Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, την ελληνική ιθαγένεια θα αποκτούν ομογενείς από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης που κατοικούν στην Ελλάδα και είναι συγγενείς εξ αίματος α΄ ή β΄ βαθμού ομογενών κατόχων Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς ή ελληνικής ιθαγένειας. Το μόνο που χρειάζεται είναι η αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία Αποκεντρωμένης Διοίκησης του δήμου κατοικίας τους. Η αίτησή τους δεν επηρεάζεται από το εάν βρίσκεται σε ισχύ ή έχει λήξει το διαβατήριό τους.
Η σχετική διάταξη περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου για την ιθαγένεια που υπέγραψε την περασμένη Τρίτη ο υπουργός Εσωτερικών Αργύρης Ντινόπουλος. Απομένουν οι υπογραφές των συναρμοδίων υπουργών και η κατάθεση και ψήφισή του στη Βουλή για να τεθεί σε ισχύ.
Το ισχύον νομικό πλαίσιο (Ν. 2790/2000) έχει αποδειχθεί προβληματικό στην εφαρμογή του. Μία από τις δυσλειτουργίες προέκυψε έπειτα από σχετική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το οποίο είχε κρίνει ότι αν λάβει ιθαγένεια το παιδί μιας οικογένειας, η αίτηση του αδελφού του εξετάζεται ανεξάρτητα. Η γραφειοκρατία διαχώριζε τα μέλη της ίδιας οικογένειας σε «Ελληνες» και «μη Ελληνες».
Στην Ουκρανία
Μεγάλος αριθμός ομογενών βρίσκεται σήμερα στην Ουκρανία. Στις 12 Νοεμβρίου ο υφυπουργός Εξωτερικών Κυριάκος Γεροντόπουλος ενημέρωσε στη Βουλή την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς ότι εκκρεμούν λιγότερες από 1.000 ελληνοποιήσεις ομογενών της Ουκρανίας. Παράλληλα, οι αιτήσεις για δελτίο ομογενούς, όπως είπε ο κ. Γεροντόπουλος, είναι περίπου 4.000 για όλη την Ουκρανία.
Στο ίδιο σχέδιο νόμου για την ιθαγένεια το ΥΠΕΣ προχωράει και σε μία ακόμη αλλαγή στη διαδικασία πολιτογράφησης των αλλοδαπών. Βάσει αυτής, ο αιτών θα μπορεί να συμμετάσχει σε γραπτή δοκιμασία. Μέχρι σήμερα οι σχετικές εξετάσεις γίνονταν μόνο προφορικά και η αναμονή για τους αλλοδαπούς έφτανε κατά μέσον όρο τα δύο έτη.
