Γράφει ο Λάμπρος Δημητρέλος
Η εισβολή του Μουσολίνι στην Ελλάδα, με σύμμαχο την Αλβανία, την 28η Οκτωβρίου 1940, διεξήχθη υπό την πεποίθηση ότι οι ιταλικές δυνάμεις θα υπέτασσαν σύντομα τον κατώτερο αριθμητικά και τεχνολογικά Ελληνικό Στρατό. Όμως, οι ελληνικές δυνάμεις απέκρουσαν βίαια την ιταλική επίθεση χάρη στις στρατιωτικές τακτικές που εφάρμοσαν, στην εξοικείωση με τον παράγοντα έδαφος και στο δόγμα της πλήρους επιθετικότητας, με αποτέλεσμα την ανάγκη ανάπτυξης γερμανικών δυνάμεων για τη διάσωση των Ιταλών, αλλά και της τιμής του Άξονα τον Απρίλιο του 1941. Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η νίκη των Ελλήνων επηρέασε την έκβαση ολόκληρου του πολέμου, καθώς υποχρέωσε τους Γερμανούς να αναβάλουν την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης, προκειμένου να βοηθήσουν τους συμμάχους τους Ιταλούς, οι οποίοι έχαναν τον πόλεμο με την Ελλάδα.
Ο εικονιζόμενος στρατιώτης ανήκει στο πεζικό των Ευζώνων, επίλεκτη δύναμη του Ελληνικού Στρατού, που σχηματίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα κατά τους πολέμους ανεξαρτησίας της Ελλάδας και ενσωματώθηκε στον τακτικό στρατό το 1833. Η στολή του περιλαμβάνει στοιχεία της παραδοσιακής στολής των Ευζώνων, όπως τα τσαρούχια με τη μάλλινη φούντα. Το στενό παντελόνι και το καλσόν είναι η στρατιωτική εκδοχή της πολιτικής ορεινής ενδυμασίας. Για να διατηρεί τη θερμότητα, ο στρατιώτης φοράει τοπική χειροποίητη κάπα από κατσικίσιο δέρμα.
Ως έφιππος αξιωματικός, αυτός ο υπολοχαγός του πυροβολικού φοράει φαρδύ παντελόνι ιππασίας, με χιτώνιο μήκους τριών τετάρτων που δένει στη μέση με ζώνη SamBrowne. Η στολή περιλαμβάνει επίσης ομοιόχρωμο πηλίκιο γαλλικού τύπου (κεπί), διακοσμημένο με την ασημί κορώνα και το γαλανόλευκο ελληνικό εθνόσημο. Οι μαύρες ταινίες του πηλικίου δηλώνουν το βαθμό, όπως και τα άστρα στις επωμίδες (τα διακριτικά στο γιακά δηλώνουν το Όπλο), όμως η ένδειξή του βαθμού στο πηλίκιο υπήρχε μόνο στις προπολεμικές εκδόσεις. Άλλα πηλίκια που χορηγούνταν στους αξιωματικούς ήταν το χακί δίκοχο και το ατσάλινο κράνος βρετανικού τύπου, το οποίο φορούσαν απαρέγκλιτα και οι αξιωματικοί στη μάχη. Το βρετανικό κράνος αντικαταστάθηκε σταδιακά από το κράνος μάχης ελληνικού τύπου κατά τα πρώτα δύο χρόνια του πολέμου. Ο εξοπλισμός του αξιωματικού εδώ περιλαμβάνει κυάλια και θήκη χάρτη, ενώ λεπτομέρεια αποτελούν τα σπιρούνια ιππασίας στις μπότες του.
Η στολή της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας σχεδιάστηκε βάσει του βρετανικού σχεδίου της Βασιλικής Αεροπορίας, ενώ οι Έλληνες χειριστές έλαβαν την αρχική εκπαίδευση μάχης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το μονόπετο γκρι – μπλε χιτώνιο (σακάκι) με ομοιόχρωμο παντελόνι, το λευκό ή γκρι πουκάμισο και ο μαύρος λαιμοδέτης (γραβάτα) αποτελούσαν την τυπική στολή. Το πηλίκιο είχε μαύρο δερμάτινο γείσο, μαύρη μοχέρ ταινία και χρυσοκέντητο αετό εμπρός, πάνω σε σχέδιο οβελίσκου και κορώνας. Η στολή σε επιχειρησιακό περιβάλλον διέφερε σημαντικά (αριστερά). Κατά τους θερινούς μήνες μάχης για παράδειγμα, συναντάται συχνά η χακί στολή ασκήσεων. Τα διακριτικά του βαθμού εδώ είναι οι ταινίες και ο ρόμβος στις ακροχειρίδες, τα οποία σε συνδυασμό με σειρά χρυσοκέντητων φύλλων δρυός στο γείσο του πηλικίου υποδήλωναν τον ανώτερο αξιωματικό (η στολή των κατώτερων αξιωματικών δε διέθετε, όπως και σήμερα, τη λεπτομέρεια στο γείσο).
Όπως η στολή της Πολεμικής Αεροπορίας της Ελλάδος έμοιαζε με τη στολή της βρετανικής Βασιλικής Π.Α., έτσι και η στολή του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού έμοιαζε με αυτή του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού. Ο ναύτης εδώ φοράει κλασσικό μπλε ναυτικό χιτώνιο (μπελαμάνα), ομοιόχρωμο παντελόνι και γκέτες του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού. Ο βαθμός φαίνεται από το κόκκινο σήμα στο μανίκι (το γαλόνι σε σχήμα Vδηλώνει το βαθμό, ενώ η τορπίλη από κάτω δηλώνει την ειδικότητα του τορπιλιστή). Για τους αξιωματικούς ο βαθμός φαινόταν σε κεντημένο διακριτικό στις ακροχειρίδες και τις επωμίδες της χλαίνης ή του χιτωνίου. Το λευκό μάλλινο ζιβάγκο, αντί πουκαμίσου και γραβάτας, που φοράει μέσα από το χιτώνιό του ο αντιπλοίαρχος στη μέση της φωτογραφίας, είναι μια λεπτομέρεια που έφεραν συνήθως τα πληρώματα των υποβρυχίων, καθώς το ψύχος στα βάθη της θάλασσας όπου και επιχειρούσαν ήταν υπερβολικό. Παρόλο που η στολή ήταν βρετανικού τύπου, ο ατομικός οπλισμός ήταν χορήγησης του Ελληνικού Στρατού. Ο standardοπλισμός του ναύτη περιελάμβανε αραβίδα 6,5 χιλιοστών του 1914 (βραχύτερος τύπος του Mannlicher), με εξαρτήματα για τη μακριά ξιφολόγχη, η οποία φερόταν κατά μήκος του μη κυρίαρχου ποδιού (τα παλαιότερα υποδείγματα αραβίδας δε διέθεταν εξαρτήματα ξιφολόγχης). Στο σετ οπλισμού περιλαμβάνονταν διπλές φυσιγγιοθήκες ζώνης, οι οποίες περιείχαν από μία γεμιστήρα των 5 φυσιγγίων έκαστη, για την τροφοδοσία του περιστροφικού γεμιστήρα του όπλου. Επισημαίνεται ο ανθυποπλοίαρχος με τη χακί στολή αριστερά, ο οποίος φορά τη βρετανικού τύπου battledress, σχέδιο το οποίο φορούν μέχρι και σήμερα τα στελέχη των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας.
Η απόκρουση της ιταλικής εισβολής από τους Έλληνες μαχητές της Πίνδου, των αιθέρων και των πελάγων, αποτέλεσε την πρώτη νίκη των Συμμάχων κατά των δυνάμεων του Άξονα στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και ανύψωσε το ηθικό των λαών στη σκλαβωμένη Ευρώπη, δείχνοντάς τους το δρόμο προς την τελική επικράτηση κατά του Φασισμού. Το λεγόμενο «Έπος του Σαράντα» και οι μεγάλες νίκες που ο ελληνικός στρατός κατήγαγε σε βάρος των Ιταλών, καθιερώθηκε να γιορτάζονται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου, την ημέρα της επίδοσης του ιταλικού τελεσιγράφου και της ταυτόχρονης άρνησης του Έλληνα Πρωθυπουργού και πρώην στρατιωτικού, Ιωάννη Μεταξά να συναινέσει στην αμαχητί παράδοση της Πατρίδας μας.
Βιβλιογραφία– Πηγές:
- The Greek – Italian Wars 1940-41, Osprey Publishing
- Στρατιωτικές Στολές του 20ου αιώνα, του ChrisMcNab
- Wikipedia, the free encyclopedia