«Τελευταία έχουμε δει περιστατικά, υπό τον μανδύα της νομιμότητας, και καταστάσεις που προκαλούν ερωτηματικά για τον σκοπό και τη στόχευση της πολιτικής ηγεσίας αναφορικά με τον ρόλο που επιφυλάσσει στην ΕΛ.ΑΣ.», δηλώνει η έως πρόσφατα αντιστράτηγος, ενώ αναφέρεται λεπτομερώς στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αστυνομικοί.
Η Ζαχαρούλα Τσιριγώτη δεν είναι όποια και όποια στο αστυνομικό σώμα. Όχι μόνο γιατί έφτασε στο αξίωμα της Αντιστρατήγου, αλλά και γιατί το όνομά της έγινε συνώνυμο με την προσπάθεια αντιμετώπισης του προσφυγικού, προβλήματος, τις περιόδους που αυτό βρισκόταν στη μεγαλύτερή του έξαρση.
Υπό αυτή την έννοια μόνο συζητήσεις θα προκαλέσει η ιδιαίτερα τολμηρή και τεκμηριωμένη συνέντευξή της συνέντευξή της στο iEidiseis, για τα όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στον αστυνομικό χώρο.
«Τα όσα συμβαίνουν τελευταία με την ΕΛ.ΑΣ, προκαλούν εύλογα ερωτηματικά στους πολίτες σε σχέση με τον ρόλο της. Έχουμε επαναλαμβανόμενα «μεμονωμένα περιστατικά» αστυνομικού αυταρχισμού και αυθαιρεσίας, τα οποία κρίνοντας από τη συχνότητά τους φαίνεται να μην είναι τόσο μεμονωμένα, κάτι το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί στη βάση ενός πλαισίου αλλαγής του ρόλου της ΕΛ.ΑΣ.», αναφέρει μεταξύ άλλων, ενώ αφήνει αιχμές για τη στάση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Η Ζαχαρούλα Τσιριγώτη, που πρόσφατα, την ημέρα της γυναίκας η φωτογραφίας της αναρτήθηκε από τη γαλλική πρεσβεία στη χώρα μας, στο περίβολο της πρεσβείας, αντιτίθεται με κατηγορηματικό τρόπο στην πανεπιστημιακή αστυνομία.
«Δηλαδή δίπλα στους καθηγητές και τους φοιτητές θα περιφέρονται αστυνομικοί, για να κάνουν τι, να επιβλέπουν τι; Τους φοιτητές μας και αυριανούς επιστήμονες της χώρας μας; Τους καθηγητές τους; Αναρωτιέμαι. Βεβαίως και δεν με βρίσκει σύμφωνη, διότι όπως ανέφερα, ο ρόλος της ΕΛ.ΑΣ είναι να υπηρετεί και να προστατεύει τους πολίτες από το έγκλημα, και όχι να επιβλέπει ή να παρακολουθεί την ακαδημαϊκή κοινότητα. Επιπλέον, θεωρώ ότι η διαρκής παρουσία αστυνομικών μέσα στα πανεπιστήμια, επειδή θα λειτουργεί ως συνεχής πρόκληση για την ακαδημαϊκή κοινότητα, εμπεριέχει σημαντικούς κινδύνους και για την ασφάλεια των ίδιων των αστυνομικών. Είναι πραγματικά πρωτάκουστο όλο αυτό που συμβαίνει», τονίζει μεταξύ άλλων στη συνέντευξή της.
Πώς εκτιμάτε τα όσα συμβαίνουν τελευταία με την ΕΛΑΣ κυρία Τσιριγώτη;
Τα όσα συμβαίνουν τελευταία με την ΕΛ.ΑΣ, προκαλούν εύλογα ερωτηματικά στους πολίτες σε σχέση με τον ρόλο της. Έχουμε επαναλαμβανόμενα «μεμονωμένα περιστατικά» αστυνομικού αυταρχισμού και αυθαιρεσίας, τα οποία κρίνοντας από τη συχνότητά τους φαίνεται να μην είναι τόσο μεμονωμένα, κάτι το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί στη βάση ενός πλαισίου αλλαγής του ρόλου της ΕΛ.ΑΣ. Και ενώ ο ρόλος της αστυνομίας είναι να προστατεύει τον κάθε πολίτη, από κάθε μορφής αδικημάτων σε βάρος του, βλέπουμε να γίνονται εκπτώσεις στον τομέα αυτόν. Π.χ. ανάθεση καθηκόντων για ελέγχους και επιβολή προστίμων λόγω πανδημίας, με τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών μονάδων (όπως, ΔΙ.ΑΣ, Ομάδα «Δράση», κ.λπ.) που κανονικά θα έπρεπε να ασχολούνται αποκλειστικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση της εγκληματικότητας.
Έχουμε επαναλαμβανόμενα «μεμονωμένα περιστατικά» αστυνομικού αυταρχισμού και αυθαιρεσίας, τα οποία κρίνοντας από τη συχνότητά τους φαίνεται να μην είναι τόσο μεμονωμένα, κάτι το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί στη βάση ενός πλαισίου αλλαγής του ρόλου της ΕΛ.ΑΣ.
Υπάρχουν αστυνομικοί που έχουν υπερβεί το ρόλο τους και πού οφείλεται αυτό κατά την άποψή σας;
Το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ, απαρτιζόμενο από σχεδόν 55.000 αστυνομικούς, στη συντριπτική του πλειοψηφία, σέβεται και τηρεί τους νόμους με σύνεση, προσοχή, νηφαλιότητα, ευγένεια και επαγγελματισμό. Ωστόσο έχουμε δει τελευταία ότι υπάρχουν κάποιοι αστυνομικοί που έχουν υπερβεί τον ρόλο τους, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται και από τη σχετική έκθεση του «Συνήγορου του Πολίτη», σύμφωνα με την οποία καταγράφεται αύξηση των καταγγελιών κατά 75% τον τελευταίο χρόνο, σε κάθε είδους παραβάσεις αστυνομικών. Και αυτό, κατά την δική μου άποψη, οφείλεται αρχικά στις εντολές που μεταβιβάζονται ιεραρχικά στους μάχιμους αστυνομικούς, στην ελλιπή εκπαίδευσή τους και ενδεχομένως σε κάποιες περιπτώσεις στις προβληματικές αντιλήψεις μιας μικρής μερίδας αστυνομικών που θεωρούν – αφού έχουν λυμένα τα χέρια τους – ότι έχουν την δυνατότητα να συμπεριφέρονται κατά το δοκούν, παραβιάζοντας τους όρους και τους κανόνες των καθηκόντων τους.
Έχουμε δει τελευταία ότι υπάρχουν κάποιοι αστυνομικοί που έχουν υπερβεί τον ρόλο τους, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται και από τη σχετική έκθεση του «Συνήγορου του Πολίτη», σύμφωνα με την οποία καταγράφεται αύξηση των καταγγελιών κατά 75% τον τελευταίο χρόνο
Η ατιμωρησία για τυχόν παραπτώματα τι επιπτώσεις έχει;
Είναι γνωστό ότι κάποιες από τις περιπτώσεις που ελέγχονται για παράβαση των όρων και των κανόνων των καθηκόντων τους δεν καταλήγουν σε εφαρμογή των προβλεπόμενων κυρώσεων και αυτό διότι υπάρχει η νοοτροπία και η αντίληψη της κακώς εννοούμενης «συναδελφικής αλληλεγγύης», με συνέπεια να μην καταμαρτυρούνται με αντικειμενικό και ορθό τρόπο τα πραγματικά περιστατικά και ως εκ τούτου να μην υπάρχει εφαρμογή και επιβολή των κυρώσεων που προβλέπονται. Και με δεδομένη την σχεδόν σίγουρη ατιμωρησία, αυτό να λειτουργεί ως ένα είδος βεβαιότητας για τον παραβατικό αστυνομικό, ότι και ο ίδιος δεν θα υποστεί τις συνέπειες.
Πώς κρίνετε την πολιτική ηγεσία αυτό το διάστημα;
Η πολιτική ηγεσία κάθε φορά, απηχεί τις θέσεις και τις αντιλήψεις της εκάστοτε κυβέρνησης για τον ρόλο της ΕΛ.ΑΣ και αυτό είναι κάτι που έχουμε δει να συμβαίνει διαχρονικά. Είναι γνωστός ο ρόλος που επιφύλαξαν κατά το παρελθόν οι κυβερνήσεις για την Αστυνομία Πόλεων ή την Χωροφυλακή με συνέπεια η αστυνομία να ταυτιστεί με τον «φόβο του χωροφύλακα», οι δε πολίτες να στιγματίζονται και να τιμωρούνται για τα πολιτικά τους φρονήματα, να υφίστανται διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες, βασανισμούς κ.λπ. και όλα αυτά υπό τον μανδύα της νομιμότητας.
Τελευταία έχουμε δει περιστατικά, υπό τον μανδύα της νομιμότητας, και καταστάσεις που προκαλούν ερωτηματικά για τον σκοπό και τη στόχευση της πολιτικής ηγεσίας αναφορικά με τον ρόλο που επιφυλάσσει στην ΕΛ.ΑΣ
Μεσολάβησαν πολλά χρόνια από τότε, η αστυνομία έπαψε να έχει αυτόν τον ρόλο και επήλθε ένα είδος συμφιλίωσης μεταξύ αστυνομίας και πολιτών, που κερδήθηκε με μεγάλο κόπο και δυνάμει πολλών παραγόντων, από κυβερνητικές επιλογές, αλλαγή στα μοντέλα εκπαίδευσης, εισαγωγή στις σχολές της αστυνομίας με τις αδιάβλητες πανελλήνιες εξετάσεις, αλλαγή νοοτροπίας. Τελευταία όμως έχουμε δει περιστατικά, υπό τον μανδύα της νομιμότητας, και καταστάσεις που προκαλούν ερωτηματικά για τον σκοπό και τη στόχευση της πολιτικής ηγεσίας αναφορικά με τον ρόλο που επιφυλάσσει στην ΕΛ.ΑΣ. Εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στις φιλελεύθερες δημοκρατίες οι αστυνομικοί είναι ένστολοι πολίτες με δικαιώματα, αναπόσπαστο μέρος της κοινωνίας μας, και τα καθήκοντά τους είναι να υπηρετούν τους πολίτες και να τους προστατεύουν, όχι να τους εμφυσούν τον φόβο και την δυσπιστία.
Ο έλληνας αστυνομικός, κατά γενική παραδοχή, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Πώς θα ιεραρχούσατε τα κυριότερα από αυτά;
Τα προβλήματα του Έλληνα αστυνομικού είναι πολλά και ποικίλα. Ας ξεκινήσω από την περίοδο των μνημονίων, όπου τα πρώτα χρόνια καταργήθηκαν 6.700 οργανικές θέσεις, με συνέπεια, όπως γνωρίζετε, να συρρικνωθούν διάφορες νευραλγικές υπηρεσίες και έτσι να υπάρχει έλλειψη του απαραίτητου και αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού. Ταυτόχρονα δε μειώθηκε κατά πολύ και ο αριθμός των εισακτέων στις αστυνομικές σχολές, μέσω των πανελληνίων εξετάσεων. Τώρα τελευταία δε, γίνονται προσλήψεις, εκτός του συστήματος των πανελληνίων εξετάσεων, με μοριοδότηση και βραχύχρονη εκπαίδευση, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.
Την περίοδο των μνημονίων, όπου τα πρώτα χρόνια καταργήθηκαν 6.700 οργανικές θέσεις, με συνέπεια, όπως γνωρίζετε, να συρρικνωθούν διάφορες νευραλγικές υπηρεσίες και έτσι να υπάρχει έλλειψη του απαραίτητου και αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού
Τον τελευταίο δε χρόνο, με αφορμή την πανδημία του covid-19 ανατέθηκαν καθήκοντα στους αστυνομικούς πέραν των αρμοδιοτήτων τους, δηλαδή ο έλεγχος και η τήρηση των υγειονομικών μέτρων και η επιβολή προστίμων στους πολίτες, ανακοινώνοντας επιπλέον από τα ΜΜΕ κάθε φορά πόσοι έλεγχοι έγιναν και πόσα πρόστιμα επιβλήθηκαν, προκαλώντας έτσι δυσφορία στους πολίτες, οι οποίοι βρίσκονται ούτως η άλλως κάτω από πρωτόγνωρες και δύσκολες καταστάσεις: ανεργία, φτώχεια, ανασφάλεια, και φόβο για την πανδημία. Ταυτόχρονα, στους ίδιους τους αστυνομικούς δεν παρέχονται τα απαραίτητα προστατευτικά μέσα, ούτε ακόμη γίνονται προγραμματισμένοι εμβολιασμοί, παρά μόνον τυχαία και παρεμπιπτόντως, αν τυχόν περισσέψει κάποιο εμβόλιο. Επιπροσθέτως δε τον τελευταίο χρόνο δεν δίνονται άδειες ή ημερήσιες αναπαύσεις (ρεπό) στο αστυνομικό προσωπικό, με αποτέλεσμα οι αστυνομικοί να μην βλέπουν την οικογένειά τους, και έτσι να βρίσκονται υπό συνεχή πίεση και άγχος. Και όλη αυτή η προσφορά δεν αναγνωρίζεται, παρά τις υποσχέσεις. Καταδεικνύεται με αυτόν τον τρόπο ότι για οποιοδήποτε κοινωνικό πρόβλημα προκύψει, πάντα καλείται η ΕΛ.ΑΣ να το αντιμετωπίσει, από τον αντικαπνιστικό νόμο μέχρι και την πανδημία. Η ΕΛ.ΑΣ έχει συνεπώς μεγάλα προβλήματα, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό και μέσα, ακόμη δε και σε σχέση με την προστασία των ίδιων των αστυνομικών και των οικογενειών τους και ήδη η ΕΛ.ΑΣ έχει θρηνήσει αρκετά θύματα λόγω του covid-19.
Στους ίδιους τους αστυνομικούς δεν παρέχονται τα απαραίτητα προστατευτικά μέσα, ούτε ακόμη γίνονται προγραμματισμένοι εμβολιασμοί, παρά μόνον τυχαία και παρεμπιπτόντως, αν τυχόν περισσέψει κάποιο εμβόλιο
Το αστυνομικό σώμα στα Πανεπιστήμια σας βρίσκει σύμφωνους;
Το υπό ίδρυση αστυνομικό σώμα για τα πανεπιστήμια, είναι πραγματικά μια ελληνική πρωτοτυπία. Δεν αντιλαμβάνομαι τον ρόλο αυτού του ειδικού σώματος, ποιόν θα προστατεύει και από ποιόν; Σε τυχόν παραβατικές συμπεριφορές, εντός των πανεπιστημίων, για αυτές ήδη υπήρχε επαρκές νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπισή τους. Η ίδρυση ειδικού σώματος για τα πανεπιστήμια, μου προκαλεί πλείστα όσα ερωτηματικά. Ήδη οι εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών φορέων των αστυνομικών έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους και την δυσαρέσκεια τους για αυτό το θέμα.
Το υπό ίδρυση αστυνομικό σώμα για τα πανεπιστήμια, είναι πραγματικά μια ελληνική πρωτοτυπία. Δεν αντιλαμβάνομαι τον ρόλο αυτού του ειδικού σώματος, ποιόν θα προστατεύει και από ποιόν;
Δηλαδή δίπλα στους καθηγητές και τους φοιτητές θα περιφέρονται αστυνομικοί, για να κάνουν τι, να επιβλέπουν τι; Τους φοιτητές μας και αυριανούς επιστήμονες της χώρας μας; Τους καθηγητές τους; Αναρωτιέμαι. Βεβαίως και δεν με βρίσκει σύμφωνη, διότι όπως ανέφερα, ο ρόλος της ΕΛ.ΑΣ είναι να υπηρετεί και να προστατεύει τους πολίτες από το έγκλημα, και όχι να επιβλέπει ή να παρακολουθεί την ακαδημαϊκή κοινότητα.
Δηλαδή δίπλα στους καθηγητές και τους φοιτητές θα περιφέρονται αστυνομικοί, για να κάνουν τι, να επιβλέπουν τι; Τους φοιτητές μας και αυριανούς επιστήμονες της χώρας μας; Τους καθηγητές τους; Αναρωτιέμαι
Επιπλέον, θεωρώ ότι η διαρκής παρουσία αστυνομικών μέσα στα πανεπιστήμια, επειδή θα λειτουργεί ως συνεχής πρόκληση για την ακαδημαϊκή κοινότητα, εμπεριέχει σημαντικούς κινδύνους και για την ασφάλεια των ίδιων των αστυνομικών. Είναι πραγματικά πρωτάκουστο όλο αυτό που συμβαίνει.
Η διαρκής παρουσία αστυνομικών μέσα στα πανεπιστήμια, επειδή θα λειτουργεί ως συνεχής πρόκληση για την ακαδημαϊκή κοινότητα, εμπεριέχει σημαντικούς κινδύνους και για την ασφάλεια των ίδιων των αστυνομικών. Είναι πραγματικά πρωτάκουστο όλο αυτό που συμβαίνει
Πρόσφατα, την ημέρα των γυναικών, είδαμε τη φωτογραφία σας να αναρτάται στη γαλλική πρεσβεία στην Αθήνα. Τι νοιώσατε;
Για την ημέρα της γυναίκας το 2021, το γαλλικό κράτος με τίμησε για την προσφορά που είχα ως γυναίκα αστυνομικός, καθ΄ όλη τη διάρκεια της θητείας μου έως την αποστράτευσή μου τον Ιούλιο του 2019 και ως η μόνη μέχρι τώρα γυναίκα που έφτασε στον βαθμό της Αντιστρατήγου, εν ενεργεία, σε όλα τα ένστολα σώματα της χώρας μας. Δεν ξεχνώ άλλωστε ότι τον Μάρτιο του 2017, το Γαλλικό Κράτος μου είχε απονείμει το Χρυσό Μετάλλιο Εσωτερικής Ασφάλειας της Γαλλικής Δημοκρατίας, για την επαγγελματική μου απόδοση στη διαχείριση της προσφυγικής/ανθρωπιστικής κρίσης. Ήταν ιδιαίτερα τιμητική διάκριση για μένα και πολύ περισσότερο όταν προέρχεται από ένα άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για την ημέρα της γυναίκας το 2021, το γαλλικό κράτος με τίμησε για την προσφορά που είχα ως γυναίκα αστυνομικός, καθ΄ όλη τη διάρκεια της θητείας μου έως την αποστράτευσή μου τον Ιούλιο του 2019 και ως η μόνη μέχρι τώρα γυναίκα που έφτασε στον βαθμό της Αντιστρατήγου, εν ενεργεία, σε όλα τα ένστολα σώματα της χώρας μας
Η ανάρτηση της φωτογραφίας μου μεταξύ άλλων επτά γυναικών Ελληνίδων και Γαλλίδων, στον περίβολο της Γαλλικής Πρεσβείας στην Αθήνα, με συγκίνησε βαθύτατα και επιπλέον μου έδωσε το θάρρος να συνεχίσω να προσφέρω όπως και όπου μπορώ και από τη θέση που βρίσκομαι τώρα. Με συγκινεί δε, ακόμα περισσότερο, γιατί αντανακλά στην αναγνώριση των επίμοχθων προσπαθειών κάθε γυναίκας αυτής της χώρας για ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και ευρύτερη κοινωνική προκοπή.