Με τον ασφαλιστικό νόμο 3863 του 2010 άλλαξε εντελώς το ασφαλιστικό σύστημα των δημοσίων υπαλλήλων και κατ' επέκταση και των Αστυνομικών. Η σημαντικότερη αλλαγή ήταν η αύξηση του χρόνου εργασίας για την κατοχύρωση πλήρους συνταξιοδοτικού δικαιώματος από τα 24,5 στα 40 έτη ασφαλιστικών εισφορών ή μέχρι το 60ο έτος ηλικίας.
Λόγω της απότομης αυτής αλλαγής και για να αμβλυνθούν οι διαφορές ανάμεσα σε νέους και παλαιούς ασφαλισμένους δόθηκε η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών, προκειμένου συμπληρωθούν τα 40 χρόνια εργασιακού βίου. Με αυτό τον τρόπο ο αστυνομικός εκτός από τα πραγματικά χρόνια που θα υπηρετήσει στην Ελληνική Αστυνομία, μπορεί να αναγνωρίσει και να συμπεριλάβει και τα παρακάτω :
1. Μέχρι πέντε χρόνια ως μάχιμη πενταετία.
2. Το χρονικό διάστημα που υπηρέτησε στο στρατό.
3. Τα έτη σπουδών.
4. Τρία επιπλέον έτη για όσους έχουν καταταγεί από 1-9-1990 μέχρι 31-12-1995.
5. Tα χρόνια εργασίας σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ-ΤΕΒΕ-ΟΓΑ κ.λπ.).
Μάχιμη πενταετία
Οι αστυνομικοί που υπηρέτησαν σε μάχιμες Υπηρεσίες της ΕΛ-ΑΣ, μπορούν να αναγνωρίσουν ως πέντε (5) χρόνια από αυτά που υπηρέτησαν σε αυτές και να υπολογιστούν στο διπλάσιο, καταθέτοντας σχετική αίτηση στην Υπηρεσία τους. Μάχιμες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας είναι αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 40 του Π.Δ.169/2007.
Το συνολικό ποσό που θα πρέπει να καταβληθεί για τα πέντε έτη είναι 2.390,20 €, δηλαδή 39,87 € το μήνα για πέντε χρόνια (60 μήνες). Το ποσό αυτό προκύπτει από τον συντελεστή 20% (εισφορές εργοδότη και εργαζομένου) επί των πενθημέρων και παραμένει μέχρι και σήμερα σταθερό λόγω του ότι δεν έχει αλλάξει το ποσό αποζημίωσης της εργασίας πέραν του πενθημέρου.
Η μάχιμη πενταετία δεν αποτελεί πλασματικό χρόνο αλλά πραγματικό καθώς αντιστοιχεί στις ημέρες εργασίας κατά το πενθήμερο, σε σύνολο ασφαλιστικών εισφορών 40 ετών.
Αρχικά την μάχιμη πενταετία μπορούσαν να αναγνωρίσουν όσοι είχαν καταταγεί στην ΕΛ-ΑΣ έως την 31-12-2010. Την 21/05/2019 εκδόθηκε η υπ. αριθμ Φ10042/40444/1053 εγκύκλιο του Υφυπουργού Εργασίας, σύμφωνα με την οποία αυτοί που κατατάσσονται στην ΕΛ-ΑΣ από την 01.01.2011 και μετά, μπορούν και εκείνοι να αναγνωρίσουν την μάχιμη πενταετία καταθέτοντας σχετική αίτηση και καταβάλλοντας τις ίδιες εισφορές.
Η μάχιμη πενταετία προσμετράει μετά τα εικοσιπέντε έτη (25) πραγματικής υπηρεσίας.
Αναγνώριση στρατιωτικής θητείας
Όσοι αστυνομικοί έχουν στρατιωτική θητεία και επιθυμούν να την αναγνωρίσουν μπορούν να καταθέσουν σχετική αίτηση στην Υπηρεσία τους. Η αίτηση κατατίθεται οποτεδήποτε μέχρι την συνταξιοδότηση τους. Το κόστος αναγνώρισης από την 01-01-2020 και μετά, σύμφωνα με τον ασφαλιστικό νόμο Ν. 4387/16 (Νόμος Κατρούγκαλου) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ανέρχεται σε ποσοστό 20% επί των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών. Το ποσοστό αυτό κατά το παρελθόν ήταν πολύ μικρότερο και έφτανε στο 6,6% επί των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών το οποίο όμως αυξήθηκε από το 2016 και μετά, φτάνοντας στο 20% που ισχύει σήμερα.
Ενδεικτικό κόστος: 400-650€ ανά μήνα αναγνώρισης, ανάλογα με τον βαθμό και την κατηγορία κλιμακίου.
Λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος αναγνώρισης που προκύπτει για αιτήσεις αναγνώρισης από το έτος 2020 και μετά, η αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας θεωρείται πλέον ασύμφορη.
Έτη Σπουδών
Αστυνομικοί που έχουν λάβει πτυχίο ΑΕΙ ή ΑΤΕΙ πριν την κατάταξη τους στο σώμα, μπορούν να αναγνωρίσουν το χρόνο σπουδών υποβάλλοντας σχετική αίτηση. Ως χρόνος σπουδών λογίζεται ο ελάχιστος που προβλέπεται για κάθε σχολή και όχι πόσα χρόνια χρειάστηκαν για την λήψη πτυχίου. Το ποσό που θα πρέπει να καταβληθεί αντιστοιχεί στο ποσοστό 20% επί του συνόλου των εισφορών κλάδου σύνταξης (εργοδότη και ασφαλισμένου)των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών. Οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.
Ενδεικτικό κόστος: 400-650€ ανά μήνα αναγνώρισης, ανάλογα με τον βαθμό και την κατηγορία κλιμακίου.
Τα έτη σπουδών δεν αφορούν το χρόνο φοίτησης στης σχολές της ΕΛ-ΑΣ, ο οποίος αναγνωρίζεται κανονικά ως συντάξιμος.
Αναγνώριση επιπλέον 3 ετών για τους καταταγέντες από 1-9-1990 μέχρι 31-12-1995
Λόγω του χάσματος που δημιουργήθηκε από τον ασφαλιστικό νόμο του 2010 ανάμεσα σε αυτούς που μέχρι την 31-12-2015 είχαν συμπληρώσει 24,5 έτη υπηρεσίας και σε αυτούς πού έστω για λίγους μήνες διαφορά θα υποχρεωθούν να εργαστούν μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών, δόθηκε η δυνατότητα στους καταταγέντες στην ΕΛ-ΑΣ από την 1-9-1990 μέχρι και την 31-12-1995, που δεν συμπληρώνουν τα 24,5 χρόνια υπηρεσίας την 31-12-2014, να αναγνωρίσουν επιπρόσθετα έως τρία έτη.
Για τα τρία αυτά έτη και παρά το γεγονός ότι ταυτίζονται με τη μάχιμη πενταετία, δεν υφίστανται τα ίδια δεδομένα, διότι:
Δεν παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισής τους με μηνιαία καταβολή αλλά εφάπαξ με την κατάθεση της αίτησης αποστρατείας.
Το κόστος αναγνώρισης είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό της μάχιμης πενταετίας διότι εφαρμόζονται τα ποσοστά που ισχύουν για τα υπόλοιπα πλασματικά έτη, δηλαδή 20% επί του συνόλου των εισφορών κλάδου σύνταξης των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών.
Αναγνωρίζονται μόνο για θεμελίωση της 40ετίας και όχι για αύξηση του συντάξιμου χρόνου.
Για τους παραπάνω λόγους η αναγνώρισή αυτής της τριετίας είναι ασύμφορη αλλά και άδικη.
Ενδεικτικό κόστος: 400-650€ ανά μήνα αναγνώρισης, ανάλογα με τον βαθμό και την κατηγορία κλιμακίου.
Η τριετία αυτή δεν έχει καμία σχέση με την τριετία Κονδύλη που δινόταν παλαιότερα δωρεάν και καταργήθηκε με το Ν.4387/16.
Προϋπηρεσία Ι.Κ.Α., Ο.Α.Ε.Ε. κλπ.
Η προϋπηρεσία εργασίας με ασφάλιση σε άλλους φορείς (Ι.Κ.Α., Ο.Γ.Α. κλπ), μετράει κανονικά ως συντάξιμος χρόνος όπως η εργασία στο δημόσιο, χωρίς καταβολή επιπρόσθετων εισφορών.
Συμπεράσματα
Η αναγνώριση των μάχιμων και πλασματικών ετών βοηθάει σημαντικά στην συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου για την κατοχύρωση πλήρους συνταξιοδοτικού δικαιώματος που σήμερα είναι 40 έτη ασφαλιστικών εισφορών ή το 60ο έτος ηλικίας.
Κάθε έτος αναγνώρισης συμβάλλει στην αύξηση της κύριας σύνταξης και αν συγκρίνουμε τις συντάξεις πριν το 2010 και μετά, θα διαπιστώσουμε ότι σήμερα τα 40 χρόνια ασφαλιστικών εισφορών δεν επαρκούν να καλύψουν πολλές φορές ούτε το 50% της τότε σύνταξης δηλαδή πριν από την εφαρμογή του Ν. 3865/2010.
Το ζήτημα όμως είναι πότε και ποια πλασματικά έτη συμφέρει να αναγνωριστούν.
Η μάχιμη πενταετία λόγω του χαμηλού κόστους και το ότι εξοφλείται σε εξήντα μηνιαίες δόσεις, αξίζει να αναγνωριστεί.
Η προϋπηρεσία με ασφάλιση σε άλλους φορείς προστίθεται κανονικά ως συντάξιμος χρόνος και δεν χρειάζεται καταβολή επιπρόσθετων εισφορών άρα εφόσον υπάρχει πρέπει να αναγνωριστεί.
Η στρατιωτική θητεία, τα έτη σπουδών και η τριετία του Ν3865/10, λόγω του αυξημένου ποσοστό 20% επί των συντάξιμων αποδοχών για την αναγνώριση τους, καθιστά το εγχείρημα ιδιαίτερα δαπανηρό. Σε κάθε περίπτωση όμως εάν αυτό γίνει τα πρώτα χρόνια της κατάταξης, που ο βασικός μισθός είναι χαμηλότερος, το κόστος αναγνώρισης μειώνεται σημαντικά.
Προτάσεις
Τον Φεβρουάριο του 2020 που ψηφίστηκε ο νέος ασφαλιστικός νόμος (Ν.4670/2020), δυστυχώς δεν υπήρξαν οι ανάλογες παρεμβάσεις και πιέσεις ώστε να μειωθεί το ποσό που πρέπει να καταβάλλεται από τους ασφαλισμένους για την αναγνώριση πλασματικών χρόνων όπως η στρατιωτική θητεία, τα έτη σπουδών και η τριετία του Ν3865/10.
Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την μείωση του ποσοστού 20% επί των συντάξιμων αποδοχών που επιβάλει σήμερα ο νόμος για την αναγνώριση τους και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η Π.Ο.ΑΣ.Υ., ώστε τα πλασματικά έτη να είναι ``πραγματικά`` ωφέλιμα για τους συναδέλφους.
Επίσης, προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από την άρνηση του Ε.Φ.Κ.Α να εφαρμόσει την νομοθεσία και την σχετική εγκύκλιο του Υφυπουργού Εργασίας για την αναγνώριση τη μάχιμη πενταετία σε αυτούς που έχουν καταταγεί στο Σώμα μετά την 01-01-2011, πρέπει άμεσα με την ανάλογη παρέμβαση της Ομοσπονδίας να επιλυθούν.-
Ρέθυμνο 12-01-2021
Στέλιος ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ