Ειδικά το τελευταίο διάστημα η κατάσταση που επικρατεί στα κρατητήρια των Αστυνομικών Τμημάτων της Δυτικής Αττικής θυμίζει καζάνι που βράζει και είναι έτοιμο να εκραγεί. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν αυξηθεί οι απαιτήσεις για απόδοση με κάθε τρόπο από όλες τις Υπηρεσίες (μολονότι το προσωπικό των τμημάτων έχει μειωθεί κατακόρυφα). Η φυσική εξέλιξη που συνεπάγεται, βεβαίως, είναι:
-
τα κρατητήρια να μετρούν πολλούς παραπάνω κρατουμένους απ’ ό,τι είναι σχεδιασμένα (υπερδιπλάσιους πολλές φορές),
-
να συγχρωτίζονται μέσα στο κρατητήριο κάθε είδους κρατούμενοι (γι’ απέλαση, ποινικοί κ.τ.λ.)
-
γενικά τα κρατητήρια (προσωρινό και κοινό κρατητήριο δεν διαφέρουν πλέον) να έχουν καταστεί σαν φυλακές.
Οι αναφορές και οι τηλεφωνικές οχλήσεις προς τη Διεύθυνση από τους συναδέλφους για διευθέτηση αυτού του πολύ σημαντικού υπηρεσιακού προβλήματος τις περισσότερες φορές καταλήγουν άκαρπες, διότι, όπως αναφέρει η προϊστάμενη Υπηρεσία, το πρόβλημα είναι γενικευμένο σε όλη τη Διεύθυνση. Αστυνομικοί αλλά και κρατούμενοι έχουν έρθει στα όριά τους.
Αξιωματικοί Υπηρεσίας και Σκοποί καταστήματος είναι επιφορτισμένοι εκτός του κυρίως έργου τους και με ό,τι απορρέει από τη φύλαξη των κρατουμένων (σίτιση, επισκεπτήριο κ.τ.λ.), διότι φυσικά πλέον δεν υπάρχει διαθέσιμη δύναμη για διάθεση Σκοπού κρατητηρίων. Η επιπλέον αφαίμαξη των Τμημάτων για ενίσχυση άλλων Υπηρεσίων έχει φορτώσει με ακόμα επιπλέον βάρος τις πλάτες των υπηρετούντων σε αυτά, και βάζει σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία της Υπηρεσίας και του προσωπικού με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις ποινικοί κρατούμενοι παραμένουν στα κρατητήρια των Τμημάτων για μεγάλο χρονικό διάστημα, πράγμα που παρεκκλίνει από τα οριζόμενα του άρθρου 66 παρ.6 του Π.Δ. 141/1991 το οποίο αναφέρει ότι «Στα αστυνομικά κρατητήρια δεν επιτρέπεται η κράτηση υπόδικων ή κατάδικων που προορίζονται για Σωφρονιστικό Κατάστημα, με εξαίρεση τον απολύτως αναγκαίο πριν τη μεταγωγή χρόνο και εφόσον δεν είναι δυνατή η απευθείας μεταγωγή και παράδοση σ’ αυτό.»
Με αφορμή τα υπεράριθμα από κρατούμενους αστυνομικά κρατητήρια είναι απαραίτητο να αναφερθούμε και στα εξής ζητήματα γι’ αυτά:
Σε πολλές Υπηρεσίες είναι υπόγεια (σε αυτήν την περίπτωση οι κρατούμενοι δεν βλέπουν καν τον ήλιο), χωρίς εξαερισμό, κι ορισμένα δεν έχουν καν WC μέσα. Κανένας σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Καμιά Κυβέρνηση μέχρι τώρα δεν έδειξε μέριμνα για τη διόρθωση αυτού του ζητήματος, παρά τις αλλεπάλληλες καταδίκες από τη διεθνή κοινότητα.
Πολλά έχουν κενά ασφαλείας καθιστώντας προβληματική τη φύλαξη. Τα κάγκελα σε κάποιες περιπτώσεις είναι πρόχειρα τοποθετημένα, χωρίς ουσιώδεις προδιαγραφές ασφαλείας. Ομοίως και οι πόρτες. Έχουν παρατηρηθεί σαπισμένοι τοίχοι από την υγρασία, ενώ υπάρχουν Τμήματα που έχουν κρατητήρια σε σημείο που να μπορούν οι κρατούμενοι να έχουν ΑΜΕΣΗ επαφή με πολίτες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Όλα μάλλον τα κρατητήρια είναι βρώμικα και παρουσιάζουν έντονη δυσοσμία. Μέσα οι κρατούμενοι πολλές φορές συγκατοικούν με… ποντίκια, ψύλλους και κατσαρίδες. Η υποτυπώδης καθαριότητα πολλές φορές δεν συμβαίνει καν, ενώ η απολύμανση σχεδόν ποτέ, κατά παρέκκλιση του άρθρου 9 παρ. 4 του Π.Δ. 45/2008 το οποίο αναφέρει «Τα αστυνομικά κρατητήρια απολυμαίνονται, τουλάχιστον, μία φορά κάθε μήνα. Στις περιπτώσεις της παρ. 2 τα κρατητήρια απολυμαίνονται μετά την αποχώρηση του κρατουμένου που νοσεί» (δηλαδή όταν υπάρχουν υπόνοιες ότι πάσχει από κάποιο μεταδοτικό νόσημα). Η έλλειψη υγιεινής είναι εξαιρετικά βλαπτική και γι’ αστυνομικούς αλλά και για τους ίδιους του κρατουμένους.
Διερωτόμαστε με βάση τα ανωτέρω
Πώς, κατά το Π.Δ. 141/1991 αρ. 60 παρ. 2 εδ. ζ’, να μπορεί ο εκάστοτε Αξιωματικός Υπηρεσίας να ασκεί συνεχή έλεγχο στα κρατητήρια της Υπηρεσίας και να βεβαιώνεται για την ασφάλεια, την τάξη και την ευπρέπειά τους;
Πώς, κατά το Π.Δ. 254/2004 αρ. 3 παρ. ζ’, να μπορεί ο εκάστοτε αστυνομικός να διασφαλίζει συνθήκες κράτησης που εγγυώνται την ασφάλεια, την υγεία και την προστασία της προσωπικότητας του κρατουμένου και να μεριμνά για την κατά το δυνατόν αποφυγή του συγχρωτισμού των λοιπών κρατουμένων με τους ποινικούς, των ανδρών με τις γυναίκες, των ανηλίκων με τους ενήλικες και να λαμβάνει ειδική πρόνοια για τα ευάλωτα άτομα;
Από την ίδια την Υπηρεσία δεν παρέχονται τα απαραίτητα εφόδια στον μαχόμενο αστυνομικό προκειμένου να βγάλει σε πέρας το δύσκολο έργο του. Έτσι, αν από τις τραγικές αυτές ελλείψεις και παραλείψεις συμβεί κάτι αναπάντεχο, ο αστυνομικός δεν πρέπει να λειτουργήσει, όπως συνηθίζεται, ως αποδιοπομπαίος τράγος που πάνω του θα επιρριφθούν οι ευθύνες άλλων. Γι’ αυτό δεν θα παύσουμε να αντιδρούμε.
Καλούμε την πολιτική και φυσική Ηγεσία να λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν τους το διαχρονικό πρόβλημα των αστυνομικών κρατητηρίων και να το θεραπεύσουν. Όταν διακυβεύεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η ασφαλής υπηρεσιακή λειτουργία, η προτεραιότητα θεραπείας τέτοιων ζητημάτων πρέπει να είναι πολύ μεγάλη.
ΖΕΪΝΟΣ Σόλων
Αντιπρόσωπος στην Π.Ο.ΑΣ.Υ.
Μέλος της ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ