Για να μην χανόμαστε σε ατέρμονες νομικές περιγραφές: Βάση νόμου ο Δημ. Κουφοντίνας δικαιούται -πλέον- να παίρνει άδεια κάθε δύο μήνες, και ο Σάββας Ξηρός να ζητεί βασίμως εκ νέου να αποφυλακιστεί. Ο νόμος, αυτός ο νόμος ο οποίος ισχύει αυτή τη δεδομένη στιγμή, το προβλέπει. Πριν ασκηθεί οποιαδήποτε (πολιτική) κριτική ας σταθούμε στις νομικές προϋποθέσεις:
-Το άρθρο 53 του σωφρονιστικού κώδικα που τροποποιήθηκε ελαφρώς το 2017 αναφέρει επί λέξει για τις προϋποθέσεις χορήγησης άδειας (συνοπτικά):
– Οι τακτικές άδειες χορηγούνται εφόσον:
[custom:google-ads]
(1) Ο κατάδικος έχει εκτίσει το ένα πέμπτο της ποινής του χωρίς ευεργετικό υπολογισμό ημερών ποινής λόγω εργασίας, εκπαίδευσης ή άλλης δραστηριότητας ή κατάστασης, και η κράτηση έχει διαρκέσει τουλάχιστον τρεις μήνες. Σε περίπτωση έκτισης ποινής ισόβιας κάθειρξης, η κράτηση πρέπει να έχει διαρκέσει τουλάχιστον οκτώ έτη….
(3) Εκτιμάται ότι δεν υπάρχει κίνδυνος τελέσεως, κατά τη διάρκεια της άδειας, νέων εγκλημάτων.
(4) Συντρέχουν λόγοι που δικαιολογούν την προσδοκία ότι δεν υπάρχει κίνδυνος φυγής και ότι ο κρατούμενος δεν θα χρησιμοποιήσει την άδειά του για λόγους διαφορετικούς από αυτούς για τους οποίους θα του χορηγηθεί.
2. Για να διαπιστωθεί αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των προτάσεων (3) και (4) συνεκτιμώνται ιδίως:
α) Η προσωπικότητα του κατάδικου και η εν γένει συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της κράτησης, όπως αυτή αξιολογείται από τη συμμετοχή του σε κάθε είδους οργανωμένες δραστηριότητες και προγράμματα δημιουργικής αξιοποίησης του χρόνου κράτησης και το είδος και τη βαρύτητα τυχόν πειθαρχικών παραπτωμάτων, σε συνδυασμό με το άρθρο 67 παράγραφος 4 του παρόντος κώδικα, και κατά τη διάρκεια των αδειών που ενδεχομένως του έχουν ήδη χορηγηθεί,
β) η ατομική, επαγγελματική και κοινωνική κατάσταση του ιδίου και της οικογένειάς του, καθώς και οι τυχόν οικογενειακές του υποχρεώσεις,
γ) η ωφέλεια που μπορεί να έχει για την προσωπικότητα του καταδίκου και τη μελλοντική του εξέλιξη η λήψη μέτρων για τη σταδιακή επάνοδό του σε καθεστώς πλήρους ελευθερίας.
Κανένας περιορισμός
Εν ολίγοις, δεν υφίσταται κανένας περιορισμός σε σχέση με τη βαρύτητα αδικημάτων (πλην της 8ετίας σε περίπτωση ισοβίων) αλλά τα κριτήρια αφορούν μόνον την συμπεριφορά του κρατούμενου εντός της φυλακής. Για την ιστορία, ο Κουφοντίνας δεν έχει κανένα πειθαρχικό παράπτωμα. Μάλιστα θα παίρνει άδειες κάθε δύο μήνες και μπορεί να είναι ακόμα και 12ημερη. Ιδού:
Άρθρο 54 σωφρονιστικού κώδικα:
1. Η τακτική άδεια διαρκεί από μία έως έξι ημέρες, επί ανηλίκων και νεαρών ενηλίκων δε από μία έως δέκα ημέρες, στις οποίες συνυπολογίζονται σε κάθε περίπτωση οι Κυριακές και οι αργίες. Εφόσον ο κατάδικος έχει ήδη εκτίσει με οποιονδήποτε τρόπο τα δύο πέμπτα (2/5) της ποινής του, και σε περίπτωση ποινής ισόβιας κάθειρξης δώδεκα έτη, η διάρκεια της άδειας μπορεί να αυξάνεται έως τις εννέα ημέρες, επί ανηλίκων και νεαρών ενηλίκων δε έως δώδεκα ημέρες, οι οποίες υπολογίζονται όπως ορίζεται στο προηγούμενο εδάφιο. Η συνολική διάρκεια των αδειών ενός καταδίκου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις πενήντα ημέρες το ημερολογιακό έτος, επί ανηλίκων και νεαρών ενηλίκων δε τις εξήντα ημέρες.
Στους καταδίκους, οι οποίοι λαμβάνουν τακτική άδεια και δηλώνουν τόπο μετάβασης που απέχει από το κατάστημα κράτησής τους πέραν των τριακοσίων χιλιομέτρων ή κατοικούν ή κρατούνται σε νησιά που αντιμετωπίζουν συγκοινωνιακές δυσχέρειες, χορηγείται, με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση του Διευθυντή του καταστήματος κράτησης, επιπλέον μία ημέρα για τη μετάβαση και μία ημέρα για την επιστροφή τους, οι οποίες δεν υπολογίζονται στη συνολική διάρκεια αδειών κάθε έτους.
2. Μεταξύ της έναρξης δύο διαδοχικών αδειών μεσολαβούν τουλάχιστον δύο μήνες.
….Η χορήγηση αδειών δεν εξαρτάται από το υπόλοιπο της ποινής ή από τις πολιτικές, ιδεολογικές, φιλοσοφικές, κοινωνικές και άλλες αντιλήψεις των κρατουμένων.
Οι φυλακές Τύπου Γ
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι αν πρέπει να υπάρχουν άδειες στους κρατούμενους. Η νυν κυβέρνηση, όταν είχε πάρει την πρώτη άδεια ο Κουφοντίνας, είχε πει πως ισχύει το ίδιο καθεστώς από το 1999. Πράγματι είχε δίκιο, αλλά με μία μικρή διόρθωση. Πως μεσολάβησε το 2014 η ειδική νομοθέτηση εκ μέρους της τότε κυβέρνησης για τη δημιουργία των φυλακών Τύπου Γ, στις οποίες θα μεταφέρονταν οι επικίνδυνοι ισοβίτες, πρόσωπα δηλαδή, που θα κρίνονταν ως υψηλής επικινδυνότητας (βαρυποινίτες, ισοβίτες, καταδικασμένοι για τρομοκρατία κλπ). Οι φυλακές αυτές, δημιουργήθηκαν μετά την απόδραση του Χριστόδουλου Ξηρού, ο οποίος απέδρασε, μετά την 7η άδεια που πήρε. Οι φυλακές δημιουργήθηκαν επ’ αφορμή αυτού του γεγονότος και μάλιστα αποφασίστηκε, όσοι κρατούνται εκεί να μην έχουν δικαίωμα αδείας. Άλλωστε, ο Ξηρός παραβίασε την πολλοστή άδεια που είχε πάρει και απέδρασε. Αποτέλεσμα της κατάργησης των φυλακών αυτού του τύπου, ήταν να επανέλθουμε στο καθεστώς που ίσχυε πριν, και να παίρνουν κανονικά άδειες οι κρατούμενοι επιπέδου «Κουφοντίνα» και να τους δίδεται η δυνατότητα να μετάγονται ακόμα και σε αγροτικές φυλακές.
Ο Σάββας
Η κατάργηση των φυλακών Τύπου Γ ήταν η αρχή της νομοθέτησης Παρασκευόπουλου το 2015. Μεταξύ άλλων, ο τότε υπουργός, ψήφισε τον λεγόμενο «νόμο Παρασκευόπουλου» για την αποσυμφόρηση των φυλακών, έναν έκτακτο νόμο που από το 2015 ισχύει ακόμα (!) και με τον οποίο εκατοντάδες ή χιλιάδες κακοποιοί βγήκαν νωρίτερα από τις φυλακές.
-Επέκτεινε την πάγια διάταξη του 110Α περί απόλυσης κρατουμένων με αναπηρία, ουσιαστικά δια πάσα νόσο και κάθε αδίκημα. Σε αυτές τις μόνιμες ρυθμίσεις προσέθεσε και μια κατηγορία για τους ισοβίτες που πάσχουν από αναπηρία άνω του 80%. Για πολλούς η διάταξη ήταν «φωτογραφική» για τον Σάββα Ξηρό:
«Σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης ο κρατούμενος που έχει ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω αν έχει εκτίσει με οποιονδήποτε τρόπο πέντε (5) έτη στην περίπτωση που το έγκλημά του δεν ενέχει ανθρωποκτονία, ή δέκα (10) έτη σε κάθε άλλη περίπτωση, εκτίει το υπόλοιπο της ποινής του στην κατοικία του, με ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 56 παρ. 3. Στην περίπτωση αυτή δύναται να επιβληθεί ηλεκτρονική επιτήρηση, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 283Α του Κώδικά Ποινικής Δικονομίας. Επίσης, είναι δυνατή η επιβολή όρων κατά ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 100 παράγραφοι 2 και 3 του Ποινικού Κώδικα».
Ο Ξηρός λοιπόν, με αναπηρία (διαπιστωμένη επισήμως από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας ΚΕΠΑ) 98% δικαιούται βάση νόμου να αποφυλακιστεί με όρους. Πρόσφατα, το δικαστικό συμβούλιο του Πειραιά, έκανε μια νομική ερμηνεία σύμφωνα με την οποία για να αποφυλακιστεί ακόμα και με τέτοιο ποσοστό αναπηρίας ένας κατάδικος σε πολλαπλές ισόβιες καθείρξεις θα πρέπει να έχει εκτίσει 25 χρόνια στη φυλακή (και όχι 10 που λέει ο νόμος). Και σε αυτό όμως υπάρχει απάντηση και μάλιστα μέσα στον νόμο Παρασκευόπουλου άρθρο 105 ΠΚ):
«Κάθε ημέρα κράτησης κρατουμένων που πάσχουν από ημιπληγία ή παραπληγία, σκλήρυνση κατά πλάκας ή έχουν υποβληθεί σε επέμβαση μεταμόσχευσης καρδιάς, ήπατος, νεφρού ή μυελού ή είναι φορείς του συνδρόμου επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας ή πάσχουν από κακοήθη νεοπλάσματα ή από νεφρική ανεπάρκεια για την οποία γίνεται τακτική αιμοκάθαρση ή από φυματίωση κατά τη διάρκεια της θεραπείας της, υπολογίζεται ευεργετικά ως δύο (2) ημέρες εκτιόμενης ποινής. Το ίδιο ισχύει και για: α) κρατούμενους με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) και άνω, που δεν μπορούν να εργαστούν, εφόσον κρίνεται ότι η παραμονή τους στο κατάστημα κράτησης καθίσταται ιδιαίτερα επαχθής λόγω αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης, β) κρατούμενους με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω …κλπ».
Επί της ουσίας, ο Ξηρός, με αναπηρία άνω του 80% είναι προφανές πως δικαιούται να ζητήσει (όπως και θα πράξει) αποφυλάκιση με χρόνο έκτισης ποινής 25 χρόνια, αφού κάθε μέρα του στη φυλακή, σύμφωνα με αυτή τη διάταξη μετρά για δυο.
Οι απαντήσεις λοιπόν βρίσκονται στον νόμο. Και ως γνωστόν τους νόμους ψηφίζουν τα κοινοβούλια (οι κυβερνητικές πλειοψηφίες) και απλώς καλούνται να εφαρμόζουν πιστά οι δικαστές.