Η νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου του 2008 έχει ήδη βρει τη δική της θέση στην σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Η δολοφονία ενός 15χρονου παιδιού, του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, λειτούργησε σαν πυροδοτικός μηχανισμός.
Τόνοι μελανιού έχουν χυθεί προκειμένου να περιγραφούν όλα όσα ακολούθησαν από τη στιγμή που ο αστυνομικός Επαμεινώνδας Κορκονέας, έβγαλε το υπηρεσιακό του όπλο από τη θήκη του και πυροβόλησε προς την πλευρά που βρισκόταν ο Αλέξης και η παρέα του.
Το οργισμένο ξέσπασμα που ακολούθησε έφερε τους πάντες και ιδιαίτερα την τότε κυβέρνηση Καραμανλή σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Οι πορείες, οι διαδηλώσεις και οι άγριες συγκρούσεις στο κέντρο της Αθήνας έκαναν πολλούς να σκεφτούν πως θα έπρεπε να ληφθούν ακραία αστυνομικά και κατασταλτικά μέτρα προκειμένου να περιοριστούν τα επεισόδια και να επιστρέψει η κανονικότητα.
Για μερικά 24ωρα τα πάντα βρισκόντουσαν στην κόψη του ξυραφιού και μπορεί τελικά ο στρατός να μην βγήκε στους δρόμους της πρωτεύουσας, ωστόσο, εκείνες οι μέρες θα μείνουν στη μνήμη όλων για ένα ακόμα περιστατικό που έχει τη δική του σημασία.
Ήταν η βραδιά που η ελίτ των ειδικών δυνάμεων της ΕΛΑΣ κλήθηκε για πρώτη και τελευταία μέχρι σήμερα φορά να βρεθεί αντιμέτωπη με διαδηλωτές. Ήταν ένα μήνυμα της κυβέρνησης πως η ανοχή της είχε εξαντληθεί.
Η δολοφονία και το οργισμένο ξέσπασμα
Ανήμερα του αγίου Νικολάου, εκατοντάδες νέοι βρήκαν την ευκαιρία να συνδυάσουν τη συγκεκριμένη γιορτή με μια σαββατιάτικη νυχτερινή έξοδο. Τα Εξάρχεια αποτελούν πόλο έλξης για τις παρέες νεαρών που ψάχνουν έναν εναλλακτικό τρόπο διασκέδασης.
Το ίδιο έκανε και η παρέα του Αλέξη Γρηγορόπουλου που πήγε στα Εξάρχεια προκειμένου να γιορτάσουν όλοι μαζί την ονομαστική εορτή του φίλου τους Νίκου Ρωμανού. Τίποτα δεν προμήνυε αυτό που θα ακολουθήσει. Η παρουσία ενός περιπολικού πάντα αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους θαμώνες της περιοχής και αυτό δεν θα μπορούσε να αλλάξει εκείνο το Σάββατο. Μόνο που όλα πήγαν στραβά.
Αυτό που ξεκίνησε ως λεκτική αντιπαράθεση ανάμεσα στην παρέα του Γρηγορόπουλου και των αστυνομικών Κορκονέα και Σαραλιώτη, έληξε με τον πλέον αιματηρό τρόπο. Ο αστυνομικός πυροβόλησε, μια σφαίρα βρήκε στην καρδιά τον 15χρονο Αλέξη και ο χρόνος «πάγωσε».
Μέσα σε ελάχιστα λεπτά είχαν στηθεί τα πρώτα οδοφράγματα και λίγο αργότερα ξεκίνησαν οι συγκρούσεις με τις δυνάμεις των ΜΑΤ. Το βράδυ του Σαββάτου μετατρέπεται σε «κόλαση».
Άγρια επεισόδια σημειώνονται σε κάθε γωνιά του κέντρου της πρωτεύουσας ενώ οι κεντρικές πανεπιστημιακές σχολές καταλαμβάνονται. Την Κυριακή στη μεγάλη πορεία προς τη ΓΑΔΑ η λεωφόρος Αλεξάνδρας μετατρέπεται σε πεδίο μάχης όπου ελάχιστα πράγματα μένουν χωρίς να σπάσουν ή να καούν.
Τη Δευτέρα το βράδυ η Αθήνα καίγεται με τις εικόνες να κάνουν τον γύρο του κόσμου. Συλλήψεις, τραυματίες, εκτεταμένες καταστροφές, σφοδρές συγκρούσεις. Την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου, ημέρα της κηδείας του 15χρονου Αλέξη, η οργή μετατρέπεται σε «τσουνάμι».
Την Τετάρτη, ημέρα γενικής απεργίας, τίποτα δεν λέει να μετριάσει την ορμητικότητα των διαδηλωτών και τα επεισόδια γενικεύονται. Η επόμενη ημέρα, η Πέμπτη 11 Δεκέμβρη 2008, είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Είναι από τις ημέρες που μπορεί να γραφτούν στην ιστορία.
«Εκτόνωση ή ακραία αστυνομικά μέτρα»
Μετά από πέντε ημέρες σφοδρών συγκρούσεων σχεδόν σε κάθε γωνιά της Αθήνας, με τις καταλήψεις σχολείων και πανεπιστημιακών σχολών να ξεπηδούν η μια μετά την άλλη, η αστυνομία βρίσκεται στριμωγμένη στα σχοινιά.
Υπάρχουν χρονικά διαστήματα που χάνει από τον έλεγχο της μεγάλα κομμάτια του κέντρου της πόλης. Τα επεισόδια είναι συνεχόμενα και τόσο βίαια που πολλές διμοιρίες ξεμένουν από δακρυγόνα και χημικά. Όλα δείχνουν πως η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει το επόμενο βήμα.
Καθόλου τυχαία η εφημερίδα το «Βήμα» είχε κυκλοφορήσει το προηγούμενο πρωί με τίτλο «εκτόνωση ή ακραία αστυνομικά μέτρα», ενώ ήδη κυκλοφορούν σενάρια για επέμβαση του στρατού και για πρώτη φορά ακούγεται ως ενδεχόμενο η απαγόρευση των διαδηλώσεων.
Οι συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου είναι διαδοχικές και οι προτάσεις που πέφτουν στο τραπέζι είναι πολλές. Από τις πιο σκληρές, μέχρι τις πιο μετριοπαθείς που εκφέρονταν από αξιωματούχους οι οποίοι διέβλεπαν πως ήδη η ένταση των γεγονότων έχει αρχίσει να φθίνει.
Η κυβέρνηση, ωστόσο, θέλει να στείλει το μήνυμά της και τελικά θα το κάνει με τον πλέον αναίμακτο (όπως τελικά αποδείχθηκε) τρόπο.
Η πρωτοφανής για τα αστυνομικά χρονικά, επέμβαση της ΕΚΑΜ
Το πρωί της Πέμπτης, 11 Δεκεμβρίου, χιλιάδες μαθητές από κατειλημμένα σχολεία της Αθήνας συγκεντρώνονται στην Ομόνοια και πραγματοποιούν πορεία προς τη Βουλή. Τα επεισόδια δεν λείπουν ούτε από αυτή την πορεία (έστω και μειωμένης έντασης, σε σχέση με αυτά των προηγούμενων ημερών).
Όταν η πορεία, ωστόσο, έφτασε στη Βουλή, δημοσιογράφοι, φωτορεπόρτερ και άνθρωποι μεγαλύτεροι σε ηλικία διαπιστώνουν κάτι που αλλάζει τα δεδομένα. Στις σκάλες της βουλής, στην αριστερή πλευρά του μνημείου του αγνώστου στρατιώτη, υπάρχει μια διμοιρία της Ειδικής Κατασταλτικής Αντιτρομοκρατικής Μονάδας.
Πολλοί φοβούνται τα χειρότερα ενώ οι πιο ψύχραιμοι λένε πως δεν πρόκειται η συγκεκριμένη διμοιρία να παρέμβει απλά βρίσκεται εκεί για να σταλεί ένα μήνυμα, από την πλευρά της κυβέρνησης, πως είναι διατεθειμένη να σκληρύνει τη στάση της αν χρειαστεί.
Πράγματι η διμοιρία, παρά τα επεισόδια που γινόντουσαν εκείνη την ώρα στο Σύνταγμα, δεν εγκαταλείπει τη θέση της. Δεν θα συμβεί, ωστόσο, το ίδιο στην βραδινή πορεία.
Το απόγευμα φοιτητές από τις κατειλημμένες σχολές, οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, αναρχικοί και αντιεξουσιαστές, συγκεντρώνονται στα Προπύλαια για να πραγματοποιήσουν μια ακόμα πορεία προς τη Βουλή.
Σημειώνονται και πάλι επεισόδια και νωρίς το βράδυ η πορεία επιστρέφει στα Προπύλαια όπου εκατοντάδες διαδηλωτές συγκρούονται με τις δυνάμεις των ΜΑΤ. Σε μια ανύποπτη στιγμή και ενώ οι συγκρούσεις μαίνονται οι διμοιρίες των ΜΑΤ που βρίσκονται στην πλευρά των Προπυλαίων μπροστά από το Οφθαλμιατρείο αρχίζουν να υποχωρούν, σε μια κίνηση που εκείνη την ώρα έδειχνε να είναι χωρίς νόημα.
Λίγες στιγμές αργότερα, μια διμοιρία της ΕΚΑΜ με πάνοπλους μαυροφορεμένους άνδρες εμφανίζεται και αρχίζει να κατηφορίζει προς τα Προπύλαια. Τα φλας των φωτογραφικών μηχανών αστράφτουν ενώ οι κάμερες «κολλάνε» πάνω τους. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή δεδομένου πως ποτέ πριν οι κομάντος της ΕΛΑΣ δεν έχουν αντιπαρατεθεί με διαδηλωτές.
Η παρουσία τους εξοργίζει τον κόσμο που είναι συγκεντρωμένος στο σημείο και τα επεισόδια εκεί που έδειχναν πως κοπάζουν, «αναζωπυρώνονται». Κάποιοι από την διμοιρία κρατάνε όπλα στα χέρια τους ενώ κάποιοι άλλοι κάνουν χρήση των ειδικών χειροβομβίδων κρότου- λάμψης (διαφορετικές και πιο ισχυρές από εκείνες των ΜΑΤ) που διαθέτουν προκειμένου να αποκρούσουν τις επιθέσεις που δέχονται.
Οι περισσότεροι κοιτούν με κομμένη την ανάσα, περιμένοντας ποια θα είναι η επόμενη κίνηση της ΕΚΑΜ. Η διμοιρία ανεβαίνει στο πεζοδρόμιο των Προπυλαίων αλλά τελικά δεν πραγματοποιεί την επέμβαση που όλοι φοβόντουσαν. Παραμένει στο σημείο για λίγη ώρα και στη συνέχεια οπισθοχωρεί. Το ίδιο κάνουν και οι συγκεντρωμένοι διαδηλωτές και τα επεισόδια λήγουν.
Τυχαία ή όχι από την επόμενη ημέρα η ένταση των επεισοδίων κοπάζει οριστικά. Κάποιοι θεωρούσαν πως αυτό είχε ξεκινήσει να γίνεται ήδη από τη προηγούμενη ημέρα, ενώ κάποιοι άλλοι είπαν πως το μήνυμα που ήθελε να στείλει η κυβέρνηση… «ελήφθη»!
Από τότε η ΕΚΑΜ δεν έχει συγκρουστεί και πάλι με διαδηλωτές. Ούτε καν στις μεγάλες αντιμνημονιακές διαδηλώσεις που επίσης η κατάσταση έδειχνε να ξεφεύγει από τον έλεγχο των ΜΑΤ κάποιες στιγμές.
Για την ιστορία και μόνο να αναφερθεί πως η πιο πρόσφατη δημόσια εμφάνιση της ΕΚΑΜ (σχετική πάντα με καταστολή κοινωνικών αντιδράσεων ή οτιδήποτε παρεμφερές) ήταν κατά την δεύτερη εκκένωση της «Βίλα Αμαλίας» και της κατάληψης «Λέλας Καραγιάννη» στην Κυψέλη τον Ιανουάριο του 2013, όπου όμως δεν χρειάστηκε να επέμβει.