Δύο άτομα στο Μεξικό μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν νόμιμα κοκαΐνη, σύμφωνα με απόφαση δικαστή που υποστήριξε ότι οι ενήλικες έχουν θεμελιώδες δικαίωμα να καταναλώνουν ναρκωτικά για προσωπική χρήση. Η απόφαση δημιουργεί την προοπτική, μια μέρα, η κοκαΐνη να ακολουθήσει τον δρόμο της νομιμότητας, που άνοιξαν οι υποστηρικτές της μαριχουάνας.
[custom:google-ads]
Η απόφαση αφορά μόνο δύο ενάγοντες που έφεραν την υπόθεση στο δικαστήριο, αλλά ειδικοί είπαν ότι καταρρίπτει ένα παλιό ταμπού γύρω από τα σκληρά ναρκωτικά και προσφέρει έναν νομικό χάρτη για τους υποστηρικτές των πιο χαλαρών νόμων περί ναρκωτικών. Οι αντιτιθέμενοι σ’ αυτήν την απόφαση προειδοποίησαν ότι θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ και να προκαλέσει αντιδράσεις.
«Είναι άνευ προηγουμένου. Κανένα δικαστήριο δεν πήρε ποτέ στα σοβαρά την ιδέα ότι η απαγόρευση της χρήσης κοκαΐνης είναι αντισυνταγματική», είπε ο Alejandro Madrazo, καθηγητής στο πρόγραμμα πολιτικής ναρκωτικών στο Center for Research and Training of Economics, στο Μέξικο Σίτι. «Είναι πέραν της πλέον κοινής παραδοχής ότι η κάνναβη είναι μαλακό ναρκωτικό, αλλά τα υπόλοιπα όχι».
Προσπάθειες για τη νομιμοποίηση μικρών ποσοτήτων κοκαΐνης θα χρειαστούν χρόνια και η προοπτική επιτυχίας είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ελάχιστη. Αλλά ειδικοί λένε ότι η συγκεκριμένη απόφαση του δικαστή καθιστά πιθανό να φανταστούμε μια διαφορετική προσέγγιση στον φρικτό πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά που χάνει το Μεξικό και ο οποίος έχει στοιχίσει τις ζωές δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων την περασμένη δεκαετία.
Το επιχείρημα των υποστηρικτών βασίζεται στην ιδέα ότι τα άτομα έχουν θεμελιώδες δικαίωμα στην προσωπική εξέλιξη, μια έννοια κατοχυρωμένη στο σύνταγμα του Μεξικού. Με την ίδια λογική για την απόφασή του Ανώτατου Δικαστηρίου για τη μαριχουάνα, ο δικαστής αποφάσισε ότι οι ενάγοντες έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν κόκα εφόσον είναι για διασκέδαση ή προσωπική εξέλιξη.
«Η κατανάλωση κοκαΐνης δεν θέτει την υγεία κάποιου σε μεγάλο κίνδυνο, εκτός όταν χρησιμοποιείται σε χρόνια βάση και καθ’ υπερβολή», έγραψε ο δικαστής. Η απόφαση εκδόθηκε τον Μάιο αλλά δημοσιοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα.
«Η κατανάλωση μπορεί να έχει διάφορα αποτελέσματα, όπως τη μείωση της έντασης, την όξυνση των αισθήσεων και την επιθυμια για νέες προσωπικές και πνευματικές εμπειρίες», είπε ο δικαστής.
Η απόφαση πήγε σε ένα περιφερειακό εφετείο και μπορεί να φτάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ακόμη κι αν επικυρθωεί, δεν θα γίνει νόμος της χώρας. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, ο μεξικανικός νόμος απαιτεί τουλάχιστον τέσσερια αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου για να γίνει κάτι τέτοιο.
Η απόφαση δίνει μια προοτπική, είπε ο Alejandro Hope, αναλυτής ασφαλείας σε μια συμβουλευτική εταιρεία στο Μεξικό, την Group of Economists and Associates, αλλά προειδοποίησε ότι το να πείσεις το Ανώτατο Δικαστήριο να νομιμοποιήσει την κοκαΐνη είναι πολύ διαφορετικό από τη νομιμοποίηση του χόρτου.
«Δεν γίνεται παραγωγή κοκαΐνης στο σπίτι. Δεν είναι κάτι που μπορείς να φυτέψεις στον κήπο σου».
Η πίεση για τη νομιμοποίηση της κοκαΐνης είναι -το λιγότερο- αμφιλεγόμενη.
«Η έλλειψη στρατηγικής είναι αηδιαστική», είπε ο Jaime López-Aranda, αναλυτής ασφαλείας στο Μέξικο Σίτι, που στηρίζει τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας. «Κανείς που έχει τα λογικά του δεν θα υπερασπιζόταν την κοκαΐνη για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Απαξιώνει όλο το κίνημα».
Παρά το περιορισμένο εύρος της, η απόφαση δημιουργεί την προοπτική μιας διαφορετικής προσέγγισης στα ναρκωτικά και την ασφάλεια στο Μεξικό. Πάνω από 20.000 άνθρωποι έχουν βρει τον θάνατο και 40.000 εξαφανίστηκαν από το 2006, όταν ο τότε πρόεδρος του Μεξικό, Felipe Calderón, ξεκίνησε πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά. Φέτος, το Μεξικό φαίνεται ότι θα έχει τους περισσότερους καταγεγραμμένους φόνους.
Στο μεταξύ, η παραγωγή και οι πωλήσεις ναρκωτικών εκτινάσσονται στα ύψη. Ενώ η περισσότερη κοκαΐνη που καταναλώνεται στις ΗΠΑ προέρχεται από την Κολομβία, τα μεξικανικά καρτέλ έχουν τεράστια πλοκάμια στο κολομβιανό εμπόριο ναρκωτικών, όπου η παραγωγή έσπασε κάθε ρεκόρ το 2017, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Ο Madrazo, καθηγητής πολιτικής ναρκωτικών από το Μέξικο Σίτι, είπε ότι θα είχε τεράστια επίδραση επειδή η αστυνομία του Μεξικού θα μπορούσε να ασχοληθεί με άλλα θέματα, όπως ανθρωποκτονίες και απαγωγές.
Αλλά ο David Shirk, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και ειδικός στο οργανωμένο έγκλημα, είπε ότι η διαφθορά και η βία προέρχεται από τις αντίπαλες εγκληματικές οργανώσεις που προσπαθούν να πουλήσουν στις ΗΠΑ – και αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει.
«Με το να δώσεις στους ανθρώπους το ατομικό δικαίωμα να καταναλώνουν κοκαΐνη στο Μεξικό, δεν θα αλλάξει αυτή η δυναμική».