Γράφει ο Νικόλαος Μπλάνης*
1. Το πρόβλημα της αστυνόμευσης των Πανεπιστημίων και ο χαρακτήρας του φορέα άσκησης αυτής επανήλθε στην επικαιρότητα. Ως γνωστόν στο σύνολο σχεδόν των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων δεν παρεμποδίζεται με οποιονδήποτε τρόπο η δράση της Αστυνομίας. Τα Πανεπιστήμια αποτελούν δημόσιο χώρο και θεωρείται δεδομένο, πως η Αστυνομία μπορεί να επέμβει αυτεπάγγελτα. Όλα τα Πανεπιστήμια ανεξαιρέτως έχουν κάποια υπηρεσία προστασίας με σοβαρές αρμοδιότητες. Στις ορισμένες περιπτώσεις πρόκειται για Ιδιωτικό Σώμα Ασφαλείας μισθωμένο από το ίδιο το Πανεπιστήμιο, αλλά το κομβικό σημείο εδώ είναι ότι ακόμη και με την ύπαρξη αυτού, η Αστυνομία είναι απολύτως ελεύθερη να πηγαινοέρχεται στον Πανεπιστημιακό χώρο και συχνά αυτές οι δύο μορφές ασφαλείας είναι ταυτόχρονες και αλληλοσυμπληρώνονται.
2. Η κατάσταση στην Ελλάδα μοιάζει μάλλον δυστοπική. Εδώ έχουμε αντιδράσεις για εισόδους της ΕΛ-ΑΣ στα Πανεπιστήμια ακόμη και σε περιπτώσεις κατάφορης παραβατικής συμπεριφοράς. Οι Πρυτανικές Αρχές είναι αδιανόητο να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη και να μην επιβάλλουν την εύρυθμη λειτουργία των Α.Ε.Ι, όπως επιβάλλεται από το «αυτοδιοίκητο». Είναι αδιανόητο Καθηγητές και Πρυτάνεις να είναι αρνητικοί στην ανάγκη «αστυνόμευσης», την ίδια στιγμή που συνάδελφός τους, προπηλακίστηκε με τρόπο, που θυμίζει άλλα θλιβερά καθεστώτα. Γενικά ήταν αναμενόμενες οι αρνητικές αντιδράσεις, θεμελιωμένες κυρίως σε ιδεοληπτικές προκαταλήψεις, αφού κάποιοι θεωρούν αυτές τις ενέργειες της βίας ως πράξεις «πολιτικού ακτιβισμού».
3. Έχει παρέλθει αρκετός χρόνος και οι προβλέψεις του νόμου για τη λειτουργία των Πανεπιστημίων και τη σύσταση των Ο.Π.Π.Ι. βρίσκονται ακόμη στα χαρτιά. Οι 1000 ειδικοί φρουροί που θα προσλαμβάνονταν έγιναν 400. Οι βασικότερες ενστάσεις, που είχαν καταγραφεί, αναφέρονταν κυρίως στα εξής: α) Η εισαγωγή της αστυνομίας ως παράγοντα διαχείρισης της πανεπιστημιακής ζωής σημαίνει την αντισυνταγματική αναίρεση της Πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης. β) Σε περίπτωση διάπραξης εγκλήματος η αστυνομία είχε (ακόμη και όταν ίσχυε ο νόμος για το άσυλο) τη δυνατότητα παρέμβασης. γ) Οι Ε.Φ. αυτοί δεν θα έχουν ούτε τη στοιχειώδη εκπαίδευση που έχουν οι συνάδελφοί τους απόφοιτοι των οικείων σχολών, με όλους τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτό (το ότι αυτοί μπορεί να είναι πτυχιούχοι Α.Ε.Ι. συνιστά ένα ακόμη μειονέκτημα-όπως έχει αναλυθεί-και μάλλον ομολογία αποτυχίας) και δ) Η μόνιμη παρουσία αστυνομίας στα Α.Ε.Ι θα δημιουργήσει από μόνη της εντάσεις και αντιπαραθέσεις. Ένα «αγκάθι» στις συζητήσεις από την πρώτη στιγμή της δημοσιοποίησης του κυβερνητικού σχεδιασμού ήταν η εποπτεία του ειδικού σώματος φύλαξης, που η ΠΟΣΔΕΠ υποστηρίζει, ότι θα έπρεπε να υπάγεται στον Πρύτανη.
4. Είδαμε και σήμερα προτάσεις για την ανάθεση της φύλαξης σε Ιδιωτικές Εταιρείες Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας (το ότι συνδικαλιστής των Ειδικών Φρουρών τη θεωρεί-στο πλαίσιο προφανώς συντεχνιακής λογικής- «ανοησία» το αφήνουμε ασχολίαστο). Η δική μας πρόταση, όπως κατατέθηκε εξυπαρχής (σε προηγούμενο άρθρο μας), είναι η ίδρυση και λειτουργία των Ο.Π.Π.Ι. ως Μονάδων των ΑΕΙ υπό την εποπτεία και τον έλεγχο των Πρυτανικών Αρχών και οι οποίες θα στελεχωθούν με δικό τους προσωπικό ασφαλείας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν.1339/1983. Επιπροσθέτως μπορεί να προβλεφθεί ο ορισμός «αστυνομικού συνδέσμου».
5. Σε κάθε περίπτωση οι Πρυτανικές Αρχές δεν μπορεί να μείνουν «εκτός του παιγνιδιού». Όχι μόνο για νομικούς, αλλά και (κυρίως) ουσιαστικούς λόγους. Πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες, που τους αναλογούν. Η ΕΛ-ΑΣ μπορεί να παρεμβαίνει συμπληρωματικά στο πλαίσιο της αποστολής της και με δεδομένο ότι το άσυλο έχει καταργηθεί. Η επιλογή της προηγούμενης διοίκησης του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη (των γνωστών «μονιμάδων» της δημόσιας τάξης) δυστυχώς θα αποδειχθεί-για άλλη μια φορά-εσφαλμένη αν όχι τραγική.
Νικόλαος Αθ. Μπλάνης
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α.
Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης
και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ.
Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υπηρεσίες Γραφείου Ιδιωτικών Ερευνών I.P.I