Η πρόσφατη πυρκαγιά στην Εύβοια είχε σαν αποτέλεσμα να γεμίσει το διαδίκτυο με ένα σωρό δημοσιεύματα από «φωνές» που βάλλουν κατά του Νέου Ποινικού Κώδικα, στη λογική ότι μετατρέπει σε πλημμέλημα το αδίκημα του εμπρησμού δασών.
Αναλύει
ο δικηγόρος
Κωνσταντίνος
Χ. Γώγος*
Μπορεί να ασκήσει κανείς κριτική για πολλά σημεία στους νέους κώδικες, ωστόσο θα πρέπει όταν μελετάμε ένα νομικό κείμενο να παρατηρούμε με μεγαλύτερη προσοχή τα όσα αναφέρει και να μην είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε για «φωτιά χωρίς καν να υπάρχει καπνός».
Αρχικά η διατύπωση του προηγούμενου κώδικα στο άρθρο 265 για το αδίκημα του εμπρησμού σε δάση ανέφερε:
«1. Με την επιφύλαξη της βαρύτερης τιμωρίας κατά τους όρους του άρθρου 264, όποιος με πρόθεση προξενεί πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 και 2 του ν. 998/1979 ή σε έκταση που έχει κηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα κατά την έννοια της παρ. 5 του ίδιου άρθρου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα έτη και με χρηματική ποινή από δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ έως εκατόν σαράντα επτά χιλιάδες (147.000) ευρώ. Δεν επιτρέπεται μετατροπή ή αναστολή της ποινής που επιβλήθηκε και η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της. Αν η πράξη είχε ως επακόλουθο να εξαπλωθεί η φωτιά σε μεγάλη έκταση, επιβάλλεται κάθειρξη.
- Αν η πράξη τελέστηκε από ιδιοτέλεια ή κακοβουλία ή η έκταση που κάηκε είναι ιδιαίτερα μεγάλη, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
- Όποιος με σκοπό να διαπράξει το έγκλημα της παραγράφου 1 προβαίνει σε οποιαδήποτε προπαρασκευαστική ενέργεια τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Η ποινή αυτή δεν μετατρέπεται, ούτε αναστέλλεται και η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της».
Αντίθετα, το νέο άρθρο έχει ως εξής:
«1. Όποιος προξενεί πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του νόμου ή σε έκταση που έχει νόμιμα κηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα, τιμωρείται: α) με φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή, β) με κάθειρξη έως δέκα έτη αν από την πράξη προέκυψε κίνδυνος για άνθρωπο, γ) με κάθειρξη αν στην περίπτωση των στοιχείων α΄ ή β΄ η πράξη προκάλεσε σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας ή είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου ή η φωτιά εξαπλώθηκε σε μεγάλη έκταση, δ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών αν στην περίπτωση του στοιχείου β΄ η πράξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου. Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.
- Αν ο υπαίτιος σκόπευε να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή.
- Όποιος στις περιπτώσεις της πρώτης παραγράφου προκαλεί από αμέλεια την πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του νόμου ή σε έκταση που έχει νόμιμακηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα τιμωρείται με φυλάκιση».
Είναι εύκολα κατανοητό επομένως από την απλή ανάγνωση των άρθρων ότι ο νέος Κώδικας, αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο απευθύνεται στο αδίκημα. Πράγματι, ξεκινά τη βασική μορφή του αδικήματος με τη μορφή πλημμελήματος. Ωστόσο, εισάγει πολλές διαφορετικές μορφές του αδικήματος με βάση το αποτέλεσμα στο οποίο θα οδηγήσει ο εμπρησμός.
Επί της ουσίας δηλαδή όχι μόνον δεν είναι ευμενέστερος ο νέος νόμος, αλλά σε ειδικές περιπτώσεις απελευθερώνει το δικαστήριο εισάγοντας για πρώτη φορά ως ανώτατη ποινή την ισόβια κάθειρξη. Μάλιστα, έχει μία συγκεκριμένη λογική, ότι όσο πιο βαρύ είναι το αποτέλεσμα που επέρχεται από τον εμπρησμό, τόσο βαρύτερη είναι και η επαπειλούμενη ποινή.
Επομένως, τα σχετικά δημοσιεύματα σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα καθώς ο νέος νόμος επί του συγκεκριμένου αδικήματος σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ευμενέστερος.
*Μέλος της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων
Πηγή: dikastiko.gr