Η Σ.Κ.Α.Υ. τιμώντας στο έπακρον τους ισχυρούς δεσμούς επικοινωνίας και στήριξης που αμφίδρομα έχουν αναπτυχθεί με το σύνολο των συναδέλφων, συνεχίσει απαρέγκλιτα να βαδίζει στο μονοπάτι της έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης σας.
Όπως έχουμε καθιερώσει από ιδρύσεως μας και σε όλες τις προαγωγικές εξετάσεις (Αρχ/κων και ΤΕΜΑ) που διεξάγονται κάθε έτος, εξασφαλίσαμε για μία ακόμη φορά, σε συνεργασία με τον έγκριτο νομικό και καθηγητή ποινικού δικαίου, κ.Νικόλαο ΔΕΡΜΕΝΟΥΔΗ, τα θέματα καθώς και τις απαντήσεις τους, που ζητήθηκαν από τους υποψηφίους στα μαθήματα της Έκθεσης και του Ποινικού Δικαίου, της 1ης ημέρας των προαγωγικών εξετάσεων για την προαγωγή Αστυφυλάκων στο βαθμό του Αρχιφύλακα.
Έκθεση
Στην εποχή της εικόνας και της διαφήμισης πυροδοτείται ο υπερκαταναλωτισμός. Πιστεύετε ότι στις μέρες μας το ανωτέρω φαινόμενο καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες ή όχι και γιατί ;
Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο (Ποινικός Κώδικας)
Θεωρία:
α) Κατάσταση ανάγκης που αποκλείει τον καταλογισμό (αρ.32 ΠΚ)
β) Πλαστογραφία πιστοποιητικών (αρ. 217 ΠΚ)
Πρακτικό:
Ο διαρρήκτης Α κατά τις μεταμεσονύχτιες ώρες εισέρχεται εντός κτιρίου το οποίο νομίζει ότι είναι οικία με σκοπό να αφαιρέσει ότι βρει. Εν συνεχεία περιφέρεται στο εσωτερικό του κτιρίου και αφαιρεί αργυρά και χρυσά σκεύη. Στην πραγματικότητα όμως έχει εισέλθει σε μουσείο της πόλης από όπου και έχει αφαιρέσει τα παραπάνω τα οποία αποτελούν σημαντικά εκθέματα του μουσείου.
Ερώτηση:
Αιτιολογήστε-αξιολογήστε την ποινική συμπεριφορά του Α.
Απόκριση:
Η πραγματική πλάνη έχει σχηματικά το εξής περιεχόμενο.
- Πραγματική πλάνη (Άρθρο 30 ΠΚ)
Άγνοια (πλάνη με ευρεία έννοια) ή εσφαλμένη αντίληψη (πλάνη με στενή έννοια) κάποιου περιστατικού κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης που θεμελιώνει την αντικειμενική υπόσταση ορισμένου εγκλήματος (Άρθρο 30 §1 ΠΚ).
Πραγματική πλάνη που αφορά πραγματικά περιστατικά που επαυξάνουν το αξιόποινο ορισμένου εγκλήματος (Άρθρο 30 §2 ΠΚ). Η πλάνη αυτή αφήνει άθικτο το δόλο για το βασικό έγκλημα, αποκλείει όμως το δόλο για τη βαρύτερη μορφή του. Όταν ο δράστης δεν αντιλαμβάνεται ότι με τη συμπεριφορά του πραγματώνει την αντικειμενική υπόσταση ενός εγκλήματος τότε βρίσκεται σε πραγματική πλάνη , δηλαδή σε πλάνη ως προς την πραγματικότητα ( ο δράστης δεν γνωρίζει τι πράττει).
- Δια της πλάνης αυτής διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της βουλήσεως, και του αποτελέσματος που αποτελεί την βάση της υποκειμενικής υπαιτιότητας, ο δράστης δηλαδή δεν γνωρίζει και επομένως δεν θέλει το αποτέλεσμα το οποίο πράγματι προκαλεί. ‘Ετσι ο δράστης τιμωρείται μόνο για την τέλεση με δόλο του βασικού εγκλήματος. Από τη ρύθμιση αυτή προκύπτει ότι για να τιμωρηθεί κανείς ως δράστης εκ δόλου εγκλήματος πρέπει να επικαλύπτεται αυτό που πραγματικά συμβαίνει, δηλαδή η αντικειμενική πλευρά της πράξης από το δόλο του, από τη γνώση και βούληση του που συνιστά την υποκειμενική πλευρά της πράξης.
Ο δόλος του δράστη πρέπει να επικαλύπτει πλήρως ένα προς ένα όλα τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος. ‘Ετσι ο δράστης μιας συμπεριφοράς η οποία εμπεριέχει εν μέρει γνώση και εν μέρει άγνοια της προβαλλόμενης πραγματικότητας χρεώνεται πάντοτε και μόνο το τμήμα της συμπεριφοράς του στο οποίο συμπίπτουν πλήρως η αντικειμενική πραγματικότητα με τη γνώση που έχει γι’ αυτή ο δράστης, ενώ μένει έξω από τον καταλογισμό σ’ αυτόν το τμήμα της συμπεριφοράς του, στο οποίο εκδηλώνεται η διάσταση ανάμεσα στην πραγματικότητα που αντικειμενικά προσβάλλει και σ’ εκείνη που έχει στο μυαλό του.
- Με βάση τη παραπάνω συστηματική — λεπτομερή και δογματική ανάλυση που προηγήθηκε αλλά και τις επισημάνσεις που αναφέρθηκαν στο υπό κρίση θέμα του πρακτικού προκύπτουν τα εξής:
α) 0 Α πραγμάτωσε την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της διακεκριμένης κλοπής (άρθρο 374 στοιχ. β ΠΚ) διότι έχει αφαιρέσει πράγμα αρχαιολογικής σημασίας ( σκεύη αργυρά και χρυσά) που βρισκόταν σε συλλογή εκτεθειμένη σε κοινή θέα σε δημόσιο τόπο (Μουσείο). Γιο τη πραγμάτωση της αντικειμενικής υπόστασης της διακεκριμένης κλοπής (άρθρο 374 στοιχ. β ΠΚ) απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις.
β)Το πράγμα να έχει την ιδιαίτερη σημασία που προβλέπει η διάταξη και
γ) να ανήκει σε συλλογή ή η θέση του να είναι σε δημόσιο οίκημα ή δημόσιο τόπο. Προστατευόμενο έννομο αγαθό στη προκειμένη περίπτωση δεν είναι μόνο η ιδιοκτησία, αλλά κυρίως το γενικό συμφέρον στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
γ)Ενώ όμως ο Α πραγματώνει την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος του άρθρου 374 στοιχ. β ΠΚ – Διακεκριμένες περιπτώσεις κλοπής, ο δόλος του δεν επικαλύπτει πλήρως ένα προς ένα όλα τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος. 0 ίδιος νομίζει ότι εισέρχεται σε κατοικία υα κλέψει ενώ αγνοεί την αληθινή εικόνα της πραγμάτωσης ότι δηλαδή εισέρχεται σε Μουσείο. Ο νόμος στη προκειμένη περίπτωση συνδέει την αυστηρότερη τιμωρία του Α με ορισμένη τυποποιημένη ιδιότητα που πρέπει να έχει το αντικείμενο της προσβολής «πράγμα αρχαιολογικής-ιστορικής σημασίας που βρισκόταν σε συλλογή εκτεθειμένη σε κοινή θέα, σε δημόσιο οίκημα, σε δημόσιο τόπο».
Η άγνοια όμως, εσφαλμένη αντίληψη εκ μέρους του Α της ιδιότητας αυτής (ο διαρρήκτης Α γνωρίζει ότι παίρνει πράγματα από κατοικία και όχι πράγματα από Μουσείο, αρχαιολογικής — πολιτιστικής κληρονομιάς), έχει σαν συνέπεια να αφήνει άθικτο το δόλο για το βασικό έγκλημα, αποκλείει όμως το δόλο για τη βαρύτερη μορφή του, πλάνη για τα πραγματικά περιστατικά που επαυξάνουν το αξιόποινο (Άρθρο 30 §2 ΠΚ). Ο Α ευθέως αγνοεί ότι συντρέχει στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος το οποίο συνεπάγεται την αναγωγή του εγκλήματος σε διακεκριμένο. Στην προκειμένη περίπτωση δεν θα καταλογισθεί στο δράστη η διακεκριμένη μορφή του εγκλήματος , το οποίο αντικειμενικώς διέπραξε , αλλά αυτό το οποίο πλανημένως υπέλαβε ότι διέπραξε βασικό έγκλημα (κλοπή-αρ.372 ΠΚ).
Επειδή ο δόλος του Α δεν στοιχειοθετείται σε σχέση με την αναφερόμενη ιδιότητα, δεν Θα τιμωρηθεί για τη βαρύτερη μορφή του εγκλήματος που διέπραξε (εδώ για τη διακεκριμένη κλοπή του άρθρου — 374 στοιχ. β ΠΚ αλλά μόνο για το βασικό έγκλημα που γνώριζε και ήθελε να διαπράξει — δηλαδή μόνο για τη κλοπή του άρθρου 372 ΠΚ.
Επομένως ο Α θα τιμωρηθεί μόνο γιο παράβαση του όρθρου 372 ΠΚ — κλοπή, διότι δεν μπορούν να καταλογιστούν τα περιστατικά που από το νόμο επαυξάνουν το αξιόποινο της πράξης ταυ, αν τα αγνοούσε (Άρθρα 14 ,ξΙ, 26, 27,30 ξ2, 372 και 374 στοιχ.β ΠΚ).
Το πρακτικό αυτό είναι το υπ αρ. 76 2ου τόμου Γενικού Μέρους (100 πρακτικές ασκήσεις) του Νικόλαου Αθ. Δερμενούδη.
Οι απαντήσεις δόθηκαν από τον Νομικό-Ποινικολόγο–Εγκληματολόγο Νικόλαο Αθ. Δερμενούδη, με επιμέλεια της Καψάλη Σοφίας Δικηγόρου.
Οποιαδήποτε πληροφορία στα τηλ. 25410-77560 , 6977847227 και στο email xartikaipontiki@gmail.com.
Η Σ.Κ.Α.Υ. πιστή στις αρχές της, θα συνεχίσει την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωσή σας και αύριο, για τα μαθήματα της δεύτερης ημέρας!
Ευχόμαστε σε όλους τους υποψηφίους των εν λόγω εξετάσεων καλή συνέχεια και καλά αποτελέσματα!