Η πρώην σύζυγος του Βλαντιμίρ Πούτιν λέει ότι ο πρώην της είναι νεκρός και τη Ρωσία κυβερνάει ένας σωσίας του. Η αλήθεια είναι ότι ο Πούτιν έτσι όπως έχει γίνει από τις επεμβάσεις, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι σωσίας.
Μια άλλη αλήθεια είναι ότι η πρώην κυρία Πούτιν θα ευχόταν να ήταν νεκρός ο τέως σύζυγός της, αρκεί να πέθαινε όσο ήταν παντρεμένοι. Διότι τότε ίσως εκείνη θα ήταν ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που θα μπορούσε να βάλει χέρι στην τεράστια περιουσία του.
Επί του παρόντος, η μισή Δύση ψάχνει τα περιουσιακά στοιχεία του Πούτιν, με την έννοια όχι ότι τα ψάχνει λογιστικά, αλλά ότι τα ψάχνει στ' αλήθεια. Διότι δεν μπορεί να πληρώνουν όλοι οι Ρώσοι αυτά που κάνει κι ο ίδιος να παραμένει πάμπλουτος και ανέγγιχτος.
Ευσεβείς πόθοι. Διότι όλοι θέλουν να «παγώσουν» την περιουσία του Πούτιν, αλλά πρώτα πρέπει να τη βρουν...
200 πολύ καλά κρυμμένα δισεκατομμύρια
Ο Πούτιν εικάζεται ότι είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην υφήλιο, όμως είναι αδύνατον να υπολογίσει κανείς -ούτε καν κατά προσέγγιση- πόσα χρήματα έχει και σε τι μορφή. Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν έρθει αντιμέτωπες με έναν τεράστιο και ιδιοφυή ιστό από εταιρίες-φαντάσματα και λογαριασμούς επί λογαριασμών σε δεκάδες διαφορετικά ονόματα, σε όποια γωνία του πλανήτη μπορεί να φανταστεί κανείς.
Ο Μπιλ Μπράουντερ, ένας Αμερικανός επενδυτής που έκανε τεράστια περιουσία στη Ρωσία πριν τα σπάσει με τον Πούτιν κι αρχίσει να «καλαηδάει», είπε στο Κογκρέσο το 2017 ότι η περιουσία του Πούτιν ξεπερνάει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι αποφασισμένοι, παρόλες τις δυσκολίες, να ξετρυπώσουν τα δισεκατομμύρια του Πούτιν. «Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αν είναι πολύ πλούσιος αλλά ξαφνικά δεν έχεις πρόσβαση στα περιουσιακά σου στοιχεία, αυτό σου κοστίζει πολύ», είπε πριν από λίγες μέρες σε συνέντευξη Τύπου ο Γιόζεπ Μπορέλ, Επίτροπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, την Ασφάλεια και την Άμυνα.
«Δεν είναι εύκολο, έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας», παραδέχτηκε ο ίδιος λίγο αργότερα, εξηγώντας ότι τα περιουσιακά στοιχεία τόσο του Πούτιν όσο και του Σεργκέι Λαβρόφ -ο οποίος επίσης είναι στο στόχαστρο και επίσης έχει άπειρα χρήματα- στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκεί δηλαδή που μπορούν οι Ευρωπαίοι να τα παγώσουν, είναι «πιθανότατα σε διάφορα άλλα ονόματα».
Η μυστικοπάθεια του Πούτιν αλλά και η αποτελεσματικότητα του συστήματος που έχει δημιουργήσει γύρω του, φαίνονται εξαιρετικά μέσα από το γεγονός ότι στην πραγματικότητα κανείς δεν ξέρει πόσα λεφτά έχει. Μόνο ότι έχει πολλά. Πάρα πολλά.
Οι εκτιμήσεις ποικίλουν. Το 2012, ένας πρώην σύμβουλος του Κρεμλινου, ο Στάνισλαβ Μπελκόβσκι, είπε ότι η περιουσία του Πούτιν ανέρχεται στα 70 δισεκατομμύρια. Ακόμη κι έτσι θα ήταν ένας από τους 20 πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη. Ο Μπελκόβσκι έκανε την εκτίμησή του βασιζόμενος στις υποτιθέμενες μετοχές του Πούτιν σε διάφορες εταιρείες -κυρίως πετρελαίου- στη Ρωσία.
Μια άλλη εκτίμηση, αυτή του Σουηδού οικονομολόγου Άντερς Άσλουντ, φέρνει την περιουσία του στα 130 δισεκατομμύρια και βασίζεται στις περιουσίες των αγαπημένων του ολογαρχών, οι οποίοι «αξίζουν» από 500 εκατομμύρια έως 2 δισεκατομμύρια έκαστος, πολλά από τα οποία είναι του Πούτιν.
Ο τρόπος και μόνο που προσπαθούμε να υπολογίσουμε την περιουσία του Ρώσου Προέδρου δείχνει ότι μάλλον δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα γι αυτήν.
Ένας ταπεινός υπάλληλος
Το Κρεμλίνο, φυσικά, δίνει τα δικά του στοιχεία και αν τα πιστέψεις θα θέλεις να δώσεις κάτι στον Πούτιν, διότι με ετήσιο εισόδημα μόλις 140.000 δολαρίων, πώς να ζήσει αξιοπρεπώς ο άνθρωπος;
Τα ίδια στοιχεία λένε ότι ο Πούτιν έχει ένα διαμέρισμα 74 τετραγωνικών μέτρων στην Αγία Πετρούπολη, δύο αυτοκίνητα της σοβιετικής εποχής, ένα μικρό off-road φορτηγάκι και ένα τρέιλερ για να πηγαίνει τις εκδρομές του.
Δεν λέει ψέμματα το Κρεμλίνο. Αυτά έχει στο όνομά του και δεν είναι δύσκολο να τα βρει κανείς. Το θέμα είναι τα υπόλοιπα, που δεν είναι στο όνομά του. Τα περίφημα Panama Papers και Pandora Papers δεν αναφέρουν πουθενά τον ίδιον, μιλάνε όμως για πολλούς ανθρώπους που έχουν κρυφές περιουσίες με τις οποίες ο ίδιος ο Πούτιν συνδέεται.
Ο Μπράουντερ, στην κατάθεσή του στο Κογκρέσο το 2017 επέμεινε ότι ο Πούτιν έχει τα λεφτά του στη Δύση, κάτι που κάνει απόλυτο νόημα για έναν τέτοιον άνθρωπο: Όταν θες να κρύψεις κάτι βάλτο στο προφανές μέρος· κανείς δεν θα σκεφτεί να ψάξει εκεί.
Παρότι κανείς δεν γνωρίζει που ακριβώς βρίσκονται τα χρήματα του Πούτιν, είναι μάλλον απίθανο να είναι στις ΗΠΑ -πολύ μακριά και με πολύ λίγη επιρροή-, γι αυτό και η απόφαση του Μπάιντεν να «παγώσει πιθανά περιουσιακά στοιχεία του Βλαντιμίρ Πούτιν που θα ανακαλύψει», είναι μάλλον συμβολική και μια ένδειξη συμπαράστασης στην ΕΕ.
«Το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων του Προέδρου Πούτιν θα δώσει ένα ηχηρό μήνυμα αντίθεσης στις πράξεις του και στον τρόπο με τον οποίο ηγείται των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων», είπε πριν λίγες μέρες η υπεύθυνη Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Πσάκι.
Παλάτια, σούπεργιοτ και ένας στρατός από πρόθυμα «πλυντήρια»
Φυσικά οι πρώτοι που θέλουν να δουν τον Πούτιν να υποφέρει και την περιουσία του να κατάσχεται ή έστω να «παγώνει», είναι οι Ρώσοι αντιφρονούντες.
Ο ηγέτης της αντιπολιτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος εννοείται ότι είναι στη φυλακή, «κάρφωσε» τον Ιανουάριο του 2021 τον Πούτιν, δίνοντας πληροφορίες στα δυτικά ΜΜΕ για πολλά και διάφορα. Όπως, μια λίστα με 35 ονόματα κορυφαίων Ρώσων αξιωματούχων, οι οποίοι -σύμφωνα πάντα με τον Ναβάλνι- είναι κινούμενα πλυντήρια για την περιουσία του αφεντικού τους.
Ο ίδιος έδωσε στη δημοσιότητα και την πληροφορία για το περίφημο «παλάτι του Πούτιν», στο Κρασνόνταρ, στη Μαύρη Θάλασσα. Ο Ναβάλνι έδωσε ένα βίντεο στα ξένα ΜΜΕ, στο οποίο αποκαλύπτεται ότι πέρα από το ταπεινό διαμέρισμα των 74 τετραγωνικών, ο Ρώσος Πρόεδρος ίσως έχει στην κατοχή του και ένα κανονικό παλάτι, 17.000 τετραγωνικών μέτρων, με δύο ελικοδρόμια, υπόγειο παγοδρόμιο, αμφιθέατρο και ιδιωτικό καζίνο.
Το σύμπλεγμα κτιρίων μέσα στο οποιο βρίσκεται το παλάτι χτίστηκε το 2010 και επισήμως ανήκει στον ολιγάρχη Αλεξάντερ Πονομαρένκο, μέσα από ένα δαίδαλο εταιρειών. Ο Πονομαρένκο είναι φυσικά άνθρωπος του Πούτιν. Ο ίδιος ο Ρώσος Πρόεδρος αρνήθηκε κάθε εμπλοκή με το οίκημα.
Λίγο αργότερα ο Πονομαρένκο και ένας ακόμη κολλητός του Πούτιν, ο επιχειρηματίας Αρκάντι Ρότεμπεργκ άρχισαν ν' αγοράζουν τη γη και τη θάλασσα και τον αέρα (κυριολεκτικά) γύρω από το παλάτι, με στόχο κανείς να μην μπορεί να το πλησιάσει.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πάντως έχει κάνει παρόμοιες κινήσεις στο παρελθόν: Κορυφαίοι αξιωματούχοι και ηγέτες της Λευκορωσίας, της Βενεζουέλας, της Συρίας και της Μιανμάρ έχουν υποστεί προσωπικές κυρώσεις και πάγωμα των περιουσιακών τους στοιχείων.
Εάν το κατάφερνε αυτό και με τον Πούτιν, θα ήταν όντως ένα σημαντικό πλήγμα για το Ρώσο Πρόεδρο. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πέσκο προειδοποίησε ότι πιθανές κυρώσεις στο πρόσωπο του Πούτιν θα ήταν ισοδύναμες με «πολιτική καταστροφή».
Αυτό δείχνει ότι ο Πούτιν ανησυχεί.
Ίσως γι αυτό, μόλις δύο εβδομάδες πριν την εισβολή στην Ουκρανία το νέο του σούπερ γιοτ, αξίας 125 εκατομμυρίων δολαρίων, εθεάθη στη Βαλτική να κατευθύνεται από τη Γερμανία στη Ρωσία, άρον άρον και πριν καν ολοκληρωθούν οι εργασίες σε αυτό.
Στις εργασίες περιλαμβανόταν και η δυνατότητα μετατροπής της εσωτερικής πισίνας σε πίστα για χορό, με το πάτημα ενός κουμπιού.
Δεν ξέρουμε αν τελείωσε η συγκεκριμένη εργασία, ίσως για τώρα ο Πούτιν θα πρέπει να περιοριστεί στις βουτιές και ν' αφήσει το χορό γι αργότερα.
Αν η ΕΕ πετύχει το σκοπό της, θα χορέψει αρκετά.
Μαρία Δεδούση