίησης ημών του μη μάχιμου πληθυσμού με αυτόν τον τρόπο μας βοηθά ίσως να είμαστε καλύτεροι: Στις δουλειές μας. Στις σχέσεις μας. Στην εκτελεστική μας λήψη αποφάσεων. Στα μονοπάτια που επιλέγουμε να διασχίσουμε στη ζωή… Ως άτομα κι ως πολίτες.
Μαθαίνοντας πώς οι ελεύθεροι σκοπευτές διδάσκουν το μυαλό τους για να εξαλείψουν τις διασπάσεις του νου, να χακάρουν τους φόβους και να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα, μπορούμε επίσης να αναπτύξουμε την ψυχική «σκληρότητα» ή ανθεκτικότητα που χρειαζόμαστε για να επιτύχουμε τους στόχους που φαίνεται να μας δοκιμάζουν τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στη ζωή.
Ο σύγχρονος άνδρας του 2021 ίσως νιώθει πως χρειάζεται να αποδείξει πολλά παραπάνω από ότι πιο παλιά και πιο σύνθετα σίγουρα στη φύση του. Και δεν είναι μόνο η επικαιρότητα της Δημόσιας Τάξης που έφερε το Men’s Arena στο κέντρο εκπαίδευσης της ΕΚΑΜ, ούτε μόνο το αναμφισβήτητο κύρος κι η δύναμη των ανδρών της, πίσω από τη σκανδάλη της απόφασης.
Με μια πανδημία να έχει φέρει τα πάνω κάτω στην ανθρωπότητα, αυτόν τον ιό που η δύναμη των ανδρών με τα μαύρα μας εμπνέει να γιατρέψουμε μέσα από τη δύναμη της ψυχής και του Νου, είναι ο διανοητικός ιός της παραίτησης.
Τίποτα σε αυτόν τον κόσμο δε συμβαίνει σε κενό. Όλοι είμαστε σε ένα οικοσύστημα όπου ο ένας επηρεάζει τον άλλον. Οι περιστάσεις που βρίσκονται σε διαφορετικά άκρα του φάσματος της ανθρώπινης δραστηριότητας συνδέονται συχνά από την υποκείμενη δεξιότητα των ανθρώπων που εμπλέκονται σε αυτά.
Αυτά που ακολουθούν διαβάζοντας, διαδώστε τα. Όχι εκτός, αλλά εντός. Διαδώστε τα μέσα σας.
Ο Β. περιγράφει με μια φράση τι θα πει στο τέλος της μέρας να είσαι sniper… Είναι χρόνια στη Μονάδα. Είναι έμπειρος, αλλά εκτιμά, όπως οι πολλοί, πως αρκεί ένα κακό momentum.
«…Το στοίχημα είναι να προβλέψεις καταστάσεις να μη διαταράξουν την ετοιμότητα της εσωτερικής δύναμης και γαλήνης» και συνεχίζει βάζοντας τη δική του σύνδεση με το όραμα και την αποστολή του: «Προέρχομαι από το εθνόσημο. Ο πατέρας μου με ενέπνευσε. Κάποτε μοιράστηκε σπίτι, όταν ήμουν μικρός μια ιστορία για τη διάσωση ενός πολίτη, σπανίως μιλούσε για τη δουλειά του και πρακτικά κι εκείνη τη φορά μίλησε για τη σημασία του να μείνει πιστός στο καθήκον και στη δέσμευσή του ένας Αστυνομικός. Αυτό με ενέπνευσε. Μετά την Ολυμπιάδα δημιουργήθηκε στα μάτια του κόσμου μια πιο παρούσα εικόνα της ΕΚΑΜ, εννοώντας πως είδαν την ΕΚΑΜ σε ένα άλλο πλαίσιο, μαζί συγκινητικό και δυναμικό, με ισχυρή αποστολή αλλά όχι σε κρίση. Άλλωστε στις κρίσεις και στις αποστολές δεν υπάρχουν κάμερες. Όταν λίγο μετά στο παγκόσμιο συνέδριο των G8 είδα full face τα «παιδιά» της ΕΚΑΜ, με το τακτικό κομμάτι, αυτό το βλέμμα που πέρασε η Μάχιμη Υπηρεσία μαζί με την ανθρωπιά, την ασφάλεια και τον επαγγελματισμό, αυτή η αβίαστη δύναμη μαζί με την αφοσίωση στο καθήκον με ενέπνευσαν. Πρώτα πέρασα από την ΟΠΚΕ και μετά πέρασα το σχολείο της ΕΚΑΜ επιτυχώς και έχω την τιμή να είμαι εδώ.
Η ΕΚΑΜ είναι σε όλη της διαδρομή, ένα μεγάλο σχολείο. Υπάρχει τεράστια υποστήριξη αλλά υπάρχουν και αυτονόητα υψηλές απαιτήσεις. Και όλο αυτό είναι σαν να δίνει σχήμα στην συνύπαρξη της έξαψης με ανυπομονησία από τη μια και στην σεμνότητα και στη διαρκή ετοιμότητα από την άλλη. Με την ηλικία αυτά μπαίνουν σε μια ευθυγράμμιση, η εμπειρία και το υπόδειγμα των πιο έμπειρων και παλιών στη ομάδα φορμάρει το κατάλληλο mindset. Mε τον καιρό μαθαίνεις πως η ενημέρωση για την επιχείρηση είναι σπουδαία και η απενημέρωση είναι σπουδαιότερη…
Κάθε δουλειά αφήνει το στίγμα της. Στη δική μας, μας μορφώνει κι η ασχήμια της κοινωνίας, με σκοπό εμείς να θυμόμαστε πως πρέπει να τιμάμε τη Δημοκρατία και το πολίτευμα μέσα από μια αθόρυβη και διακριτική δράση, και στο πεδίο που τιμά τη Δημοκρατία και το δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών να ζουν ασφαλείς και προστατευμένοι στη χώρα τους. Η ΕΚΑΜ έχει ένα ιδιαίτερο παράδοξο. Μας βλέπουν με τα όπλα και τον εξοπλισμό και ο συνειρμός είναι «πολεμικός» εμείς όμως, σαφώς δεν είμαστε στρατός και, είμαστε εκτός σε αποστολή για την προάσπιση της ασφάλειας, της ειρήνης και της ευνομίας. Πια η τεχνολογία βοηθά πολύ. Υπάρχει πληθώρα πληροφορίας κι όμως πάντα το ζητούμενο είναι και παραμένει η διαχείριση αυτών. Η γνώση είναι δύναμη. Και η δύναμη έχει ευθύνη».
Και πώς όλα αυτά συνδέονται με μια σκανδάλη, ρωτώ.
«…Η απάντηση είναι πολύσημη», απαντά ευφυώς ο Β. και συνεχίζει λέγοντας ότι «… για τους ελεύθερους σκοπευτές υπάρχει διαδικασία που ακολουθεί η Μονάδα, υπάρχει ένα εσωτερικό σχολείο επιλογής, όπου δεν αρκεί φυσικά να είναι κάποιος καλός στη στόχευση. Μεγάλη σημασία έχουν και τα soft skills. Οι υποψηφιότητες κρίνονται ως συνδυασμός και των δυο πεδίων. Άλλωστε η αλληγορία στην ΕΚΑΜ που ισχύει σχεδόν πάντα είναι να βρεις τον ουσιαστικό στόχο στην κάθε επιχείρηση, στην προσωπική σου βελτίωση και στην συνύπαρξη στη Μονάδα. Κυρίως όμως, είναι να βρεθεί στην ορθή και παράλληλη στόχευση: χαρακτήρα, Ηρεμίας, Ευθύνης και Παρατηρητικότητας, σε αστικό ή ανοιχτό πεδίο μάχης, γρήγορη προσαρμογή, πολύ πέρα από το drill. Ως sniper σκανάρεις το περιβάλλον και το μικρο-περιβάλλον στην πιο μικρή λεπτομέρειά του και συνδυαστικά. Ο στόχος έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Τον έχεις τοποθετήσει εσύ, αλλάζει κάτι; Και φυσικά οι συνθήκες: χιόνι, ζέστη. παραλία, πολυκατοικία, τζάμια, ήχοι, θόρυβοι, ησυχία… και πώς αυτά επιδρούν στην λειτουργική δομή του σώματος και του νου.
Ο ελεύθερος σκοπευτής είναι μια πολυδύναμη συνθήκη στην αποστολή. Πολλές φορές είναι μέτρο πίεσης, είναι μέρος του να ζητηθεί η παρουσία του από έναν Διαπραγματευτή, σε θέση όπου φαίνεται κι αυτό δημιουργεί μια θέση και μια ανάγνωση από μόνο του, ή σε θέση όπου είναι αφανής κι αυτό έχει μια άλλη θέση και μια άλλη ανάγνωση. Ο σκοπευτής οφείλει να προετοιμαστεί σωματικά, διανοητικά, τεχνικά και συστημικά, προς όλα τα άλλα μέρη – μέλη της αποστολής και τη Διοίκηση. Και πάλι μέρος της εκπαίδευσής μας είναι να είμαστε προετοιμασμένοι για 5000 σενάρια, να συμβεί το 5001ο και πάλι να μπορέσει να ανταποκριθεί. Η παρατηρητικότητα, το on & off ανάμεσα σε περιφερειακή και την εστιακή όραση, η συστημική όραση, του να είσαι τα μάτια κάποιου άλλου ή κάποιος άλλος να συμπληρώνει τα δικά σου είναι κάτι που μαθαίνεις να εξασκείς στο έπακρο. Μέσα από την υπομονή και την παρατηρητικότητα μαθαίνει ο σκοπευτής να εμπιστεύεται τον τρόπο που διαβάζει και τον τρόπο που κινείται ο κακοποιός και πως αυτό επηρεάζει την επιχείρηση. Ακόμη κι η διαίσθησή του περνά μέσα από φίλτρα πειθαρχίας για το πώς θα περάσει μια πληροφορία στην ομάδα εφόδου. Ακούγεται ίσως περίεργο αλλά έτσι κάπως ισορροπούν μετά από πολλή εκπαίδευση τα πράγματα.
Πολλά ακούγονται παράλογα, όμως αν μου επιτραπεί να προσυπογράψω κάτι, είναι πως όταν το κίνητρο και το όραμα είναι δυνατά και παρόντα, τότε το σώμα μπορεί να ξαναπρογραμματιστεί από το Νου, ανάλογα με το σκοπό. Ακόμη κι οι ίδιοι οι μηχανισμοί της επιβίωσης, επαναπρογραμματίζονται γιατί έχει επαναπρογραμματιστεί το σύστημα των πεποιθήσεων ενός σκοπευτή καθώς προετοιμάζεται για μια αποστολή. Είναι σα να ρίχνει μικρές άγκυρες και να βγάζει κάποιες πρίζες τις οποίες ξέρει που θα βρει μετά και πώς θα ξανασυνδέσει. Plug off to play in… Άλλωστε εκτός από τον ίδιο τον εαυτό του ο sniper τιμά την ασφάλεια και την ακεραιότητα του ανθρώπου εν γένει. Όλα τα παιδιά της ομάδας θέλω να πάνε σπίτι τους. Κι ο κακοποιός, αξιώνουμε όλοι να βρει τη δικαιοσύνη κι όχι το χώμα. Ναι είμαστε με τα όπλα, τα οποία ενεργούν ως το τελευταίο όριο στην αποστολή. Η ανάλυση εδώ γίνεται για να φτάσουμε στη λύση κι όχι στην παράλυση».
Είναι σαν να ξετυλίγεται στη συζήτηση ένα παράδοξο. Όμως αυτή είναι η πραγματικότητα. Οι άνδρες με τα μαύρα, οι snipers με τα όπλα, είναι παρόντες για να μη χρειαστεί να γίνουν ενεργοί. Ετοιμάζονται χρόνια, για μια στιγμή όπου και πάλι, εξαντλούνται τα περιθώρια για να μην χρειαστεί να διαταραχτεί η ειρήνη κι ευνομία. Οι snipers δεν είναι πληρωμένοι δολοφόνοι. Δεν προκαλούν παράπλευρες απώλειες , δε διαπραγματεύονται την ειρήνη, τη Δημοκρατία και την ηρεμία της κοινωνίας. Η ζωή είναι υπεράνω όλων.
«… Θυμάμαι το 2013, σε μια επιχείρηση αναζήτησης κακοποιών, στο βουνό έμεινα 9 ώρες ακίνητος» εξηγεί ο Β. και προσθέτει «τώρα που στο περιγράφω εγώ ο ίδιος το ακούω απίθανο.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στην ιστοσελίδα mensarena.gr