Η επονομασθείσα ως «Shah Firat» διπλή επιχείρηση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ) μπορεί να πέτυχε τον επιδιωκόμενο στόχο της, δηλαδή τη μεταφορά των ιερών αντικειμένων του μαυσωλείου του Σουλεϊμάν Σαχ σε ασφαλέστερο σημείο αλλά φαίνεται να πυροδοτεί πλήθος ερωτηματικών για τις συνθήκες διεξαγωγής και τις πιθανές συνέπειες της. Στις 22 Φεβρουαρίου 2015 οι ΤΕΔ με μια αιφνιδιαστική εντυπωσιακή νυκτερινή διακλαδική επιχείρηση εκκένωσαν το μαυσωλείο του Σουλεϊμάν Σαχ (παππού του ιδρυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Οσμάν Α΄) από το ιερό λείψανο και λοιπά ιστορικά αντικείμενα και απεγκλώβισαν την τουρκική φρουρά δυνάμεως περίπου 40 ανδρών.
Το μαυσωλείο βρίσκονταν στην τοποθεσία Karakozak Munbic της Συρίας, στην ανατολική όχθη του Ευφράτη και 35 χιλιόμετρα νοτίως από τα σύνορα της Τουρκίας. Η περιβάλλουσα ευρύτερη περιοχή του μαυσωλείου (ο χώρος του μαυσωλείου αναγνωρίζεται επισήμως ως τουρκικό έδαφος από Συνθήκη μεταξύ Τουρκίας και Γαλλίας το 1923) βρέθηκε από το καλοκαίρι του 2014 υπό τον έλεγχο των πολεμιστών του ISIS χωρίς όμως να έχουν σημειωθεί συγκρούσεις ή τριβές μεταξύ των τελευταίων και των Τούρκων φρουρών. Παράλληλα με την εκκένωση του μαυσωλείου, οι ΤΕΔ προχώρησαν στην «εξασφάλιση» μιας εδαφικής περιοχής, εκτάσεως περίπου ενός εκταρίου και σε απόσταση 200 περίπου μέτρων από την τουρκικοσυριακή μεθόριο, στην τοποθεσία Ashme (Esme) δυτικά της γνωστής από την πρόσφατη πολιορκίας της πόλεως Kobani και σε περιοχή που απελευθερώθηκε προ δεκαημέρου από τους Κούρδους μαχητές.
Στην «εξασφαλισθείσα» περιοχή οι ΤΕΔ έχουν ήδη αρχίσει τις προετοιμασίες ανέγερσης προσωρινού μαυσωλείου όπου και θα επανατοποθετηθεί με ειδική τελετή το ιερό λείψανο του Σουλεϊμάν Σαχ. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει επιβεβαιωθεί η νέα ακριβής θέση του λειψάνου και λοιπών ιερών αντικειμένων αλλά εικάζεται ότι ευρίσκονται εντός τουρκικού εδάφους μέχρι την κατασκευή και εξασφάλιση του νέου προσωρινού χώρου. Ο κύριος στόχος της επιχείρησης, πλέον της ασφαλούς μεταφοράς των ιερών αντικειμένων του μαυσωλείου και της φρουράς, απέβλεπε στην αποφυγή πιθανής ενέργειας των μαχητών του ISIS που θα αποσκοπούσε σε ενεργό εμπλοκή της Τουρκίας. Μια οποιαδήποτε ενέργεια κατά του μαυσωλείου θα εξανάγκαζε την τουρκική κυβέρνηση σε μια ενεργό εμπλοκή και αντίδραση που με τη σειρά τους θα προκαλούσαν την αντίδραση της συριακής κυβέρνησης. Μια τέτοια όξυνση, δεδομένης της εχθρικής στάσεως της Άγκυρας κατά του καθεστώτος της Δαμασκού, θα περιέπλεκε την κατάσταση και θα εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις του ISIS.
Με την φρόνιμη ενέργεια της απομάκρυνσης του μαυσωλείου από την περιοχή, η Τουρκία ουσιαστικά περιορίζει τον κίνδυνο ανάφλεξης που μπορούσε να προκαλέσει μια προβοκατόρικη ενέργεια του ISIS. Βέβαια, η ενέργεια αυτή έπρεπε να δικαιολογηθεί, εσωτερικά και εξωτερικά, ώστε να μην εξαλειφθεί ως πράξη αδυναμίας και φόβου.
Ως εκ τούτου επιλέγει η προσωρινή τοποθέτηση του μαυσωλείου σε μια νέα ασφαλέστερη περιοχή εντός του συριακού εδάφους (ουσιαστικά μιλάμε για ένοπλη εισβολή και κατάληψη συριακού εδάφους έστω και περιορισμένου στα πλαίσια μιας μονομερούς τουρκικής απόφασης ανταλλαγής εδαφών), εγγύτατα των τουρκικών συνόρων και σε ασφαλή απόσταση από τους αντάρτες του ISIS καθόσον είναι σήμερα περιτριγυρισμένη από δυνάμεις των Κούρδων. Η επιχείρηση διεξήχθη χωρίς να υπάρχουν αντιδράσεις από καμία πλευρά (συριακός στρατός, μαχητές ISIS, Κούρδοι) και σχετικά αναίμακτα με εξαίρεση το θάνατο ενός στρατιώτη σε ατύχημα.
Ο εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης δήλωσε ότι η συριακή κυβέρνηση και οι σύμμαχοι της Τουρκίας απλά και μόνο ενημερώθηκαν για την επιχείρηση.
Ο ίδιος απέρριψε κατηγορηματικά κάθε ισχυρισμό για συνεννόηση ή οποιοδήποτε συντονισμό με την κουρδική οργάνωση People’s Protection Units (YPG). Το YPG αποτελεί το ένοπλο τμήμα της στη Συρία δραστηριοποιούμενης οργάνωσης Kurdish Democratic Union Party-PYD και θεωρείται από την Τουρκία ως τρομοκρατική οργάνωση συνδεδεμένη με το Kurdistan Worker's Party- PKK). Αντίθετα η κουρδική οργάνωση σε επίσημη ανακοίνωση της προβάλλει την αρμονική συνεργασία μεταξύ των ΤΕΔ και των δυνάμεων του YPG που συνετέλεσε στην επιτυχημένη έκβαση της επιχειρήσεως «Shah Firat» στα πλαίσια της κοινής «ανθρωπιστικής διάστασης».
Στις κουρδικές ιστοσελίδες μάλιστα έχουν αναρτήσει φωτογραφίες από μαχητές του YPG με σημαία της οργάνωσης και του Οτσαλάν να φωτογραφίζονται σε απόσταση δεκάδων μέτρων και με φόντο την νέα θέση του μαυσωλείου και με την τουρκική σημαία να κυματίζει υπό την προστασία τουρκικού άρματος μάχης. Η απόσυρση του μαυσωλείου σε συνδυασμό με τα κουρδικά δημοσιεύματα περί τουρκικοκουρδικής συνεργασίας έχουν αναζωπυρώσει πολιτικές αντιπαραθέσεις στην Άγκυρα με την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση για ηττοπάθεια και επικίνδυνους χειρισμούς στο κουρδικό ζήτημα. Το συμβάν της επιχείρησης μετεγκατάστασης του μαυσωλείου επιβεβαιώνει τη δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει εμπλακεί η Τουρκία από την επεκτατική και καιροσκοπική πολιτική της στην περιοχή που την οδήγησε στην ταύτιση της με τους πλέον ακραίους ισλαμιστές επιδιώκοντας την ανατροπή του καθεστώτος Άσσαντ. Η απελευθέρωση όμως των ακραίων δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή την αναγκάζουν να προχωρά σήμερα σε μετριοπαθέστερα βήματα με αμφιλεγόμενες όμως πιθανότητες επιτυχίας.
Γράφει ο Ιπποκράτης Δασκαλάκης (Υποστράτηγος ε.α.)
http://defencenews.gr