Η λέξη «Joker» έχει γραφτεί και ακουστεί εκατομμύρια φορές αυτήν την εβδομάδα. Σίγουρα όμως η έφοδος της αστυνομίας σε δύο κινηματογράφους της Αθήνας, για να εντοπιστούν ανήλικοι θεατές-παραβάτες, εγείρει σημαντικά ερωτήματα για τρία διαφορετικά ζητήματα, τα οποία τις τελευταίες ημέρες έχουν λιγάκι μπερδευτεί.
Το πρώτο θέμα προς συζήτηση είναι αυτό της καταλληλότητας. Το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο αποτελείται από υπαλλήλους του υπουργείου Πολιτισμού, δύο σκηνοθέτες, έναν κριτικό κινηματογράφου, έναν κοινωνιολόγο, έναν παιδοψυχολόγο και μέλη εκπαιδευτικών και γονεϊκών ενώσεων. Και το ερώτημα που γεννάται είναι γιατί στην Ελλάδα είχαμε την αυστηρότερη σήμανση σε ολόκληρο τον κόσμο; Γιατί τα αντίστοιχα όργανα σε Γαλλία (ακατάλληλο κάτω από 12 χρόνων) και Μ. Βρετανία (ακατάλληλο από 15 χρόνων) είχαν μια τόσο διαφορετική ετυμηγορία στο συγκεκριμένο ζήτημα από το δικό μας, που έβγαλε μια αυστηρότατη απόφαση για απόλυτη απαγόρευση εισόδου σε όποιον δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του (ακόμη και με συνοδεία γονέα);
Από την προσωπική μου εμπειρία στο συγκεκριμένο γνωμοδοτικό όργανο (έχω συμμετάσχει αμισθί στο παρελθόν ως μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου) μπορώ να πω ότι αρκετές φορές υπήρξα αυτήκοος μάρτυρας υπερσυντηρητικών απόψεων στις αξιολογικές μας συζητήσεις, τόσο από τους (μεγαλύτερης ηλικίας) υπαλλήλους του υπουργείου όσο και από τα άλλα μέλη. Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να δούμε σοβαρά ποιοι απαρτίζουν το γνωμοδοτικό όργανο, τι ηλικιακό εύρος υπάρχει σε αυτό, αν είναι επαγγελματικά ενεργά τα μέλη ή απλώς παροπλισμένα μέλη ενώσεων, για να έχουμε επιτέλους αξιολογήσεις καταλληλόλητας που συνάδουν με ένα μοντέρνο, προοδευτικό δυτικό πνεύμα και όχι με αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Το δεύτερο ζήτημα που τίθεται είναι αυτό της εφαρμογής των αποφάσεων αυτών στα σινεμά. Ο νόμος 3905/2010 (άρ. 37) εκσυγχρόνισε το θεσμικό πλαίσιο, αλλά πώς μπορούν οι αιθουσάρχες να ελέγξουν ποιος μπαίνει στην αίθουσα; Αλήθεια, θα μπορούσαν να έχουν ζητήσει ταυτότητες από τους εκατοντάδες χιλιάδες θεατές που έχουν ήδη δει το «Joker»; Είναι λιγάκι δύσκολο αυτό...
Το τρίτο ζήτημα είναι όμως το κυριότερο. Δηλαδή τι γίνεται όταν έχεις μια καταγγελία ότι ανήλικοι παρακολουθούν παράνομα μια ακατάλληλη ταινία σε ένα ευνομούμενο κράτος; Διότι το να εφαρμοστεί ένας νόμος του 1937 (!), να διακοπεί η προβολή ενός έργου, να μπουν μέσα αστυνομικοί, να συλλάβουν τους μαθητές και να τους οδηγήσουν για ώρες στο τμήμα είναι απλώς απαράδεκτο. Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη τουιτάρει ότι πρόκειται να... παρανομήσει αφού θα πάει να δει την ταινία με τον 15χρονο γιο του. Σε αυτήν την αλλόκοτη συνθήκη με τις καφκικές προεκτάσεις, όπου καθένας αποτινάσσει τις γραφειοκρατικές ευθύνες (από το υπουργείο Πολιτισμού μέχρι την αστυνομία), ο μόνος που μπορεί να χαμογελά είναι ο «Joker», ο ήρωας μιας ταινίας που αποκαλύπτει την παράνοια και το χάσμα μεταξύ της σκληρής πραγματικότητας και του καθωσπρεπισμού στις σύγχρονες κοινωνίες.
Του Γιάγκου Αντίοχου
ΠΗΓΗ: ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ