Ηγείται μίας εκ των πλέον «νευραλγικών» υπηρεσιών της Ρόδου, όπου το προσωπικό της καλείται να αντιμετωπίσει δύσκολα και τις περισσότερες φορές δυσάρεστα περιστατικά, με κίνδυνο ακόμη και της ίδιας της ζωής του.
Ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ρόδου, Πύραρχος Ιωάννης Τσιτσικάς, γνωρίζει καλά την περιοχή, καθώς την υπηρετεί αρκετά χρόνια.
Του ζητήσαμε να μας μιλήσει για την υπηρεσία του, την οποία χαρακτηρίζει «δύσκολη και απαιτητική εξαιτίας του είδους και του εύρους των συμβάντων που καλείται να επέμβει σε ετήσια βάση».
Φέτος ήταν μία «καλή» χρονιά σε ό,τι αφορά τις δασικές πυρκαγιές, είχαμε όμως περισσότερες από 200 αστικές πυρκαγιές, ενώ 214 ήταν και τα περιστατικά όπου χρειάστηκε να επέμβουν στις πλημμύρες τόσο του Νοεμβρίου όσο και του Δεκεμβρίου!
[custom:google-ads]
Ο κ. Τσιτσικάς μιλάει για όλους και για όλα με στοιχεία και αριθμούς! Ακόμη και για τα τροχαία ατυχήματα, τα οποία – όπως μας λέει- είναι τα περιστατικά αυτά όπου καλούνται να επέμβουν συχνότερα σε ετήσια βάση. Είναι επίσης τα περιστατικά αυτά που «θυμάται έντονα, λόγω της τραγικότητας και του δράματος για τα θύματα και τις οικογένειές τους και της συνειδητοποίησης ότι όλα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί παρά λίγο, παρά κάτι»!
Τέλος Οκτωβρίου έληξε η αντιπυρική περίοδος για την περιοχή μας. Πώς τα πήγαμε φέτος; Τι αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία της Υπηρεσίας σας;
Η αντιπυρική περίοδος στη Ρόδο και στα νησιά της Δωδεκανήσου γενικότερα, δεν λήγει την 31η Οκτωβρίου ούτε αρχίζει την 1η Μαΐου. Διαρκεί πολύ περισσότερο, σε κάθε περίπτωση για ένα μήνα πριν κι ένα μήνα μετά από τις προαναφερθείσες ημερομηνίες, οι πολίτες δεν πρέπει να εφησυχάζουν.
Το λέω αυτό, επειδή κάθε χρόνο με τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου, πολίτες οι οποίοι είχαν καθαρίσει τους αγρούς ή τις αγροικίες τους από τα ξερόχορτα και άλλα υπολείμματα καλλιεργειών, από την 1η Νοεμβρίου ξεκινούν την καύση τους, ανεξάρτητα αν δεν έχει βρέξει καθόλου ή αν φυσούν ισχυροί άνεμοι, αντί να περιμένουν μερικές ημέρες ακόμη ή τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες.
Διανύσαμε μια πάρα πολύ καλή αντιπυρική περίοδο, καλύτερη κι από την περσινή που ήταν επίσης μια πολύ καλή χρονιά όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές. Είχαμε και φέτος πυρκαγιές, αντιμετωπίστηκαν όμως όλες γρήγορα και αποτελεσματικά.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Υπηρεσίας και μέχρι στιγμής, είχαμε 19 συμβάντα πυρκαγιών σε δασικές, χορτολιβαδικές, γεωργικές εκτάσεις, καλαμώνες και χωματερές, με σύνολο καμένης έκτασης 57 στρέμματα.
Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια θα μπορούσαμε άρα να πούμε ότι ήταν μία «καλή» χρονιά σε ό,τι αφορά τις δασικές πυρκαγιές που σημειώθηκαν. Πού πιστεύετε ότι οφείλετε αυτό και πώς νομίζετε ότι θα μπορούσαμε να «διατηρήσουμε» αυτό το αποτέλεσμα (ή και να το βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο) τα επόμενα χρόνια;
Όπως προανέφερα, η χρονιά που διανύουμε ήταν πολύ καλή όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές όπως και η προηγούμενη. Πιστεύω ότι αυτό οφείλεται αφενός μεν στην ομαδική προσπάθεια και αγαστή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων με τη δασοπυρόσβεση φορέων και αφετέρου στην αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Για να διατηρηθεί αυτό το αποτέλεσμα και να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο πρέπει να μην επαναπαυόμαστε, να μην εφησυχάζουμε, να είμαστε συνέχεια στις επάλξεις επαγρυπνώντας και με συνεχή ενημέρωση και αφύπνιση του κοινού. Είναι άλλο να επιτηρούν τις δασικές εκτάσεις μόνο οι πυροσβεστικές δυνάμεις και άλλο να τις προσέχουν και να νοιάζονται όλοι οι πολίτες. Το κυριότερο πάντως είναι να μην προβαίνουν σε αλόγιστες ενέργειες που μπορεί να οδηγήσουν σε έναρξη πυρκαγιάς.
Έχετε υπόψη ότι οι εννιά στις δέκα δασικές πυρκαγιές οφείλονται σε αμέλεια, στην αδιαφορία ή και άγνοια των πολιτών για τον δυνητικό κίνδυνο από μία απερίσκεπτη ενέργειά τους.
Σε κάθε περίπτωση, οι ενέργειες των εμπλεκόμενων με τη δασοπυρόσβεση φορέων χωρίζονται σε προληπτικές και κατασταλτικές. Είναι αναμφισβήτητο ότι η πρόληψη είναι κατά πολύ σημαντικότερη από την καταστολή. Κι αυτό γιατί όσο αποτελεσματική και γρήγορη κι αν είναι η καταστολή μιας δασικής πυρκαγιάς θα υπάρξουν έστω και μικρές ζημιές, η πρόληψη όμως, τα μέτρα δηλαδή που λήφθηκαν εκ των προτέρων για την αποτροπή έναρξης της πυρκαγιάς, μηδενίζει τις ζημιές.
Εξ άλλου και με οικονομικούς όρους, η καταστολή κοστίζει πολύ περισσότερο από την πρόληψη.
Σε τι άλλες περιπτώσεις χρειάστηκε να παρέμβει από την αρχή του έτους η Πυροσβεστική Υπηρεσία;
Εκ των πραγμάτων η Πυροσβεστική Υπηρεσία της Ρόδου είναι η πιο δύσκολη κι απαιτητική περιφερειακή Υπηρεσία ή μία από τις πιο δύσκολες. Αυτό φαίνεται από το είδος κι το εύρος των συμβάντων που καλείται να επέμβει σε ετήσια βάση.
Ανατρέχοντας στα στατιστικά στοιχεία φέτος και μέχρι στιγμής είχαμε 201 αστικές πυρκαγιές και 422 παροχές βοήθειας διαφόρων ειδών, από τις οποίες οι 189 παρασχέθηκαν στις πλημμύρες του Νοεμβρίου και οι 25 στις τελευταίες πλημμύρες του Δεκεμβρίου.
Σε γενικές γραμμές το σύνολο των συμβάντων της Π.Υ.Ρ. κυμαίνεται από 600 συμβάντα περίπου τις «καλές» χρονιές, μέχρι 800 και άνω τις «κακές ή δύσκολες» χρονιές.
Σε ό,τι αφορά τα λοιπά συμβάντα, ποια είναι αυτά που αντιμετωπίζετε με τη μεγαλύτερη συχνότητα;
Κατά τη διάρκεια του έτους υπάρχει πληθώρα συμβάντων πλην των δασικών πυρκαγιών, στα οποία καλείται να επέμβει η Πυροσβεστική Υπηρεσία της Ρόδου.
Επεμβαίνει σε συμβάντα αστικών πυρκαγιών (κατοικίες, επιχειρήσεις, βιοτεχνίες κ.λπ.), παροχών βοήθειας κάθε είδους (απεγκλωβισμοί από ασανσέρ, δασώσεις ανθρώπων και ζώων, συνδρομή στο Ε.Κ.Α.Β. σε περιπτώσεις ανήμπορων ή υπέρβαρων ανθρώπων, αντλήσεις υδάτων από πλημμύρες κ.ά.). Τα συμβάντα όμως που αντιμετωπίζουμε με τη μεγαλύτερη συχνότητα σε ετήσια βάση, είναι τα τροχαία ατυχήματα.
Υπηρετώ στο Πυροσβεστικό Σώμα 29 χρόνια, έχω συμμετάσχει σε πάμπολλα συμβάντα σε Υπηρεσίες της Ρόδου και των Αθηνών, πολλά από τα οποία έχουν ατονήσει στη μνήμη μου. Όμως τα τροχαία ατυχήματα στα οποία συμμετείχα τα θυμάμαι όλα έντονα. Και τα θυμάμαι λόγω της τραγικότητας και του δράματος για τα θύματα και τις οικογένειές τους και της συνειδητοποίησης ότι όλα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί παρά λίγο, παρά κάτι.
Κατά τη γνώμη μου ο πιο άδικος θάνατος είναι ο θάνατος από τροχαίο. Σημειωτέον ότι η Ρόδος είναι από τις πρώτες περιφερειακές πόλεις σε αριθμό τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα και μάλιστα θανατηφόρων ή με πολυτραυματίες οι οποίοι στη συνέχεια μένουν ανάπηροι.
Ευελπιστώ κάποτε να σταματήσει αυτό το αιματοκύλισμα στους ελληνικούς δρόμους. Πολλά μπορούν να γίνουν, το κυριότερο όμως μέτρο μεταξύ άλλων που πρέπει να ληφθούν, θεωρώ ότι είναι η εισαγωγή της οδικής συμπεριφοράς και αγωγής στα σχολεία.
Όμως η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν είναι μόνο για τις φωτιές. Ακόμη και τους χειμερινούς μήνες η δουλειά δεν λείπει. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε αύξηση των έντονων καιρικών φαινομένων και στην περιοχή μας, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν δυσάρεστες συνέπειες. Από την εμπειρία σας, υπάρχουν περιοχές που θα λέγαμε ότι αντιμετωπίζουν συχνότερα τέτοιου είδους καταστάσεις;
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν επεμβαίνει μόνο για την κατάσβεση πυρκαγιών αλλά και για τη διαχείριση πολλών άλλων συμβάντων διάσωσης και προστασίας των πολιτών και της περιουσίας τους.
Θα έλεγα ότι οι πυροσβέστες είναι «τα παιδιά για όλες τις δουλειές» ή καλύτερα «οι άνθρωποι της αντίθετης κατεύθυνσης», όταν δηλαδή οι άλλοι φεύγουν και απομακρύνονται από τον τόπο μιας καταστροφής ή μιας επικείμενης καταστροφής οι πυροσβέστες κατευθύνονται προς τα εκεί.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των έντονων καιρικών φαινομένων όχι μόνο στην περιοχή μας αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό όπως γνωρίζουμε οφείλεται στη μεταβολή των κλιματολογικών συνθηκών και στην αύξηση της μέσης θερμοκρασίας η οποία οφείλεται σε ανθρωπογενείς παράγοντες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση όχι μόνο των έντονων πλημμυρικών φαινομένων αλλά επηρεάζει και τη συχνότητα και το μέγεθος των δασικών πυρκαγιών, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις εξελίσσονται σε «mega fires» ή γιγάντιες πυρκαγιές, όπως οι ετήσιες σχεδόν πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, την Αυστραλία, τώρα τελευταία των δασών της Σιβηρίας κ.α.). Αυτού του είδους οι πυρκαγιές είναι καταστροφικές και πολύ δύσκολα αντιμετωπίσιμες.
Πλημμυρικά φαινόμενα από τα οποία προκαλούνται καταστροφές, παρατηρούνται συνήθως σε ρέματα με σχετικά μεγάλες κλίσεις και με παρακείμενες κατοικημένες περιοχές. Τέτοιες περιοχές υπάρχουν στη Ρόδο, όπως είναι το ρέμα της Κρεμαστής, η ευρύτερη περιοχή Αφάντου, η περιοχή των Καλυθιών, ο Αρχάγγελος, το Χαράκι, η Λάρδος, υπάρχουν όμως και άλλες τέτοιες περιοχές που μπορεί να δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα κυρίως σε περιοχές απορροών των όμβριων υδάτων.
Τα προβλήματα αυτά επιτείνονται όταν αυτές οι απορροές έχουν σε μεγάλο βαθμό μπαζωθεί και η φυσική κοίτη του νερού, από ανθρώπινες παρεμβολές, έχει στενέψει πάρα πολύ ή και έχει κλείσει τελείως.
Το νερό τελικά θα τον βρει τον δρόμο του προς τη θάλασσα και θα τον βρει με αμείλικτο τρόπο.
Πώς μπορούν οι πολίτες να προετοιμαστούν για τη χειμερινή περίοδο και για την αποφυγή των όποιων δυσάρεστων περιστατικών σε περίπτωση επικράτησης έντονων καιρικών φαινομένων στην περιοχή μας;
Το κυριότερο είναι οι πολίτες να φροντίσουν να ενημερώνονται διαρκώς από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τον Τύπο και μέσω του Διαδικτύου (Internet), για την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων. Οι επίσημες πηγές ενημέρωσης με δελτία Τύπου και ανακοινώσεις είναι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.) και η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
Οι πολίτες πρέπει να είναι υποψιασμένοι, να μην κυκλοφορούν άσκοπα σε ημέρες με έντονα καιρικά φαινόμενα και όταν πρέπει να κυκλοφορήσουν οπωσδήποτε να οδηγούν όσο το δυνατόν πιο δεξιά και οι δύο κατευθύνσεις κυκλοφορίας και να αφήνουν το μέσον του οδοστρώματος κενό για να διέρχονται τα οχήματα άμεσης ανάγκης (πυροσβεστικά, αστυνομικά, ασθενοφόρα κ.λπ.).
Και επειδή τελευταία ακούμε συνέχεια τον όρο «ιρλανδικές διαβάσεις», που σημαίνει τις τσιμεντωμένες διαβάσεις μέσα στην κοίτη των ρεμάτων και των ποταμών, αυτές δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να τις διασχίζουμε σε περίπτωση κακοκαιρίας ή επικείμενης κακοκαιρίας.
Να προτιμούν τον ασφαλή δρόμο κι όχι τον πιο σύντομο, γιατί από τον ασφαλή δρόμο θα φτάσουν στο σπίτι ή στη δουλειά τους έστω και καθυστερημένα ενώ από τον πιο σύντομο μπορεί να μην φτάσουν ποτέ.
