Κάθε φορά που τροποποιούνται διατάξεις στους κώδικες της ποινικής δικαιοσύνης (κυρίως Ποινικό Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας) οι δικαστικοί λειτουργοί και οι δικηγόροι ανησυχούν μήπως διαλάθει της προσοχής τους, κατά την εφαρμογή του νόμου, το ισχύον δίκαιο. Ιδίως με τις πρόσφατες σαρωτικές αλλαγές η ανησυχία αυτή είναι και μεγάλη και δικαιολογημένη.
Αναλύει
ο δικηγόρος
Παναγιώτης
Μπαλακτάρης
Η σπουδή για την ψήφιση των νέων κωδίκων και η άμεση έναρξη ισχύος των ευχερώς μπορούν να οδηγήσουν σε παραδρομές και λάθη. Ένας εξαιρετικός ανώτατος δικαστής πριν μερικά χρόνια μου είχε πει τη φράση «εχθροί της ορθής κρίσεως η οργή και το τάχος», την οποία φροντίζω να συγκρατώ και βάσει της οποίας να πορεύομαι επαγγελματικά και κοινωνικά.
Το άρθρο 464 του νέου Ποινικού Κώδικα, λοιπόν, ορίζει: «Εκκρεμείς ποινικές διαδικασίες, που έχουν ανοίξει χωρίς την υποβολή εγκλήσεως με αντικείμενο πράξεις για την δίωξη των οποίων απαιτείται έγκληση στον παρόντα Κώδικα ενώ διώκονταν αυτεπαγγέλτως υπό το προϊσχύσαν δίκαιο, συνεχίζονται εφόσον ο δικαιούμενος να υποβάλει έγκληση δηλώσει εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος ότι επιθυμεί την πρόοδό τους.». Το άρθρο αυτό υπάρχει στο «Τρίτο Βιβλίο» του Ποινικού Κώδικα με τίτλο «Μεταβατικές Διατάξεις».
Σκοπός της θεσπίσεώς του είναι να διευκολύνει τους ερμηνευτές και εφαρμοστές του νόμου. Τι λέει εν ολίγοις; Ότι για όσα αδικήματα δεν απαιτείτο έγκληση με τον προηγούμενο κώδικα καθώς διώκονταν αυτεπαγγέλτως αλλά με τον νέο μετατράπηκαν σε κατ’ έγκληση διωκόμενα, ο δικαιούμενος πρέπει εντός τετραμήνου από την 1η Ιουλίου 2019 να υποβάλει σχετική δήλωση για την πρόοδο αυτών των αδικημάτων. Άλλως, αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία των τεσσάρων μηνών θα θεωρηθεί ότι εξαλείφεται το αξιόποινο. Τούτο δεν προβλέπεται ρητώς στη διάταξη του νόμου, αλλά είναι σαφές από το άρθρο 114 παρ. 1 Π.Κ.
Επειδή ουκ ολίγα αδικήματα (και κάποια μάλιστα ιδιαιτέρως σοβαρά) διώκονται από 1ης-7-2019 κατ’ έγκληση ενώ πριν ερευνώντο αυτεπαγγέλτως, κρίνουμε σκόπιμο και χρήσιμο να τα απαριθμήσουμε, προς υποβοήθηση του έργου των συλλειτουργών της δικαιοσύνης.
Είναι τα εξής:
- 386 παρ. 1: πλημμεληματική απάτη,
- 386Α παρ. 1§2: απάτη με υπολογιστή πλημμεληματική και κακουργηματική,
- 387: απάτη μικρής αξίας,
- 389: απατηλή πρόκληση βλάβης,
- 390 παρ. 1 εδ. α’: πλημμεληματική απιστία,
- 394: αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος,
- 397: καταδολίευση δανειστών,
- 404: τοκογλυφία,
- 337 παρ. 4: προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας,
- 343 περ. α§β: κατάχρηση σε γενετήσια πράξη,
- 358: παραβίαση υποχρέωσης διατροφής και
- 375 παρ. 1§2: πλημμεληματική και κακουργηματική υπεξαίρεση.
Επομένως, για τα ανωτέρω εγκλήματα πρέπει έως και την 1η Νοεμβρίου 2019 να υποβληθεί δήλωση από τους δικαιούμενους για την πρόοδο της διαδικασίας. Σε αντίθετη περίπτωση τα δικαστήρια θα διαπιστώνουν την εξάλειψη του αξιοποίνου.
Η ενασχόληση με το ποινικό δίκαιο είναι συναρπαστική αλλά συγχρόνως απαιτεί την τεταμένη προσοχή μας. Οι κακές νομοτεχνικά διατυπώσεις δε βοηθούν αλλά δυσχεραίνουν εκείνους που ασχολούνται με αυτό. Κάποια στιγμή πρέπει να το κατανοήσει και ο νομοθέτης.
Πηγή: dikastiko.gr