Απλά και κατανοητά:
1- Όταν ο δράστης «ΑΣΚΕΙ » βία (υλική δύναμη π.χ. απώθηση) ή απειλή βίας (προαναγγελία κακού που προκαλεί φόβο) ή βιαιοπραγώντας (κτύπημα, σπρώξιμο κ.α) σε βάρος αστυνομικού την ιδιότητα του οποίου γνωρίζει, ΕΧΟΝΤΑΣ σκοπό τον εξαναγκασμό του αστυνομικού ώστε να παραλείψει νόμιμη πράξη, πράττει το αυτεπάγγελτα διωκόμενο έγκλημα της ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (167 Π.Κ.), το οποίο μπορεί να αναφέρει στην εισαγγελική αρχή ο οποιοσδήποτε, συνάδελφος, φίλος κτλ.
Θα πρέπει, να διαρκεί η νόμιμη ενέργειά του αστυνομικού, δεν ενδιαφέρει εάν επιτεύχθηκε αυτό που επιδίωκε ο δράστης, ενώ η παθητική αντίσταση (π.χ αγκαλιάζει κολώνα της ΔΕΗ ή ξαπλώνει στη γη) δεν είναι αξιόποινη.
2- Όποιος χωρίς αντίσταση (με φωνασκίες, χειρονομίες, διαμαρτυρίες, δεν ανοίγει την πόρτα κ.α.), δεν υπακούει δλδ σε πρόσκληση (συνήθως προφορική) αστυνομικού που εκτελεί νόμιμα τα καθήκοντά του, να συνδράμει ή να προσφέρει την υπηρεσία του, ώστε ο τελευταίος να προβεί σε νόμιμη υπηρεσιακή ενέργεια, πράττει το αυτεπάγγελτα διωκόμενο έγκλημα της ΑΠΕΙΘΕΙΑΣ (169 Π.Κ.)
Θα πρέπει να υπάρχει νόμος (να μην προβλέπει όμως ο ίδιος την ποινή αφού τότε θα πρόκειται για ειδικό έγκλημα) που να υποχρεώνει τον πολίτη να συνδράμει (π.χ. όταν αρνείται να μπει στο σπίτι του για κατοίκων έρευνα, όταν αρνείται να παραλάβει δικόγραφο που του επιδίδεται κ.α.).
3- Όποιος συμμετέχοντας σε δημόσια συνάθροιση ή συγκέντρωση (συνήθως πάνω των 5 ατόμων ) που εμφανίζεται ως ομαδική δύναμη , «ΑΣΚΕΊ » βία ( υλική δύναμη π.χ απώθηση ) ή απειλή βίας ( προαναγγελία κακού που προκαλεί φόβο) ή βιαιοπραγώντας (κτύπημα, σπρώξιμο κ.α) σε βάρος αστυνομικού-κων, ΕΧΟΝΤΑΣ σκοπό τον εξαναγκασμό των αστυνομικών ώστε να παραλείψουν νόμιμη πράξη ή ενέργεια , πράττει το αυτεπάγγελτα διωκόμενο έγκλημα της ΣΤΑΣΗΣ (170 ΠΚ)
Εάν στις περιπτώσεις αυτές δεν διαπράχθηκε αντίσταση, τότε έχουμε ΘΡΑΣΥΤΗΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΗΣ 171 Π.Κ., εφόσον, απαγορεύτηκε νόμιμα η συνάθροιση – συγκέντρωση, ενώ εάν δεν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 170 και 171 π.κ και έστω και ΜΕΡΙΚΟΙ από το συναθροισμένο πλήθος εκτελούν βιαιοπραγίες εναντίων προσώπων και πραγμάτων ή εισβάλλον παράνομα σε σπίτια κτλ , εφαρμόζεται το άρθρο 189 π.κ ( διατάραξη κοινής ειρήνης) ως τροποποιήθηκε.
Οι υποκινητές, οι παραυτουργοί (π.χ αυτοί που από εξώστες, ταράτσες πετούν πέτρες κατά αστυνομικών ) , οι απλώς συμμετέχοντες στην συνάθροιση ( ως συμμέτοχοι στάσης , απλοί στασιαστές δλδ ) και αυτοί που παρεμποδίζονται από τις αστυνομικές δυνάμεις να συμμετάσχουν ( απόπειρα ) , τιμωρούνται και αυτοί με την ίδια διάταξη, 170 Π.Κ.
Σύνηθες είναι εδώ η συρροή με τα εγκλήματα, της απόπειρας ανθρωποκτονίας , σωματικών βλαβών , εξύβρισης , φθοράς ξένης περιουσίας, ληστείας κ.α
4- ΑΜΥΝΑ και άμυνα υπέρ τρίτου. (22 Π.Κ.) Σε άμυνα βρίσκεται αυτός που αποκρούει άδικη ( έστω και ένα δεν είναι αξιόποινη ) επίθεση (ως ανθρώπινη ενέργεια ή παράλειψη ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης) άλλου, με σκοπό να υπερασπίσει την ζωή του , την σωματική του ακεραιότητα, την τιμή του, την ελευθερία του, την περιουσία του κτλ, του ίδιου ή άλλου ακόμα και εάν δεν το θέλει.
ΑΜΥΝΑ «χωράει » και υπέρ της έννομης ή δημόσιας τάξης (άμυνα υπέρ της Πολιτείας) όταν κινδυνεύουν συγχρόνως έννομα αγαθά του ατόμου .
Δεν επιτρέπεται ή δεν υπάρχει ΑΜΥΝΑ:
Α- Εναντίων αστυνομικού οργάνου που πράττει νόμιμα π.χ. ύστερα από νόμιμη προσταγή
Β- Όταν η επίθεση δεν είναι παρούσα (με εξαίρεση τα διαρκή εγκλήματα)
Γ- Όταν η απόκρουση της επίθεσης μπορεί να γίνει με παθητική άμυνα.
ΥΠΕΡΒΑΣΗ άμυνας και συνεπώς τιμωρείτε με ποινή ελαττωμένη , έστω και εάν έπραξε από αμέλεια ( νομιζόμενη άμυνα ) , πράττει αυτός που χωρίς να έχει κυριαρχηθεί από φόβο ή ταραχή από την επίθεση, ενώ μπορούσε να αποφύγει – διαφύγει της επίθεσης ευρισκόμενος σε κατάσταση αμύνης , αποκρούει την επίθεση ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ , δλδ υπερβαίνοντας το αναγκαίο μέτρο άμυνας ( π.χ αποκρούει την εξύβριση με ανθρωποκτόνο ενέργεια).
Στην περίπτωση αυτή ο αρχικά επιτιθέμενος, έχει δικαίωμα άμυνας (αντάμυνα).
Τιμωρείτε επίσης ο αμυνόμενος, όταν προκάλεσε την επίθεση ώστε μέσα από την άμυνα, να πλήξει αυτόν που προκάλεσε να του επιτεθεί (υπαίτια κατάσταση αμύνης -24 πκ -), εάν αφήσει αβοήθητο το επιτιθέμενο να κινδυνεύσει, ενώ αμυνόμενοι και επιτιθέμενοι τιμωρούνται εάν συμμετείχαν σε συμπλοκή σύμφωνα με το άρθρο 313 Π.Κ..
5- ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ Όποιος έχει νομικό καθήκον να εκτεθεί βάσει αυτού σε συγκεκριμένο κίνδυνο (όπως οι αστυνομικοί) που δημιουργεί κατάσταση ανάγκης , έχει « ΚΑΘΗΚΟΝ ΑΝΟΧΗΣ του κινδύνου » π.χ να συλλάβουν τους δράστες παρά τον κίνδυνο να υποστούν επίθεση από αυτούς.
Όποιος ( και οι αστυνομικοί όταν βρίσκονται εκτός πεδίου νομικού καθήκοντος ) όμως, βρεθεί σε τέτοια κατάσταση ανάγκης που δημιουργεί ο αναπότρεπτος με άλλα μέσα κίνδυνος , δεν είναι άδικη η πράξη που τελεί για να αποτρέψει τον παρόντα αυτό κίνδυνο …. εάν η βλάβη που προκλήθηκε ( θα προκαλέσει ) είναι κατώτερη από την βλάβη που απειλήθηκε
(που θα γινόταν).
Επίσης , δεν είναι καταλογιστέα η πράξη που τελεί ο ευρισκόμενος σε κατάσταση ανάγκης, για να αποτρέψει τον παρόντα αυτό κίνδυνο …. εάν η βλάβη που προκλήθηκε (θα προκαλέσει), είναι ίσης αξίας με την βλάβη που απειλήθηκε (που θα γινόταν) ( 25 π.κ )
Παρόντες και αναπότρεπτοι με άλλα μέσα κίνδυνοι -πυρκαγιές, εκρήξεις, πλημμύρες κτλ, εναντίων έννομων αγαθών - ζωής, σωματικής ακεραιότητας, υγείας, ελευθερίας
περιουσίας κ.α
Προκειμένου δλδ να διαφυλάξουμε από τον κίνδυνο ένα αγαθό (προσωπικό η περιουσιακά) προκαλούμε κακό σε αγαθό τρίτου που δεν μας ενόχλησε καθόλου - διαφορά από την άμυνα (π.χ σκοτώνουμε τον σκύλο του γείτονα για να σωθούμε από τα δαγκώματα του ή σπάμε την πόρτα διπλανού διαμερίσματος για να σώσουμε τον ένοικο από πυρκαγιά).
Η υπέρβαση ορίων , τιμωρείτε και εδώ όπως και στην άμυνα π.χ. η καταδίωξη με ισχυρό ενδεχόμενο να οδηγήσει σε θάνατο του δράστη, ή καταστροφή οικίας για να σωθεί η
παρακείμενη παράγκα από την πλημμύρα κ.α
6- Σε εκτέλεση ΠΡΟΣΤΑΓΗΣ – διαταγής (21 ΠΚ) , προφορικής ή έγγραφης ( έχουν την ίδια ισχύ), νόμιμης στον τύπο και στην ουσία της, δεν είναι άδικη η πράξη που εκτελεί ο αστυνομικός χωρίς ακρότητες , εάν απαιτείτε «τυφλή εκτέλεση » ..όμως.
Α- Όταν πιθανολογεί την ύπαρξη παρανομίας, ή την θεωρεί ο ίδιος παράνομη , και πριν την εκτελέσει , μπορεί να αναφέρει εγγράφως την αντίθετη γνώμη του και να την
εκτέλεση μετά χωρίς χρονοτριβή.
Β- Υποχρεούται να ΜΗΝ εκτελέσει και να αναφέρει , εάν οι διαταγές είναι αντισυνταγματικές και παράνομες όταν δλδ αντίκειται σε ρητές διατάξεις του Συντάγματος και των νόμων, ιδίως των Ποινικών ( π.χ σύλληψη που απαιτείται έγκληση χωρίς να υπάρχει τέτοια, βασανισμός – κακομεταχείριση κρατουμένου για να δώσει πληροφορίες κτλ).
Σε περίπτωση που εκτελέσουν προδήλως παράνομη διαταγή και αποδειχθεί ότι δεν είχαν την δυνατότητα να αντιληφτούν την παρανομία και να αρνηθούν την εκτέλεση π.χ λόγο απειρίας, δεν υπέχουν ευθύνης.( Δ.Ε.Α 676/2001 )
Ακολουθεί το Β Μέρος
ΟΜΑΔΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ