Του δρ. Κωνσταντίνου Δούβλη, εγκληματολόγου *
Τι κοινό έχουν οι αήθεις επιθέσεις Πολάκη στη δικαιοσύνη, οι συνομιλίες Καμένου με ισοβίτες και οι ξυλοδαρμοί ελεγκτών στα νησιά?
Μα την προβληματική παιδεία μας. Σαν να μη πέρασε ποτέ Διαφωτισμό αυτή η χώρα και να μη μπορεί να καλύψει το χάσμα από τους ένδοξους αρχαίους μας προγόνους μέχρι τα τσαρούχια των αγωνιστών του ’21…
[custom:google-ads]
Δε πρέπει λοιπόν να μας κάνει εντύπωση που ο Σύριζα παρά τις εμφανώς αντιδημοκρατικές πρακτικές του – σε σημείο που να αγγίζουν την εκτροπή- έχει ακόμα ακροατήριο. Μη ξεχνάμε πώς ήλθε στην εξουσία. Καβαλώντας το κύμα της οργής μεγάλου μέρους της κοινωνίας που, αδυνατώντας να αντιληφθεί ότι έχει μερίδιο ευθύνης για τη κρίση που ζει, αναζητούσε εναγωνίως έναν «σωτήρα» που θα την γυρνούσε πίσω στο ξέφρενο πάρτι…
Μιας κοινωνίας με καθαρά εφηβικό θυμικό, που πιστεύει ότι έχει μόνο δικαιώματα και ποτέ υποχρεώσεις, που γαλουχήθηκε επί δεκαετίες να μην εμπιστεύεται το Κράτος (αλλά ταυτοχρόνως να το αρμέγει) και να θεωρεί ότι βρίσκεται σε έναν μόνιμο πόλεμο μαζί του άρα έχει δικαίωμα να αντιδρά όπως νομίζει.
Πόση διαφορά έχει άραγε η ατάκα Τσίπρα προς Βαρουφάκη του τύπου «όταν πεινάει το παιδί μου έχω δικαίωμα να κλέψω γάλα, άρα να κλέψω και τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας» με την ατάκα των… αγανακτισμένων και ασχημονούντων ελεγχομένων «επιχειρηματιών» του τύπου «οι εφοριακοί τα παίρνουν άρα δικαιούμαι να τους δέρνω»?
Είχε βέβαια προετοιμαστεί το έδαφος από παλιά… «Ο λαός υπεράνω των θεσμών» είχε πει σε μια αποστροφή του λόγου του ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου. Και τα πλήθη τον αποθέωναν αλαλάζοντας, ανοίγοντας ταυτοχρόνως τους ασκούς του Αιόλου για όσα ζούμε σήμερα…
Πώς λοιπόν να βγάλεις άκρη σε μια στρεβλή πραγματικότητα? Πώς να ξεκινήσεις να αλλάζεις τα πράγματα στη χώρα του «περίπου» όπως γράφει ο περίφημος Τάκης Θεοδωρόπουλος? Εγώ θα την αποκαλέσω χώρα του “παρ ολίγον»….
Ζούμε σε μια «παρ ολίγον» δημοκρατία, εφ όσον η αρχή της διάκρισης των εξουσιών αντιμετωπίζεται από τους κυβερνώντες (και πολλούς πολίτες) ως ανούσιο Αστικό κατάλοιπο και «θεσμικό εμπόδιο» κατά τον πρωθυπουργό μας στην ολοκληρωτική επικράτηση του Σύριζα? Σε ποιά χώρα με βαθιά ριζωμένες δημοκρατικές αξίες δε θα εξεγείρονταν οι πολίτες αν άκουγαν τον πρωθυπουργό να μιλάει για «επικράτηση»? Πόσοι πολίτες γνωρίζουν ότι στις αστικές δημοκρατίες κανείς δεν «επικρατεί» αλλά όλοι έχουν συγκεκριμένους ρόλους μέσα στο σύστημα?
« Η κυβέρνηση κάνει ό,τι γουστάρει, δάσκαλε». Αυτή ήταν η ατάκα φοιτητή μου όταν τους μιλούσα για τις ασφαλιστικές δικλίδες (checksandbalances) που υπάρχουν στη Κοινοβουλευτική μας δημοκρατία. Τα μάτια του γούρλωσαν όταν του εξήγησα ότι κανείς δεν (πρέπει να ) έχει απόλυτη εξουσία διότι εκεί εκκολάπτεται το αυγό του φασισμού και του ολοκληρωτισμού. Ότι κανείς δε κάνει «ο,τι γουστάρει» αλλά «ο,τι ορίζει το Σύνταγμα και οι νόμοι» και ο,τι απορρέει από τον συγκεκριμένο ρόλο που έχει στο σύστημα.
«Μα η κυβέρνηση έχει εκλεγεί για να κάνει ό,τι θέλει», συνέχισε. “Η κυβέρνηση έχει εκλεγεί για να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα που εγκρίθηκε από τον λαό», του απάντησα, “πάντα όμως μέσα στα πλαίσια του Συντάγματος και του Νόμου. Οι πρακτικές της και οι νόμοι της ελέγχονται ως προς την Συνταγματικότητα τους.» Αδυνατούσε να το κατανοήσει. Στα μάτια του, και στα μάτια του μέσου πολίτη, ας μη γελιόμαστε, ο Πρωθυπουργός είναι κάτι σαν αυτοκράτορας και ο περιορισμός της εξουσίας του είναι κάτι σαν… πραξικόπημα….
Είναι να απορεί κανείς που οι πρακτικές του Σύριζα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος? Δυστυχώς ακούγονται «λογικές» στα αφτιά ενός λαού που αντιμετωπίζει με μίσος οτιδήποτε θεσμικό διότι γαλουχήθηκε να πιστεύει ότι οι θεσμοί δουλεύουν εναντίον του και όχι για την προστασία του.
Ενός λαού που αφέθηκε έρμαιο μιας λαϊκίστικης προπαγάνδας ότι οι Θεσμοί προστατεύουν την… άρχουσα τάξη (τρομάρα μας, εδώ δεν έχουμε καν… μεσαία τάξη!) άρα είναι εξ ορισμού αντίθετοι στα συμφέροντα του απλού πολίτη.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα?
Εφ όσον οι κρατικοί λειτουργοί δρουν «εναντίον μας» (στο «μας» βάζουμε όποιους θέλουμε κατά περίπτωση) νομιμοποιείται ο καθένας να αντιδράσει όπως θέλει και μπορεί.
Ύβρεις στους δικαστές, ξύλο στους ελεγκτές!
Και όλα αυτά, χωρίς να τηρούμε τα προσχήματα. Οι κυβερνώντες απειλούν τους δικαστικούς και το θεωρούν δημοκρατικό τους δικαίωμα, οι νταήδες χτυπούν εφοριακούς μέρα μεσημέρι και μετά δίνουν ..συνεντεύξεις ως λαϊκοί ήρωες απολαμβάνοντας την κοινωνική αποδοχή.
Η διάβρωση της αστικής παιδείας από τον λαϊκισμό δρούσε ύπουλα με την ανοχή/συνενοχή όλων μας. Τώρα η διαδικασία της επούλωσης των πληγών είναι ασύλληπτα δύσκολη αλλά ξεκινά πάλι από την παιδεία.
Από οποιοδήποτε μετερίζι βρίσκεται ο καθένας οφείλει να διδάσκει κυρίως δια του παραδειγματισμού. Να διδάσκει τα παιδιά του ότι οι Θεσμοί μας απέχουν πολύ από την τελειότητα αλλά είναι το μοναδικό δίχτυ ασφαλείας που μας φυλάει από την εκτροπή και τον ολοκληρωτισμό. Ότι οι χώρες του πρώην «υπαρκτού» σοσιαλισμού πλήρωσαν στο πετσί τους τη λογική πως «μονό το κόμμα εκφράζει τον λαό» και οι θεσμοί είναι «αντιδημοκρατικοί». Γνωρίζουμε όλοι σε τι μορφή φασισμού εξελίχθηκε αυτό..
Να διδάσκουμε ότι η δικαιοσύνη κάνει λάθη αλλά παραμένει το καταφύγιο του κάθε αδύναμου. Ότι ακόμα και τα λάθη της βασίζονται σε ερμηνεία του Νόμου και όχι σε πρακτικές λαϊκών δικαστηρίων που δίκαζαν με το «περί δικαίου αίσθημα» του όχλου.. Ότι και αν διαφωνούμε πρέπει να σεβόμαστε και να εκτελούμε τις δικαστικές αποφάσεις ακόμα και αν μας πλήττουν προσωπικά. Ότι η δημοκρατία μας και το κράτος δικαίου μας παρέχουν τρόπους αντίδρασης στις δικαστικές αποφάσεις. Αυτοί όμως σίγουρα δεν περιλαμβάνουν κάψιμο καταστημάτων….
Ότι ο θυμός και η οργή δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος ούτε να αντιδράς σε ο,τι συμβαίνει γύρω σου ούτε να ψηφίζεις.
Ότι η νηφαλιότητα και όχι ο αρχέγονος τσαμπουκάς είναι η αρετή που πρέπει να ενστερνιστούμε.
Δύσκολο? Ναι όπως όλα τα ενδιαφέροντα πράγματα στη ζωή. Αν κάνουμε μόνο τα εύκολα δεν έχουμε ηθικό δικαίωμα ούτε καν να γκρινιάζουμε…
*Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας/Εγκληματολογίας ( PhD in Sociology of policing, University of Essex, UK), ειδικευμένος σε θέματα Ασφάλειας, Αστυνόμευσης και Ποινικού Συστήματος στις ΗΠΑ (Loyola University of Chicago.) egklimatologos.blogspot.gr